Osoba zatrudniona na podstawie zlecenia przed przystąpieniem do pracy odbyła szkolenie wstępne (ogólne i stanowiskowe).
Czy w razie zawarcia z nią umowy o pracę, konieczne będzie powtórzenie tego szkolenia?
Zleceniobiorca, który odbył szkolenie wstępne z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy zgodne z ramowymi programami szkolenia wynikającymi z rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.) – dalej r.s.b.h.p. nie musi przechodzić ponownie takiego samego szkolenia, jeżeli zakres jego obowiązków pracowniczych będzie pokrywał się z czynnościami, jakie wykonywał w ramach zlecenia.
W myśl art. 2373 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bhp przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie.
Umowa cywilnoprawna (np. zlecenie czy umowa o dzieło) znacząco różni się od stosunku pracy, gdyż w odróżnieniu od niego, wykonywanie zadań w ramach umowy cywilnoprawnej nie musi odbywać się jednocześnie na rzecz zlecającego i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym (art. 22 § 1 k.p.). Ponadto w odróżnieniu od pracownika, zleceniobiorca bez wyraźnego żądania zleceniodawcy nie musi przechodzić szkoleń z zakresu bhp.
Niemniej, wielu zleceniodawców, rozumiejąc istotę szkoleń bhp organizuje je dla osób, którym zleca wykonanie zadań. Jeśli takie szkolenie odbędzie się na identycznych zasadach jak szkolenie wstępne organizowane dla pracowników (tj. instruktaż ogólny i stanowiskowy przeprowadzony na podstawie programów wynikających z załącznika nr 1 do r.s.b.h.p.), to w przypadku zawarcia stosunku pracy ze zleceniobiorcą, można uznać je za szkolenie wstępne, o którym mowa w art. 2373 § 2 k.p. Oczywiście bardzo istotnym będzie w takim przypadku zakres obowiązków, a w szczególności czynności jakie będzie wykonywał pracownik (jakie maszyny i urządzenia będzie obsługiwał, czy będzie wykonywał prace szczególnie niebezpieczne itp.) oraz ich pokrywanie się z umową cywilnoprawną, na podstawie której wcześniej je wykonywał.
Ponadto w myśl art. 2373 § 2 k.p. szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę. Przepis ten odnosi się co prawda do osób zatrudnionych w ramach stosunku pracy, jednakże należałoby potraktować go analogicznie wobec osoby zmieniającej status prawny ze zleceniobiorcy na pracownika.
Pracodawcy często korzystają z umów cywilnoprawnych (w szczególności umowy zlecenia), formułując je w taki sposób, że do złudzenia przypominają one umowę o pracę, gdyż spełniają wszystkie warunki wynikające art. 22 § 1 k.p. Organizują przy tym szkolenia z zakresu bhp (wstępne: ogólne i stanowiskowe) dla zleceniobiorców, identyczne jak dla osób zatrudnionych na umowę o pracę. Sądzę, że warto opracować oddzielny program szkolenia wstępnego dla osób zatrudnionych na umowę zlecenia, ograniczając go do niezbędnego minimum i przekazania słuchaczom najistotniejszych zagadnień, natomiast w przypadku zawierania umowy o pracę ze zleceniobiorcą – zorganizować szkolenie wstępne zgodne z programami wynikającymi z r.s.b.h.p.
Maciej Ambroziewicz
Czy w razie zawarcia z nią umowy o pracę, konieczne będzie powtórzenie tego szkolenia?
Zleceniobiorca, który odbył szkolenie wstępne z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy zgodne z ramowymi programami szkolenia wynikającymi z rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.) – dalej r.s.b.h.p. nie musi przechodzić ponownie takiego samego szkolenia, jeżeli zakres jego obowiązków pracowniczych będzie pokrywał się z czynnościami, jakie wykonywał w ramach zlecenia.
W myśl art. 2373 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bhp przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie.
Umowa cywilnoprawna (np. zlecenie czy umowa o dzieło) znacząco różni się od stosunku pracy, gdyż w odróżnieniu od niego, wykonywanie zadań w ramach umowy cywilnoprawnej nie musi odbywać się jednocześnie na rzecz zlecającego i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym (art. 22 § 1 k.p.). Ponadto w odróżnieniu od pracownika, zleceniobiorca bez wyraźnego żądania zleceniodawcy nie musi przechodzić szkoleń z zakresu bhp.
Niemniej, wielu zleceniodawców, rozumiejąc istotę szkoleń bhp organizuje je dla osób, którym zleca wykonanie zadań. Jeśli takie szkolenie odbędzie się na identycznych zasadach jak szkolenie wstępne organizowane dla pracowników (tj. instruktaż ogólny i stanowiskowy przeprowadzony na podstawie programów wynikających z załącznika nr 1 do r.s.b.h.p.), to w przypadku zawarcia stosunku pracy ze zleceniobiorcą, można uznać je za szkolenie wstępne, o którym mowa w art. 2373 § 2 k.p. Oczywiście bardzo istotnym będzie w takim przypadku zakres obowiązków, a w szczególności czynności jakie będzie wykonywał pracownik (jakie maszyny i urządzenia będzie obsługiwał, czy będzie wykonywał prace szczególnie niebezpieczne itp.) oraz ich pokrywanie się z umową cywilnoprawną, na podstawie której wcześniej je wykonywał.
Ponadto w myśl art. 2373 § 2 k.p. szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę. Przepis ten odnosi się co prawda do osób zatrudnionych w ramach stosunku pracy, jednakże należałoby potraktować go analogicznie wobec osoby zmieniającej status prawny ze zleceniobiorcy na pracownika.
Pracodawcy często korzystają z umów cywilnoprawnych (w szczególności umowy zlecenia), formułując je w taki sposób, że do złudzenia przypominają one umowę o pracę, gdyż spełniają wszystkie warunki wynikające art. 22 § 1 k.p. Organizują przy tym szkolenia z zakresu bhp (wstępne: ogólne i stanowiskowe) dla zleceniobiorców, identyczne jak dla osób zatrudnionych na umowę o pracę. Sądzę, że warto opracować oddzielny program szkolenia wstępnego dla osób zatrudnionych na umowę zlecenia, ograniczając go do niezbędnego minimum i przekazania słuchaczom najistotniejszych zagadnień, natomiast w przypadku zawierania umowy o pracę ze zleceniobiorcą – zorganizować szkolenie wstępne zgodne z programami wynikającymi z r.s.b.h.p.
Maciej Ambroziewicz