Akty Prawne
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej - Seria L
Dz.U.UE.L.2007.345.2

Czarnogóra-Wspólnota Europejska. Umowa przejściowa dotycząca handlu i kwestii związanych z handlem. Luksemburg.2007.10.15.

UMOWA PRZEJŚCIOWA

dotycząca handlu i kwestii związanych z handlem między Wspólnotą Europejską, z jednej strony, a Republiką Czarnogóry, z drugiej strony

WSPÓLNOTA EUROPEJSKA, zwana dalej "Wspólnotą", z jednej strony, oraz

REPUBLIKA CZARNOGÓRY, zwana dalej "Czarnogórą", z drugiej strony, zwane dalej łącznie "Stronami",

mając na uwadze, co następuje:

(1) Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Czarnogórą, z drugiej strony (zwany dalej "układem o stabilizacji i stowarzyszeniu" lub "SAA") został podpisany w Luksemburgu dnia piętnastego października roku dwa tysiące siedem.

(2) Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu ma na celu ustanowienie bliskich i długotrwałych stosunków opartych na wzajemności i wspólnym interesie, które umożliwiłyby Czarnogórze dalsze zacieśnianie i rozwijanie obecnych stosunków z Unią Europejską.

(3) Konieczne jest zapewnienie rozwoju powiązań handlowych poprzez wzmocnienie i rozszerzenie nawiązanych wcześniej stosunków.

(4) W tym celu konieczne jest jak najszybsze wdrożenie postanowień układu o stabilizacji i stowarzyszeniu dotyczących handlu i kwestii związanych z handlem za pomocą umowy przejściowej (zwanej dalej "niniejszą umową").

(5) Niektóre postanowienia związane z tranzytem drogowym, zawarte w Protokole 4 w sprawie transportu lądowego do układu o stabilizacji i stowarzyszeniu w sprawie transportu lądowego, są bezpośrednio związane ze swobodnym przepływem towarów i w związku z tym powinny być włączone do niniejszej umowy.

(6) Wobec braku wcześniejszych struktur umownych, niniejsza umowa ustanawia Komitet Tymczasowy w celu jej wykonania,

POSTANAWIAJĄ zawrzeć niniejszą umowę i w tym celu powołują jako swoich pełnomocników:

WSPÓLNOTA EUROPEJSKA,

Luís AMADO,

Minister spraw zagranicznych Republiki Portugalskiej,

urzędujący przewodniczący Rady Unii Europejskiej

Olli REHN,

Członek Komisji Wspólnoty Europejskich (zwanej dalej "Komisją Europejską" odpowiedzialny za rozszerzenie)

CZARNOGÓRA,

Željko ŠTURANOVIĆ,

Premier KTÓRZY, po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za należyte i sporządzone we właściwej formie,

UZGODNILI, CO NASTĘPUJE:

TYTUŁ I

ZASADY OGÓLNE

Artykuł 1 (Artykuł 2 SAA)

Poszanowanie zasad demokracji i praw człowieka, które zostały proklamowane w Powszechnej deklaracji praw człowieka oraz określone w Konwencji ochrony praw człowieka i podstawowych wolności, w Akcie końcowym z Helsinek i w Paryskiej karcie Nowej Europy, poszanowanie zasad prawa międzynarodowego, w tym pełna współpraca z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla Byłej Jugosławii (MTKJ), i poszanowanie zasad państwa prawa, jak również zasad gospodarki rynkowej, zawartych w dokumencie z konferencji KBWE w Bonn w sprawie współpracy gospodarczej, stanowi podstawę polityki wewnętrznej i zagranicznej Stron oraz istotny element niniejszej umowy.

Artykuł 2 (Artykuł 9 SAA)

Niniejsza umowa jest w pełni zgodna i wdrażana w sposób spójny z właściwymi postanowieniami WTO, a w szczególności art. XXIV Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994 (GATT 1994) oraz art. V Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS).

TYTUŁ II

SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW

Artykuł 3 (Artykuł 18 SAA)

Do celów niniejszej umowy cła i opłaty o skutku równoważnym do ceł obejmują wszelkie cła lub wszelkiego rodzaju opłaty nałożone w związku z wywozem lub przywozem towarów, w tym wszelkiego rodzaju podatki wyrównawcze lub opłaty dodatkowe związane z takim przywozem lub wywozem, lecz nie obejmują:

a) opłat równoważnych do podatku wewnętrznego nałożonych zgodnie z postanowieniami art. III ust. 2 GATT 1994,

b) środków antydumpingowych lub opłat wyrównawczych,

c) należności lub opłat współmiernych z kosztem świadczonych usług.

ROZDZIAŁ I

Produkty przemysłowe

Artykuł 4 (Artykuł 19 SAA)

Definicja

Z dniem wejścia w życie niniejszej umowy Wspólnota oraz Czarnogóra znoszą między sobą wszystkie ograniczenia ilościowe w wywozie oraz wszystkie środki o skutku równoważnym.

Artykuł 8 (Artykuł 23 SAA)

Szybsze obniżki ceł

Czarnogóra oświadcza, że jest gotowa obniżyć cła w handlu ze Wspólnotą szybciej niż to przewidziano w artykule 6, jeżeli pozwoli na to jej ogólna sytuacja gospodarcza i sytuacja w danym sektorze gospodarki.

Komitet Tymczasowy analizuje sytuację pod tym kątem i wydaje stosowne zalecenia.

ROZDZIAŁ II

Rolnictwo i rybołówstwo

Artykuł 9 (Artykuł 24 SAA)

Definicja

Definicja ta obejmuje ryby i produkty rybołówstwa objęte działem 3, pozycjami 1604 i 1605, oraz podpozycjami 051191, 230120 00 oraz ex 1902 20 10 ("Makarony nadziewane zawierające więcej niż 20 % masy ryb, skorupiaków, mięczaków lub innych bezkręgowców wodnych").

Artykuł 10 (Artykuł 25 SAA)

Przetworzone produkty rolne

Protokół 1 określa ustalenia dotyczące handlu mające zastosowanie do przetworzonych produktów rolnych, które są w nim wymienione.

Artykuł 11 (Artykuł 26 SAA)

Koncesje wspólnotowe na przywóz produktów rolnych pochodzących z Czarnogóry

Z dniem wejścia w życie niniejszej umowy Wspólnota znosi cła i opłaty o skutku równoważnym w przywozie produktów rolnych pochodzących z Czarnogóry, innych niż te objęte pozycjami 0102, 0201, 0202, 1701, 1702 i 2204 nomenklatury scalonej.

W odniesieniu do produktów objętych działami 7 i 8 nomenklatury scalonej, dla których wspólna taryfa celna przewiduje stosowanie ceł ad valorem oraz ceł specyficznych, zniesienie ma zastosowanie tylko do części ad valorem należności celnej.

Z dniem wejścia w życie niniejszej umowy Czarnogóra:

a) znosi cła stosowane w przywozie niektórych produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty, wymienionych w załączniku IIIa;

b) stopniowo obniża cła stosowane w przywozie niektórych produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty, wymienionych w załączniku IIIb, zgodnie z harmonogramem wskazanym dla każdego produktu w tym załączniku;

c) stopniowo obniża do 50 % cła stosowane w przywozie niektórych produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty, wymienionych w załączniku IIIc, zgodnie z harmonogramem wskazanym dla każdego produktu w tym załączniku.

Artykuł 13 (Artykuł 28 SAA)

Protokół w sprawie win i wyrobów spirytusowych

Ustalenia mające zastosowanie do win i wyrobów spirytusowych, o których mowa w protokole 2, są określone w tym protokole.

Artykuł 14 (Artykuł 29 SAA)

Koncesje wspólnotowe na ryby i produkty rybołówstwa

Z dniem wejścia w życie niniejszej umowy Czarnogóra znosi wszystkie cła oraz środki o skutku równoważnym na ryby i produkty rybołówstwa pochodzące ze Wspólnoty, inne niż te wymienione w załączniku V. Produkty wymienione w załączniku V podlegają zawartym w nim postanowieniom.

Artykuł 16 (Artykuł 31 SAA)

Klauzula przeglądu

Biorąc pod uwagę wielkość handlu produktami rolnymi i produktami rybołówstwa między Stronami, ich szczególną wrażliwość, zasady wspólnej polityki Wspólnoty w zakresie rolnictwa i rybołówstwa, zasady polityki rolnej i polityki rybołówstwa Czarnogóry, rolę rolnictwa i rybołówstwa w gospodarce Czarnogóry oraz konsekwencje wielostronnych negocjacji handlowych w ramach WTO, jak również ewentualnego przystąpienia Czarnogóry do WTO, Wspólnota i Czarnogóra zbadają w Komitecie Tymczasowym, najpóźniej trzy lata po wejściu w życie niniejszej umowy, produkt po produkcie, w sposób uporządkowany i na odpowiedniej zasadzie wzajemności, możliwość przyznania dalszych koncesji w celu wprowadzenia większej liberalizacji handlu produktami rolnymi i produktami rybołówstwa.

Artykuł 17 (Artykuł 32 SAA)

Klauzula ochronna dotycząca produktów rolnych i produktów rybołówstwa

Nie naruszając innych postanowień niniejszej umowy, w szczególności jej artykułu 26, uwzględniając szczególną wrażliwość rynków produktów rolnych i produktów rybołówstwa, jeżeli przywóz produktów pochodzących z jednej ze Stron i podlegających koncesjom przyznanym na mocy artykułów 10-15, powoduje poważne zakłócenia na rynkach lub w krajowych mechanizmach regulacyjnych drugiej Strony, obie Strony niezwłocznie podejmują konsultacje, których celem jest znalezienie właściwego rozwiązania. W oczekiwaniu na takie rozwiązanie Strona, której to dotyczy, może podjąć odpowiednie środki, jakie uzna za niezbędne.

Artykuł 18 (Artykuł 33 SAA)

Ochrona oznaczeń geograficznych produktów rolnych i produktów rybołówstwa oraz środków spożywczych innych niż wino i napoje spirytusowe

Znaki towarowe, których używanie odpowiada sytuacjom, których mowa w ustępie 2, zarejestrowane w Czarnogórze lub ustanowione poprzez używanie, przestają być używane od dnia 1 stycznia 2009 r. Nie dotyczy to jednak znaków towarowych zarejestrowanych w Czarnogórze oraz znaków towarowych ustanowionych poprzez używanie, które są własnością obywateli państw trzecich, pod warunkiem że ich charakter nie wprowadza w żaden sposób w błąd opinii publicznej co do jakości, specyfikacji lub pochodzenia geograficznego towarów.

ROZDZIAŁ III

Postanowienia wspólne

Artykuł 19 (Artykuł 34 SAA)

Zakres

Postanowienia niniejszego rozdziału stosuje się do handlu wszystkimi produktami między Stronami, o ile nie postanowiono inaczej w tym rozdziale lub w protokole 1.

Artykuł 20 (Artykuł 35 SAA)

Korzystniejsze koncesje

Postanowienia niniejszego tytułu w żaden sposób nie wpływają na jednostronne stosowanie korzystniejszych środków przez którąkolwiek ze Stron.

Artykuł 21 (Artykuł 36 SAA)

Status quo

Strony prowadzą w ramach Komitetu Tymczasowego konsultacje dotyczące umów wymienionych w ustępach 1 i 2 niniejszego artykułu, a w razie potrzeby dotyczące również innych istotnych kwestii związanych z ich polityką handlową wobec państw trzecich. W szczególności w przypadku przystąpienia jednego z państw trzecich do Unii konsultacje takie prowadzone są z uwzględnieniem wspólnych interesów Wspólnoty i Czarnogóry, określonych w niniejszej umowie.

Artykuł 25 (Artykuł 40 SAA)

Dumping i dotacje

Niezależnie od postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu, w przypadku gdy przywóz produktu jednej Strony na terytorium drugiej Strony odbywa się w takich zwiększonych ilościach i na takich warunkach, które powodują lub zagrażają spowodowaniem:

a) poważnej szkody dla krajowego przemysłu produktów podobnych lub bezpośrednio konkurujących na terytorium Strony dokonującej przywozu lub

b) poważnych zakłóceń w jakimkolwiek sektorze gospodarki lub trudności mogących spowodować poważne pogorszenie sytuacji gospodarczej w regionie Strony dokonującej przywozu,

Strona dokonująca przywozu może podjąć stosowne dwustronne środki ochronne na warunkach i zgodnie z procedurami określonymi w niniejszym artykule.

Dwustronne środki ochronne skierowane wobec przywozu dokonywanego z terytorium drugiej Strony nie przekraczają poziomu niezbędnego do usunięcia zaistniałych trudności, jak określono w ustępie 2, które pojawiły się w wyniku stosowania niniejszej umowy. Przyjęte środki ochronne powinny składać się z zawieszenia wzrostu lub obniżki marginesu preferencji przewidzianych w niniejszej umowie dla danych produktów do maksymalnej wysokości odpowiadającej podstawowej stawce celnej określonej w artykule 3 ustęp 4 litery a) i b) oraz ustęp 5 dla tego samego produktu. Środki takie zawierają elementy wyraźnie prowadzące do stopniowego ich znoszenia najpóźniej do końca wyznaczonego terminu i nie są one stosowane przez okres dłuższy niż dwa lata.

W wyjątkowych okolicznościach środki mogą zostać przedłużone maksymalnie o okres kolejnych dwóch lat. Nie stosuje się żadnych dwustronnych środków ochronnych w przywozie produktu, który podlegał uprzednio takiemu środkowi przez okres, co najmniej, czterech lat od wygaśnięcia środka.

W celu realizacji ustępów 1-4 stosuje się następujące postanowienia:

a) Problemy wynikające z sytuacji, o której mowa w niniejszym artykule, kieruje się niezwłocznie do zbadania przez Komitet Tymczasowy, który może podjąć wszelkie decyzje mające na celu usunięcie takich problemów.

Jeżeli Komitet Tymczasowy lub Strona dokonująca wywozu nie podjęli decyzji, która usunęłaby trudności, lub jeżeli nie zostało znalezione żadne inne satysfakcjonujące rozwiązanie w terminie 30 dni od przedłożenia sprawy Komitetowi Tymczasowemu, Strona dokonująca przywozu może podjąć środki właściwe do rozwiązania problemu zgodnie z niniejszym artykułem. W wyborze środków ochronnych pierwszeństwo należy przyznać tym, które w najmniejszym stopniu zakłócają funkcjonowanie ustaleń przyjętych w niniejszej umowie. Środki ochronne zastosowane zgodnie z art. XIX GATT z 1994 r. oraz Porozumieniem WTO w sprawie środków ochronnych zachowują poziom/ margines preferencji przyznany zgodnie z niniejszą umową.

b) Jeżeli wyjątkowe i poważne okoliczności wymagające podjęcia natychmiastowych działań uniemożliwiają, w zależności od przypadku, wcześniejsze poinformowanie o lub zbadanie, zainteresowana Strona może, w sytuacjach wyszczególnionych w niniejszym artykule, zastosować bezzwłocznie środki tymczasowe niezbędne do zaradzenia sytuacji, o czym zawiadamia niezwłocznie drugą Stronę.

Komitet Tymczasowy jest niezwłocznie powiadamiany o środkach ochronnych, które są przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego organu, zwłaszcza w celu ustalenia harmonogramu ich znoszenia, gdy tylko okoliczności na to pozwolą.

Jeżeli przestrzeganie postanowień niniejszego tytułu prowadzi do:

a) poważnych niedoborów lub zagrożenia niedoborem środków spożywczych lub innych produktów niezbędnych dla Strony dokonującej wywozu; lub

b) powrotnego wywozu do państwa trzeciego produktu, w odniesieniu do którego Strona dokonująca wywozu utrzymuje wywozowe ograniczenia ilościowe, cła wywozowe lub środki lub opłaty o skutku równoważnym i jeżeli sytuacje określone powyżej powodują lub mogą powodować poważne trudności dla Strony dokonującej wywozu,

Strona ta może podjąć stosowne środki na warunkach i zgodnie z procedurami określonymi w niniejszym artykule.

Przed podjęciem środków przewidzianych w ustępie 1 lub, jak najszybciej w przypadkach, do których stosuje się ustęp 4, Wspólnota lub Czarnogóra dostarczają Komitetowi Tymczasowemu wszelkich istotnych informacji w celu znalezienia rozwiązania możliwego do przyjęcia przez Strony. Strony mogą w ramach Komitetu Tymczasowego uzgadniać wszelkie środki niezbędne do usunięcia trudności. Jeżeli porozumienia nie osiągnięto w terminie 30 dni od przedłożenia sprawy Komitetowi Tymczasowemu, Strona dokonująca wywozu może zastosować środki na mocy niniejszego artykułu w odniesieniu do wywozu danego produktu.

Komitet Tymczasowy jest niezwłocznie powiadamiany o wszelkich środkach stosowanych zgodnie z niniejszym artykułem, które są przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego organu, zwłaszcza w celu ustalenia harmonogramu ich znoszenia, gdy tylko okoliczności na to pozwolą.

Artykuł 28 (Artykuł 43 SAA)

Monopole państwowe

W zakresie monopoli państwowych o charakterze handlowym od wejścia w życie niniejszej umowy Czarnogóra zapewnia nie stosowanie dyskryminacji dotyczącej warunków, na jakich towary są nabywane i zbywane, między obywatelami państw członkowskich a obywatelami Czarnogóry.

Artykuł 29 (Artykuł 44 SAA)

Reguły pochodzenia

O ile w niniejszej umowie nie postanowiono inaczej, protokół 3 ustanawia reguły pochodzenia do celów stosowania postanowień niniejszej umowy.

Artykuł 30 (Artykuł 45 SAA)

Dopuszczalne ograniczenia

Niniejsza umowa nie stanowi przeszkody dla zakazów lub ograniczeń przywozowych, wywozowych lub tranzytowych, uzasadnionych względami moralności publicznej, porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego; ochrony zdrowia i życia ludzi, zwierząt lub roślin; ochrony skarbów dziedzictwa narodowego o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej, ochrony własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej lub postanowieniami dotyczącymi złota i srebra. Jednak takie zakazy lub ograniczenia nie mogą stanowić środka arbitralnej dyskryminacji ani ukrytego ograniczenia w wymianie handlowej między Stronami.

Artykuł 31 (Artykuł 46 SAA)

Brak współpracy administracyjnej

Do celów niniejszego artykułu brak współpracy administracyjnej oznacza m.in.:

a) powtarzające się przypadki niedopełnienia obowiązku weryfikacji statusu pochodzenia danego produktu lub produktów;

b) powtarzające się przypadki odmowy lub nieuzasadnionego opóźnienia w przeprowadzaniu późniejszych weryfikacji dowodów pochodzenia lub przekazywaniu ich wyników;

c) powtarzające się przypadki odmowy lub nieuzasadnionego opóźnienia w wydawaniu zezwolenia na przeprowadzenie misji współpracy administracyjnej celem weryfikacji autentyczności dokumentów lub dokładności informacji dotyczących przyznawania omawianego tu traktowania preferencyjnego.

Do celów niniejszego artykułu stwierdzenie istnienia nieprawidłowości lub nadużyć może mieć miejsce, między innymi, jeżeli nastąpił gwałtowny, nie w pełni uzasadniony wzrost wielkości przywozu towarów, przekraczający tradycyjne możliwości produkcyjne i wywozowe drugiej Strony, powiązany z posiadaniem obiektywnych informacji dotyczących nieprawidłowości lub nadużyć.

