Rzecznik zwrócił się do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z kolejnym wnioskiem o zmianę przepisów wykonawczych regulujących przyznawanie zasiłku pogrzebowego, macierzyńskiego, urlopu macierzyńskiego i innych świadczeń związanych z urodzeniem martwego dziecka . Obecny wymóg przedstawienia odpisu aktu urodzenia z adnotacją o tym fakcie rodzi szereg problemów dla rodziców dzieci, których płci nie da się ustalić.

Jednym z elementów aktu urodzenia jest określenie płci. Wyklucza to możliwość uzyskania przez rodziców dziecka martwego, co do którego nie ma możliwości jej stwierdzenia, świadczeń związanych z rodzicielstwem, a także zasiłku pogrzebowego. W odniesieniu do martwych dzieci (w szczególności w sytuacji utraty wczesnej ciąży) istnieje prawo – a nie obowiązek - rodziców do pochówku. Każdy rodzic powinien mieć jednak zagwarantowane prawo do godnego pożegnania swojego dziecka, bez względu na wiek i kondycję fizyczną, w jakiej przyszło ono na świat – argumentuje Rzecznik. Chociaż do ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych wprowadzono zmiany umożliwiające dokonanie pochówku rodzicom dzieci martwo urodzonych, których płci nie da się ustalić, to dalsza pomoc tym rodzicom została wykluczona. Nie otrzymują oni obecnie żadnych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a ponadto sami muszą ponosić koszty pochówku dziecka. Strata dziecka i jego pochówek jest przeżyciem traumatycznym i w związku z tym państwo powinno udzielać wsparcia rodzicom, a nie pozbawiać ich świadczeń utrudniając procedurę ich uzyskania.

Wobec powyższego RPO wnosi o zmianę § 16 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) oraz § 9 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (Dz. U. poz. 2205) w taki sposób, aby możliwe było udzielenie rodzicom świadczeń po przedstawienia karty zgonu dziecka, w której nie jest wymagane oznaczenie jego płci.

Opracowanie: Agnieszka Zatyka-Szlachcic, RPE WK

Źródło: www.rpo.gov.pl, stan z dnia 17 marca 2016 r.