Państwowa Inspekcja Pracy 10 października br. rozpoczęła kampanię „Poznaj swoje prawa w pracy”, realizowaną pod hasłem „Bądź pewny, silny, kompetentny”. Podejmowane działania mają polegać przede wszystkim na edukacji pracowników i pracodawców w zakresie znajomości prawa pracy i umiejętności jego wykorzystywania.
Celem kampanii jest zachęcanie pracowników i pracodawców do podnoszenia poziomu wiedzy na temat praw i obowiązków w pracy oraz promocja postaw służących kształtowaniu praworządności w stosunkach pracy. Bardzo istotne jest uświadomienie sobie, że regulacje prawa pracy mają wpływ na wyższy komfort pracy i życia osobistego, że stosowanie się do zasad prawa pracy opłaca się, jest podstawą funkcjonowania zdrowego rynku i uczciwej konkurencji. Wyrobienie u pracowników umiejętności asertywnych zachowań względem pracodawcy w oparciu o regulacje prawa pracy powinno zmniejszyć ich obawy związane z ewentualną utratą pracy.
Według sondażu przeprowadzonego na zlecenie Polskiego Radia przez Instytut Badawczy Pentor Research International, trzy czwarte Polaków uważa, że pracownicy skłonni są do rezygnacji z egzekwowania swoich praw w pracy, by utrzymać posadę, 25% respondentów uważa, że obchodzenie przez pracodawców przepisów prawa pracy jest bardzo częste, a 30% - że częste. Psycholog pracy Andrzej Tucholski twierdzi, że pracownicy godzą się na łamanie prawa, gdyż „utrata pracy jest odczuwalna jako jedno z najcięższych traumatycznych przeżyć, dlatego edukacja w zakresie prawa pracy jest bardzo potrzebna”.
Według danych Państwowej Inspekcji Pracy w 2010 roku, podobnie jak w latach ubiegłych dominującym tematem wśród problemów zgłaszanych w skargach pracowniczych były nieprawidłowości związane z wynagrodzeniem za pracę i innymi świadczeniami pieniężnymi wynikającymi ze stosunku pracy (37%). Skargi dotyczyły także nawiązania i rozwiązania stosunku pracy (19%), czasu pracy (12%), legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej (4%), urlopów (3%). Zapytania kierowane do inspekcji odnosiły się przede wszystkim nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy (27% wszystkich zapytań i udzielonych porad), czasu pracy i urlopów (21%), wynagrodzeń i innych świadczeń pieniężnych (17%), a także uprawnień związanych z rodzicielstwem oraz pracą młodocianych (7%). Po porady do PIP zgłaszali się przede wszystkim aktualni i byli pracownicy (62%).
W 2010 roku inspektorzy PIP przeprowadzili 95,3 tys. kontroli u 70,1 tys. pracodawców (przedsiębiorców), na rzecz których pracę świadczyło łącznie prawie 3,7 mln osób. Jednocześnie PIP prowadziła kampanie informacyjne, organizowała bezpłatne szkolenia, wydawała poradniki, informatory, listy kontrolne itp.
W okresie od 10 października br. w 4 stacjach telewizyjnych oraz rozgłośniach radiowych emitowane będą spoty informacyjne. Informacje rozpowszechniane będą również za pośrednictwem portalu pracuj.pl, ekranów w warszawskim metrze i pojazdach komunikacji publicznej w innych miastach wojewódzkich. Ponadto uruchomiona została specjalna strona: www.prawawpracy.pl.
Oficjalnymi partnerami kampanii PIP są Pełnomocnik Rządu ds. Równego Traktowania, Rzecznik Praw Obywatelskich, Ogólnopolskiej Porozumienie Związków Zawodowych, Pracodawcy RP, POPON, NSZZ „Solidarność”, a także ponad 30 organizacji i portali studenckich. Do współpracy pozyskano firmy Tesco Polska i Rossmann Polska, które w sklepach swoich sieci będą promować przekaz kampanii. W październiku i listopadzie w wybranych sklepach Tesco dostępne będą stoiska informacyjne, na których zainteresowane osoby będą mogły uzyskać poradę eksperta Państwowej Inspekcji Pracy.
Edward Kołodziejczyk