Zastosowanie czasowego zawieszenia podlega następującym warunkom:

a) Strona, która stwierdziła na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub nieprawidłowości lub nadużycia finansowe, bezzwłocznie powiadamia o tym Komitet Tymczasowy, przekazując jednocześnie obiektywne informacje, oraz rozpoczyna konsultacje w ramach Komitetu Tymczasowego w oparciu o wszelkie stosowne informacje i obiektywne wnioski, celem znalezienia rozwiązania zadowalającego obie Strony;

b) w przypadku gdy Strony rozpoczęły konsultacje w ramach Komitetu Tymczasowego, o których mowa powyżej, i nie osiągnęły zadowalającego rozwiązania w terminie trzech miesięcy od przekazania informacji, wówczas Strona, której to dotyczy, może tymczasowo zawiesić zastosowane traktowanie preferencyjne danych produktów. Informację o tymczasowym zawieszeniu bezzwłocznie podaje się do wiadomości Komitetu Tymczasowego;

c) tymczasowe zawieszenia przewidziane w niniejszym artykule ogranicza się do środków niezbędnych do ochrony interesów finansowych danej Strony. Nie przekraczają one okresu sześciu miesięcy, który może zostać przedłużony. Komitet Tymczasowy jest powiadamiany o tymczasowych zawieszeniach bezzwłocznie po ich przyjęciu. Stanowią one przedmiot okresowych konsultacji w Komitecie Tymczasowym, zwłaszcza w celu ich zniesienia, gdy tylko okoliczności na to pozwolą.

Równocześnie z powiadomieniem Komitetu Tymczasowego, zgodnie z ustępem 4 litera a) niniejszego artykułu, dana Strona powinna opublikować zawiadomienie dla importerów w swoim Dzienniku Urzędowym. W zawiadomieniu dla importerów powinna być zawarta informacja, że w odniesieniu do danego produktu stwierdzono na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub istnienie nieprawidłowości lub nadużyć.

Artykuł 32 (Artykuł 47 SAA)

W przypadku popełnienia przez właściwe organy błędu we właściwym zarządzaniu systemem preferencyjnym dotyczącym wywozu, a zwłaszcza w stosowaniu postanowień protokołu 3 do niniejszej umowy, który to błąd wywiera skutki w zakresie ceł przywozowych, Umawiająca się Strona, której dotyczą takie skutki, może zwrócić się do Komitetu Tymczasowego o zbadanie możliwości podjęcia wszelkich możliwych środków celem naprawienia tej sytuacji.

Artykuł 33 (Artykuł 48 SAA)

Stosowanie niniejszej umowy nie narusza stosowania postanowień prawa wspólnotowego do Wysp Kanaryjskich.

TYTUŁ III

INNE POSTANOWIENIA DOTYCZĄCE HANDLU I KWESTII ZWIĄZANYCH Z HANDLEM

Artykuł 34 (Artykuł 61 ustęp 1 SAA)

Ruch tranzytowy

Definicje (Protokół 4 do SAA, artykuł 3 litery a) i b))

Do celów niniejszej umowy zastosowanie mają następujące definicje:

a) Wspólnotowy ruch tranzytowy: przewóz towarów tranzytem przez terytorium Czarnogóry w drodze do lub z państwa członkowskiego Wspólnoty za pośrednictwem przewoźnika mającego siedzibę we Wspólnocie;

b) Czarnogórski ruch tranzytowy: przewóz towarów tranzytem z Czarnogóry przez terytorium Wspólnoty do państwa trzeciego lub towarów przewożonych z państwa trzeciego do Czarnogóry, za pośrednictwem przewoźnika mającego siedzibę w Czarnogórze.

Postanowienia ogólne (Protokół 4 do SAA, artykuł 11 ustępy 2, 3 i 5)

Jeżeli, w wyniku praw przyznanych na mocy ustępu 1, ruch tranzytowy obsługiwany przez przewoźników wspólnotowych wzrośnie do poziomu powodującego poważne uszkodzenie infrastruktury drogowej lub zakłócenie płynności ruchu na osiach, określonych w protokole ustaleń dotyczącym stworzenia podstawowej sieci infrastruktury transportowej w Europie Południowo-Wschodniej, który został podpisany w przez ministrów państw tego regionu i Komisję Europejską w czerwcu 2004 r., lub poziomu grożącego takim uszkodzeniem czy zakłóceniem, i jeżeli w tych samych okolicznościach pojawią się problemy na części terytorium Wspólnoty położonej przy granicy z Czarnogórą, sprawa zostaje przekazana Komitetowi Tymczasowemu, zgodnie z art. 45 niniejszej umowy. Strony mogą zaproponować środki przejściowe o charakterze niedyskryminującym, niezbędne dla ograniczenia lub zmniejszenia tych uszkodzeń.

Strony postanawiają podjąć, w niezbędnym zakresie, wspólne działania w sprawie przyjęcia środków upraszczających oraz zachęcać do przyjmowania takich środków.

Wdrożenie (Protokół 4 do SAA, artykuł 21 ustęp 1 i ustęp 2 litera d))

Współpraca między Stronami odbywa się w ramach specjalnego podkomitetu w ramach Komitetu Tymczasowego, zgodnie z art. 46 umowy. Komitet w szczególności koordynuje monitorowanie, prognozowanie i inne prace statystyczne dotyczące transportu międzynarodowego, w szczególności ruchu tranzytowego.

Artykuł 35 (Artykuł 62 SAA)

Strony zobowiązują się zezwolić na dokonywanie, w walucie w pełni wymienialnej w rozumieniu postanowień art. VIII statutu Międzynarodowego Funduszu Walutowego, wszelkich płatności i transferów na rachunku bieżącym w ramach bilansu płatniczego między Wspólnotą a Czarnogórą.

Artykuł 36 (Artykuł 69 SAA)

W przypadku gdy jedno lub kilka państw członkowskich lub Czarnogóra napotka poważne trudności w zrównoważeniu bilansu płatniczego lub gdy zaistnieje ryzyko wystąpienia takich trudności, Wspólnota lub Czarnogóra, zależnie od przypadku, może zgodnie z warunkami określonymi w Porozumieniu WTO przyjąć środki ograniczające, w szczególności środki dotyczące przywozu, których zakres nie może wykraczać poza to, co jest niezbędne dla naprawy sytuacji bilansu płatniczego. Wspólnota lub Czarnogóra, zależnie od przypadku, niezwłocznie informuje o tym drugą Stronę.

Żaden środek ograniczający nie ma zastosowania do transferów związanych z inwestowaniem, w szczególności z przenoszeniem za granicę kwot zainwestowanych lub reinwestowanych, ani też do jakiegokolwiek przychodu, który z nich pochodzi.

Artykuł 37 (Artykuł 71 SAA)

Postanowienia niniejszej umowy pozostają bez uszczerbku dla stosowania przez każdą ze Stron wszelkich środków niezbędnych do zapobieżenia ominięcia jej środków dotyczących dostępu państw trzecich do jej rynku w oparciu o postanowienia niniejszej umowy.

Artykuł 38 (Artykuł 73 SAA)

Konkurencja i inne postanowienia gospodarcze

Za niezgodne z właściwym funkcjonowaniem niniejszej umowy w zakresie, w jakim mogą wpływać na handel między Wspólnotą a Czarnogórą, uznaje się:

i) wszystkie porozumienia między przedsiębiorstwami, decyzje związków przedsiębiorstw i praktyki uzgodnione między przedsiębiorstwami, które mają na celu lub których skutkiem jest zapobieganie, ograniczanie lub zakłócanie konkurencji;

ii) nadużywanie przez jedno lub więcej przedsiębiorstw pozycji dominującej na terytoriach Wspólnoty lub Czarnogóry jako całości lub na znacznej części tych terytoriów;

iii) wszelką pomoc publiczną, zakłócającą konkurencję lub grożącą jej zakłóceniem przez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub niektórym produktom.

a) Do celów stosowania postanowień ustępu 1 punkt (iii)

Strony uzgadniają, że w ciągu pierwszych pięciu lat po wejściu w życie niniejszej umowy każda pomoc publiczna przyznana przez Czarnogórę będzie oceniania, biorąc pod uwagę fakt, że Czarnogóra uważana jest za taki sam obszar, jak obszary Wspólnoty określone w art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu WE.

b) W ciągu czterech lat do wejścia w życie niniejszej umowy Czarnogóra przedstawia Komisji Europejskiej dane o swoim PKB na mieszkańca, ujednolicone na poziomie NUTS II. Następnie organ, o którym mowa w ustępie 4, oraz Komisja Europejska dokonują wspólnie oceny kwalifikowania się regionów Czarnogóry do pomocy, jak również związanej z tym maksymalnej intensywności pomocy w celu sporządzenia regionalnej mapy pomocy na podstawie stosownych wytycznych Wspólnoty.

10.

Jeżeli jedna ze Stron uważa, że dana praktyka jest niezgodna z ustępem 1, może podjąć właściwe środki po konsultacjach w ramach Komitetu Tymczasowego lub po upływie trzydziestu dni roboczych od daty złożenia wniosku o przeprowadzenie takich konsultacji.

Żadne z postanowień niniejszego artykułu nie narusza ani nie wpływa w jakikolwiek sposób na wprowadzenie przez Wspólnotę lub Czarnogórę środków antydumpingowych lub wyrównawczych zgodnie z GATT 1994, Porozumieniem WTO w sprawie subsydiów i środków wyrównawczych czy odpowiednim powiązanym ustawodawstwem wewnętrznym.

Artykuł 39 (Artykuł 74 SAA)

Przedsiębiorstwa publiczne

Przed końcem trzeciego roku od wejścia w życie niniejszej umowy Czarnogóra zastosuje w odniesieniu do przedsiębiorstw publicznych oraz do przedsiębiorstw, którym przyznano specjalne lub wyłączne uprawnienia, zasady określone w Traktacie WE, w szczególności w jego art. 86.

Szczególne uprawnienia przedsiębiorstw publicznych podczas okresu przejściowego nie przewidują możliwości nałożenia ograniczeń ilościowych lub środków o skutku równoważnym na przywóz towarów ze Wspólnoty do Czarnogóry.

Artykuł 40 (Artykuł 75 SAA)

Własność intelektualna, przemysłowa i handlowa

Z dniem wejścia w życie niniejszej umowy przedsiębiorstwom czarnogórskim niezależnie od tego, czy mają siedzibę na terytorium Wspólnoty czy nie, przyznany zostaje dostęp do publicznych procedur udzielania zamówień we Wspólnocie na warunkach nie mniej korzystnych niż te, które są stosowane wobec przedsiębiorstw wspólnotowych.

Powyższe postanowienia stosuje się również w odniesieniu do zamówień w sektorze usług użyteczności publicznej, po tym jak rząd Czarnogóry przyjmie ustawodawstwo wprowadzające przepisy wspólnotowe w tej dziedzinie. Wspólnota okresowo sprawdza, czy Czarnogóra faktycznie wprowadza stosowne ustawodawstwo.

Komitet Tymczasowy co pewien czas bada możliwość przyznania przez Czarnogórę dostępu do procedur zamówień publicznych w Czarnogórze wszystkim przedsiębiorstwom wspólnotowym. Czarnogóra co roku składa Komitetowi Tymczasowemu sprawozdanie na temat środków, jakie podjęła w celu zwiększenia przejrzystości i zapewnienia skutecznej kontroli sądowej decyzji podejmowanych w obszarze zamówień publicznych.

Artykuł 42 (Artykuł 99 SAA)

Cła

Strony ustanawiają współpracę w tym obszarze w celu zagwarantowania zgodności z postanowieniami, które zostaną przyjęte w dziedzinie handlu oraz zbliżenia systemu celnego Czarnogóry do systemu wspólnotowego, pomagając tym samym w utorowaniu drogi dla środków liberalizacji zaplanowanych zgodnie z niniejszą umową oraz w stopniowym zbliżaniu ustawodawstwa celnego Czarnogóry do wspólnotowego dorobku prawnego.

Współpraca należycie uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie ceł.

Zasady wzajemnej pomocy administracyjnej między Stronami w sprawach celnych są ustanowione w protokole 5.

TYTUŁ IV

POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE, OGÓLNE I KOŃCOWE

Artykuł 43 (Artykuł 119 SAA)

Niniejszym powołuje się Komitet Tymczasowy, który nadzoruje stosowanie i wykonanie niniejszej umowy. Komitet zbiera się na odpowiednim szczeblu na posiedzenia regularnie oraz gdy wymagają tego okoliczności. Komitet bada wszelkie istotne kwestie związane z niniejszą umową, jak również wszelkie inne kwestie dwustronne lub międzynarodowe leżące we wspólnym interesie Stron.

Artykuł 44 (Artykuł 120 SAA)

Europejski Bank Inwestycyjny uczestniczy jako obserwator w pracach Komitetu Tymczasowego, w kwestiach, które go dotyczą.

Artykuł 45 (Artykuł 121 SAA)

Dla osiągnięcia celów niniejszej umowy Komitet Tymczasowy ma prawo podejmowania decyzji w ramach niniejszej umowy w przypadkach w nim przewidzianych. Podjęte decyzje są wiążące dla Stron, które są zobowiązane do podjęcia środków niezbędnych do wykonania takich decyzji. Komitet Tymczasowy może również formułować odpowiednie zalecenia. Komitet opracowuje swoje decyzje i zalecenia za zgodą obu Stron.

Artykuł 46 (Artykuł 123 SAA) Komitet Tymczasowy może tworzyć podkomitety.

Artykuł 47 (Artykuł 126 SAA)

W zakresie niniejszej umowy każda ze Stron zobowiązuje się zagwarantować osobom fizycznym i prawnym drugiej Strony wolny od dyskryminacji w stosunku do swoich własnych obywateli dostęp do właściwych sądów i władz administracyjnych, aby mogły przed nimi dochodzić swoich praw osobistych i rzeczowych.

Artykuł 48 (Artykuł 127 SAA)

Żadne z postanowień niniejszej umowy nie stanowi przeszkody dla podjęcia przez Stronę jakichkolwiek środków, które:

a) uważa za niezbędne w celu zapobiegania ujawnieniu informacji szkodzących jej podstawowym interesom bezpieczeństwa;

b) odnoszą się do produkcji lub handlu bronią, amunicją lub materiałami wojskowymi lub też do badań, rozwoju lub produkcji niezbędnej do celów obronnych, o ile środki te nie osłabiają warunków konkurencji w zakresie produktów nieprzeznaczonych do celów ściśle wojskowych;

c) uznaje za istotne dla zapewnienia własnego bezpieczeństwa w przypadku poważnych niepokojów wewnętrznych naruszających utrzymanie porządku publicznego, w czasie wojny lub poważnych napięć międzynarodowych grożących wybuchem wojny, lub w celu wywiązania się z obowiązków, jakie na siebie przyjęła, aby zapewnić utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego.

Artykuł 49 (Artykuł 128 SAA)

W dziedzinach objętych niniejszą umową oraz nie naruszając jakichkolwiek zawartych w niej postanowień szczególnych:

a) uregulowania stosowane przez Czarnogórę w stosunku do Wspólnoty nie mogą prowadzić do powstania jakiejkolwiek dyskryminacji między państwami członkowskimi, ich obywatelami czy też przedsiębiorstwami lub spółkami,

b) uregulowania stosowane przez Wspólnotę w odniesieniu do Czarnogóry nie mogą prowadzić do powstania jakiejkolwiek dyskryminacji obywateli Czarnogóry lub też jej przedsiębiorstw czy spółek.

Jeżeli jedna ze Stron uważa, że druga Strona nie wypełniła zobowiązania, jakie nakłada na nią niniejsza umowa, może podjąć odpowiednie środki. Przedtem jednak, z wyjątkiem szczególnie nagłych przypadków, powinna przekazać Komitetowi Tymczasowemu wszelkie informacje niezbędne do dokładnego zbadania sytuacji w celu znalezienia rozwiązania zadowalającego obie Strony.

W wyborze środków pierwszeństwo należy przyznać tym, które w najmniejszym stopniu zakłócają funkcjonowanie niniejszej umowy. Komitet Tymczasowy jest niezwłocznie powiadamiany o podjęciu tych środków i jeżeli druga Strona wystąpi z takim wnioskiem, stanowią one przedmiot konsultacji w Komitecie Tymczasowym lub dowolnym innym organie utworzonym na podstawie artykułu 46.

W przypadku powstania sporu między Stronami dotyczącego wykładni lub stosowania niniejszej umowy jedna ze Stron przekazuje drugiej stronie oraz Komitetowi Tymczasowemu formalny wniosek o rozstrzygnięcie spornej kwestii.

Jeżeli strona uzna, że środki przyjęte przez drugą Stronę lub brak działań drugiej Strony stanowią naruszenie zobowiązań wynikających z niniejszej umowy, formalny wniosek o rozstrzygnięcie spornej kwestii powinien zawierać uzasadnienie takiego stanowiska, a w stosownych przypadkach informację, że Strona może podjąć środki przewidziane w artykule 50 ustęp 4.

Strony przekazują Komitetowi Tymczasowemu wszelkie istotne informacje wymagane w celu dokładnego zbadania sytuacji.

Do czasu znalezienia rozwiązania sporna kwestia będzie przedmiotem dyskusji podczas każdego spotkania Komitetu Tymczasowego, chyba że możliwe jest wszczęcie postępowania arbitrażowego przewidzianego w protokole 6. Spór uznaje się za rozstrzygnięty, jeżeli Komitet Tymczasowy podjął wiążącą decyzję rozstrzygającą zgodnie z artykułem 50 ustęp 3 lub jeżeli oświadczył, że spór już nie istnieje.

Konsultacje w sprawie sporu mogą również toczyć się na spotkaniach Komitetu Tymczasowego lub innych odpowiednich komitetów i organów ustanowionych na podstawie artykułu 46, jak uzgodniono między Stronami oraz na wniosek jednej ze Stron. Konsultacje mogą być również prowadzone w formie pisemnej.

Wszystkie informacje ujawnione podczas konsultacji są poufne.

W kwestiach wchodzących w zakres stosowania protokołu 6 każda ze Stron może przedłożyć sporną kwestię do rozstrzygnięcia w ramach arbitrażu zgodnie z tym protokołem, jeżeli Stronom nie udało się rozstrzygnąć sporu w ciągu dwóch miesięcy od rozpoczęcia procedury rozstrzygania sporu zgodnie z ustępem 1.

Artykuł 52 (Artykuł 131 SAA)

Do czasu przyznania równoważnych praw osobom i podmiotom gospodarczym na mocy niniejszej umowy, pozostaje ona bez wpływu na prawa gwarantowane tym osobom i podmiotom postanowieniami obowiązujących umów wiążących jedno lub kilka państw członkowskich z jednej strony i Czarnogórę, z drugiej strony.

Artykuł 53 (Artykuł 17 SAA)

Współpraca z innymi krajami kandydującymi do przystąpienia do UE nieobjętymi PSS

Z Turcją, która utworzyła unię celną ze Wspólnotą, Czarnogóra rozpoczyna negocjacje w celu zawarcia porozumienia ustanawiającego między Stronami strefę wolnego handlu na wzajemnie korzystnych warunkach, zgodnie z art. XXIV GATT.

Negocjacje te powinny rozpocząć się jak najszybciej w celu zawarcia takiego porozumienia przed końcem okresu przejściowego, o którym mowa w artykule 3 ustęp 1.

Artykuł 54 (Artykuł 132 SAA)

Protokoły 1, 2, 3, 4, 5 i 6 jak również załączniki I-V i VI stanowią integralną część niniejszej umowy.

Artykuł 55

Niniejsza umowa obowiązuje do dnia wejścia w życie układu o stabilizacji i stowarzyszeniu, podpisanego w Luksemburgu dnia piętnastego października roku dwa tysiące siedem.

Każda ze Stron może wypowiedzieć niniejszą umowę poprzez powiadomienie drugiej Strony. Niniejsza umowa przestaje obowiązywać po upływie sześciu miesięcy od daty takiego powiadomienia.

Każda ze Stron może zawiesić niniejszą umowę ze skutkiem natychmiastowym w przypadku niezastosowania się przez drugą ze Stron do zasadniczych elementów niniejszej umowy.

Artykuł 56 (Artykuł 134 SAA)

Do celów niniejszej umowy określenie "Strony" oznacza z jednej strony Wspólnotę, a z drugiej strony Republiką Czarnogóry.

Artykuł 57 (Artykuł 135 SAA)

Niniejsza umowa ma zastosowanie z jednej strony do terytoriów, na których obowiązuje Traktat WE, zgodnie z warunkami określonymi w tym Traktacie, a z drugiej strony do terytorium Czarnogóry.

Artykuł 58 (Artykuł 136 SAA)

Depozytariuszem niniejszej umowy jest Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej.

Artykuł 59 (Artykuł 137 SAA)

Niniejszą umowę sporządza się w dwóch egzemplarzach w językach: angielskim, bułgarskim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, rumuńskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, węgierskim, włoskim oraz w języku oficjalnym używanym w Czarnogórze, przy czym każdy z tych tekstów jest na równi autentyczny.

Artykuł 60 (Artykuł 138 SAA)

Strony zatwierdzają niniejszą umowę zgodnie z ich procedurami wewnętrznymi.

Niniejsza umowa wchodzi w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po dniu, w którym Strony powiadomiły się wzajemnie o zakończeniu procedur określonych w akapicie pierwszym. Jeżeli procedury, o których mowa w akapicie pierwszym, nie zostaną zakończone w terminie pozwalającym na wejście w życie niniejszej umowy w dniu 1 stycznia 2008 r., jest ona stosowana tymczasowo od tej daty.

Съставено в Люксембург, на петнайсти октомври две хиляди и седма година.

Hecho en Luxemburgo, el quince de octubre de dos mil siete.

V Lucemburku dne patnáctého října dva tisíce sedm.

Udfćrdiget i Luxembourg den femtende oktober to tusind og syv.

Geschehen zu Luxemburg am fünfzehnten Oktober zweitausendsieben.

Kahe tuhande seitsmenda aasta oktoobrikuu viieteistkümnendal päeval Luxembourgis.

Έγινε στο Λουξεμβούργο, στις δέκα πέντε Οκτωβρίου δύο χιλιάδες επτά.

Done at Luxembourg on the fifteenth day of October in the year two thousand and seven.

Fait ŕ Luxembourg, le quinze octobre deux mille sept.

Fatto a Lussemburgo, addě quindici ottobre duemilasette.

Luksemburgā, divtūkstoš septītā gada piecpadsmitajā oktobrī.

Priimta du tūkstančiai septintųjų metų spalio penkioliktą dieną Liuksemburge.

Kelt Luxembourgban, a kétezer-hetedik év október havának tizenötödik napján.

Magħmul fil-Lussemburgu, fil-ħmistax-il jum ta'Ottubru tas-sena elfejn u sebgħa.

Gedaan te Luxemburg, de vijftiende oktober tweeduizend zeven.

Sporządzono w Luksemburgu dnia piętnastego października roku dwa tysiące siódmego.

Feito em Luxemburgo, em quinze de Outubro de dois mil e sete.

Întocmit la Luxembourg, la cincisprezece octombrie două mii şapte.

V Luxemburgu dňa pätnásteho októbra dvetisícsedem.

V Luxembourgu, dne petnajstega oktobra leta dva tisoč sedem.

Tehty Luxemburgissa viidentenätoista päivänä lokakuuta vuonna kaksituhattaseitsemän.

Som skedde i Luxemburg den femtonde oktober tjugohundrasju.

Sačinjeno u Luksemburgu petnaestog oktobra dvije hiljade i sedme godine.

За Европейската общност

Por la Comunidad Europea

Za Evropské společenství

For Det Europćiske Fćllesskab

Für die Europäische Gemeinschaft

Euroopa Ühenduse nimel

Για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα

For the European Community

Pour la Communauté européenne

Per la Comunitŕ europea

Eiropas Kopienas vārdā

Europos bendrijos vardu

az Európai Közösség részéről

Għall-Komunitŕ Ewropea

Voor de Europese Gemeenschap

W imieniu Wspólnoty Europejskiej

Pela Comunidade Europeia

Pentru Comunitatea Europeană

Za Európske spoločenstvo

za Evropsko skupnost

Euroopan yhteisön puolesta

Pĺ Europeiska gemenskapens vägnar

Za Evropsku Zajednicu

(podpisy pominięto)

За Република Черна гора

Por la República de Montenegro

Za Republiku Černá Hora

For Republikken Montenegro

Für die Republik Montenegro

Montenegro Vabariigi nimel

Για τη Δημοκρατία του Μαυροβουνίου

For the Republic of Montenegro

Pour la République du Monténégro

Per la Repubblica del Montenegro

Melnkalnes Republikas vārdā

Juodkalnijos Respublikos vardu

A Montenegrói Köztársaság részéről

Għar-Repubblika ta' Montenegro

Voor de Republiek Montenegro

W imieniu Republiki Czarnogóry

Pela República do Montenegro

Pentru Republica Muntenegru

Za Čiernohorskú republiku

Za Republiko Črno goro

Montenegron tasavallan puolesta

För Republiken Montenegro

Za Republiku Crnu Goru

(podpisy pominięto)

______

⁽¹⁾Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2658/87 (Dz.U. L 256 z 7.9.1987, str. 1).

⁽²⁾ Biuletyn urzędowy Czarnogóry nr 17/07.

⁽³⁾ Dz.U. L 93 z 31.3.2006, str. 12. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem Komisji (WE) nr 952/2007 (Dz.U. L 210 z 10.8.2007, str. 26).

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK I

ZAŁĄCZNIK I.a

czarnogórskie koncesje celne NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY PRZEMYSŁOWE, o których mowa w art. 6 (art. 21 SAA)

Stawki celne zostaną obniżone w następujący sposób:

a) z dniem wejścia w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 80 % podstawowej stawki celnej;

b) dnia 1 stycznia pierwszego roku po wejściu w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 50 % podstawowej stawki celnej;

c) dnia 1 stycznia drugiego roku po wejściu w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 25 % podstawowej stawki celnej;

d) dnia 1 stycznia trzeciego roku po wejściu w życie niniejszej umowy pozostałe cła przywozowe zostaną zniesione.

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

grafika

ZAŁĄCZNIK I.b

CZARNOGÓRSKIE KONCESJE CELNE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY PRZEMYSŁOWE, o których mowa w art. 6 (art. 21 SAA)

Stawki celne zostaną obniżone w następujący sposób:

a) z dniem wejścia w życie umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 85 % podstawowej stawki celnej;

b) dnia 1 stycznia pierwszego roku po wejściu w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 70 % podstawowej stawki celnej;

c) dnia 1 stycznia drugiego roku po wejściu w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 55 % podstawowej stawki celnej;

d) dnia 1 stycznia trzeciego roku po wejściu w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 40 % podstawowej stawki celnej;

e) dnia 1 stycznia czwartego roku po wejściu w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 20 % podstawowej stawki celnej;

f) dnia 1 stycznia piątego roku po wejściu w życie niniejszej umowy pozostałe cła przywozowe zostaną zniesione

grafika

ZAŁĄCZNIK II

DEFINICJA PRODUKTÓW Z "MŁODEJ WOŁOWINY", o której mowa w art. 11 ust. 3 niniejszej umowy

(art. 26 ust. 3 saa)

Nie naruszając reguł interpretacji nomenklatury scalonej (CN), treść opisu produktów uważa się za mającą jedynie wartość wskazującą, podczas gdy system preferencyjny jest ustalony, w obrębie kontekstu niniejszego załącznika, przez zakres kodów CN. W przypadku gdy wskazywane są kody ex CN, system preferencji jest ustalany poprzez łączne zastosowanie kodu CN oraz odpowiadającego mu opisu.

grafika

ZAŁĄCZNIK IIIb

CZARNOGÓRSKIE KONCESJE TARYFOWE NA PODSTAWOWE PRODUKTY ROLNE POCHODZĄCE ZE WSPÓLNOTY,

o których mowa w art. 12 ust. 2 lit. b) niniejszej umowy (art. 27 ust. 2 lit. b) SAA)

Należności celne dotyczące produktów wymienionych w niniejszym załączniku zostaną obniżone i zniesione zgodnie z harmonogramem wskazanym dla każdego produktu w niniejszym załączniku

– w dniu wejścia w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 80 % wartości należności celnych,

– dnia 1 stycznia pierwszego roku po wejściu w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 60 % wartości należności celnych,

– dnia 1 stycznia drugiego roku po wejściu w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 40 % wartości należności celnych,

– dnia 1 stycznia trzeciego roku po wejściu w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 20 % wartości należności celnych,

– dnia 1 stycznia czwartego roku po wejściu w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 0 % wartości należności celnych.

grafika

ZAŁĄCZNIK IIIc

CZARNOGÓRSKIE KONCESJE TARYFOWE NA PODSTAWOWE PRODUKTY ROLNE POCHODZĄCE ZE WSPÓLNOTY,

o których mowa w art. 12 ust. 2 lit. c) niniejszej umowy (art. 27 ust. 2 lit. c) SAA)

Należności celne dotyczące produktów wymienionych w niniejszym załączniku zostaną obniżone o 50 % zgodnie z harmonogramem wskazanym dla każdego produktu w niniejszym załączniku

– w dniu wejścia w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 90 % wartości należności celnych,

– dnia 1 stycznia pierwszego roku po wejściu w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 80 % wartości należności celnych,

– dnia 1 stycznia drugiego roku po wejściu w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 70 % wartości należności celnych,

– dnia 1 stycznia trzeciego roku po wejściu w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 60 % wartości należności celnych,

– dnia 1 stycznia czwartego roku po wejściu w życie niniejszej umowy cła przywozowe zostaną obniżone do 50 % wartości należności celnych.

grafika

ZAŁĄCZNIK VI

PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ, PRZEMYSŁOWEJ I HANDLOWEJ,

o których mowa w art. 40 niniejszej umowy (art. 75 SAA)

Artykuł 40 ust. 4 niniejszej umowy (art. 75 ust. 4 SAA) dotyczy wymienionych poniżej wielostronnych konwencji, których państwa członkowskie są stronami lub które są de facto stosowane przez państwa członkowskie:

– Konwencja o ustanawieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (konwencja WIPO, Sztokholm, 1967, zmieniona w 1979 r.);

– Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych (Akt paryski, 1971);

– Konwencja brukselska dotycząca dystrybucji sygnałów będących nośnikami programów transmitowanych drogą satelitarną (Bruksela, 1974);

– Traktat budapeszteński o międzynarodowym uznawaniu depozytu drobnoustrojów do celów postępowania patentowego (Budapeszt, 1977, zmieniony w 1980 r.);

– Porozumienie haskie dotyczące międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych (Akt londyński, 1934, i Akt haski, 1960);

– Porozumienie z Locarno ustanawiające międzynarodową klasyfikację wzorów przemysłowych (Locarno, 1968, zmienione w 1979 r.);

– Porozumienie madryckie o międzynarodowej rejestracji znaków (Akt sztokholmski, 1967, zmieniony w 1979 r.);

– Protokół dotyczący porozumienia madryckiego o międzynarodowej rejestracji znaków (protokół madrycki, 1989),

– Porozumienie nicejskie dotyczące międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług do celów rejestracji znaków (Genewa, 1977, zmienione w 1979 r.);

– Konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej (Akt sztokholmski, 1967, zmieniony w 1979 r.);

– Traktat o współpracy patentowej (Waszyngton, 1970, zmieniony w 1979 r. i zmodyfikowany w 1984 r.);

– Traktat o prawie patentowym (Genewa, 2000 r.):

– Międzynarodowa konwencja o ochronie nowych odmian roślin (konwencja UPOV, Paryż, 1961, zmieniona w 1972 r., 1978 r. i 1991 r.);

– Konwencja o ochronie producentów nagrań fonograficznych przed nieupoważnionym powielaniem ich nagrań fonograficznych (konwencja fonograficzna, Genewa, 1971);

– Międzynarodowa konwencja o ochronie wykonawców, producentów nagrań fonograficznych oraz organizacji nadawczych (konwencja rzymska, 1961);

– Porozumienie strasburskie dotyczące międzynarodowej klasyfikacji patentowej (Strasburg, 1971, zmienione w 1979 r.);

– Traktat o znakach towarowych (Genewa, 1994);

– Porozumienie wiedeńskie ustanawiające międzynarodową klasyfikację elementów obrazowych znaków (Wiedeń, 1973, zmienione w 1985 r.);

– Traktat WIPO o prawie autorskim (Genewa, 1996);

– Traktat WIPO o wykonaniach artystycznych i nagraniach fonograficznych (Genewa, 1996).

– Konwencja o patencie europejskim;

– Porozumienie WTO w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej.

PROTOKÓŁ

w sprawie handlu przetworzonymi produktami rolnymi między Wspólnotą a Czarnogórą

Artykuł 1

Artykuł 2

Stawki celne stosowane na podstawie art. 1 mogą zostać obniżone decyzją Komitetu Tymczasowego:

a) kiedy w handlu między Wspólnotą a Czarnogórą obniżone są cła stosowane do produktów podstawowych lub

b) w odpowiedzi na obniżkę wynikającą z wzajemnych koncesji dotyczących przetworzonych produktów rolnych.

Obniżkę przewidzianą w lit. a) oblicza się w oparciu o część stawki celnej wskazanej jako element rolny, który powinien odpowiadać produktom rolnym rzeczywiście używanym do produkcji określonych przetworzonych produktów rolnych i który powinien zostać odliczony od stawki celnej stosowanej do podstawowych produktów rolnych.

PROTOKÓŁ 2

w sprawie wzajemnych preferencyjnych koncesji na niektóre wina, wzajemnego uznawania, ochrony i kontroli nazw win, wyrobów spirytusowych i win aromatyzowanych

Artykuł 2

Umowy, o których mowa w art. 1, mają zastosowanie do:

(1) win objętych pozycją 22.04 zharmonizowanego systemu według Międzynarodowej konwencji w sprawie zharmonizowanego systemu oznaczania i kodowania towarów, zawartej w Brukseli dnia 14 czerwca 1983 roku, które wyprodukowano ze świeżych winogron,

a) pochodzących ze Wspólnoty, wyprodukowanych zgodnie z przepisami dotyczącymi praktyk i procesów enologicznych, o których mowa w tytule V rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku wina⁽¹⁾, oraz zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1622/2000 z dnia 24 lipca 2000 r. ustanawiającym szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia (WE) nr 1493/1999 w sprawie wspólnej organizacji rynku wina oraz ustanawiającym wspólnotowy kodeks praktyk i procesów enologicznych⁽²⁾,

lub

b) pochodzących z Czarnogóry, wyprodukowanych zgodnie z przepisami dotyczącymi praktyk i procesów enologicznych oraz w zgodzie z prawem czarnogórskim. Wspomniane wyżej przepisy dotyczące praktyk i procesów enologicznych muszą być zgodne z prawem wspólnotowym.

(2) napojów spirytusowych objętych pozycją 22.08 konwencji, o której mowa ust. 1, które:

a) pochodzą ze Wspólnoty i są zgodne z rozporządzeniem Rady (EWG) nr 1576/89 z dnia 29 maja 1989 r. ustanawiającym ogólne zasady definicji, opisu i prezentacji napojów spirytusowych⁽³⁾, oraz z rozporządzeniem Komisji (EWG) nr 1014/90 z dnia 24 kwietnia 1990 r. ustanawiającym szczegółowe przepisy wykonawcze dla definicji, opisu i prezentacji napojów spirytusowych (⁴),

lub

b) pochodzą z Czarnogóry i zostały wyprodukowane w zgodzie z prawem czarnogórskim, które z kolei musi być zgodne z prawem wspólnotowym.

(3) win aromatyzowanych objętych pozycją 22.05 konwencji, o której mowa ust. 1, które:

a) pochodzą ze Wspólnoty i są zgodne z rozporządzeniem Rady (EWG) nr 1601/91 z dnia 10 czerwca 1991 r. ustanawiającym ogólne zasady definicji, opisu i prezentacji win aromatyzowanych, aromatyzowanych napojów winopochodnych i aromatyzowanych koktajli winopodobnych⁽⁵⁾,

lub

b) pochodzą z Czarnogóry i zostały wyprodukowane w zgodzie z prawem czarnogórskim, które z kolei musi być zgodne z prawem wspólnotowym.

______

⁽¹⁾ Dz.U. L 179 z 14.7.1999, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 1791/2006 z dnia 20 listopada 2006 r. dostosowującym niektóre rozporządzenia i decyzje w takich dziedzinach, jak: swobodny przepływ towarów, swobodny przepływ osób, prawo spółek, polityka konkurencji, rolnictwo (w tym prawo weterynaryjne i fitosanitarne), polityka transportowa, opodatkowanie, statystyka, energia, środowisko naturalne, współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, unia celna, stosunki zewnętrzne, wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa oraz instytucje w związku z przystąpieniem Bułgarii i Rumunii (Dz. U. L 363 z 20.12.2006, str. 1).

⁽²⁾ Dz.U. L 194 z 31.7.2000, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Komisji (WE) nr 556/2007 (Dz.U. L 132 z 24.5.2007, str. 3).

⁽³⁾ Dz.U. L 160 z 12.6.1989, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione Aktem przystąpienia z 2005 r.

⁽⁴⁾ Dz.U. L 105 z 25.4.1990, str. 9. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 2140/98 (Dz.U. L 270 z 7.10.1998, str. 9).

⁽⁵⁾ Dz.U. L 149 z 14.6.1991, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione Aktem przystąpienia z 2005 r.

ZAŁĄCZNIK I

UMOWA

między Wspólnotą a Czarnogórą w sprawie wzajemnych preferencyjnych koncesji handlowych na niektóre wina

1. Przywóz do Wspólnoty następujących win, o których mowa w art. 2 niniejszego protokołu, zostaje objęty koncesjami określonymi poniżej:

Kod CN	Wyszczególnienie (zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) protokołu 2)	Obowiązujące cło	Ilości (hl)
ex 2204 10	Gatunkowe wino musujące	zwolnienie	16.000
ex 2204 21	Wino ze świeżych winogron	zwolnienie

2. Wspólnota przyznaje preferencyjną zerową stawkę celną w ramach kontyngentów taryfowych wymienionych w pkt 1, pod warunkiem że Czarnogóra nie będzie wspierać wywozu tych ilości żadnymi dotacjami wywozowymi.

3. Przywóz do Czarnogóry następujących win, o których mowa w art. 2 niniejszego protokołu, zostaje objęty koncesjami określonymi poniżej:

Kod czarnogórskiej taryfy celnej	Wyszczególnienie (zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. a) protokołu 2)	Obowiązujące cło	Ilość w chwili wejścia w życie (hl)	Roczny przyrost (hl)	Postanowienia szczególne
ex 2204 10	Gatunkowe wino musujące	zwolnienie	1.500	1.000	⁽¹⁾
ex 2204 21	Wino ze świeżych winogron	zwolnienie	1.500	1.000
⁽¹⁾ Roczny przyrost ma zastosowanie do chwili, gdy kontyngent osiągnie maksymalną ilość 3.500 hl.

4. Czarnogóra przyznaje preferencyjną zerową stawkę celną w ramach kontyngentów taryfowych wymienionych w pkt 3, pod warunkiem że Wspólnota nie będzie wspierać wywozu tych ilości żadnymi dotacjami wywozowymi.

