Czy kartę statystyczną wypadku sporządza się również dla wypadków zleceniobiorców objętych składką, jeśli zdarzenie miało miejsce w czasie wykonywania obowiązków na terenie zakładu pracy?
Czy wypadki te liczą się również do statystyk wypadkowości i ewentualnych wzrostów składek na ubezpieczenia wypadkowe?

Wypadek przy pracy, któremu uległ zleceniobiorca podlegający ubezpieczeniu wypadkowemu, stwierdza się w karcie wypadku, której wzór został określony w r.t.u. Taki wypadek jest uwzględniany w liczbie poszkodowanych w wypadkach przy pracy, którą płatnik składek podaje w informacji ZUS IWA składanej za rok kalendarzowy, w którym została sporządzona dokumentująca go karta wypadku. Wykazywana w informacji ZUS IWA liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy ma wpływ na wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe.
Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, któremu uległa osoba podlegająca ubezpieczeniu wypadkowemu niebędąca pracownikiem (np. zleceniobiorca) następuje w trybie określonym przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia (Dz. U. Nr 236, poz. 1992) - dalej r.t.u. Zgodnie z § 4 ust. 1 r.t.u. po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku - nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku - podmioty, o których mowa w § 2 ust. 1 r.t.u. (np. zleceniodawca), sporządzają kartę wypadku, której wzór jest określony w załączniku do r.t.u.
Zgodnie z art. 28 ust. 2 w zw. z art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322) - dalej u.u.s.w.p., stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnik składek, który za trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe - w celu zadośćuczynienia ciążącemu na nim obowiązkowi ustawowemu - przekazał do ZUS informację ZUS IWA, ustala ZUS i stanowi ona iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe określonej dla grupy działalności, do której należy płatnik składek i wskaźnika korygującego ustalonego dla płatnika składek. Wskaźnik korygujący - co wynika z art. 31 ust. 2 u.u.s.w.p. - ustala się na rok składkowy w zależności od kategorii ryzyka ustalonej dla płatnika składek. Z kolei kategorię ryzyka dla płatnika składek ustala się w zależności od ryzyka określonego wskaźnikami częstości: poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem, poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich oraz zatrudnionych w warunkach zagrożenia. Dane dotyczące liczby poszkodowanych przy pracy ogółem, poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich oraz zatrudnionych w warunkach zagrożenia płatnik składek przekazuje do ZUS przy wykorzystaniu informacji ZUS IWA, w terminie do 31 stycznia danego roku za poprzedni rok kalendarzowy. Stąd też liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy ma wpływ na wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym tylko w przypadku tych płatników składek, którym przedmiotową stopę procentową ustala ZUS.

Zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 stycznia 2009 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 14, poz. 80) statystyczną kartę wypadku przy pracy sporządza się na podstawie zatwierdzonego protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (protokołu powypadkowego) albo na podstawie karty wypadku, w których stwierdzono, że wypadek jest wypadkiem przy pracy lub wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy. Oznacza to, że statystyczną kartę wypadku sporządza się także na podstawie karty wypadku, w której zostały stwierdzone przyczyny i okoliczności wypadku przy pracy jakiemu uległ zleceniobiorca podlegający ubezpieczeniu wypadkowemu.

Piotr Kostrzewa