Rozporządzenie 2020/559 zmieniające rozporządzenie (UE) nr 223/2014 w odniesieniu do wprowadzenia szczególnych środków reagowania na epidemię COVID-19

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2020/559
z dnia 23 kwietnia 2020 r.
zmieniające rozporządzenie (UE) nr 223/2014 w odniesieniu do wprowadzenia szczególnych środków reagowania na epidemię COVID-19

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 175 ust. 3, uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym, po konsultacji z Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym, po konsultacji z Komitetem Regionów, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 1 , a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 223/2014 2  ustanowiono przepisy mające zastosowanie do Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (zwanego dalej "Funduszem").

(2) Państwa członkowskie odczuwają na bezprecedensową skalę skutki epidemii COVID-19. Kryzys pociąga za sobą większe zagrożenia dla osób w najtrudniejszej sytuacji, takich jak osoby najbardziej potrzebujące, w szczególności z powodu zakłócenia udzielania wsparcia ze środków Funduszu.

(3) Aby można było natychmiast zacząć łagodzić skutki kryzysu dla osób najbardziej potrzebujących, wydatki na operacje zwiększające zdolności reagowania kryzysowego w obliczu epidemii COVID-19 powinny być kwalifikowalne od dnia 1 lutego 2020 r.

(4) Aby zmniejszyć obciążenie budżetów publicznych w reakcji na epidemię COVID-19 należy wyjątkowo umożliwić państwom członkowskim wnioskowanie o współfinansowanie na poziomie 100 % w roku obrachunkowym 2020-2021, zgodnie ze środkami budżetowymi i pod warunkiem dostępności finansowania. Komisja może, na podstawie oceny stosowania tego wyjątkowego poziomu współfinansowania, zaproponować przedłużenie obowiązywania tego środka.

(5) W celu zapwewnienia, aby osoby najbardziej potrzebujące mogły nadal otrzymywać pomoc ze środków Funduszu w bezpiecznych warunkach, konieczne jest zapewnienie wystarczającej elastyczności państwom członkowskim, aby mogły one dostosowywać swoje wsparcie do aktualnej sytuacji, w oparciu o konsultacje z organizacjami partnerskimi, w tym przez umożliwienie dostarczania pomocy w inny sposób, za pomocą bonów lub kart w formie elektronicznej lub w innej formie, oraz przez umożliwienie państwom członkowskim zmiany niektórych elementów programu operacyjnego bez konieczności przyjęcia decyzji Komisji. Aby zapewnić bezpieczną pomoc osobom w najtrudniejszej sytuacji należy także umożliwić zapewnienie organizacjom partnerskim niezbędnych materiałów i środków ochrony osobistej ze środków spoza budżetu na pomoc techniczną.

(6) Należy ustanowić przepisy szczególne na potrzeby ustalania kosztów kwalifikowalnych ponoszonych przez beneficjentów w przypadku opóźnienia, zawieszenia lub niepełnej realizacji operacji z powodu epidemii COVID-19.

(7) Aby umożliwić państwom członkowskimi skupienie wysiłków na wprowadzaniu środków reagowania na epidemię COVID-19 i zapobieganiu zakłóceniom - z powodu ryzyka przeniesienia wirusa - udzielania wsparcia osobom najbardziej potrzebującym, należy ustanowić szczególne środki w celu zmniejszenia obciążenia administracyjnego władz i zapewnić elastyczność w zakresie spełniania niektórych wymogów prawnych, w szczególności dotyczących monitorowania, kontroli i audytu.

(8) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie wprowadzenie szczególnych środków w celu zapewnienia skutecznego wdrażania Funduszu w trakcie epidemii COVID-19, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na jego rozmiary i skutki możliwe jest jego íepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej ('TUE'). Zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(9) Ze względu na pilną potrzebę wsparcia niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

(10) Ze względu na pilna potrzebę związaną z wyjatkowymi okolicznościami spowodowanymi epidemią COVID-19, za stosowne uznano zastosowanie wyjątku od ośmiotygodniowego terminu, o którym mowa w art. 4 Protokołu nr 1 w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej, załączonego do TUE, do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i do Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej.