5. W niniejszej umowie stosuje się reguły pochodzenia określone w protokole 3 do układu o stabilizacji i stowarzyszeniu.

6. Przywóz wina w ramach koncesji określonych w niniejszej umowie jest objęty wymogiem przedstawienia zaświadczenia i dokumentu towarzyszącego zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 883/2001 z dnia 24 kwietnia 2001 r. ustanawiającym szczegółowe zasady wykonywania rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 w odniesieniu do handlu z państwami trzecimi produktami w sektorze wina⁽¹⁾, stwierdzających, że dane wino jest zgodne z art. 2 ust. 1 protokołu 2. Zaświadczenie i dokument towarzyszący wydaje wzajemnie uznawany organ urzędowy widniejący w sporządzonym wspólnie wykazie.

7. Nie później niż 3 lata od daty wejścia w życie niniejszej umowy Strony zbadają możliwości wzajmnego przyznania dalszych koncesji, biorąc pod uwagę rozwój wzajemnego handlu winem.

8. Strony zadbają o to, by przyznane sobie wzajemnie korzyści nie były podważane przez inne środki.

9. Na wniosek jednej ze Stron odbędą się konsultacje w sprawie problemów związanych ze sposobem funkcjonowania niniejszej umowy.

______

⁽¹⁾ Dz.U. L 128 z 10.5.2001, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 1791/2006 z dnia 20 listopada 2006 r. dostosowującym niektóre rozporządzenia i decyzje w takich dziedzinach, jak: swobodny przepływ towarów, swobodny przepływ osób, prawo spółek, polityka konkurencji, rolnictwo (w tym prawo weterynaryjne i fitosanitarne), polityka transportowa, opodatkowanie, statystyka, energia, środowisko naturalne, współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, unia celna, stosunki zewnętrzne, wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa oraz instytucje w związku z przystąpieniem Bułgarii i Rumunii (Dz.U. L 363 z 20.12.2006, str. 1).

ZAŁĄCZNIK II

UMOWA

między Wspólnotą Europejską a Czarnogórą w sprawie wzajemnego uznawania, ochrony i kontroli nazw win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych

Artykuł 2

Definicje

Dla celów niniejszej umowy oraz o ile wyraźnie nie przewidziano w niej inaczej:

a) określenie "pochodzący", w przypadku gdy jest używane w odniesieniu do nazwy strony umowy, oznacza że:

– wino jest produkowane w całości na terytorium danej Strony wyłącznie z winogron, które zostały w całości zebrane na jej terytorium,

– napój spirytusowy lub wino aromatyzowane jest produkowane na terytorium danej Strony;

b) "oznaczenie geograficzne", wymienione w dodatku 1, to oznaczenie zgodne z definicją zawartą w art. 22 ust. 1 Porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (dalej zwanego "porozumieniem TRIPS");

c) "tradycyjne określenie" oznacza tradycyjnie stosowaną nazwę, jak wyszczególniono w dodatku 2, odnoszącą się w szczególności do metody produkcji lub do jakości, koloru, rodzaju lub miejsca, lub określonego wydarzenia związanego z historią danego wina, uznawaną na mocy przepisów ustawowych i wykonawczych Strony na potrzeby opisu i prezentacji danego wina pochodzącego z terytorium tej Strony;

d) "homonimiczny" oznacza takie samo oznaczenie geograficzne lub tradycyjne określenie, lub termin podobny w stopniu mogącym powodować nieporozumienia, stosowane w celu oznaczenia różnych miejsc pochodzenia, procedur lub przedmiotów;

e) "opis" oznacza wyrazy stosowane do opisu wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego na etykiecie lub w dokumentach towarzyszących przewozowi wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego, a także w dokumentach handlowych, szczególnie na fakturach i w specyfikacjach wysyłkowych oraz w materiałach reklamowych;

f) "etykiety" oznaczają wszystkie opisy i inne odniesienia, znaki, wzory, oznaczenia geograficzne lub znaki towarowe służące do identyfikacji wina, napojów spirytusowych lub win aromatyzowanych, znajdujące się na tym samym pojemniku, w tym na zamknięciu butelki lub na przyczepionej do pojemnika przywieszce oraz na osłonie szyjki butelki;

g) "prezentacja" oznacza wszelkie terminy, aluzje i tym podobne, odnoszące się do wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego, umieszczane na etykietach, opakowaniu; na pojemnikach, zamknięciach, w reklamach lub stosowane we wszelkiego rodzaju promocjach;

h) "opakowanie" oznacza ochronne opakowania, takie jak papier, wszelkiego rodzaju otuliny słomiane, kartony i skrzynki używane do transportu jednego lub wielu pojemników lub do sprzedaży konsumentowi końcowemu;

i) określenie "wyprodukowany" odnosi się do całego procesu wytwarzania wina, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych;

j) "wino" oznacza wyłącznie napój uzyskany w procesie pełnej lub częściowej fermentacji alkoholowej świeżych winogron odmian winorośli określonych w niniejszej umowie, prasowanych lub nie, lub moszczu z tych winogron;

k) "odmiany winorośli" oznaczają odmiany roślin gatunku Vitis vinifera, bez uszczerbku dla przepisów prawnych danej Strony dotyczące użytkowania różnych odmian winorośli do produkcji wina na jej terytorium;

l) "porozumienie WTO" oznacza porozumienie z Marrakeszu ustanawiające Światową Organizację Handlu sporządzone dnia 15 kwietnia 1994 r.

TYTUŁ I

WZAJEMNA OCHRONA NAZW WIN, NAPOJÓW SPIRYTUSOWYCH I WIN AROMATYZOWANYCH

Artykuł 4

Nazwy chronione

Bez uszczerbku dla art. 5, 6 i 7, ochroną obejmuje się następujące produkty:

a) w odniesieniu do produktów, o których mowa w art. 2:

– odniesienia do nazwy państwa członkowskiego, z którego pochodzi wino, napój spirytusowy lub wino aromatyzowane, lub inne nazwy określające to państwo członkowskie,

– oznaczenia geograficzne, wymienione w dodatku 1 część A pkt a) - dla win, pkt b) - dla napojów spirytusowych i pkt c) - dla win aromatyzowanych,

– tradycyjne określenia wymienione w dodatku 2 część A.

b) w przypadku win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych pochodzących z Czarnogóry:

– odniesienia do nazwy "Czarnogóra" lub innej nazwy określającej to państwo,

– oznaczenia geograficzne, wymienione w dodatku 1 część B pkt a) - dla win, pkt b) - dla napojów spirytusowych i pkt c) - dla win aromatyzowanych

Artykuł 5

Ochrona nazw odnoszących się do państw członkowskich Wspólnoty i do Czarnogóry

Artykuł 6

Ochrona oznaczeń geograficznych

Strony przyjmują wszelkie zgodne z niniejszą umową środki konieczne do wzajemnej ochrony nazw, o których mowa w art. 4 lit. a) tiret drugie i lit. b) tiret drugie, które są używane do opisu i prezentacji win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych pochodzących z terytoriów Stron. W tym celu każda ze Stron stosuje właściwe środki prawne, o których mowa w art. 23 porozumienia TRIPS, by zapewnić skuteczną ochronę i zapobiec przypadkom stosowania oznaczeń geograficznych i tradycyjnych określeń do oznaczania win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych nieobjętych odpowiednimi oznaczeniami i opisami.

Ochrona przewidziana w niniejszej umowie w szczególności zakazuje stosowania nazw chronionych w odniesieniu do win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych, które nie pochodzą ze wskazanego obszaru geograficznego i ma zastosowanie nawet wtedy, gdy:

a) wskazane jest faktyczne pochodzenie wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego,

b) dane oznaczenie geograficzne zostało przetłumaczone,

c) nazwie towarzyszą terminy takie jak "rodzaj", "typ", "styl", "imitacja", "metoda" lub podobne,

d) chronionej nazwy używa się w dowolny sposób w odniesieniu do produktów objętych pozycją 20.09 zharmonizowanego systemu Międzynarodowej konwencji w sprawie zharmonizowanego systemu oznaczania i kodowania towarów, sporządzonej w Brukseli dnia 14 czerwca 1983 r.

Artykuł 7

Ochrona określeń tradycyjnych

Czarnogóra podejmuje, zgodnie z niniejszą umową, środki niezbędne do ochrony tradycyjnych określeń, o których mowa w art. 4, używanych do opisu i prezentacji win pochodzących z terytorium Wspólnoty. W tym celu Czarnogóra ustanowi odpowiednie środki prawne, gwarantujące skuteczną ochronę i zapobiegające użyciu tradycyjnych określeń do opisu wina nieuprawnionego do tych tradycyjnych określeń, nawet w przypadkach, gdy takim tradycyjnym określeniom towarzyszą wyrażenia takie, jak "rodzaj", "typ", "styl", "imitacja", "metoda" lub podobne.

Artykuł 8

Znaki towarowe

Właściwe urzędy Stron odmawiają rejestracji znaku towarowego wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego, który jest identyczny z oznaczeniem geograficznem chronionym na mocy art. 4 tytułu I niniejszej umowy, lub jest do niego podobny albo zawiera odniesienie do niego lub składa się z takiego oznaczenia geograficznego, jeżeli pochodzenie danego wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego nie odpowiada temu oznaczeniu i jeżeli wymienione produkty nie są zgodne z odpowiednimi przepisami dotyczącymi stosowania tego oznaczenia.

Artykuł 9

Wywóz

Strony podejmują wszelkie niezbędne kroki w celu zagwarantowania tego, by w przypadku gdy wina, napoje spirytusowe i wina aromatyzowane pochodzące z danej Strony są wywożone i wprowadzane do obrotu poza terytorium tej Strony, chronione oznaczenia geograficzne, o których mowa w art. 4 lit. a) tiret drugie i lit. b) tiret drugie oraz, w przypadku win, tradycyjne określenia stosowane przez daną Stronę, o których mowa w art. 4 lit. a) tiret trzecie nie były używane do opisywania i prezentowania takich produktów, które pochodzą z innej Strony.

TYTUŁ II

WYKONANIE POSTANOWIEŃ UMOWY, WZAJEMNA POMOC WŁAŚCIWYCH ORGANÓW ORAZ ZARZĄDZANIE WYKONANIEM POSTANOWIEŃ UMOWY

Artykuł 10

Grupa robocza

Artykuł 11

Zadania stron

Strony:

a) wprowadzają wzajemnie zmiany w wykazach, o których mowa w art. 4 niniejszej umowy, na mocy decyzji Komitetu Tymczasowego, mające na celu uwzględnienie zmian w przepisach ustawowych i wykonawczych Stron;

b) wspólnie decydują, na mocy decyzji Komitetu Tymczasowego, o konieczności wprowadzenia zmian w dodatkach do niniejszej umowy. Dodatki uznaje się za zmienione odpowiednio od daty odnotowanej w wymianie listów między Stronami albo od daty podjęcia decyzji przez grupę roboczą;

c) wspólnie podejmują decyzje dotyczące warunków praktycznych, o których mowa w art. 6 ust. 6;

d) informują się nawzajem o zamiarze przyjęcia nowych przepisów wykonawczych lub dokonania zmian obowiązujących przepisów wykonawczych dotyczących polityki publicznej, w dziedzinach takich jak zdrowie lub ochrona konsumentów, mających wpływ na sektor win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych;

e) informują się nawzajem o wszelkich środkach ustawodawczych i administracyjnych oraz o decyzjach sądowych dotyczących wykonania niniejszej umowy oraz informują się wzajemnie o środkach podjętych na podstawie takich decyzji.

Artykuł 13

Wykonanie umowy i wzajemna pomoc między stronami

Środki i postępowanie, o których mowa w ust. 1, stosuje się w szczególności:

a) w przypadku gdy stosowane opisy lub ich tłumaczenia, nazwy, napisy lub ilustracje dotyczące wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego, których nazwy są chronione na mocy niniejszej umowy, bezpośrednio lub pośrednio podają informacje fałszywe lub wprowadzające w błąd co do pochodzenia, charakteru lub jakości wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego.

b) w przypadku gdy pojemniki używane jako opakowania mogą wprowadzać w błąd co do pochodzenia wina.

Jeżeli jedna ze Stron ma powody podejrzewać, że:

a) wino, napój spirytusowy lub wino aromatyzowane, zdefiniowane w art. 2, które jest lub było przedmiotem handlu w Czarnogórze lub we Wspólnocie, nie spełnia przepisów dotyczących sektora wina, napojów spirytusowych lub win aromatyzowanych we Wspólnocie lub w Czarnogórze lub jest niezgodne z niniejszą umową oraz

b) niezgodność ta jest związana ze szczególnym interesem drugiej Strony i może prowadzić do podjęcia środków administracyjnych lub wszczęcia postępowania sądowego, natychmiast poinformuje ona o tym organ przedstawicielski drugiej Strony.

Artykuł 14

Konsultacje

TYTUŁ III

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł 15

Tranzyt niewielkich ilości

I. Niniejsza umowa nie ma zastosowania do win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych, które:

a) są przewożone tranzytem przez terytorium jednej ze Stron lub

b) pochodzą z terytorium jednej ze Stron i są przesyłane w niewielkich ilościach między Stronami, na warunkach przewidzianych w ust. II i zgodnie z określonymi w nim procedurami.

II. W odniesieniu do win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych za niewielkie ilości uznaje się:

1. ilości w pojemnikach opatrzonych etykietą o pojemności nie przekraczającej 5 litrów, zaopatrzonych w zamknięcie nienadające się do ponownego zastosowania, o ile łączna ilość przewożonego wina, nawet złożona z oddzielnych przesyłek, nie przekracza 50 litrów;

2. a) ilości znajdujące się w bagażu osobistym podróżnych, nieprzekraczające 30 litrów;

b) ilości wina nieprzekraczające 30 litrów, przesyłane w przesyłkach przez jedną osobę prywatną innej osobie prywatnej;

c) ilości stanowiące część rzeczy osobistych osób prywatnych będących w trakcie przeprowadzki;

d) ilości przywożone do celów eksperymentów naukowych lub technicznych, nieprzekraczające 1 hektolitra;

e) ilości przeznaczone dla przedstawicielstw dyplomatycznych, konsularnych lub podobnych jednostek, przywożone jako część limitu bezcłowego;

f) ilości przechowywane na pokładzie międzynarodowych środków transportu w charakterze zapasów żywnościowych.

Wyjątek określony w pkt 1 nie może być łączony z jednym lub większą ilością wyjątków określonych w pkt 2.

Artykuł 16

Obrót wcześniej zgromadzonymi zapasami

DODATEK 3

WYKAZ PUNKTÓW KONTAKTOWYCH

(o którym mowa w art. 12 załącznika II do protokołu 2)

a) Czarnogóra

Ljiljana Simovic, doradca ds. współpracy międzynarodowej

Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Wodnej

Rząd Republiki Czarnogóry

Rimski trg 46, 81000 Podgorica

tel.: + 382 81 48 22 71;

Faks: + 382 81 23 43 06

Email: ljiljanas@mn.yu; radanad@mn.yu

b) Wspólnota

Komisja Europejska

Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich

Dyrekcja B: Sprawy międzynarodowe II

Kierownik działu B.2 Rozszerzenie

B-1049 Bruxelles/Bruksela

Belgia

Telefon: + 32 2299 11 11

Faks + 32 2296 62 92

E-mail: AGRI EC Montenegro wine trade

PROTOKÓŁ 3

dotyczący definicji pojęcia "produkty pochodzące" Oraz metod współpracy administracyjnej W Zakresie stosowania postanowień niniejszeJ umowy między Wspólnotą A Czarnogórą

TYTUŁ I

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł 1

Definicje

Do celów niniejszego protokołu:

a) "wytwarzanie" oznacza każdy rodzaj obróbki lub przetworzenia łącznie z montażem i operacjami szczególnymi;

b) "materiał" oznacza każdy składnik, surowiec, komponent lub część itp. użyte do wytworzenia produktu;

c) "produkt" oznacza wytwarzany produkt, nawet jeżeli jest on przeznaczony do użycia w innym procesie wytwarzania;

d) "towary" oznaczają zarówno materiały jak i produkty;

e) "wartość celna" oznacza wartość określoną zgodnie z Porozumieniem w sprawie stosowania artykułu VII Układu Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu z 1994 roku (Porozumienie Światowej Organizacji Handlu w sprawie ustalania wartości celnej);

f) "cena ex-works" oznacza cenę zapłaconą za produkt ex-works producentowi we Wspólnocie lub w Czarnogórze, który dokonuje ostatniej obróbki lub przetworzenia, pod warunkiem że cena ta zawiera wartość wszystkich użytych materiałów z wyjątkiem wszystkich podatków wewnętrznych, które są lub mogą być zwrócone, jeżeli uzyskany produkt zostanie wywieziony;

g) "wartość materiałów" oznacza wartość celną użytych materiałów niepochodzących w czasie przywozu lub, jeżeli nie jest ona znana i nie może być ustalona, pierwszą możliwą do ustalenia cenę zapłaconą za materiały we Wspólnocie lub w Czarnogórze;

h) "wartość materiałów pochodzących" oznacza wartość takich materiałów, zgodnie z definicją podaną w lit. g) stosowaną mutatis mutandis;

i) "wartość dodana" oznacza cenę ex-works pomniejszoną o wartość celną użytych materiałów pochodzących z innych krajów, wymienionych w art. 3 i 4, lub - w przypadkach gdy wartość celna nie jest znana lub nie może być ustalona - o pierwszą możliwą do ustalenia cenę zapłaconą za materiały we Wspólnocie lub w Czarnogórze;

j) "działy" i "pozycje" oznaczają działy i pozycje (czterocyfrowe kody) stosowane w nomenklaturze stanowiącej zharmonizowany system oznaczania i kodowania towarów, zwany w niniejszym protokole "zharmonizowanym systemem" lub "HS";

k) "klasyfikowany" odnosi się do klasyfikacji produktu lub materiału do poszczególnej pozycji;

l) "przesyłka" oznacza produkty, które są albo łącznie wysłane od jednego eksportera do jednego odbiorcy albo objęte jednym dokumentem przewozowym obejmującym ich transport od eksportera do odbiorcy albo, w przypadku braku takiego dokumentu, jedną fakturą;

m) "terytoria" obejmują wody terytorialne.

TYTUŁ II

DEFINICJA POJĘCIA "PRODUKTY POCHODZĄCE"

Artykuł 2

Wymogi ogólne

Artykuł 3

Kumulacja we Wspólnocie

Bez uszczerbku dla postanowień art. 2 ust. 2, produkty uważa się za pochodzące ze Wspólnoty, jeżeli zostały tam uzyskane i zawierają materiały pochodzące z Czarnogóry, ze Wspólnoty lub jakiegokolwiek innego kraju lub terytorium uczestniczącego w procesie stabilizacji i stowarzyszenia Unii Europejskiej⁽¹⁾, lub zawierają materiały pochodzące z Turcji, do których stosuje się decyzję nr 1/95 Rady Stowarzyszenia WE- Turcja z dnia 22 grudnia 1995 r.⁽²⁾, pod warunkiem że produkty te zostały we Wspólnocie poddane obróbce lub przetworzeniu wykraczającemu poza operacje określone w art. 7. Nie jest konieczne, aby tego rodzaju materiały były poddawane wystarczającej obróbce lub przetwarzaniu.

Gdy obróbka lub przetworzenie dokonane we Wspólnocie nie wykraczają poza operacje określone w art. 7, otrzymany produkt uważa się za pochodzący ze Wspólnoty tylko wtedy, gdy wartość tam dodana przewyższa wartość wykorzystanych materiałów pochodzących z któregokolwiek spośród pozostałych krajów i terytoriów, o których mowa w ust. 1. W przypadku gdy powyższe warunki nie są spełnione, otrzymany produkt uważa się za pochodzący z kraju, który ma największy udział materiałów pochodzących, użytych w procesie produkcji we Wspólnocie.

