Odpowiedź: odszkodowanie, zasądzone na rzecz pracownika przywróconego do pracy, z tytułu wyrównania jednomiesięcznego wynagrodzenia do wysokości wynagrodzenia przysługującego w pełnym wymiarze czasu pracy, stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Uzasadnienie: podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych - art. 4 pkt 9, art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r., poz. 1442 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., oraz art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z. Z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika wyłączone są jednak:

a) zasiłki i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego,

b) przychody ze stosunku pracy wymienione w § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) – dalej r.z.u.s. (art. 18 ust. 2 i art. 21 u.s.u.s. oraz art. 81 ust. 1 u.ś.o.z.). Dodatkowo podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika nie stanowi wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną (art. 18 ust. 2 u.s.u.s.). Wynagrodzenie to uwzględnia się natomiast w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne (art. 81 ust. 5 u.ś.o.z.).

Przychodami ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych - art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f. W wyroku z dnia 24 czerwca 2009 r., II FSK 251/08, LEX nr 513314 NSA stwierdził, że o zakwalifikowaniu świadczenia jako przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. decyduje zatem to, czy określone świadczenie może otrzymać wyłącznie pracownik, czy również inna osoba niezwiązana tego rodzaju stosunkiem prawnym. Istotne jest więc to, czy istnieje związek prawny, lub też faktyczny, danego świadczenia z istniejącym stosunkiem pracy. W świetle powyższego należy przyjąć, że zasądzone prze sąd na rzecz przywróconego do pracy pracownika odszkodowanie z tytułu wyrównania jednomiesięcznego wynagrodzenia do wysokości wynagrodzenia przysługującego w pełnym wymiarze czasu pracy jest przychodem ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów u.p.d.o.f. Wypłacane pracownikowi przez pracodawcę odszkodowanie jest wolne od składek, jeżeli przysługuje z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy (§ 2 ust. 1 pkt 3 r.z.u.s.). Wyłączeniem tym nie jest zatem objęte odszkodowanie, które nie przysługuje z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, ale z tytułu wyrównania jednomiesięcznego wynagrodzenia do wysokości wynagrodzenia przysługującego w pełnym wymiarze czasu pracy.

Szukasz odpowiedzi na pytania z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych? Zajrzyj do Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych