Czy przepisy zabraniają wykonywania prac ziemnych łopatami i szpadlami z trzonkiem metalowym podczas usuwania awarii sieci wodociągowej?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP Czy przepisy zabraniają wykonywania prac ziemnych łopatami i szpadlami z trzonkiem metalowym podczas usuwania awarii sieci wodociągowej przez brygady firmy wodociągowej? Jak to wygląda z punktu widzenia ochrony przed ewentualnym porażeniem prądem?

Odpowiedź

Nie ma przepisów bezpośrednio zabraniających prowadzenia wykopów łopatami z trzonkami metalowymi. Niemniej pracodawca powinien, na podstawie przepisów o jego odpowiedzialności za stan bhp, organizować pracę w sposób bezpieczny. O odpowiedzialności tej stanowi art. 207 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) - dalej k.p. Zgodnie z § 2 art. 207 k.p. pracodawca jest zobowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Pracodawca jest zobowiązany organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Obowiązkiem pracodawcy jest też, zgodnie z art. 226 k.p. dokonanie i udokumentowanie ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą oraz stosowanie niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających ryzyko. Taka ocena, wykonana na stanowisku usuwania awarii wodociągowej musi dać odpowiedź na pytanie, czy prace ziemne (wykonywanie wykopów) w pobliżu podziemnych linii lub kabli elektrycznych niosą za sobą potencjalne zagrożenie porażenia prądem elektrycznym. Konsekwencją takiego stwierdzenia powinno być m.in. unikanie wykonywania wykopów łopatami w całości z trzonkami metalowymi.

Uzasadnienie

O bezpieczeństwie i higienie pracy podczas prac ziemnych (wykonywanie wykopów) stanowi rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 401) - dalej r.b.r.b. Przepis § 143 r.b.r.b. stanowi, iż roboty ziemne powinny być prowadzone na podstawie projektu, określającego położenie instalacji i urządzeń podziemnych, mogących znaleźć się w zasięgu prowadzonych robót. Przepisy § 144 r.b.r.b. stanowią m.in.: ust. 1 - wykonywanie robót ziemnych w bezpośrednim sąsiedztwie sieci, takich jak: elektroenergetyczne, gazowe, telekomunikacyjne, ciepłownicze, wodociągowe i kanalizacyjne powinno być poprzedzone określeniem przez kierownika budowy bezpiecznej odległości, w jakiej mogą być one wykonywane od istniejącej sieci, i sposobu wykonywania tych robót; ust. 4 - prowadzenie robót ziemnych w pobliżu instalacji podziemnych, a także głębienie wykopów poszukiwawczych powinno odbywać się ręcznie.

Producenci łopat proponują bezpieczne łopaty do prac w pobliżu podziemnych linii elektrycznych lub prac poszukiwawczych, gdy położenie kabli elektrycznych nie jest szczegółowo znane. Są to łopaty z trzonkami kompozytowymi lub z trzonkami osłoniętymi elementami nieprzewodzącymi prąd elektryczny.

Kazimierz Kościukiewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 11 grudnia 2015 r.