Czy w szkole języków obcych zatrudniającej do pięciu pracowników muszą być zapewnione toalety oddzielnie dla kobiet i mężczyzn oraz osób niepełnosprawnych ruchowo?
Szkoła dysponuje trzema salami, w których najliczniejsza grupa łącznie stanowić może maksymalnie do 30 słuchaczy.
Możliwych jest kilka wariantów odpowiedzi. Pracowników i słuchaczy można traktować jako osobne grupy albo jako wspólną grupę. Należy ponadto uwzględnić osoby niepełnosprawne, o ile występują w gronie pracowników lub słuchaczy.
1. W szkole języków obcych zatrudniającej do pięciu pracowników może być jedna wspólna toaleta dla kobiet i mężczyzn, pod warunkiem zapewnienia możliwości osobnego korzystania z tego pomieszczenia (przez pracowników, wykładowców).
2. Traktując szkołę jako obiekt użyteczności publicznej i biorąc pod uwagę liczbę słuchaczy (maksymalnie 30), powinny być oddzielne toalety dla kobiet i mężczyzn (słuchaczy) – toalety te mogą służyć również dla pracowników (wykładowców).
3. Osoby niepełnosprawne, jeśli są pracownikami w myśl przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) powinny mieć toaletę przystosowaną do ich potrzeb.
4. W budynku (np. użyteczności publicznej) na kondygnacjach dostępnych dla osób niepełnosprawnych co najmniej jedno z ogólnodostępnych pomieszczeń higienicznosanitarnych powinno być przystosowane dla tych osób.
5. Jeśli budynek nie jest przystosowany dla osób niepełnosprawnych i otwierana szkoła nie ma oferty dla osób niepełnosprawnych taka toaleta nie jest wymagana.
Należy pamiętać, że oprócz liczby pomieszczeń ważne jest również ich wyposażenie w odpowiedni sprzęt i środki higienicznosanitarne.
Kwestia pomieszczeń higienicznosanitarnych została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) - dalej r.b.h.p. oraz w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) - dalej r.w.t.u.
Zgodnie z § 3 ust. 1 załącznika nr 3 do r.b.h.p. szatnie, umywalnie, pomieszczenia z natryskami i ustępy powinny być urządzone oddzielnie dla kobiet i mężczyzn. Nie dotyczy to zakładu pracy, w którym jest zatrudnionych do dziesięciu pracowników na jednej zmianie - pod warunkiem zapewnienia możliwości osobnego korzystania przez kobiety i mężczyzn z tych pomieszczeń. Przepis § 5 załącznika nr 3 do r.b.h.p. stanowi, iż pracodawca zatrudniający pracowników niepełnosprawnych powinien zapewnić dostosowanie urządzeń higieniczno-sanitarnych oraz dojść do nich do potrzeb i możliwości tych pracowników wynikających ze zmniejszonej sprawności, zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi.

W myśl § 84 ust. 1 r.w.t.u. w budynku użyteczności publicznej i zakładu pracy należy urządzić ustępy ogólnodostępne. Jeżeli liczba osób w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi na danej kondygnacji jest mniejsza od 10, dopuszcza się umieszczenie ustępu na najbliższej, wyższej lub niższej kondygnacji. W budynkach, o których mowa w ust. 1, w ustępach ogólnodostępnych powinna przypadać co najmniej jedna umywalka na 20 osób, co najmniej jedna miska ustępowa i jeden pisuar na 30 mężczyzn oraz jedna miska ustępowa na 20 kobiet, jeżeli przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy nie stanowią inaczej. W przypadku gdy w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi liczba osób jest mniejsza niż 10, dopuszcza się umieszczenie wspólnego ustępu dla kobiet i mężczyzn. Odległość od stanowiska pracy lub miejsca przebywania ludzi do najbliższego ustępu nie może być większa niż 75 m, a od stanowiska pracy chronionej - niż 50 m.
Zgodnie z § 85 r.w.t.u. ustępy ogólnodostępne w budynkach zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej i zakładów pracy powinny mieć wejścia z dróg komunikacji ogólnej. W ustępach ogólnodostępnych należy stosować:
1) przedsionki, oddzielone ścianami pełnymi na całą wysokość pomieszczenia, w których mogą być instalowane tylko umywalki,
2) drzwi wejściowe o szerokości co najmniej 0,9 m,
3) drzwi wewnętrzne i drzwi do kabin ustępowych o szerokości co najmniej 0,8 m, otwierane na zewnątrz,
4) przegrody dzielące ustęp damski od męskiego, wykonane jako ściany pełne na całą wysokość pomieszczenia,
5) miski ustępowe umieszczone w oddzielnych kabinach o szerokości co najmniej 0,9 m i długości 1,10 m, ze ściankami i drzwiami o wysokości co najmniej 2 m z prześwitem nad podłogą 0,15 m; oddzielenia nie wymagają ustępy dla dzieci w żłobkach i przedszkolach,
6) wpusty kanalizacyjne podłogowe z syfonem oraz armaturę czerpalną ze złączką do węża w pomieszczeniach z pisuarem lub mających więcej niż 4 kabiny ustępowe,
7) wentylację grawitacyjną lub mechaniczną - w ustępach z oknem i jedną kabiną, a w innych - mechaniczną o działaniu ciągłym lub włączaną automatycznie.
Przedsionków, o których mowa w pkt 1, nie wymagają ustępy przy salach zajęć w żłobkach i przedszkolach oraz przy pokojach dla chorych w szpitalach.

Przepis § 86 ust. 1 r.w.t.u. przewiduje, że w budynku, na kondygnacjach dostępnych dla osób niepełnosprawnych, co najmniej jedno z ogólnodostępnych pomieszczeń higieniczno sanitarnych powinno być przystosowane dla tych osób przez:
1) zapewnienie przestrzeni manewrowej o wymiarach co najmniej 1,5x1,5 m,
2) stosowanie w tych pomieszczeniach i na trasie dojazdu do nich drzwi bez progów,
3) zainstalowanie odpowiednio przystosowanej, co najmniej jednej miski ustępowej i umywalki, a także jednego natrysku, jeżeli ze względu na przeznaczenie przewiduje się w budynku takie urządzenia,
4) zainstalowanie uchwytów ułatwiających korzystanie z urządzeń higieniczno sanitarnych.
Dopuszcza się stosowanie pojedynczego ustępu dla osób niepełnosprawnych bez przedsionka oddzielającego od komunikacji ogólnej.

Roman Majer