Kumulacja przewidziana w niniejszym artykule ma zastosowanie wyłącznie, gdy spełnione są następujące warunki:

a) pomiędzy krajami lub terytoriami ubiegającymi się o uzyskanie statusu pochodzenia a krajem przeznaczenia ma zastosowanie preferencyjna umowa handlowa zgodna z art. XXIV Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu (GATT);

b) materiały i produkty uzyskały status pochodzenia poprzez zastosowanie reguł pochodzenia identycznych z regułami zawartymi w niniejszym protokole

oraz

c) powiadomienia wskazujące na wypełnienie wszelkich wymagań niezbędnych do zastosowania kumulacji zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (seria C) oraz w Czarnogórze zgodnie z jej własnymi procedurami.

Kumulację przewidzianą w niniejszym artykule stosuje się od dnia wskazanego w powiadomieniu opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (seria C).

Wspólnota, poprzez Komisję Europejską, poinformuje Czarnogórę o szczegółach umów oraz o odpowiednich regułach pochodzenia, które mają zastosowanie do innych krajów lub terytoriów, o których mowa w ust. 1.

Z zakresu kumulacji przewidzianej w niniejszym artykule wyłącza się produkty wymienione w załączniku V.

Artykuł 4

Kumulacja w Czarnogórze

Bez uszczerbku dla postanowień art.2 ust. 2, produkty uważa się za pochodzące z Czarnogóry, jeżeli zostały tam uzyskane i zawierają materiały pochodzące ze Wspólnoty, z Czarnogóry lub jakiegokolwiek innego kraju lub terytorium uczestniczącego w procesie stabilizacji i stowarzyszenia Unii Europejskiej⁽³⁾, lub zawierają materiały pochodzące z Turcji, do których stosuje się decyzję nr 1/95 Rady Stowarzyszenia WE-Turcja z dnia 22 grudnia 1995 r.⁽⁴⁾, pod warunkiem że produkty te zostały w Czarnogórze poddane obróbce lub przetworzeniu wykraczającemu poza operacje określone w art. 7. Nie jest konieczne, aby tego rodzaju materiały były poddawane wystarczającej obróbce lub przetwarzaniu.

Gdy obróbka lub przetworzenie dokonane w Czarnogórze nie wykraczają poza operacje określone w art. 7, otrzymany produkt uważa się za pochodzący z Czarnogóry tylko wtedy, gdy wartość tam dodana przewyższa wartość wykorzystanych materiałów pochodzących z któregokolwiek spośród pozostałych krajów i terytoriów, o których mowa w ust. 1. W przypadku gdy powyższe warunki nie są spełnione, otrzymany produkt uważa się za pochodzący z kraju, który ma największy udział materiałów pochodzących, użytych w procesie produkcji w Czarnogórze.

Kumulacja przewidziana w niniejszym artykule ma zastosowanie wyłącznie, gdy spełnione są następujące warunki:

b) materiały i produkty uzyskały status pochodzenia poprzez zastosowanie reguł pochodzenia identycznych z regułami zawartymi w niniejszym protokole

oraz

Kumulację przewidzianą w niniejszym artykule stosuje się od dnia wskazanego w powiadomieniu opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (seria C).

Czarnogóra, poprzez Komisję Europejską, poinformuje Wspólnotę o szczegółach umów, łącznie z datami ich wejścia w życie oraz odpowiednimi regułami pochodzenia, które mają zastosowanie do innych krajów lub terytoriów, o których mowa w ust. 1.

Z zakresu kumulacji przewidzianej w niniejszym artykule wyłącza się produkty wymienione w załączniku V.

Artykuł 5

Produkty całkowicie uzyskane

Następujące produkty są uważane za całkowicie uzyskane we Wspólnocie lub w Czarnogórze:

a) produkty mineralne wydobyte z ich ziemi lub z ich dna morskiego;

b) produkty roślinne tam zebrane;

c) żywe zwierzęta tam urodzone i wyhodowane;

d) produkty pochodzące od żywych zwierząt tam wyhodowanych;

e) produkty uzyskane przez polowanie lub połowy tam przeprowadzone;

f) produkty rybołówstwa morskiego i inne produkty wydobyte z morza poza wodami terytorialnymi Wspólnoty lub Czarnogóry przez ich statki;

g) produkty wytworzone na pokładzie ich statków-przetwórni wyłącznie z produktów określonych w lit. f);

h) używane artykuły tam zebrane, nadające się tylko do odzyskiwania surowców, łącznie z używanymi oponami nadającymi się tylko do bieżnikowania lub do wykorzystania jako odpady;

i) odpady i złom powstający w wyniku działalności wytwórczej tam przeprowadzonej;

j) produkty wydobyte z dna morskiego lub podgłębia poza ich wodami terytorialnymi, pod warunkiem że mają wyłączne prawa do eksploatacji tego dna lub podglebia;

k) towary wytworzone tam wyłącznie z produktów wymienionych w lit. a)-j).

Określenia "ich statki" i "ich statki-przetwórnie" użyte w ust. 1 lit. f) i g) odnoszą się tylko do statków i statków-przetwórni:

a) które są zarejestrowane lub odnotowane w jednym z państw członkowskich lub w Czarnogórze;

b) które pływają pod banderą państwa członkowskiego Wspólnoty lub pod banderą Czarnogóry;

c) które są przynajmniej w 50 % własnością obywateli państw członkowskich Wspólnoty lub Czarnogóry lub spółki z siedzibą zarządu w jednym z tych państw, której dyrektorem lub dyrektorami, przewodniczącym zarządu lub rady nadzorczej i większością członków tych zarządów są obywatele państw członkowskich Wspólnoty lub Czarnogóry i w których, ponadto - w przypadku spółek osobowych lub spółek z ograniczoną odpowiedzialnością - przynajmniej połowa kapitału należy do tych państw, do ich podmiotów publicznych lub obywateli tych państw;

d) których kapitan i oficerowie są obywatelami państw członkowskich Wspólnoty lub obywatelami Czarnogóry

oraz

e) których załogi składają się przynajmniej w 75 % z obywateli państw członkowskich Wspólnoty lub obywateli Czarnogóry.

Artykuł 6

Produkty poddane wystarczającej obróbce lub przetworzeniu

Do celów stosowania art. 2 produkty, które nie są całkowicie uzyskane, są uważane za poddane wystarczającej obróbce lub przetworzeniu wtedy, gdy spełnione są warunki określone w wykazie załącznika II.

Powyższe warunki wskazują, w odniesieniu do wszystkich produktów objętych niniejszą umową, na obróbkę lub przetworzenie, które muszą zostać wykonane na materiałach niepochodzących, użytych przy wytwarzaniu, i są stosowane wyłącznie w odniesieniu do tych materiałów. Odpowiednio, jeżeli produkt, który uzyskał status produktu pochodzącego poprzez spełnienie warunków określonych w wykazie, jest użyty do wytworzenia innego produktu, to warunki odnoszące się do produktu, do którego wytworzenia został użyty, nie odnoszą się do niego i nie bierze się pod uwagę materiałów niepochodzących, które mogły zostać użyte w procesie jego wytwarzania.

Nie naruszając postanowień ust. 1, materiały niepochodzące, które zgodnie z warunkami określonymi w wykazie nie powinny być użyte do wytworzenia produktu, mogą zostać użyte pod warunkiem że:

a) ich łączna wartość nie przekracza 10 % ceny ex-works produktu;

b) żadna z wartości procentowych określonych w wykazie jako maksymalna wartość materiałów niepochodzących nie została przekroczona przy zastosowaniu niniejszego ustępu.

Niniejszego ustępu nie stosuje się do produktów objętych rozdziałami 50-63 zharmonizowanego systemu.

Artykuł 7

Niewystarczająca obróbka lub przetworzenie

Nie naruszając postanowień ust. 2, następujące czynności są uważane za niewystarczającą obróbkę lub przetworzenie dla nadania statusu produktów pochodzących, niezależnie od tego, czy wymogi określone w art. 6 zostały spełnione:

a) czynności mające na celu zapewnienie zachowania produktów w dobrym stanie podczas transportu i składowania;

b) łączenie i rozłączanie paczek;

c) mycie, czyszczenie, odkurzanie, usuwanie warstwy utlenionej, oleju, farby lub innych warstw pokrywających;

d) prasowanie wyrobów włókienniczych;

e) proste czynności malowania i polerowania;

f) łuskanie, częściowe lub całkowite bielenie, polerowanie zbóż lub ryżu;

g) czynności polegające na barwieniu cukru lub formowaniu kostek cukru;

h) obieranie, drylowanie i łuskanie owoców, orzechów i warzyw;

i) ostrzenie, zwykłe szlifowanie lub przycinanie;

j) przesiewanie, klasyfikowanie, sortowanie, klasyfikacja, stopniowanie, dopasowanie; (łącznie z tworzeniem zestawów artykułów);

k) zwykłe umieszczanie w butelkach, puszkach, flakonach, torbach, skrzynkach, pudełkach, umieszczanie na kartach lub tablicach itp.; oraz wszystkie inne proste czynności związane z pakowaniem;

l) umieszczanie lub drukowanie na produktach lub ich opakowaniach znaków, etykiet, logo i innych podobnych znaków odróżniających;

m) zwykłe mieszanie produktów, nawet różnych rodzajów; mieszanie cukru z innymi materiałami;

n) zwykły montaż części artykułów dla otrzymania kompletnego artykułu lub demontaż produktów na części;

o) połączenie dwóch lub więcej operacji wymienionych w lit. a)-n);

p) ubój zwierząt.

Artykuł 8

Jednostka kwalifikacyjna

Jednostką kwalifikacyjną do celów stosowania postanowień niniejszego protokołu jest poszczególny produkt, który uważa się za jednostkę podstawową dla klasyfikacji w nomenklaturze zharmonizowanego systemu.

Wynika z tego, że:

a) jeżeli produkt składający się z grupy lub zestawu artykułów sklasyfikowany jest na warunkach przewidzianych w zharmonizowanym systemie w jednej pozycji, to jednostkę kwalifikacyjną stanowi całość;

b) jeżeli przesyłka składa się z szeregu identycznych produktów sklasyfikowanych w tej samej pozycji zharmonizowanego systemu, to każdy produkt musi być traktowany indywidualnie do celów stosowania postanowień niniejszego protokołu.

TYTUŁ III

WYMOGI TERYTORIALNE

Artykuł 12

Zasada terytorialności

Z wyjątkiem przewidzianym w art. 3 i 4, jeżeli produkty pochodzące wywiezione ze Wspólnoty lub z Czarnogóry do innego kraju są przywożone ponownie, należy je uważać za niepochodzące, chyba że zgodnie z wymogami organów celnych można wykazać, że:

a) towary powracające są tymi samymi towarami, które zostały wywiezione

oraz

b) nie zostały poddane żadnym czynnościom wykraczającym poza czynności niezbędne dla zachowania ich w dobrym stanie, gdy znajdowały się w państwie, do którego zostały wywiezione lub gdy były przedmiotem wywozu.

Na uzyskanie statusu pochodzenia zgodnie z warunkami ustanowionymi w tytule II nie ma wpływu obróbka lub przetworzenie - wykonane poza granicami Wspólnoty lub Czarnogóry - materiałów wywiezionych ze Wspólnoty lub Czarnogóry, a następnie tam ponownie przywiezionych, pod warunkiem że:

a) materiały te zostały w całości uzyskane we Wspólnocie lub w Czarnogórze lub były przed wywozem poddane obróbce lub przetworzeniu wykraczającym poza czynności wymienione w art. 7;

oraz

b) można wykazać, w sposób satysfakcjonujący organy celne, że:

i) towary ponownie przywiezione zostały uzyskane poprzez obróbkę lub przetworzenie materiałów wywiezionych

oraz

ii) całkowita wartość dodana uzyskana poza granicami Wspólnoty lub Czarnogóry wskutek zastosowania postanowień niniejszego artykułu nie przekracza 10 % ceny ex-works produktu końcowego dla którego wnioskowano o status pochodzenia.

Dla celów stosowania ust. 3, warunki uzyskania statusu pochodzenia ustanowione w tytule II nie dotyczą obróbki ani przetwarzania wykonanego poza granicami Wspólnoty lub Czarnogóry. Jednak w przypadku gdy na liście zamieszczonej w załączniku II zasada określająca maksymalną wartość dla wszystkich materiałów niepochodzących wykorzystanych w produkcji zostanie zastosowana do określania statusu pochodzenia produktu końcowego, łączna wartość materiałów niepochodzących wykorzystanych na terytorium zainteresowanej strony, wraz z całkowitą wartością dodaną uzyskaną poza granicami Wspólnoty lub Czarnogóry zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu, nie powinna przekroczyć podanej wartości procentowej.

Artykuł 13

Bezpośredni transport

Preferencyjne traktowanie przewidziane w niniejszej umowie dotyczy tylko produktów spełniających wymogi niniejszego protokołu, które są transportowane bezpośrednio między Wspólnotą a Czarnogórą lub przez inne kraje lub terytoria, o których mowa w art. 3 i 4. Jednakże produkty stanowiące jedną przesyłkę mogą być transportowane przez inne terytoria, gdzie mogą być przeładowywane lub czasowo składowane, pod warunkiem że pozostają pod dozorem organów celnych w kraju tranzytu lub składowania i że nie zostaną one poddane innym czynnościom niż wyładunek, ponowny załadunek lub jakiejkolwiek czynności wymaganej dla zachowania ich w dobrym stanie.

Produkty pochodzące mogą być transportowane rurociągiem przez terytoria inne niż terytorium Wspólnoty lub Czarnogóry.

Dowody poświadczające, że warunki określone w ust. 1 zostały spełnione, dostarcza się organom celnym kraju przywozu poprzez okazanie:

a) jednolitego dokumentu przewozowego obejmującego przejazd z kraju wywozu przez kraj tranzytu lub

b) świadectwa wystawionego przez organy celne kraju tranzytu:

i) zawierającego dokładny opis produktów;

ii) zawierającego datę wyładunku i ponownego załadunku produktów oraz, o ile ma to zastosowanie, nazwy statków lub innych użytych środków transportu;

oraz

iii) poświadczającego warunki, na jakich produkty pozostawały w kraju tranzytu lub

c) w przypadku braku powyższych, jakiegokolwiek dokumentu uzupełniającego.

Artykuł 14

Wystawy

Produkty pochodzące wysłane w celu wystawienia w kraju lub na terytorium innym niż kraje lub terytoria, o których mowa w art. 3 i 4, które to produkty po wystawie sprzedaje się w celu przywozu do Wspólnoty lub Czarnogóry, korzystają przy przywozie z postanowień niniejszej umowy, pod warunkiem wykazania zgodnie z wymogami organów celnych, że:

a) eksporter nadał te produkty z terytorium Wspólnoty lub Czarnogóry do państwa, w którym odbywa się wystawa oraz że wystawiał tam te produkty;

b) produkty zostały sprzedane lub w inny sposób zbyte przez eksportera osobie we Wspólnocie lub w Czarnogórze;

c) produkty zostały odesłane w trakcie wystawy lub niezwłocznie po niej w stanie, w jakim zostały wysłane na wystawę

oraz

d) produkty nie były, od momentu ich wysyłki na wystawę, używane do celów innych niż prezentacja na wystawie.

TYTUŁ IV

ZWROT LUB ZWOLNIENIE

Artykuł 15

Zakaz zwrotu należności celnych lub zwolnienia z należności celnych

Zakaz określony w ust. 1 ma zastosowanie do wszelkich uzgodnień w zakresie zwrotu i umorzenia należności celnych lub warunkowego zwolnienia, w całości lub części, z należności celnych lub opłat o skutku równoważnym stosowanych we Wspólnocie lub w Czarnogórze w odniesieniu do materiałów użytych w procesie wytwarzania, jeżeli ten zwrot, umorzenie lub warunkowe zwolnienie stosowany jest - w sposób bezpośredni lub pośredni - w przypadku gdy produkty uzyskane z tych materiałów są wywożone, a nie w przypadku gdy są one tam zatrzymane do użytku domowego.

TYTUŁ V

DOWÓD POCHODZENIA

Artykuł 16

Wymogi ogólne

Produkty pochodzące ze Wspólnoty przy przywozie do Czarnogóry oraz produkty pochodzące z Czarnogóry przy przywozie do Wspólnoty korzystają z postanowień niniejszej umowy po przedstawieniu:

a) świadectwa przewozowego EUR1, którego wzór znajduje się w załączniku III lub

b) w przypadkach określonych w art. 22 ust. 1, deklaracji (zwanej dalej "deklaracją na fakturze"), sporządzonej przez eksportera na fakturze, specyfikacji wysyłkowej lub jakimkolwiek innym dokumencie handlowym opisującym dane produkty w sposób wystarczająco szczegółowy, aby można je było zidentyfikować; tekst deklaracji na fakturze zamieszczony jest w załączniku IV.

Artykuł 17

Procedura wystawiania świadectwa przewozowego EUR1

W tym celu eksporter lub jego upoważniony przedstawiciel wypełniają zarówno świadectwo przewozowe EUR1, jak i formularz wniosku, których wzory zamieszczone są w załączniku III. Formularze te wypełnia się w jednym z języków, w których sporządzona została umowa oraz zgodnie z prawem kraju wywozu. Jeżeli sporządzane są odręcznie, wypełnia się je tuszem, drukowanymi literami. Opis produktów musi być zamieszczony w polu do tego przeznaczonym bez pozostawiania wolnych wierszy. Jeżeli pole nie jest wypełnione w całości, należy nakreślić linię poziomą poniżej ostatniej linijki opisu oraz przekreślić puste miejsce.

Organy celne wystawiające świadectwo przewozowe EUR1 podejmują wszelkie niezbędne działania w celu zweryfikowania statusu pochodzenia produktów i wypełnienia innych wymogów niniejszego protokołu. W tym celu mają one prawo zażądać przedstawienia wszelkich dowodów oraz przeprowadzić weryfikację ksiąg rachunkowych eksportera lub innego rodzaju kontrolę, którą uznają za stosowną. Organy celne wystawiające świadectwo zapewniają także, aby formularze określone w ust. 2 były należycie wypełnione. W szczególności sprawdzają, czy pole przeznaczone na opis produktów zostało wypełnione w sposób wykluczający możliwość dodania fałszywych wpisów.

Artykuł 18

Świadectwa przewozowe EUR1 wystawiane z mocą wsteczną

Bez względu na postanowienia art. 17 ust. 7 świadectwo przewozowe EUR1 może, w drodze wyjątku, zostać wystawione po dokonaniu wywozu produktów, do których się odnosi, jeżeli:

a) nie zostało ono wystawione w chwili dokonywania wywozu z powodu błędu lub niezamierzonych pominięć lub zaistnienia innych szczególnych okoliczności

lub

b) zgodnie z wymogami organów celnych wykazano, że świadectwo przewozowe EUR1 zostało wystawione, ale nie zostało z przyczyn technicznych przyjęte przy przywozie.

Artykuł 19

Wystawianie duplikatu świadectwa przewozowego EUR1

Artykuł 20

Wystawianie świadectw przewozowych EUR1 na podstawie dowodu pochodzenia wystawionego lub sporządzonego uprzednio

Jeżeli produkty pochodzące są poddawane kontroli urzędu celnego we Wspólnocie lub w Czarnogórze, oryginalny dowód pochodzenia może zostać zastąpiony, na potrzeby wysłania wszystkich tych produktów lub niektórych z nich do innego miejsca we Wspólnocie lub w Czarnogórze, jednym lub kilkoma świadectwami przewozowymi EUR1. Zastępcze świadectwa przewozowe EUR1 wystawiane są przez urząd celny, pod kontrolą którego znajdują się produkty.

