Powódka Donata B. wystąpiła do sądu przeciwko Międzynarodowej Organizacji Związkowej NSZZ "Solidarność" Pracowników Oświaty I Wychowanie Ziemi Wałbrzyskiej o ustalenie przynależności do związku.
Problem powstał na tle decyzji o skreśleniu powódki z listy członków związku zawodowego w styczniu 2010 r. Powodem było niepłacenie składek przez powódkę.
Sąd nie ingeruje w sprawy związku
Sąd Okręgowy w Świdnicy 6 grudnia 2016 r. odrzucił pozew. Stwierdził, że sprawa nie należy do spraw cywilnych. Sąd powszechny nie może ingerować w wewnętrzne sprawy związku zawodowego, który cieszy się autonomią i niezależnością zagwarantowaną art. 12 Konstytucji oraz Konwencją nr 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy. Konwencja podkreśla, że związki zawodowe mogą regulować swoje sprawy w regulaminach.
Powódka złożyła apelację na podstawie art. 189 kpc, który stanowi, że powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.
Prawo do autonomii
Sąd apelacyjny także powództwa nie uwzględnił i powołał się na art. 3 Konwencji MOP, która gwarantuje, że związki mają prawo opracowywania swych statutów i regulaminów wewnętrznych, swobodnego wybierania swych przedstawicieli, powoływania swego zarządu, działalności oraz układania swego programu działania. niezależność od pracodawców, samorządu terytorialnego.
Sąd II instancji stwierdził, że nie jest to sprawa cywilna w rozumieniu art. 1 kpc.
Sąd orzekł, że powódka może skorzystać z wewnętrznej, związkowej drogi odwoławczej.
Powódka nie zgodziła się z tym orzeczeniem i wniosła skargę kasacyjną przez pełnomocnika. W kasacji podniosła, że skutki decyzji związków zawodowych powinny być nadzorowane przez stosowne postepowanie według reguł kodeksu postępowania cywilnego. Dlatego, że ta decyzja odnosi się do pozycji powódki jako pracownika. Osłabia jej status w relacjach z pracodawcą.
SN uchyla postanowienie
Sąd Najwyższy w postanowieniu z 21 września br. stwierdził, że sąd cywilny nie może odmówić rozpatrywania sprawy związanej z członkostwem w związku zawodowym. Sędzia sprawozdawca Paweł Grzegorczyk porównał związki zawodowe do stowarzyszeń, które także cieszą się daleko idącą autonomią.
- Ustawa o związkach zawodowych nie przewiduje możliwości zaskarżania uchwał, ale członek związków zawodowych w celu ochrony swoich interesów może wystąpić z roszczeniem do sądu - powiedział sędzia Grzegorczyk.
Czytaj też: SN: Prawo karne nie chroni zatrudnionych na umowach cywilnych tak jak pracowników >
Związki zawodowe istotnie mają cele i pozycję szczególną, a ich statuty są traktowane jak umowy. Statut związku daje prawa i uprawnienia stronom. Takie założenie nie koliduje z art. 11 Konwencji MOP, który chroni swobodę zrzeszania.
SN podkreślił, że także Europejski Trybunał Praw Człowieka nie wyklucza zaskarżania do sądu uchwał związkowych, przy potwierdzeniu swobody zrzeszania.
Wyrok SN z 21 września 2018 r., sygnatura akt V 561/17
Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w SIP LEX:
Uprawnienia i kompetencje zakładowej organizacji związkowej >
Ustalenie istnienia stosunku pracy - uprawnienia PIP >
Wytoczenie powództwa i wstępne czynności sądowe w postępowaniu cywilnym >
Informacje o pracownikach udzielane przez pracodawcę - do 24 maja 2018 r. >
Konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) >
Rady pracowników a związki zawodowe - zakres kompetencji >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.