Ogólne zasady udzielania kredytów przez banki.

UCHWAŁA Nr 16
RADY MINISTRÓW
z dnia 20 stycznia 1982 r.
w sprawie ogólnych zasad udzielania kredytów przez banki.

Na podstawie art. 9 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 1975 r. Nr 20, poz. 108 i z 1981 r. Nr 17, poz. 82) Rada Ministrów uchwala, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne.

§  1.
Banki przez udzielanie kredytów i kontrolę ich wykorzystania realizują politykę gospodarczą Państwa zgodnie z założeniami planów społeczno-gospodarczych Państwa oraz planu kredytowego.
§  2.
1.
Banki udzielają jednostkom gospodarki uspołecznionej i nie uspołecznionej kredytów:
1)
obrotowych na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej,
2)
inwestycyjnych na finansowanie nakładów inwestycyjnych.
2.
Banki mogą na cele określone w ust. 1 udzielać kredytów dewizowych według zasad ustalonych w odrębnych przepisach.
§  3.
Banki udzielają ludności kredytów na budownictwo mieszkaniowe, remonty budynków i lokali mieszkalnych oraz kredytów na cele konsumpcyjne.
§  4.
1.
Podstawę udzielania kredytu stanowi umowa między bankiem a kredytobiorcą.
2.
W umowie mogą być zawarte postanowienia uzależniające udzielanie kredytu od spełnienia przez kredytobiorcę określonych warunków.
3.
Niespełnienie przez kredytobiorcę warunków, o których mowa w ust. 2, upoważnia bank do wypowiedzenia przed terminem płatności części lub całości kredytu.
§  5.
Banki są obowiązane różnicować warunki udzielania kredytów, uzależniając udzielenie kredytu, jego wielkość i terminy jego spłaty od oceny działalności gospodarczej kredytobiorców i efektywności wykorzystania środków produkcji oraz od celu, na jaki kredyt jest przyznawany.
§  6.
1.
Kredyty podlegają spłacie w terminach i na warunkach ustalonych w umowach kredytowych.
2.
Kredyty nie spłacone w terminie stanowią zadłużenie przeterminowane.
§  7.
Kredyty są oprocentowane. Wysokość oprocentowania ustalają odrębne przepisy.
§  8.
Banki mają prawo dokonywać oceny działalności gospodarczej i sytuacji finansowej kredytobiorców oraz kontrolować sposób wykorzystania kredytów.
§  9.
1.
W celu zapewnienia zwrotu udzielonego kredytu bank może domagać się od kredytobiorcy zabezpieczenia w sposób przewidziany w prawie cywilnym i prawie wekslowym.
2.
Bank może zabezpieczać należność z tytułu udzielonego kredytu na nieruchomości stanowiącej własność kredytobiorcy w sposób przewidziany w art. 10 Prawa bankowego.

Rozdział  2

Kredytowanie jednostek gospodarki uspołecznionej.