Artykuł 21

Rozróżnienie księgowe

Artykuł 22

Warunki sporządzania deklaracji na fakturze

Artykuł 23

Upoważniony eksporter

Organy celne kraju wywozu mogą upoważnić eksportera (zwanego dalej "upoważnionym eksporterem") dokonującego częstych wysyłek produktów na mocy niniejszej umowy, aby sporządzał deklaracje na fakturze niezależnie od wartości wywożonych produktów. Eksporter ubiegający się o takie upoważnienie musi przedstawić, w sposób satysfakcjonujący organy celne, wszelkie gwarancje niezbędne do zweryfikowania pochodzenia produktów oraz spełnienia wszystkich innych wymogów niniejszego protokołu.

Artykuł 24

Termin ważności dowodu pochodzenia

Artykuł 27

Zwolnienie z dowodu pochodzenia

Produkty wysłane jako małe paczki od osób prywatnych do osób prywatnych lub stanowiące część bagażu osobistego podróżnych mogą zostać uznane za produkty pochodzące bez wymogu przedstawienia dowodu pochodzenia, pod warunkiem że takie produkty nie są przywożone w celach handlowych i zostały zgłoszone jako spełniające wymogi niniejszego protokołu i że nie ma żadnych wątpliwości co do wiarygodności takiego zgłoszenia. W przypadku przesyłek pocztowych takie oświadczenie może zostać umieszczone na zgłoszeniu celnym CN22/CN23 lub na załączonej do tego dokumentu kartce papieru.

Artykuł 28

Dokumenty potwierdzające

Dokumenty określone w art. 17 ust. 3 i art. 22 ust. 3, wykorzystane do celów potwierdzenia, że produkty objęte świadectwem przewozowym EUR1 lub deklaracją na fakturze mogą być uważane za produkty pochodzące ze Wspólnoty, z Czarnogóry lub z jednego z pozostałych krajów lub terytoriów, o których mowa w art. 3 i art. 4, które spełniają pozostałe wymogi niniejszego protokołu, mogą m.in. składać się z:

a) bezpośrednich dowodów dotyczących procesów przeprowadzonych przez eksportera lub dostawcę w celu uzyskania danych towarów, zawartych na przykład w jego rachunkach lub dokumentach księgowych;

b) dokumentów potwierdzających status pochodzenia użytych materiałów, wystawionych lub sporządzonych we Wspólnocie lub w Czarnogórze, jeżeli takie dokumenty są używane zgodnie z prawem krajowym;

c) dokumentów potwierdzających dokonanie obróbki lub przetworzenia materiałów we Wspólnocie lub w Czarnogórze, wystawionych lub sporządzonych we Wspólnocie lub w Czarnogórze, jeżeli takie dokumenty są używane zgodnie z prawem krajowym;

d) świadectwa przewozowe EUR1 lub deklaracje na fakturze potwierdzające status pochodzenia wykorzystanych materiałów, wystawione lub sporządzone we Wspólnocie lub w Czarnogórze zgodnie z niniejszym protokołem, lub w jednym z pozostałych krajów lub terytoriów, o których mowa w art. 3 i art. 4, zgodnie z regułami pochodzenia identycznymi z regułami zawartymi w niniejszym protokole;

e) odpowiednie dowody dotyczące obróbki lub przetworzenia przeprowadzonego poza Wspólnotą lub Czarnogórą zgodnie z art. 12, potwierdzające, że spełniono wymogi zawarte w tym artykule.

Artykuł 29

Przechowywanie dowodów pochodzenia i dokumentów uzupełniających

Artykuł 30

Niezgodności i błędy formalne

Artykuł 31

Kwoty wyrażone w EUR

Kraj może zaokrąglić w górę lub w dół kwoty otrzymane po przeliczeniu kwoty wyrażonej w EUR na swoją walutę krajową. Kwota po zaokrągleniu nie może różnić się od kwoty otrzymanej po przeliczeniu o więcej niż 5 %. Kraj może pozostawić bez zmian kwoty wyrażone w walucie krajowej stanowiące równowartość kwot wyrażonych w EUR, jeżeli w wyniku corocznego ich dostosowywania przewidzianego w ust. 3 kwoty te po dokonaniu przeliczenia, a przed zaokrągleniem, ulegają podwyższeniu o nie więcej niż 15 % równowartości kwoty wyrażonej w walucie krajowej. Równowartość kwoty wyrażonej w walucie krajowej może być pozostawiona bez zmian, jeżeli po przeliczeniu byłaby ona niższa niż równowartość kwoty wyrażonej w walucie krajowej.

TYTUŁ VI

UZGODNIENIA DOTYCZĄCE WSPÓŁPRACY ADMINISTRACYJNEJ

Artykuł 32

Wzajemna pomoc

Artykuł 33

Weryfikacja dowodów pochodzenia

Do celów stosowania postanowień ust. 1, organy celne kraju przywozu zwracają świadectwo przewozowe EUR1 oraz fakturę, jeżeli taka została przedłożona, deklarację na fakturze lub kopię tych dokumentów organom celnym kraju wywozu, podając w stosownych przypadkach powody złożenia wniosku o weryfikację. Wszelkie uzyskane dokumenty lub informacje wskazujące, iż informacje podane na dowodzie pochodzenia są nieprawdziwe, są przekazywane wraz z wnioskiem o przeprowadzenie weryfikacji.

Artykuł 34

Rozstrzyganie sporów

Jeżeli sporów dotyczących procedur weryfikacji, o których mowa w art. 33, nie można rozstrzygnąć między organami celnymi, które wystąpiły z wnioskiem o weryfikację, a organami odpowiedzialnymi za przeprowadzenie takiej weryfikacji lub jeżeli pojawi się problem związany z interpretacją niniejszego protokołu, spór taki jest przedkładany Komitetowi Tymczasowemu.

We wszystkich przypadkach rozstrzyganie sporów między importerem a organami celnymi kraju przywozu podlega ustawodawstwu wspomnianego kraju.

Artykuł 36

Strefy wolnocłowe

TYTUŁ VII

CEUTA I MELILLA

Artykuł 37

Stosowanie niniejszego protokołu

Produkty pochodzące z Czarnogóry przy przywozie do Ceuty i Melilli korzystają pod każdym względem z takiej samej procedury celnej jak ta, która ma zastosowanie do produktów pochodzących z obszaru celnego Wspólnoty na mocy protokołu 2 do Aktu przystąpienia Królestwa Hiszpanii i Republiki Portugalskiej do Wspólnot Europejskich. Czarnogóra stosuje wobec przywozu produktów objętych niniejszą umową oraz pochodzących z Ceuty i Melilli taki sam system celny, jak dla produktów przywożonych oraz pochodzących ze Wspólnoty.

Artykuł 38

Warunki specjalne

Pod warunkiem że były transportowane bezpośrednio, zgodnie z postanowieniami art. 13, następujące produkty uważa się za:

(1) pochodzące z Ceuty i Melilli:

a) produkty całkowicie uzyskane w Ceucie i Melilli;

b) produkty uzyskane w Ceucie i Melilli, do wytwarzania których wykorzystuje się produkty inne niż wymienione w lit. a), pod warunkiem że:

i) produkty te zostały poddane wystarczającej obróbce lub przetworzeniu w rozumieniu art. 6

lub że

ii) produkty te pochodzą z Czarnogóry lub ze Wspólnoty, pod warunkiem że zostały poddane obróbce lub przetworzeniu wykraczającym poza czynności określone w art. 7;

(2) produkty pochodzące z Czarnogóry:

a) produkty całkowicie uzyskane w Czarnogórze;

b) produkty uzyskane w Czarnogórze, do wytworzenia których użyto produktów innych niż wymienione w lit. a) pod warunkiem że:

i) produkty te zostały poddane wystarczającej obróbce lub przetworzeniu w rozumieniu art. 6

lub że

ii) produkty te pochodzą z Ceuty i Melilli lub ze Wspólnoty, pod warunkiem że zostały poddane obróbce lub przetworzeniu wykraczającym poza czynności określone w art. 7.

______

⁽¹⁾ Jak określono w konkluzjach Rady ds. Ogólnych z kwietnia 1997 r. i komunikacie Komisji z maja 1999 r. w sprawie ustanowienia procesu stabilizacji i stowarzyszenia z krajami Bałkanów Zachodnich.

⁽²⁾ Decyzję nr 1/95 Rady Stowarzyszenia WE-Turcja z dnia 22 grudnia 1995 r. stosuje się do produktów innych niż produkty rolne zdefiniowane w układzie ustanawiającym stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją i innych niż produkty węgla i stali zdefiniowane w umowie między Europejską Wspólnotą Węgla i Stali i Republiką Turcji w sprawie handlu produktami objętymi Traktatem ustanawiającym Europejską Wspólnotę Węgla i Stali.

⁽³⁾ Jak określono w konkluzjach Rady ds. Ogólnych z kwietnia 1997 r. i komunikacie Komisji z maja 1999 r. w sprawie ustanowienia procesu stabilizacji i stowarzyszenia z krajami Bałkanów Zachodnich.

⁽⁴⁾ Decyzję nr 1/95 Rady Stowarzyszenia WE-Turcja z dnia 22 grudnia 1995 r. stosuje się do produktów innych niż produkty rolne zdefiniowane w układzie ustanawiającym stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją i innych niż produkty węgla i stali zdefiniowane w umowie między Europejską Wspólnotą Węgla i Stali i Republiką Turcji w sprawie handlu produktami objętymi Traktatem ustanawiającym Europejską Wspólnotę Węgla i Stali.

ZAŁĄCZNIK I

UWAGI WPROWADZAJĄCE DO WYKAZU W ZAŁĄCZNIKU II

Uwaga 1:

Niniejszy wykaz określa warunki, które muszą spełniać wszystkie produkty by zostać uznane za poddane wystarczającej obróbce lub przetworzeniu w rozumieniu art. 6.

Uwaga 2:

2.1. Pierwsze dwie kolumny w wykazie opisują produkt uzyskany. Pierwsza kolumna podaje numer pozycji lub numer działu stosowany w zharmonizowanym systemie, natomiast druga zawiera opis towarów zastosowany w danym systemie w odniesieniu do tej pozycji lub tego działu. Dla każdego wpisu w dwóch pierwszych kolumnach podano regułę określoną w kolumnie 3 lub 4. Jeżeli, w pewnych przypadkach, wpis w pierwszej kolumnie poprzedza "ex", oznacza to, że regułę podaną w kolumnie 3 lub 4 stosuje się wyłącznie do części pozycji opisanej w kolumnie 2.

2.2. Jeżeli w kolumnie 1 znajduje się kilka numerów pozycji lub też podany jest tam numer działu i w związku z tym produkty w kolumnie 2 opisane są w sposób ogólny, odpowiednie reguły wymienione w kolumnie 3 lub 4 stosuje się do wszystkich produktów, które w ramach zharmonizowanego systemu klasyfikowane są pod różnymi pozycjami danego działu lub pod pozycjami zebranymi w kolumnie 1.

2.3. Jeżeli w wykazie podane są różne reguły mające zastosowanie do różnych produktów objętych tą samą pozycją, w każdym tiret zawarty jest opis odnoszący się do części pozycji będącej przedmiotem odpowiedniej reguły z kolumny 3 lub 4.

2.4. W przypadku gdy wpisowi w pierwszych dwóch kolumnach odpowiada reguła określona zarówno w kolumnie 3 jak i 4, eksporter może wybrać zastosowanie albo reguły określonej w kolumnie 3, albo reguły określonej w kolumnie 4. Jeżeli kolumna 4 nie zawiera reguły dotyczącej pochodzenia, należy zastosować regułę określoną w kolumnie 3.

Uwaga 3:

3.1. Postanowienia art. 6 dotyczące produktów, które uzyskały status pochodzenia, a które są używane do produkcji innych produktów, mają zastosowanie bez względu na to, czy wspomniany status został nabyty w fabryce, w której użyto tych produktów, czy w innej fabryce znajdującej się na terytorium umawiającej się strony.

Przykład:

Silnik objęty pozycją 8407, dla którego reguła określa, że wartość materiałów niepochodzących, które mogą wchodzić w jego skład nie może przekraczać 40 % ceny ex-works produktu, wytwarzany jest z "innej stali stopowej pobieżnie ukształtowanej przez kucie" objętej pozycją ex 7224.

Jeżeli odkuwka została wykonana we Wspólnocie z niepochodzącej wlewki, to odkuwka nabyła już status pochodzenia w oparciu o regułę dla pozycji ex 7224 w wykazie. Może ona potem być liczona jako pochodząca przy obliczaniu wartości silnika, niezależnie od tego, czy został on wyprodukowany w tej samej fabryce czy w innej fabryce we Wspólnocie. Wartość niepochodzącej wlewki nie jest więc brana pod uwagę przy sumowaniu wartości użytych materiałów niepochodzących.

3.2. Reguła podana w wykazie określa minimalny stopień wymaganej obróbki lub przetworzenia, a przeprowadzenie dalszej obróbki lub przetworzenia również nadaje status pochodzenia; i odwrotnie, przeprowadzenie mniejszego zakresu obróbki lub przetworzenia nie nadaje statusu pochodzenia. W związku z tym, jeżeli reguła przewiduje, że na pewnym etapie wytwarzania można wykorzystać materiał niepochodzący wykorzystanie tego materiału na wcześniejszym etapie wytwarzania jest dozwolone, natomiast na późniejszym etapie nie jest dozwolone.

3.3. Bez uszczerbku dla uwagi 3.2, jeżeli w regule użyto sformułowania "Wytworzenie z materiałów objętych dowolną pozycją", można wykorzystać materiały objęte dowolną pozycją (nawet materiały o takim samym opisie i tej samej pozycji co dany produkt), z zastrzeżeniem wszelkich szczególnych ograniczeń, które również mogą być zawarte w regule.

Jednakże wyrażenie "Wytworzenie z materiałów objętych dowolną pozycją, włącznie z innymi materiałami objętymi pozycją ..." lub "Wytworzenie z materiałów objętych dowolną pozycją, włącznie z materiałami objętymi tą samą pozycją, co produkt" oznacza, że można wykorzystać materiały objęte dowolną pozycją, z wyjątkiem materiałów o takim samym opisie jak produkt opisany w kolumnie 2 wykazu.

3.4. Jeżeli reguła w wykazie określa, że produkt może być wytwarzany z więcej niż jednego materiału, oznacza to, że może zostać użyty jeden lub więcej materiałów. Nie oznacza to, że należy użyć wszystkich materiałów.

Przykład:

Reguła mająca zastosowanie do tkanin objętych pozycjami 5208-5212 określa, że mogą być użyte włókna naturalne i że wśród innych materiałów można również użyć materiałów chemicznych. Reguła ta nie oznacza, że należy używać zarówno włókien naturalnych jak i materiałów chemicznych; można użyć jednego lub drugiego rodzaju tych materiałów lub obydwu.

3.5. Jeżeli zamieszczona w wykazie reguła przewiduje, że produkt musi być wytworzony z określonego materiału, warunek ten oczywiście nie wyklucza stosowania innych materiałów, które ze względu na właściwe im cechy, nie mogą spełnić warunków reguły. (Patrz również: uwaga 6.2 poniżej w odniesieniu do wyrobów włókienniczych).

Przykład:

Reguła dotycząca przetworów spożywczych objętych pozycją 1904, która wyraźnie wyklucza użycie zbóż i ich pochodnych, nie wyklucza wykorzystania soli mineralnych, substancji chemicznych lub innych dodatków, które nie są produkowane ze zbóż.

Jednakże reguły tej nie stosuje się do produktów, które nie mogą być wytwarzane z materiałów wymienionych w wykazie, jednak mogą być wytwarzane z tego samego rodzaju materiałów znajdujących się na wcześniejszym etapie wytwarzania.

Przykład:

W przypadku artykułów odzieżowych z ex działu 62 wytworzonych z materiałów nietkanych, jeżeli dla tej klasy artykułów dozwolone jest wyłącznie stosowanie niepochodzącej przędzy, nie jest możliwe użycie jako materiału wyjściowego materiału nietkanego - nawet jeżeli materiałów nietkanych nie można wykonać z przędzy. W takich przypadkach materiał wyjściowy będzie zazwyczaj na etapie przed przędzą, tj. na etapie włókna.

3.6. Jeżeli przedstawiona w wykazie reguła przewiduje dwie maksymalne wartości procentowe materiałów niepochodzących, które mogą zostać wykorzystane, wartości tych nie można sumować. Oznacza to, iż maksymalna wartość wszystkich użytych materiałów niepochodzących nie może nigdy przekroczyć wyższej wartości procentowej. Ponadto poszczególne wartości procentowe nie mogą być przekraczane w przypadku określonych materiałów, do których się odnoszą.

Uwaga 4:

4.1. Użyte w wykazie określenie "włókna naturalne" odnosi się do włókien innych niż włókna sztuczne lub syntetyczne. Określenie to jest ograniczone do etapu poprzedzającego etap przędzenia, włączając w to także odpady oraz, o ile nie postanowiono inaczej, dotyczy ono także włókien zgrzebnych, czesankowych i inaczej przetworzonych, jednak nie przędzonych.

4.2. Określenie "włókna naturalne" obejmuje włosie końskie objęte pozycją 0503, jedwab objęty pozycją 5002 i 5003, jak również włókna wełniane, cienką lub grubą sierść zwierzęcą objęte pozycjami 5101 do 5105, włókna bawełniane objęte pozycjami 5201 do 5203 oraz pozostałe włókna roślinne objęte pozycjami 5301 do 5305.

4.3. Określeń "pulpa włókiennicza", "materiały chemiczne" i "materiały do produkcji papieru" użyto w wykazie do opisywania materiałów, które nie są klasyfikowane w działach 50 do 63, a które mogą być używane do wytworzenia włókien sztucznych, syntetycznych, papierniczych lub przędz.

4.4. Określenie "włókna odcinkowe chemiczne" jest używane w wykazie w odniesieniu do kabla z włókna ciągłego syntetycznego lub sztucznego, włókien odcinkowych lub odpadów objętych pozycjami 5501 do 5507.

Uwaga 5:

5.1. Jeżeli w stosunku do określonych produktów ujętych w wykazie dokonuje się odesłania do niniejszej uwagi, warunki określone w kolumnie 3 nie mają zastosowania do żadnych podstawowych materiałów włókienniczych, użytych do wytworzenia tych produktów, które stanowią razem 10 % lub mniej całkowitej masy wszystkich użytych podstawowych materiałów włókienniczych. (Zobacz również uwagi 5.3 i 5.4 poniżej).

5.2. Jednakże tolerancja określona w uwadze 5.1 może mieć zastosowanie wyłącznie do produktów mieszanych, które zostały wykonane z dwóch lub więcej podstawowych materiałów włókienniczych.

Podstawowymi materiałami włókienniczymi są:

– jedwab,

– wełna,

– gruba sierść zwierzęca,

– cienka sierść zwierzęca,

– włosie końskie,

– bawełna,

– materiały do produkcji papieru i papier,

– len,

– konopie siewne,

– juta i pozostałe włókna łykowe,

– sizal i pozostałe włókna tekstylne z rodzaju "Agave",

– włókno kokosowe, manila, ramia i pozostałe włókna tekstylne roślinne,

– syntetyczne włókno ciągłe,

– sztuczne włókna ciągłe chemiczne,

– włókna ciągłe przewodzące prąd,

– syntetyczne włókna odcinkowe z polipropylenu,

– syntetyczne włókna odcinkowe z poliestru,

– syntetyczne włókna odcinkowe z poliamidu,

– syntetyczne włókna odcinkowe z poliakrylonitrylu,

– syntetyczne włókna odcinkowe z poliimidu,

– syntetyczne włókna odcinkowe z politetrafluoroetylenu,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z polisiarczku fenylu),

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z polichlorku winylu),

– inne syntetyczne włókna odcinkowe,

– sztuczne włókna odcinkowe z wiskozy,

– pozostałe sztuczne włókna odcinkowe,

– przędza z poliuretanu uzupełniona elastycznymi segmentami z polieteru, nawet rdzeniowa,

– przędza z poliuretanu uzupełniona elastycznymi segmentami z poliestru, nawet rdzeniowa,

– produkty objęte pozycją 5605 (przędza metalizowana) zawierające pasmo składające się z rdzenia wykonanego z folii aluminiowej lub rdzenia wykonanego z warstwy tworzywa sztucznego, nawet powlekanego proszkiem aluminiowym, o szerokości nieprzekraczającej 5 mm, wklejonego za pomocą przezroczystego lub barwnego kleju między dwie warstwy tworzywa sztucznego,

– pozostałe produkty objęte pozycją 5605.

