Odpowiedź: tak – gdy chodzi o przejście sędziego w stan spoczynku ze względu na wiek lub stan zdrowia, które należy uznać za analogiczne do przejścia na emeryturę lub rentę

Sprawdź komu przysługuje dodatkowe wynagrodzenie roczne

 
 

Uzasadnienie: ustawa z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 1144) – dalej u.d.w.r.) stanowi w art. 2 ust. 3 pkt 4 lit. a, że przepracowanie co najmniej 6 miesięcy warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane w przypadku m.in. rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę, rentę szkoleniową albo rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne.

Zasadnicza różnica w przypadku sędziów dotyczy jednak dwóch elementów. Pierwszym jest fakt, że sędzia nie jest pracownikiem – jest osobą zatrudnioną w wymiarze sprawiedliwości, ale jest zarazem funkcjonariuszem publicznym, wykonującym swoje zadania wynikające z Konstytucji i ustaw na podstawie stosunku służbowego, który nie jest stosunkiem pracowniczym.
Drugim jest to, że sędziowie nie przechodzą na emeryturę i nie mają prawa do emerytury na zasadach ogólnych tj. nie mają prawa do wypłat świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z art. 69 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 427, z późn. zm.) – dalej p.u.s.p. sędzia przechodzi w stan spoczynku z dniem ukończenia 67 roku życia albo z dniem osiągnięcia wieku określonego w art. 69 § 1a p.u.s.p., chyba że nie później niż na 6 miesięcy przed ukończeniem tego wieku oświadczy Ministrowi Sprawiedliwości wolę dalszego zajmowania stanowiska i przedstawi zaświadczenie stwierdzające, że jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego, wydane na zasadach określonych dla kandydata na stanowisko sędziowskie. W każdym razie pełnienie funkcji sędziego nie może trwać dłużej niż do ukończenia 70 roku życia (art. 69 § 3 p.u.s.p.).
Zarazem przyjąć należy, że z zaprzestaniem wykonywania przez sędziego w stanie spoczynku czynności jurysdykcyjnych, utożsamianych z pozostawaniem sędziego w zatrudnieniu czyli wykonywaniem obowiązków związanych z pracowniczą stroną stosunku służbowego (ze służbowym stosunkiem pracy), wiąże się utrata statusu pracowniczego takiego sędziego (czyli osoby mającej obowiązki służbowe i pełniącej określone w przepisach czynności). Z chwilą przejścia sędziego w stan spoczynku ustają wzajemne prawa i obowiązki sędziego i zatrudniającego go sądu jako stron służbowego stosunku pracy, w szczególności sędzia nie ma prawa do wynagrodzenia (lecz do uposażenia spoczynkowego), nie może nabyć prawa do kolejnego dodatkowego wynagrodzenia rocznego oraz do nagród jubileuszowych, nie przysługują mu również urlopy pracownicze i urlop dla poratowania zdrowia (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2007 r., II PZP 6/06). W piśmiennictwie uznaje się także, że takie ograniczenie elementów pracowniczych w stosunku służbowym sędziego w stanie spoczynku prowadzi do wniosku, że sędzia w stanie spoczynku pozostaje nadal jedynie w określonym przepisami prawa publicznoprawnym stosunku służby, ale już nie w służbowym stosunku pracy (zob. też T. Kuczyński „Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r., III UZP 5/02”, OSP z 2004 r., nr 9, poz. 108).
Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać analogię prawną pomiędzy przejściem na emeryturę lub rentę i przejściem w stan spoczynku sędziego ze względu na wiek lub stan zdrowia (niezdolność do pełnienia służby) zgodnie z przepisami p.u.s.p. Daje to możliwość zastosowania odpowiedniego art. 2 ust. 3 pkt 4 lit. a u.d.w.r. i tym samym przyjąć należy, że sędziemu, przechodzącemu w stan spoczynku należy się dodatkowe wynagrodzenie roczne za dany rok, oczywiście w kwocie proporcjonalnej do okresu przepracowanego, czyli w praktyce okresu pełnienia czynnej służby sędziego.

Szukasz odpowiedzi na pytania z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych? Zajrzyj do Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.