(11) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) nr 223/2014,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1

W rozporządzeniu (UE) nr 223/2014 wprowadza się następujące zmiany:

1)
art. 9 ust. 4 akapit pierwszy otrzymuje brzmienie:

"4. Ust. 1, 2 i 3 nie mają zastosowania do celów zmiany elementów programu operacyjnego objętych, odpowiednio, podsekcjami 3.5 i 3.6 oraz sekcją 4 wzorów prezentacji programu operacyjnego określonych w załączniku I lub elementów określonych w art. 7 ust. 2 lit. a), b), c), d), e) i g), w przypadku gdy wprowadzane do nich zmiany są wynikiem reagowania kryzysowego na epidemię COVID-19.";

2)
w art. 13 ust. 1 dodaje się akapit w brzmieniu:

"Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego terminem przedstawienia rocznego sprawozdania z wdrażania za rok 2019 jest dzień 30 września 2020 r.";

3)
w art. 20 dodaje się ustęp w brzmieniu:

"1a. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1, na wniosek państwa członkowskiego, do wydatków publicznych zadeklarowanych we wnioskach o płatność w roku obrachunkowym rozpoczynającym się w dniu 1 lipca 2020 r. i kończącym się w dniu 30 czerwca 2021 r. może być zastosowany poziom współfinansowania w wysokości 100 %.

Wnioski o zmianę poziomu współfinansowania składa się zgodnie z procedurą zmiany w programach operacyjnych określoną w art. 9 i dołącza się do nich zmieniony program. Poziom współfinansowania w wysokości 100 % ma zastosowanie wyłącznie jeśli odpowiednia zmiana programu operacyjnego została zatwierdzona przez Komisję przed złożeniem ostatecznego wniosku o płatność okresową zgodnie z art. 45 ust. 2.

Przed złożeniem pierwszego wniosku o płatność dotyczącego roku obrachunkowego rozpoczynającego się w dniu 1 lipca 2021 r. państwa członkowskie przedstawiają tabelę, o której mowa w sekcji 5.1 wzorów prezentacji programu operacyjnego określonych w załączniku I, potwierdzającą poziom współfinansowania mający zastosowanie w trakcie roku obrachunkowego kończącego się w dniu 30 czerwca 2020 r.";

4)
w art. 22 ust. 4 dodaje się akapit w brzmieniu:

"Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego wydatki na operacje zwiększające zdolności reagowania kryzysowego na epidemię COVID-19 są kwalifikowalne od dnia 1 lutego 2020 r.";

5)
w art. 23 dodaje się ustęp w brzmieniu:

"4a. Żywność lub podstawową pomoc materialną można dostarczać osobom najbardziej potrzebującym bezpośrednio lub pośrednio, na przykład za pomocą bonów lub kart, w formie elektronicznej lub w innej formie, pod warunkiem że takie bony lub karty lub inne instrumenty mogą zostać wymienione tylko na żywność lub podstawową pomoc materialną.";

6)
w art. 26 ust. 2 wprowadza się następujące zmiany:
a)
lit. a) otrzymuje brzmienie:

"a) koszty zakupu żywności lub podstawowej pomocy materialnej i koszty zakupu materiałów i środków ochrony osobistej dla organizacji partnerskich;";

b)
lit. c) otrzymuje brzmienie:

"c) koszty administracyjne oraz koszty przygotowania, transportu i magazynowania ponoszone przez organizacje partnerskie, w zryczałtowanej wysokości 5 % kosztów, o których mowa w lit. a); lub 5 % wartości produktów żywnościowych zbywanych zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013;";

7)
dodaje się artykuły w brzmieniu:

"Artykuł 26a

Kwalifikowalność wydatków na operacje wspierane ze środków PO I w trakcie ich zawieszenia ze względu na epidemię COVID-19

Opóźnienia w dostarczaniu żywności lub podstawowej pomocy materialnej ze względu na epidemię COVID-19 nie powodują zmniejszenia kosztów kwalifikowalnych poniesionych przez podmiot, który dokonał zakupu, ani przez organizacje partnerskie zgodnie z art. 26 ust. 2. Takie koszty można w całości deklarować Komisji zgodnie z art. 26 ust. 2, zanim żywność lub podstawowa pomoc materialna zostanie dostarczona osobom najbardziej potrzebującym, pod warunkiem że dostawy zostaną wznowione po ustaniu kryzysu związanego z epidemią COVID-19.

Jeżeli żywność ulegnie zepsuciu z powodu zawieszenia dostaw w wyniku epidemii COVID-19, koszty określone w art. 26 ust. 2 lit. a) nie zostają zmniejszone.

Artykuł 26b

Kwalifikowalność wydatków na operacje wspierane ze środków PO II lub ze środków na pomoc techniczną w trakcie ich zawieszenia ze względu na epidemię COVID-19

1. W przypadku operacji, których realizacja została zawieszona ze względu na epidemię COVID-19, państwo członkowskie może uznać wydatki poniesione w okresie zawieszenia za wydatki kwalifikowalne, nawet jeśli nie świadczono żadnych usług, pod warunkiem że spełnione zostały wszystkie następujące warunki:

a) realizację operacji zawieszono po dniu 31 stycznia 2020 r.;

b) operacje zawieszono ze względu na epidemię COVID-19;

c) wydatki poniesiono i uregulowano;

d) wydatki stanowią rzeczywisty koszt dla beneficjenta i nie można ich odzyskać ani zrekompensować; w przypadku gdy odzyskiwania i rekompensaty wydatków nie zapewnia dane państwo członkowskie, to państwo członkowskie może uznać ten warunek za spełniony na podstawie oświadczenia beneficjenta; odzyskane i zrekompensowane kwoty odlicza się od wydatków;

e) okres, w którym dokonano wydatków, nie wykracza poza okres zawieszenia operacji.