Przykład:

Przędza objęta pozycją 5205 wykonana z włókien bawełnianych objętych pozycją 5203 i włókien odcinkowych syntetycznych objętych pozycją 5506 jest przędzą mieszaną. Dlatego też mogą zostać użyte niepochodzące syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne, niespełniające reguł pochodzenia (zgodnie z którymi wymagana jest produkcja z materiałów chemicznych lub z pulpy włókienniczej) pod warunkiem że ich masa całkowita nie przekracza 10% masy przędzy.

Przykład:

Tkanina wełniana objęta pozycją 5112, zrobiona z przędzy wełnianej objętej pozycją 5107 i przędzy syntetycznej z włókien odcinkowych objętej pozycją 5509, jest tkaniną mieszaną. Dlatego też przędza syntetyczna, która nie spełnia reguł pochodzenia (wymagających wytworzenia z materiałów chemicznych lub z pulpy włókienniczej) lub przędza wełniana, która nie spełnia reguł pochodzenia (wymagających wytworzenia z włókien naturalnych niezgrzeblonych, nieczesanych lub inaczej przygotowanych do przędzenia) lub mieszanina tych dwóch może być użyta pod warunkiem że ich całkowita masa nie przekracza 10 % masy tkaniny.

Przykład:

Tkanina rózgowa objęta pozycją 5802, wykonana z przędzy bawełnianej objętej pozycją 5205 i tkaniny bawełnianej objętej pozycją 5210, jest produktem mieszanym tylko wtedy, gdy tkanina bawełniana jest sama tkaniną mieszaną wykonaną z typów przędzy zakwalifikowanych do dwóch różnych pozycji, lub jeżeli przędze są same mieszankami.

Przykład:

Jeżeli dana tkanina rózgowa została wykonana z przędzy bawełnianej objętej pozycją 5205 i tkaniny syntetycznej objętej pozycją 5407, to oczywiście użyte przędze są dwoma odrębnymi podstawowymi materiałami tekstylnymi, i tym samym tkanina rózgowa również jest produktem mieszanym.

5.3. W przypadku produktów zawierających "przędzę z poliuretanu uzupełnioną elastycznymi segmentami z polieteru, nawet rdzeniowego", tolerancja dla tej przędzy wynosi 20 %.

5.4. W przypadku produktów zawierających "pasmo składające się z rdzenia wykonanego z folii aluminiowej lub rdzenia wykonanego z warstwy tworzywa sztucznego, nawet powlekanego proszkiem aluminiowym, o szerokości nie przekraczającej 5 mm, wklejonego za pomocą przezroczystego lub barwnego kleju pomiędzy dwie warstwy tworzywa sztucznego", tolerancja w odniesieniu do tego pasma wynosi 30 %.

Uwaga 6:

6.1. Jeżeli w wykazie dokonuje się odesłania do niniejszej uwagi, materiały włókiennicze (z wyjątkiem podszewek i płótna krawieckiego), które nie spełniają warunków reguły podanej w kolumnie 3 wykazu dla danego produktu konfekcjonowanego, mogą być wykorzystywane, pod warunkiem że są klasyfikowane w pozycji innej niż produkt, a ich wartość nie przekracza 8 % ceny ex-works produktu.

6.2. Bez uszczerbku dla uwagi 6.3, materiały, które nie są klasyfikowane w działach 50 do 63, mogą być swobodnie wykorzystywane do produkcji wyrobów włókienniczych, nawet zawierających materiały włókiennicze.

Przykład:

Jeżeli podana w wykazie reguła przewiduje, że dla poszczególnego artykułu z materiału włókienniczego (takiego jak spodnie), konieczne jest wykorzystanie przędzy, nie wyklucza to wykorzystania artykułów metalowych, takich jak guziki, ponieważ guziki nie są klasyfikowane w działach 50 do 63. Z tego samego powodu nie wyklucza to stosowania zamków błyskawicznych, mimo iż zazwyczaj zawierają one materiały włókiennicze.

6.3. W przypadku gdy stosowana jest reguła określająca procentową zawartość danego materiału, wartość materiałów, które nie są sklasyfikowane w rozdziałach 50-63, musi być uwzględniona przy obliczaniu wartości zastosowanychmateriałów niepochodzących.

Uwaga 7:

7.1. "Procesami specyficznymi" dla celów pozycji ex 2707, 2713-2715, ex 2901, ex 2902 i ex 3403, są:

a) destylacja próżniowa;

b) redestylacja przez bardzo dokładny proces frakcjonowania;

c) krakowanie;

d) reformowanie;

e) ekstrakcja za pomocą rozpuszczalników selektywnych;

f) proces obejmujący wszystkie niżej wymienione zabiegi: przetwarzanie przy użyciu skoncentrowanego kwasu siarkowego, oleum lub bezwodnika siarkowego; neutralizacja środkami alkalicznymi; odbarwianie i oczyszczenie naturalnymi ziemiami aktywnymi, aktywnym węglem drzewnym lub boksytem;

g) polimeryzacja;

h) alkilowanie;

i) izomeryzacja.

7.2. "Procesami specyficznymi", dla celów pozycji 2710, 2711 oraz 2712, są:

a) destylacja próżniowa;

b) redestylacja przez bardzo dokładny proces frakcjonowania;

c) krakowanie;

d) reformowanie;

e) ekstrakcja za pomocą rozpuszczalników selektywnych;

g) polimeryzacja;

h) alkilowanie;

i) izomeryzacja.

k) wyłącznie w odniesieniu do olejów ciężkich objętych pozycją ex 2710, odsiarczanie z wykorzystaniem wodoru, prowadzące do obniżenia o co najmniej 85 % zawartości siarki w odsiarczanych produktach (metoda ASTM D 1266-59 T);

l) wyłącznie w odniesieniu do produktów objętych pozycją 2710, odparafinowywanie z zastosowaniem procesu innego, niż filtrowanie;

m) wyłącznie w odniesieniu do olejów ciężkich objętych pozycją ex 2710, poddawanie działaniu wodoru przy ciśnieniu większym niż 20 barów i temperaturze większej niż 250 ^oC przy użyciu katalizatora, innego niż do celów odsiarczania, gdy wodór stanowi czynnik aktywny w reakcji chemicznej. Dalsze poddawanie działaniu wodoru olejów smarowych objętych pozycją ex 2710 (np. wykańczanie metodą wodorową lub odbarwianie), szczególnie w celu ulepszenia koloru lub stabilności, nie uważa się za proces specyficzny;

n) wyłącznie w odniesieniu do olejów opałowych objętych pozycją ex 2710, destylacja atmosferyczna, pod warunkiem że mniej niż 30 % objętości tych produktów zostanie oddestylowane, łącznie ze stratami, przy temperaturze 300 ^oC, z zastosowaniem metody ASTM D 86;

o) wyłącznie w odniesieniu do olejów ciężkich innych niż oleje napędowe i oleje opałowe objęte pozycją ex 2710, poddawanie działaniu elektrycznych wyładowań snopiastych wysokiej częstotliwości;

p) w odniesieniu tylko do produktów surowych (innych niż wazelina, ozokeryt, wosk montanowy lub wosk torfowy i parafina, zawierających w stosunku wagowym mniej niż 0,75 % oleju) objętych pozycją ex 2712, odolejanie przy pomocy krystalizacji frakcyjnej.

7.3. Dla celów pozycji ex 2707, 2713 do 2715, ex 2901, ex 2902 i ex 3403, proste czynności, takie jak oczyszczanie, dekantacja, odsalanie, oddzielanie od wody, filtracja, barwienie, znakowanie, uzyskiwanie danej zawartości siarki poprzez wymieszanie produktów o różnej zawartości siarki oraz wszelkiego rodzaju kombinacje tych czynności lub czynności podobnych, nie nadają pochodzenia.

ZAŁĄCZNIK III

WZORY ŚWIADECTWA PRZEWOZOWEGO EUR 1 I WNIOSKU O WYDANIE ŚWIADECTWA PRZEWOZOWEGO EUR 1

Instrukcje dotyczące druku

1. Każdy formularz musi mieć wymiary 210 × 297 mm; dopuszcza się tolerancję do minus 5 mm lub plus 8 mm na długość. Należy stosować papier koloru białego, zwymiarowany do pisania, niezawierający masy ściernej, i o gramaturze nie niższej niż 25 g/m². Papier powinien być pokryty siatką giloszową w kolorze zielonym, pozwalającą na wzrokowe wykrycie każdego fałszerstwa dokonanego przy użyciu środków mechanicznych bądź chemicznych.

2. Właściwe organy umawiających się stron mogą zastrzec sobie prawo do samodzielnego drukowania formularzy lub zlecić ich druk zatwierdzonym drukarniom. W drugim przypadku każdy z formularzy musi zawierać odesłanie do takiego upoważnienia. Każdy formularz musi zawierać nazwę i adres drukarni lub znak, poprzez który drukarnia może być zidentyfikowana. Formularz opatrzony jest numerem seryjnym, nadrukowanym lub nie, za pomocą którego może on być zidentyfikowany.

ŚWIADECTWO PRZEWOZOWE

grafika

OŚWIADCZENIE EKSPORTERA

grafika

ZAŁĄCZNIK IV

Tekst deklaracji na fakturze

Deklaracja na fakturze, której tekst znajduje się poniżej, powinna być sporządzona zgodnie z przypisami pod tekstem. Nie jest jednak konieczne zamieszczanie tych przypisów.

Wersja w języku bułgarskim

Износителят на продуктите, обхванати от този документ (митническо разрешение № …⁽¹⁾), декларира, че освен където ясно е отбелязано друго, тези продукти са с …⁽²⁾ преференциален произход.

Wersja w języku hiszpańskim

El exportador de los productos incluidos en el presente documento (autorización aduanera n^o ...⁽¹⁾) declara que, salvo indicación en sentido contrario, estos productos gozan de un origen preferencial ...⁽²⁾.

Wersja w języku czeskim

Vývozce výrobků uvedených v tomto dokumentu (číslo povolení ...⁽¹⁾) prohlašuje, že kromě zřetelně označených mají tyto výrobkypreferenčnípůvodv...⁽²⁾.

Wersja w języku duńskim

Eksportøren af varer, der er omfattet af nærværende dokument, (toldmyndighedernes tilladelse nr. ...⁽¹⁾), erklærer, at varerne, medmindre andet tydeligt er angivet, har præferenceoprindelse i ...⁽²⁾.

Wersja w języku niemieckim

Der Ausführer (Ermächtigter Ausführer; Bewilligungs Nr. ...⁽¹⁾) der Waren, auf die sich dieses Handelspapier bezieht, erklärt, dass diese Waren, soweit nicht anders angegeben, präferenzbegünstigte ...⁽²⁾ Ursprungswaren sind.

Wersja w języku estońskim

Käesoleva dokumendiga hõlmatud toodete eksportija (tolli kinnitus nr. ...⁽¹⁾) deklareerib, et need tooted on ...⁽²⁾ sooduspäritoluga, välja arvatud juhul, kui on selgelt näidatud teisiti.

Wersja w języku greckim

Ο εξαγωγέας των προϊόντων που καλύπτονται από το παρόν έγγραφο (άδεια τελωνείου υπ'αριθ. …⁽¹⁾) δηλώνει ότι, εκτός εάν δηλώνεται σαφώς άλλως, τα προϊόντα αυτά είναι προτιμησιακής καταγωγής …⁽²⁾.

Wersja w języku angielskim

The exporter of the products covered by this document (customs authorisation No ...⁽¹⁾) declares that, except where otherwise clearly indicated, these products are of ...⁽²⁾ preferential origin.

Wersja w języku francuskim

L'exportateur des produits couverts par le présent document (autorisation douanière no ...⁽¹⁾) déclare que, sauf indication claire du contraire, ces produits ont l'origine préférentielle ...⁽²⁾.

Wersja w języku włoskim

L'esportatore delle merci contemplate nel presente documento (autorizzazione doganale n. ... (1)) dichiara che, salvo indicazione contraria, le merci sono di origine preferenziale ... (²).

Wersja w języku łotewskim

To produktu eksportētājs, kuri ietverti śajā dokumentā (muitas atlauja Nr. ...⁽¹⁾), deklarē, ka, izņemot tur, kur ir citādi skaidri noteikts, śiem produktiem ir preferenciāla izcelsme ...⁽²⁾. '

Wersja w języku litewskim

Śiame dokumente iśvardytų prekių eksportuotojas (muitinės liudijimo Nr ...⁽¹⁾) deklaruoja, kad, jeigu kitaip nenurodyta, tai yra ...⁽²⁾ preferencinės kilmės prekės.

Wersja w języku węgierskim

A jelen okmányban szerepló áruk exportóre (vámfelhatalmazási szám: ...⁽¹⁾) kijelentem, hogy eltéró egyértelmti jelzés hiányában az áruk preferenciális ...⁽²⁾ származásúak.

Wersja w języku maltańskim

L-esportatur tal-prodotti koperti b'dan id-dokument (awtorizzazzjoni tad-dwana nru. ...⁽¹⁾) jiddikjara li, ħlief fejn indikat b'mod ċar li mhux hekk, dawn il-prodotti huma ta' oriġini preferenzjali ...⁽²⁾.

Wersja w języku niderlandzkim

De exporteur van de goederen waarop dit document van toepassing is (douanevergunning nr. ...⁽¹⁾), verklaart dat, behoudens uitdrukkelijke andersluidende vermelding, deze goederen van preferentiële ... oorsprong zijn⁽²⁾.

Wersja w języku polskim

Eksporter produktów objętych tym dokumentem (upoważnienie władz celnych nr ...⁽¹⁾) deklaruje, że z wyjątkiem gdzie jest to wyraźnie określone, produkty te mają ...⁽²⁾ preferencyjne pochodzenie.

Wersja w języku portugalskim

O abaixo-assinado, exportador dos produtos abrangidos pelo presente documento (autorização aduaneira n.o ...⁽¹⁾), declara que, salvo indicação expressa em contrário, estes produtos são de origem preferencial ...⁽²⁾.

Wersja w języku rumuńskim

Exportatorul produselor ce fac obiectul acestui document (autorizatia vamală nr. ...⁽¹⁾) declară că, exceptând cazul în care în mod expres este indicat altfel, aceste produse sunt de origine preferentială ...⁽²⁾.

Wersja w języku słowackim

Vývozca výrobkov uvedených v tomto dokumente (ćíslo povolenia ...⁽¹⁾) vyhlasuje, że okrem zretefne oznaćených, majú tieto výrobky preferenćný pôvod v ...⁽²⁾.

Wersja w języku słoweńskim

Izvoznik blaga, zajetega s tem dokumentom (pooblastilo carinskih organov śt ...⁽¹⁾) izjavlja, da, razen će ni drugaće jasno navedeno, ima to blago preferencialno ...⁽²⁾ poreklo.

Wersja w języku fińskim

Tässä asiakirjassa mainittujen tuotteiden viejä (tullin lupa n:o ...⁽¹⁾) ilmoittaa, että nämä tuotteet ovat, ellei toisin ole selvästi merkitty etuuskohteluun oikeutettuja ... alkuperätuotteita⁽²⁾.

Wersja w języku szwedzkim

Exportören av de varor som omfattas av detta dokument (tullmyndighetens tillstånd nr ...⁽¹⁾) försäkrar att dessa varor, om inte annat tydligt markerats, har förmånsberättigande ... ursprung⁽²⁾.

Wersja Czarnogóry

Izvoznik proizvoda obuhvaćenih ovim dokumentom (carinsko odoborenje br....⁽¹⁾) izjavljuje da, osim u slućaju kada je drugaćije naznaćeno, ovi proizvodi su ...⁽²⁾ preferencijalnog porijekla.

______

⁽¹⁾ Jeżeli deklaracja na fakturze sporządzana jest przez upoważnionego eksportera, numer upoważnienia upoważnionego eksportera musi zostać wpisany w tym miejscu. Jeżeli deklaracja na fakturze nie jest sporządzana przez upoważnionego eksportera, słowa w nawiasie opuszcza się lub pozostawia puste miejsce.

⁽²⁾ Należy podać pochodzenie produktów. Jeżeli deklaracja na fakturze dotyczy w całości lub w części produktów pochodzących z Ceuty i Mellili, eksporter musi wyraźnie wskazać je za pomocą symbolu "CM" w dokumencie, na którym sporządzana jest deklaracja.

ZAŁĄCZNIK V

Produkty wyłączone z zakresu kumulacji przewidzianej w art. 3 i 4

Kod CN	Wyszczególnienie
1704 90 99	Pozostałe wyroby cukiernicze, niezawierające kakao.
	Czekolada i pozostałe przetwory spożywcze zawierające kakao
	-proszek kakaowy zawierający dodatek cukru lub środka słodzącego:
1806 10 30	- - zawierający 65 % masy lub więcej, ale mniej niż 80 % masy sacharozy (włącznie z cukrem inwertowanym wyrażonym jako sacharoza) lub izoglukozy wyrażonej jako sacharoza
1806 10 90	- - zawierający 80 % masy lub więcej sacharozy (włącznie z cukrem inwertowanym wyrażonym jako sacharoza) lub izoglukozy wyrażonej jako sacharoza
1806 20 95	- Pozostałe przetwory zawierające kakao w blokach, tabliczkach lub batonach, o masie większej niż 2 kg, lub w płynie, paście, proszku, granulkach lub w innej postaci, w pojemnikach lub w bezpośrednich opakowaniach, o zawartości przekraczającej 2 kg:
	-Pozostałe
	--Pozostałe
1901 90 99	Ekstrakt słodowy, przetwory spożywcze z mąki, kasz, mączki, skrobi lub z ekstraktu słodowego, niezawierające kakao lub zawierające mniej niż 40 % masy kakao, obliczone w stosunku do całkowicie odtłuszczonej bazy, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone, przetwory spożywcze z towarów objętych pozycjami od 0401 do 0404, niezawierające kakao lub zawierające mniej niż 5 % masy kakao, obliczone w stosunku do całkowicie odtłuszczonej bazy gdzie indziej niewymienione ani niewłączone:
	-pozostałe
	-inne (niż ekstrakt słodowy)
	--pozostałe 2101 12 98 Pozostałe przetwory na bazie kawy.
2101 20 98	Pozostałe przetwory na bazie herbaty lub herbaty paragwajskiej. 2106 90 59 Przetwory spożywcze, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone
	-pozostałe
	--pozostałe
2106 90 98	Przetwory spożywcze, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone:
	-inne (niż koncentraty białkowe oraz upostaciowane substancje białkowe)
	-pozostałe
	--pozostałe
	Mieszaniny substancji zapachowych i mieszaniny (włącznie z roztworami alkoholowymi) oparte na jednej lub na wielu takich substancjach, w rodzaju stosowanych jako surowce w przemyśle; pozostałe preparaty oparte na substancjach zapachowych, w rodzaju stosowanych do produkcji napojów:
	-W rodzaju stosowanych w przemyśle spożywczym lub do produkcji napojów
	-- W rodzaju stosowanych do produkcji napojów:
	-Preparaty zawierające wszystkie czynniki zapachowe charakterystyczne dla napojów:
3302 10 29	- O rzeczywistym stężeniu objętościowym alkoholu przekraczającym 0,5 % obj.
	-Pozostałe:
	-Niezawierające tłuszczu z mleka, sacharozy, izoglukozy, glukozy lub skrobi, lub zawierające mniej niż 1,5 % masy tłuszczu z mleka, 5 % masy sacharozy lub izoglukozy 5 % masy glukozy lub skrobi
	-----Pozostałe

Wspólna Deklaracja dotycząca Księstwa Andory

1. Produkty pochodzące z Księstwa Andory objęte działami 25 do 97 zharmonizowanego systemu będą przyjmowane przez Czarnogórę jako pochodzące ze Wspólnoty, w rozumieniu niniejszej umowy.

