Odlewnia metali, odlewnia szkła, piekarnia... – w tych zakładach pracy na wybranych stanowiskach występują charakterystyczne zagrożenia zawodowe związane z czynnikami gorącymi. Rolą pracodawcy jest zapewnienie niezbędnej ochrony pracowników przed tymi zagrożeniami, w tym odpowiedniego ubrania roboczego oraz właściwych środków ochrony indywidualnej.
Zgodnie z art. 2376 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94) - dalej k.p. pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami. Pracodawca jest obowiązany dostarczać pracownikowi środki ochrony indywidualnej, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach. W myśl art. 2377 k.p. pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach: (1) jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu, (2) ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
W przypadku ww. prac, niezbędne jest dostarczenie pracownikom ubrań roboczych, nie tylko z uwagi na możliwe zniszczenie/znaczne zabrudzenie odzieży własnej, ale przede wszystkim ze względów bezpieczeństwa. Czynniki gorące mogą bowiem w różnej postaci sprowadzić zagrożenie na pracowników – m.in. w formie płomienia, gorących odprysków, promieniowania cieplnego, czy także przez kontakt ciała pracownika z gorącymi powierzchniami. W przypadku prac związanych z narażeniem na czynniki gorące zastosowanie różnorodnych rozwiązań technicznych i organizacyjnych okazuje się zazwyczaj niewystarczające i niezbędne jest również stosowanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej. Decyzja dotycząca wyboru odpowiedniej odzieży i obuwia roboczego, a także – w wybranych przypadkach – środków ochrony indywidualnej powinna być poprzedzona staranną oceną ryzyka dla danych stanowisk pracy związanych z narażeniem na czynniki gorące. Dodatkowo niezbędne jest odniesienie się do wymagań załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650), określającego szczegółowe zasady stosowania środków ochrony indywidualnej. Gdy chodzi o dobór odpowiednich środków ochrony indywidualnej, szczególnie pomocna może się okazać tabela nr 2 omawianego załącznika. Zostały w niej określone rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej w podziale na poszczególne środki ochrony.
Dostarczane pracownikom do stosowania środki ochrony indywidualnej powinny: (1) być odpowiednie do istniejącego zagrożenia i nie powodować same z siebie zwiększonego zagrożenia; (2) uwzględniać warunki istniejące w danym miejscu pracy; (3) uwzględniać wymagania ergonomii oraz stan zdrowia pracownika; (4) być odpowiednio dopasowane do użytkownika - po wykonaniu niezbędnych regulacji.
Szczegółowe wymagania względem różnych środków ochrony indywidualnej chroniącej przed narażeniem na czynniki gorące zostały zawarte w następujących normach:
PN-EN 340:2006 (EN 340:2004) - Wymagania ogólne;
PN-EN 407:2007 (EN 407:2004) - Rękawice chroniące przed zagrożeniami termicznymi (gorąco i/lub ogień);
PN-EN 14116:2008 (EN 14116:2008) - Odzież ochronna. Ochrona przed gorącem i płomieniem. Materiały, układy materiałów i odzież o ograniczonym rozprzestrzenianiu płomienia;
PN-EN ISO 11612:2008 (EN ISO 11612:2008) - Odzież ochronna - Odzież chroniąca przed czynnikami gorącymi i płomieniem.
Łukasz Wawszczak