Pytanie pochodzi z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:

 
Pracodawca podpisał umowę o pracę z pracownikiem dnia 31 sierpnia 2016 r., ale z datą rozpoczęcia pracy 1 września 2016 r.
W jakim dniu pracownik powinien zapoznać się z regulaminami i odbyć szkolenie BHP?
Czy zapoznanie się z regulaminami i szkolenie BHP powinny się odbyć w czasie pracy, ale przed jej rozpoczęciem?
 
Odpowiedź: szkolenie wstępne z dziedziny BHP powinno odbyć się w dniu rozpoczęcia przez pracownika pracy, a więc w tym konkretnym przypadku 1 września 2016 r., ale przed przystąpieniem do wykonywania czynności służbowych. Z regulaminem pracy, wynagradzania oraz innymi dokumentami obowiązującymi u danego pracodawcy, pracownik może zostać zapoznany w dowolnym momencie, a więc również przed rozpoczęciem pracy (np. 31 sierpnia 2016 r.).
 
Uzasadnienie: w wyniku nowelizacji art. 29 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p., która obowiązuje od 1 września 2016 r., pracodawca jest zobowiązany do zawarcia z pracownikiem umowy o pracę w formie pisemnej. Jeżeli jednak umowa ta nie zostanie zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy będzie zobligowany do  potwierdzenia pracownikowi na piśmie ustaleń w przedmiocie stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. Celem tego przepisu jest ułatwienie pracownikom dochodzenia przysługujących im świadczeń i uprawnień ze stosunku pracy, a także korzystanie z ochrony gwarantowanej przez przepisy ubezpieczeń społecznych. Ponadto nowelizacja udostępni Państwowej Inspekcji Pracy bardziej efektywne narzędzie kontroli w zakresie legalnego zatrudniania pracowników. Dotychczasowa regulacja umożliwiała bowiem pracodawcom bezkarne nielegalne zatrudnianie pracowników, a więc praktykę niekorzystną zarówno dla nielegalnie zatrudnianych pracowników, jak i dla pracodawców zatrudniających pracowników legalnie (którzy mają wyższe koszty pracy, a tym samym są mniej konkurencyjni od nieuczciwych pracodawców) oraz dla budżetu Państwa (ponoszącego straty z wskutek braku wpływów podatkowych oraz składek ubezpieczeniowych).
Jednakże powyższy przepis nie stanowi zarazem, że od 1 września 2016 r. pracodawca będzie zobowiązany dopełnić formalności związanych z zawarciem umowy o pracę np. co najmniej dzień przed dopuszczeniem pracownika do pracy. Dopuszczalnym będzie bowiem zrobienie tego w tym samym dniu, w którym pracownik ma podjąć czynności służbowe, pod warunkiem, że nastąpi to jeszcze przed jego dopuszczeniem do pracy.
 
 
W myśl art. 2373 § 2 k.p., pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę. Zgodnie bowiem z art. 2373 § 1 k.p., pracodawcy nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp.

W opisanym przypadku, po nowelizacji przepisów, o której mowa powyżej, szkolenie z zakresu bhp powinno odbyć się tak jak do tej pory przed dopuszczeniem pracownika do pracy, ale po jej formalnym rozpoczęciu. Wynika to z tego, że szkolenia powinny odbywać się w czasie pracy i na koszt pracodawcy (art. 2373 § 3 k.p.).

Przepisy nie określają natomiast, kiedy pracodawca powinien zapoznać pracownika z regulaminem pracy, wynagradzania oraz innymi dokumentami (w tym wewnętrznymi aktami prawnymi) obowiązującymi u danego pracodawcy. Biorąc pod uwagę, że pracownik powinien przestrzegać zawartych w nich postanowień, powinno to nastąpić przed podjęciem przez niego czynności służbowych. Nie ma tu jednak formalnego wymogu, aby nastąpiło to w czasie pracy, w związku z tym pracownik może zostać zapoznany w dowolnym momencie, a więc również przed rozpoczęciem pracy (np. 31 sierpnia 2016 r.).