§  10.
Banki udzielają jednostkom gospodarki uspołecznionej działającym według zasad rozrachunku gospodarczego na finansowanie ich bieżącej działalności gospodarczej następujących kredytów obrotowych:
1)
kredytu podstawowego przeznaczonego na finansowanie składników majątkowych zaliczonych do środków obrotowych, tj. zapasów i należności,
2)
kredytu płatniczego przeznaczonego na pokrycie wymagalnych zobowiązań w razie przejściowych trudności płatniczych,
3)
innych kredytów w wypadkach przewidzianych w odrębnych przepisach.
§  11.
1.
Warunkiem udzielenia kredytów obrotowych jest stwierdzenie przez bank, że kredytobiorca:
1)
osiąga wyniki finansowe zapewniające prawidłowe funkcjonowanie i rozwój przedsiębiorstwa,
2)
posiada fundusze własne w obrocie co najmniej w wysokości określonej w odrębnych przepisach lub uzgodnionej z bankiem,
3)
prowadzi działalność gospodarczą zgodną z interesem ogólnym i potrzebami odbiorców,
4)
efektywnie wykorzystuje środki zaangażowane w działalności gospodarczej,
5)
przestrzega zasad dyscypliny finansowej.
2.
W razie stwierdzenia, że działalność kredytobiorcy nie w pełni odpowiada warunkom określonym w ust. 1 pkt 3-5, bank może odmówić udzielenia kredytów obrotowych na zaspokojenie części lub całości potrzeb kredytobiorcy albo wypowiedzieć przed terminem spłaty część lub całość udzielonego kredytu.
3.
Jeżeli kredytobiorca nie posiada funduszów własnych w obrocie w wysokości wymaganej w odrębnych przepisach lub osiąga wyniki finansowe nie zapewniające prawidłowego funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstwa, a zwłaszcza jeżeli ponosi straty, to bank może uzależnić udzielenie kredytów od przedstawienia przez kredytobiorcę programu postępowania sanującego jego stan finansowy. W razie negatywnej oceny programu bank może odmówić udzielenia kredytu lub udzielony kredyt przedterminowo wypowiedzieć.
4.
Bank może przyznać kredyt płatniczy w razie przejściowych trudności płatniczych kredytobiorcy na okres do 30 dni.
5.
W razie odmowy udzielenia kredytu płatniczego lub utrzymywania się trudności płatniczych po upływie okresu, na który został przyznany kredyt płatniczy, bank może pokrywać dyspozycje pieniężne kredytobiorcy w ciężar zadłużenia przeterminowanego przez okres nie dłuższy niż 60 dni.
§  12.
1.
Banki udzielają jednostkom gospodarki uspołecznionej działającym według zasad rozrachunku gospodarczego kredytów inwestycyjnych na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych realizowanych jako inwestycje centralne i inwestycje własne przedsiębiorstw.
2.
Bank może uzależnić udzielenie kredytu na finansowanie danej inwestycji od przeznaczenia na jej finansowanie określonej kwoty środków własnych kredytobiorcy.
§  13.
W razie stwierdzenia, że kredyt inwestycyjny został wykorzystany niezgodnie z jego przeznaczeniem lub że kredytowana inwestycja jest realizowaną w sposób nieprawidłowy, bank może wypowiedzieć część lub całość udzielonego kredytu.
§  14.
W razie stwierdzenia, że sytuacja finansowa i przewidywane wyniki działalności gospodarczej kredytobiorcy nie zapewniają terminowej spłaty kredytu inwestycyjnego, a bank nie wyraził zgody na przesunięcie terminów spłaty, stosuje się odpowiednio przepisy § 11 ust. 3.
§  15.
Jednostki gospodarki uspołecznionej, które nie działają według zasad rozrachunku gospodarczego, mogą korzystać z kredytów w wypadkach określonych w przepisach normujących ich gospodarkę finansową.

Rozdział  3

Kredytowanie jednostek gospodarki nie uspołecznionej i osób fizycznych.

§  16.
Banki udzielają indywidualnym rolnikom oraz innym osobom fizycznym prowadzącym działalność w zakresie produkcji rolnej kredytów:
1)
obrotowych na finansowanie nakładów na rozwój produkcji rolnej oraz innych nakładów bieżących związanych z tą produkcją,
2)
inwestycyjnych na finansowanie inwestycji związanych z produkcją rolną,
3)
innych, przewidzianych w odrębnych przepisach.
§  17.
Banki udzielają jednostkom gospodarki nie uspołecznionej nie wymienionym w § 16 kredytów:
1)
obrotowych na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej,
2)
inwestycyjnych na finansowanie inwestycji związanych z działalnością gospodarczą.
§  18.
Banki udzielają ludności kredytów na:
1)
cele związane z budownictwem mieszkaniowym i remontem domów oraz lokali mieszkalnych,
2)
zakup artykułów przemysłowych i usług,
3)
inne cele przewidziane w odrębnych przepisach.
§  19.
1.
Banki są obowiązane oceniać celowość udzielenia kredytów, o których mowa w § 16-18, oraz kontrolować zgodność zużycia kredytów z celami, na które zostały udzielone.
2.
W razie stwierdzenia, że:
1)
kredyt został zużyty na inne cele niż określone w umowie,
2)
kredytobiorca odstąpił od realizacji celu, na który kredyt został udzielony,
3)
spłata kredytu nie przebiega terminowo,
4)
kredytobiorca nie spełnia innych warunków ustalonych w umowie kredytowej,

bank może przedterminowo wypowiedzieć udzielony kredyt.

Rozdział  4

Przepisy końcowe.

§  20.
Zasady udzielania przez banki kredytów uspołecznionym jednostkom gospodarki rolnej regulują odrębne przepisy.
§  21.
Tryb udzielania, zabezpieczania i spłaty kredytów oraz kontroli prawidłowości ich wykorzystania przez kredytobiorców ustalają w instrukcjach wewnętrznych prezesi banków, a dla banków spółdzielczych - Prezes Zarządu Banku Gospodarki Żywnościowej.
§  22.
Traci moc uchwała nr 44 Rady Ministrów z dnia 5 marca 1976 r. w sprawie ogólnych zasad udzielania kredytów przez banki (Monitor Polski Nr 15, poz. 68 i z 1981 r. Nr 20, poz. 191).
§  23.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1982.3.12

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Ogólne zasady udzielania kredytów przez banki.
Data aktu: 20/01/1982
Data ogłoszenia: 25/01/1982
Data wejścia w życie: 25/01/1982