Obecnie obowiązujące stawki wynagrodzenia młodocianych pracowników reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania. Stawki te wynoszą:
- w I roku nauki nie mniej niż 5% wynagrodzenia przeciętnego, tj. 299,75 zł brutto (12 godzin pracy tygodniowo),
- w II roku nauki nie mniej niż 6% wynagrodzenia przeciętnego, tj. 359,71 zł brutto (18 godzin pracy tygodniowo),
- w III roku nauki nie mniej niż 7% wynagrodzenia przeciętnego, tj. 419,66 zł brutto (20 godzin pracy tygodniowo).
- Z wyliczeń wynika, iż wysokość stawki godzinowej młodocianego pracownika w I roku nauki zawodu wynosi około 5,80 zł, w II roku - około 4,80 zł, a w III roku - około 4,99 zł – zwraca uwagę w dezyderacie nr 1 do ministra rodziny i polityki społecznej sejmowa Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży. - Wydajność młodocianego pracownika w trzecim roku nauki jest niewiele niższa niż pracownika ze stażem pracy i powinno mieć to odzwierciedlenie w wysokości wynagrodzenia – dodają posłowie.
Czytaj również: Jak zwiększyć dostępność szkół branżowych II stopnia - RPO pisze do ministra >
Czytaj w LEX: Czas pracy pracowników młodocianych - KOMENTARZ PRAKTYCZNY >>>
Stawki dla młodocianych pracowników za niskie
Marlena Maląg, minister rodziny i polityki społecznej, przyznaje, że obecne stawki dla uczniów uczących się zawodu są bardzo niskie i zasadne jest ich podniesienie. Od września 2023 r. mają one wzrosnąć o 3 punkty procentowe do poziomu 8, 9 i 10 proc. przeciętnego wynagrodzenia dla kolejnych lat nauki. W przypadku przyuczenia do wykonywania określonej pracy do 7 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Czytaj w LEX: Rozliczanie czasu pracy pracowników młodocianych >>>
Inny schemat podniesienia stawek dla uczniów szkół branżowych proponowali posłowie w dezyderacie. Chcieli, by wynagrodzenie młodocianego pracownika, odbywającego naukę zawodu u pracodawcy, ustalić w stosunku do minimalnej stawki godzinowej. - Obecne rozwiązanie wiążące wysokość wynagrodzenia z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, powoduje 4-krotną zmianę wynagrodzenia w ciągu roku, co stanowi wzrost obciążeń biurokratycznych po stronie pracodawcy - argumentowali. Proponowali, by wynagrodzenie wyniosło w kolejnych trzech latach nauki zawodu:
- 50 proc. minimalnej stawki godzinowej: 9,85 zł/h, tj. 512,20 zł miesięcznie,
- 60 proc. minimalnej stawki godzinowej: 11,82 zł/h, tj. 886,50 zł miesięcznie,
- 75 proc. minimalnej stawki godzinowej: 14,77 zł/h, tj. 1241,10 zł miesięcznie.
W przypadku uczniów odbywających przyuczenie do zawodu u pracodawcy byłoby to 40 proc. minimalnej stawki godzinowej (7,88 zł/h) z zależności od liczby przepracowanych godzin.
Czytaj w LEX: Wynagrodzenie młodocianych - KOMENTARZ PRAKTYCZNY >>>
Funduszu Pracy nie stać na wyższe wynagrodzenie dla młodocianych
Jak odpowiedziała minister Marlena Maląg, zmiana ta wiązałaby się z ogromnym wzrostem wydatków na ten cel z Funduszu Pracy – z obecnych 372 mln w 2021 r. do 1 mld zł rocznie. Minister zwróciła także uwagę na to, że powiązanie wynagrodzeń młodocianych pracowników stosunkiem procentowym do minimalnej stawki godzinowej, według Ochotniczych Hufców Pracy skomplikowałoby refundację wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społecznej. Co roku OHP obsługują 70 tys. umów o refundację. Także pracodawcy musieliby zmienić sposób rozliczania czasu pracy młodocianych, co skomplikowałoby procedury.
W roku szkolnym 2020/21 do szkół branżowych I stopnia uczęszczało 202 tys. uczniów, w tym 125 325 młodocianych pracowników zatrudnionych było w zakładach pracy na podstawie umowy. Niskie wynagrodzenie młodocianych pracowników szkół branżowych to niejedyny problem z tego obszaru. Równie istotne jest to, że szkół branżowych II stopnia jest wciąż za mało. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił w tej sprawie do Ministerstwa Nauki i Edukacji.
Na dzień 30 kwietnia 2022 r. szkół branżowych II stopnia było w Polsce tylko 91. Jest to istotną przeszkodą w kontynuowaniu nauki uczniów szkół I stopnia. RPP zadaje więc pytanie o skuteczność reformy oświaty w 2016 r., której celem m.in. była promocja szkolnictwa zawodowego.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.