Czy pracownicy zatrudnieni w zakładzie pracy wykonujący pracę w szczególnych warunkach (narażeni są działanie promieniowania jonizującego oraz pól elektromagnetycznych) mają prawo do emerytur pomostowych? Czy pracodawca ma obowiązek sporządzania wykazu stanowisk, na których wykonywane są pracę w szczególnych warunkach?
Do nabycia prawa do emerytury pomostowej wymagane jest, żeby pracownik wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienioną w załączniku do ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) - dalej u.e.p.
Pracodawca, u którego nie są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze określone w załącznikach u.e.p. nie ma obowiązku sporządzania wykazu stanowisk, na których te prace są wykonywane.
Wśród warunków nabycia prawa do emerytury pomostowej wymienionych w art. 4 u.e.p. jest warunek, by pracownik "po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 u.e.p., a więc wymienioną w załączniku do u.e.p." Warunki te muszą być spełnione łącznie, a więc nie wystarczy wykonywanie pracy, która wcześniej była uznawana za pracę w szczególnych warunkach.

Na podstawie art. 41 ust. 4 pkt 1 u.e.p. płatnik składek jest obowiązany prowadzić wykaz stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Ustawa o emeryturach pomostowych zawiera definicje tego rodzaju prac (w art. 3 u.e.p.), a więc użyte w niej pojęcia mają znaczenie określone w definicji. Wynika stąd, że jeżeli prace nie są wymienione w załącznikach do u.e.p., pracodawca nie ma obecnie obowiązku traktowania ich jako wykonywanych w szczególnych warunkach i w konsekwencji nie ma również obowiązku sporządzania wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach. Jest to równoznaczne ze stwierdzeniem, że takie stanowiska u danego pracodawcy nie występują.
Dorota Dzienisiuk - specjalista z zakresu prawa pracy