Pracownik ma wypłacane dodatkowe świadczenie z tytułu wyjazdów delegacyjnych.
Czy powyższe dochody podlegają składkom ZUS?

Wolne od składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne są diety i inne należności z tytułu podróży służbowej, ale tylko do wysokości określonej przepisami rozporządzeń wydanych przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Jeżeli pracownik z tytułu podróży służbowej otrzymuje od pracodawcy inne niż określone tymi przepisami należności, stanowią one podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
Stosownie do art. 18 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.) - dalej u.s.u.s., podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika stanowią przychody ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wolne od składek na przedmiotowe ubezpieczenia są jednak m.in. przychody ze stosunku pracy wymienione w § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) - dalej r.sz.z. Wśród tych przychodów w § 2 ust. 1 pkt 15) r.sz.z. zostały wymienione diety i inne należności z tytułu podróży służbowej (np. zwrot kosztów przejazdu, noclegów).

Diety i inne należności z tytułu podróży służbowej są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tylko do wysokości określonej w stosownych przepisach, tj. przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 z późn. zm.) - dalej r.o.k., oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej po granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.) - dalej r.p.g.k.. Oznacza to jednocześnie, że omawianym zwolnieniem objęte są tylko te należności z tytułu podróży służbowej, które są przewidziane w r.o.k. lub r.p.g.k. Jeżeli pracownik z tytułu podróży służbowej otrzymuje od pracodawcy jeszcze inne, nieprzewidziane przepisami r.o.k. lub r.p.g.k., należności to tego rodzaju przychód ze stosunku pracy powinien być uwzględniony w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Z uwagi na to, że do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników - na mocy art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) - stosuje się odpowiednio przepisy regulujące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, na tych samych zasadach co w przypadku ubezpieczeń społecznych należności z tytułu podróży służbowej wolne są od składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Piotr Kostrzewa - specjalista z zakresu ubezpieczeń społecznych