2. W przypadku operacji, których koszt jest zwracany beneficjentowi na podstawie uproszczonych form kosztów, jeżeli realizację działań będących podstawą zwrotu zawieszono ze względu na epidemię COVID-19, dane państwo członkowskie może dokonać zwrotu na rzecz beneficjenta na podstawie wyników planowanych na okres zawieszenia, nawet jeżeli nie zrealizowano żadnych działań, pod warunkiem że spełnione zostały wszystkie następujące warunki:

a) realizację działań zawieszono po dniu 31 stycznia 2020 r.;

b) działania zawieszono ze względu na epidemię COVID-19;

c) uproszczone formy kosztów odpowiadają rzeczywistym kosztom poniesionym przez beneficjenta, co musi być przez niego wykazane, i nie mogą zostać odzyskane ani zrekompensowane; w przypadku gdy odzyskiwania i rekompensaty wydatków nie zapewnia dane państwo członkowskie, państwo to może uznać ten warunek za spełniony na podstawie oświadczenia beneficjenta; kwoty odzyskane i zrekompensowane odlicza się od kwoty odpowiadającej uproszczonej formie kosztów;

d) okres, którego dotyczy zwrot na rzecz beneficjenta, nie wykracza poza okres zawieszenia działań.

W przypadku operacji, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, państwo członkowskie może dokonać zwrotu na rzecz beneficjenta na podstawie kosztów, o których mowa w art. 25 ust. 1 lit. a), pod warunkiem że spełnione zostały warunki określone w ust. 1 niniejszego artykułu.

Jeżeli państwo członkowskie dokonuje zwrotu na rzecz beneficjenta na podstawie zarówno akapitu pierwszego, jak i drugiego, zapewnia, by koszty wynikające z tych samych wydatków zwrócono tylko raz.

Artykuł 26c

Kwalifikowalność wydatków na operacje wspierane ze środków PO II lub ze środków na pomoc techniczną, które nie zostały w pełni zrealizowane ze względu na epidemię COVID-19

1. Państwo członkowskie może uznać wydatki na operacje, które nie zostały w pełni zrealizowane ze względu na epidemię COVID-19, za wydatki kwalifikowalne, pod warunkiem że spełnione zostały wszystkie następujące warunki:

a) realizacja operacji ustała po dniu 31 stycznia 2020 r.;

b) realizacja operacji ustała ze względu na epidemię COVID-19;

c) wydatki poprzedzające ustanie realizacji operacji zostały poniesione przez beneficjenta i uregulowane.

2. W przypadku operacji, w odniesieniu do których zwrot na rzecz beneficjenta następuje na podstawie uproszczonych form kosztów, państwo członkowskie może uznać wydatki na operacje, których w pełni nie zrealizowano ze względu na epidemię COVID-19, za wydatki kwalifikowalne, pod warunkiem że spełnione zostały wszystkie następujące warunki:

a) realizacja operacji ustała po dniu 31 stycznia 2020 r.;

b) realizacja operacji ustała ze względu na epidemię COVID-19;

c) działania objęte uproszczonymi formami kosztów zrealizowano przynajmniej częściowo przed ustaniem realizacji operacji.

W przypadku operacji, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, państwo członkowskie może dokonać zwrotu na rzecz beneficjenta na podstawie kosztów, o których mowa w art. 25 ust. 1 lit. a), pod warunkiem że spełnione zostały warunki określone w ust. 1 niniejszego artykułu.

Jeżeli państwo członkowskie dokonuje zwrotu na rzecz beneficjenta zarówno na podstawie akapitu pierwszego, jak i drugiego, zapewnia, aby koszty wynikające z tych samych wydatków zwrócono tylko raz.";

8)
w art. 30 dodaje się ustęp w brzmieniu:

"1a. Państwo członkowskie może, na podstawie analizy możliwych zagrożeń, przewidzieć mniej surowe wymogi dotyczące kontroli i ścieżki audytu w odniesieniu do dystrybucji żywności lub podstawowej pomocy materialnej dla osób najbardziej potrzebujących w okresie epidemii COVID-19.".

Artykuł  2

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 23 kwietnia 2020 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady
D.M. SASSOLI G. GRLIĆ RADMAN
Przewodniczący Przewodniczący
1 Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 17 kwietnia 2020 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 22 kwietnia 2020 r.
2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 223/2014 z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (Dz.U. L 72 z 12.3.2014, s. 1).

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024