2. Protokół 3 będzie stosowany mutatis mutandis na potrzeby określania statusu pochodzenia wyżej wymienionych produktów.

Wspólna Deklaracja Dotycząca Republiki San Marino

1. Produkty pochodzące z Republiki San Marino będą przyjmowane przez Czarnogórę jako pochodzące ze Wspólnoty, w rozumieniu niniejszej umowy.

2. Protokół 3 będzie stosowany mutatis mutandis na potrzeby określania statusu pochodzenia wyżej wymienionych produktów.

PROTOKÓŁ 4

w sprawie pomocy państwa dla przemysłu stalowego

Na potrzeby stosowania postanowień art. 38 ust. 1 ppkt (iii) umowy (art. 73 ust. 1 ppkt (iii) SAA) w odniesieniu do przemysłu stalowego, Wspólnota zgadza się, aby w ciągu pięciu lat następujących po wejściu w życie niniejszej umowy Czarnogóra mogła wyjątkowo przyznawać pomoc państwa na cele restrukturyzacyjne dla firm produkujących stal i będących w trudnej sytuacji, pod warunkiem że:

a) pomoc ta prowadzi do osiągnięcia długoterminowej rentowności przedsiębiorstw z niej korzystających w normalnych warunkach rynkowych na koniec okresu restrukturyzacji oraz

b) kwota i intensywność tej pomocy są ściśle ograniczone do tego, co jest bezwzględnie konieczne do przywrócenia takiej rentowności, a pomoc w stosownych przypadkach jest stopniowo zmniejszana, oraz

c) Czarnogóra przedstawia programy restrukturyzacji, które są powiązane z procesem ogólnej racjonalizacji, w tym likwidowania nieefektywnych mocy produkcyjnych. Każde przedsiębiorstwo produkujące stal i korzystające z pomocy restrukturyzacyjnej zapewnia, jeżeli to możliwe, środki kompensacyjne równoważące skutki zakłócenia konkurencji powstałego w wyniku przyznania takiej pomocy.

Czarnogóra przedstawia Komisji Europejskiej do oceny krajowy program restrukturyzacji i indywidualne plany działalności gospodarczej każdej ze spółek korzystających z pomocy restrukturyzacyjnej, z których wynika, że spełnione zostały warunki, o których mowa powyżej.

Indywidualne plany działalności gospodarczej powinny być uprzednio ocenione i zatwierdzone przez czarnogórski organ nadzorujący pomoc państwa pod kątem ich zgodności z pkt 3 niniejszego protokołu.

Komisja Europejska potwierdza, że krajowy program restrukturyzacji jest zgodny z wymogami ust. 3.

PROTOKÓŁ 5

Protokół w sprawie wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych Czarnogóra

Artykuł 1

Definicje

Do celów niniejszego protokołu:

a) "prawodawstwo celne" oznacza wszelkie przepisy ustawowe i wykonawcze obowiązujące na terytoriach Umawiających się Stron, regulujące przywóz, wywóz i tranzyt towarów oraz poddawanie ich jakimkolwiek innym systemom lub procedurom celnym, łącznie ze środkami zakazu, ograniczenia i kontroli;

b) "organ występujący z wnioskiem" oznacza właściwy organ administracyjny, wyznaczony w tym celu przez umawiające się strony oraz występujący z wnioskiem o pomoc na podstawie niniejszego protokołu;

c) "organ otrzymujący wniosek" oznacza właściwy organ administracyjny, wyznaczony w tym celu przez Umawiające się Strony oraz otrzymujący wniosek o pomoc na podstawie niniejszego protokołu;

d) "dane osobowe" oznaczają wszelkie informacje dotyczące osoby zidentyfikowanej lub dającej się zidentyfikować;

e) "działanie naruszające prawodawstwo celne" oznacza wszelkie naruszenie lub próbę naruszenia prawodawstwa celnego.

Artykuł 2

Zakres

Artykuł 3

Pomoc na wniosek

Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, informuje go:

a) czy towary wywiezione z terytorium jednej z Umawiających się Stron zostały właściwie przywiezione na terytorium drugiej Strony, określając, w razie potrzeby, procedurę celną zastosowaną wobec tych towarów;

b) czy towary przywiezione na terytorium jednej z Umawiających się Stron zostały właściwie wywiezione z terytorium drugiej Strony, określając, w razie potrzeby, procedurę celną zastosowaną wobec tych towarów.

Na prośbę organu występującego z wnioskiem, organ, do którego kierowany jest wniosek, podejmuje w ramach obowiązujących go przepisów ustawowych i wykonawczych środki niezbędne do zapewnienia specjalnego nadzoru nad:

a) osób fizycznych lub prawnych, wobec których istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że uczestniczą lub uczestniczyły w działaniach naruszających prawodawstwo celne;

b) miejscami, w których są lub mogą być gromadzone zapasy towarów w taki sposób, że istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że towary te są lub mają być wykorzystywane do działań naruszających prawodawstwo celne;

c) towarami, które są lub mogą być transportowane w taki sposób, że istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że towary te są lub mają być wykorzystywane do działań naruszających prawodawstwo celne;

d) środkami transportu, które są lub mogą być wykorzystywane w taki sposób, że istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że są lub mają być wykorzystywane do działań naruszających prawodawstwo celne.

Artykuł 4

Pomoc z własnej inicjatywy

Umawiające się Strony pomagają sobie wzajemnie, z własnej inicjatywy i zgodnie ze stosowanymi przez nie przepisami ustawowymi lub wykonawczymi, jeżeli uznają to za niezbędne w celu prawidłowego stosowania prawodawstwa celnego, w szczególności poprzez dostarczanie uzyskanych informacji odnoszących się do:

a) działań, które są sprzeczne lub wydają się sprzeczne z prawodawstwem celnym i które mogą zainteresować drugą Umawiającą się Stronę;

b) nowych środków lub metod wykorzystywanych do prowadzenia działań naruszających prawodawstwo celne,

c) towarów, o których wiadomo, że są przedmiotem działań naruszających prawodawstwo celne,

d) osób fizycznych lub prawnych, wobec których istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że uczestniczą lub uczestniczyły w działaniach naruszających prawodawstwo celne;

e) środków transportu, wobec których istnieje uzasadnione podejrzenie że były, są lub mogą być wykorzystane w działaniach naruszających prawodawstwo celne.

Artykuł 5

Dostarczanie dokumentów i powiadamianie

Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ otrzymujący wniosek, zgodnie ze stosującymi się do tego drugiego przepisami ustawowymi lub wykonawczymi, podejmuje wszelkie niezbędne działania w celu:

a) dostarczenia wszelkich dokumentów lub

b) powiadomienia o wszelkich decyzjach,

wydanych przez organ występujący z wnioskiem i wchodzących w zakres niniejszego protokołu oraz doręczenia adresatowi przebywającemu lub mającemu siedzibę na terytorium, na którym działa organ otrzymujący wniosek.

Wniosek o przekazanie dokumentów lub powiadomienie o decyzji składa się pisemnie w języku urzędowym organu otrzymującego wniosek lub w języku przyjętym przez ten organ.

Artykuł 6

Forma i treść wniosków o udzielenie pomocy

Artykuł 7

Realizacja wniosków

W celu zrealizowania wniosku o przyznanie pomocy, organ, do którego kierowany jest wniosek, podejmuje działania w granicach swoich uprawnień i dostępnych środków - tak jakby działał z własnej inicjatywy lub na prośbę innych organów tej samej Umawiającej się Strony - dostarczając posiadane już informacje, prowadząc odpowiednie postępowanie wyjaśniające lub inicjując jego przeprowadzenie. Postanowienie to ma także zastosowanie do wszelkich innych organów, którym wniosek został przekazany przez organ otrzymujący wniosek, jeżeli organ ten nie może działać samodzielnie.

Artykuł 8

Forma przekazywania informacji

Artykuł 9

Wyjątki od obowiązku udzielania pomocy

Można odmówić udzielenia pomocy lub uzależnić jej udzielenie od spełnienia pewnych warunków lub wymogów, w przypadkach gdy Strona uzna, że udzielenie pomocy w ramach niniejszego protokołu:

a) mogłoby naruszać suwerenność Czarnogóry lub państwa członkowskiego, do którego zwrócono się z wnioskiem o udzielenie pomocy na podstawie niniejszego protokołu lub

b) mogłoby grozić naruszeniem porządku publicznego, bezpieczeństwa lub innych zasadniczych interesów, w szczególności w przypadkach określonych w art. 10 ust. 2 lub

c) naruszałoby tajemnice przemysłowe, handlowe bądź zawodowe.

Artykuł 10

Wymiana informacji i poufność

Każda informacja przekazywana w jakiejkolwiek postaci zgodnie z niniejszym protokołem ma charakter poufny lub zastrzeżony, w zależności od zasad mających zastosowanie w każdej z Umawiających się Stron. Jest ona objęta obowiązkiem zachowania tajemnicy urzędowej i korzysta z ochrony, jaką objęte są informacje takiego samego rodzaju na podstawie odpowiednich przepisów prawnych Umawiającej się Strony, która je otrzymała, oraz odpowiednich postanowień mających zastosowanie do władz wspólnotowych.

Wykorzystanie informacji uzyskanych na mocy niniejszego protokołu w postępowaniu sądowym lub administracyjnym dotyczącym działań z naruszeniem prawodawstwa celnego uznaje się za służące realizacji postanowień niniejszego protokołu. Dlatego umawiające się strony mogą, w swoich aktach dowodowych, sprawozdaniach i zeznaniach, jak również w postępowaniach i sprawach sądowych, wykorzystać jako dowód uzyskane informacje i zbadane przez siebie dokumenty, zgodnie z postanowieniami niniejszego protokołu. Właściwy organ, który dostarczył te informacje lub udostępnił dokumenty, jest zawiadamiany o wykorzystaniu ich w ten sposób.

Artykuł 11

Biegli i świadkowie

Urzędnik reprezentujący organ otrzymujący wniosek może zostać upoważniony do stawienia się, w ramach przyznanego upoważnienia, jako biegły lub świadek podczas postępowania sądowego lub administracyjnego w sprawach objętych niniejszym protokołem oraz przedstawiania potrzebnych w tym celu przedmiotów, dokumentów lub ich uwierzytelnionych odpisów. Wniosek o stawienie się musi wskazywać, przed jakim organem sądowym lub administracyjnym urzędnik musi się stawić, w jakiej sprawie oraz z jakiego tytułu lub kwalifikacji prawnej urzędnik ten będzie przesłuchiwany.

Artykuł 13

Wdrożenie

Wdrażanie niniejszego protokołu powierza się z jednej strony organom celnym Czarnogóry, a z drugiej strony odpowiednio właściwym służbom Komisji Europejskiej i organom celnym państw członkowskich. Decydują one w sprawach związanych ze wszystkimi środkami praktycznymi i uzgodnieniami niezbędnymi do stosowania niniejszego protokołu, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów, zwłaszcza w dziedzinie ochrony danych. Mogą one zaproponować właściwym organom zmiany, które ich zdaniem powinny być wprowadzone do niniejszego protokołu.

Artykuł 14

Inne ustalenia

Uwzględniając odpowiednie uprawnienia Wspólnoty i państw członkowskich, postanowienia niniejszego protokołu:

a) nie wpływają na zobowiązania Umawiających się Stron wynikające z jakiejkolwiek innej umowy lub konwencji międzynarodowej,

b) są uznawane za uzupełniające w stosunku do umów o wzajemnej pomocy, które zostały lub mogą zostać zawarte pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi a Czarnogórą oraz

c) nie mają wpływu na przepisy wspólnotowe regulujące przekazywanie między właściwymi służbami Komisji Europejskiej i organami celnymi państw członkowskich wszelkich informacji otrzymanych na podstawie niniejszego protokołu, które mogłyby być przedmiotem zainteresowania Wspólnoty.

PROTOKÓŁ 6

Rozstrzyganie sporów

ROZDZIAŁ I

CEL I ZAKRES STOSOWANIA

Artykuł 2

Zakres

Postanowienia niniejszego protokołu mają zastosowanie w odniesieniu do wszelkich różnic w interpretacji i stosowaniu wymienionych niżej przepisów, między innymi w sytuacji, gdy jedna Strona uważa, że środek przyjęty przez drugą Stronę lub zaniechanie działania przez drugą Stronę stanowi naruszenie zobowiązań wynikających z tych postanowień:

a) Tytuł II "Swobodny przepływ towarów", z wyjątkiem art. 18 (art. 33 SAA) art. 25 (art. 40 SAA), art. 26 ust. 1, 4 i 5 (w zakresie, w jakim dotyczą one środków przyjętych na mocy art. 26 ust. 1) (art. 41 ust. 1, 4 i 5 SAA) oraz art. 32 (art. 47 SAA);

b) Tytuł III "Inne postanowienia dotyczące handlu i kwestii związanych z handlem":

Artykuł 40 ust. 2 (art. 75 ust. 2 "własność intelektualna, przemysłowa i handlowa" SAA) oraz art. 41 ust. 1, 2 i 3-5 (art. 76 ust. 1, ust. 2 akapit pierwszy i ust. 3-6 "zamówienia publiczne" SAA)

ROZDZIAŁ II

PROCEDURY DOTYCZĄCE ROZSTRZYGANIA SPORÓW

Sekcja I

PROCEDURA ARBITRAŻOWA

Artykuł 3

Wszczęcie procedury arbitrażowej

Artykuł 4

Skład organu arbitrażowego

W przypadku gdy Strony nie są w stanie porozumieć się w tej kwestii w czasie wyznaczonym w ust. 2, jedna ze Stron może zwrócić się do przewodniczącego Komitetu Tymczasowego o to, by ten samodzielnie lub za pośrednictwem osoby przez siebie delegowanej wyznaczył wszystkich trzech członków w drodze losowania spośród listy kandydatów ustanowionej na mocy art. 15 - jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę skarżącą, jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę skarżoną i jednego spośród arbitrów wytypowanych przez Strony na stanowisko przewodniczącego.

W przypadku gdy Strony porozumieją się co do jednego lub większej liczby członków organu arbitrażowego, pozostałych członków wyznacza się według tej samej procedury.

Jeżeli jedna ze Stron uzna, że arbiter nie spełnia wymogów kodeksu postępowania, o którym mowa w art. 18, Strony konsultują się i za obopólnym porozumieniem zastępują takiego arbitra innym; wyboru nowego arbitra dokonuje się zgodnie z ust. 7. Jeżeli Strony nie dojdą do porozumienia w kwestii potrzeby wymiany arbitra, sprawę przekazuje się przewodniczącemu organu arbitrażowego, którego decyzja będzie ostateczna.

Jeżeli jedna ze Stron uznaje, że przewodniczący organu arbitrażowego nie spełnia wymogów kodeksu postępowania, o którym mowa w art. 18, sprawę przekazuje się jednej z pozostałych osób z grona arbitrów, wybranej do występowania w charakterze przewodniczącego. Jej nazwisko ustala przewodniczący Komitetu Tymczasowego lub osoba przez niego delegowana w drodze losowania, w obecności przedstawiciela każdej ze Stron, chyba że Strony uzgodnią między sobą inaczej.

Artykuł 5

Orzeczenie organu arbitrażowego

Sekcja II

WYKONANIE DECYZJI

Artykuł 7

Rozsądnie krótki czas na wykonanie decyzji

Artykuł 8

Przegląd środków podjętych w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego

Artykuł 9

Tymczasowe środki zaradcze w przypadku niewykonania decyzji

Jeżeli w ciągu 30 dni od upłynięcia rozsądnie krótkiego okresu czasu Strony nie dojdą do porozumienia co do sposobu rekompensaty lub jeżeli w decyzji podjętej na podstawie art. 8 organ arbitrażowy uzna, że dany środek jest sprzeczny z niniejszą umową, Strona skarżąca uzyska prawo - po wcześniejszym powiadomieniu drugiej Strony oraz Komitetu Tymczasowego - do zawieszenia korzyści przyznanych na mocy postanowień, o których mowa w art. 2 niniejszego protokołu, w stopniu adekwatnym do strat ekonomicznych spowodowanych naruszeniem postanowień umowy. Strona skarżąca może wprowadzić w życie taki środek 10 dni po dacie powiadomienia, o którym mowa powyżej, chyba że Strona skarżąca złoży wniosek o arbitraż na podstawie ust. 3.

Jeżeli Strona skarżona uzna stopień zawieszenia korzyści za nieadekwatny do strat ekonomicznych spowodowanych naruszeniem, może przed upływem dziesięciu dni, o których mowa w ust., 2, zwrócić się z pisemnym wnioskiem do przewodniczącego pierwotnego organu arbitrażowego o ponowne powołanie tego organu. Organ arbitrażowy w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku przekazuje Stronom oraz Komitetowi Tymczasowemu decyzję w sprawie stopnia zawieszenia korzyści. Zawieszenie korzyści nie może nastąpić przed wydaniem decyzji organu arbitrażowego i musi być zgodne z decyzją tego organu.

Artykuł 10

Ocena środków podjętych w celu wykonania decyzji o zawieszeniu korzyści

Jeżeli Strony w ciągu 30 dni od daty takiego powiadomienia nie osiągną porozumienia w kwestii zgodności zgłoszonego środka z niniejszą umową, Strona skarżąca może zwrócić się do przewodniczącego pierwotnego organu arbitrażowego z pisemnym wnioskiem o wydanie decyzji w tej sprawie. O złożeniu takiego wniosku należy powiadomić jednocześnie drugą Stronę oraz Komitet Tymczasowy. Decyzję organu arbitrażowego podaje się w ciągu 45 dni od daty złożenia wniosku. Uznawszy, że środek podjęty w celu wykonania decyzji jest sprzeczny z niniejszą umową, organ arbitrażowy ustala, czy Strona skarżąca może utrzymać zawieszenie korzyści na dotychczasowym poziomie czy też powinna go zmienić. Jeżeli organ arbitrażowy uzna, że środek podjęty w celu wykonania decyzji jest zgodny z niniejszą umową, zawieszenie korzyści należy przerwać.

Sekcja III

POSTANOWIENIA WSPÓLNE

Artykuł 12

Informacje i porady techniczne

Na wniosek jednej ze Stron lub z inicjatywy własnej organ arbitrażowy może w związku z prowadzonym przez siebie postępowaniem wyjaśniającym starać się o uzyskanie informacji z dowolnego źródła, które uzna za stosowne. Ma także prawo w razie potrzeby zwrócić się o opinię do specjalistów. Wszelkie uzyskane w ten sposób informacje należy ujawnić obu Stronom, dając im możliwość zgłoszenia swoich uwag. Zainteresowane strony mają prawo do przekazywania organowi arbitrażowemu spostrzeżeń amicus curiae zgodnie z warunkami określonymi w regulaminie wewnętrznym, o którym mowa w art. 18.

ROZDZIAŁ III

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł 15

Wykaz arbitrów

Artykuł 16

Odniesienie do zobowiązań WTO

Po ostatecznym przystąpieniu Czarnogóry do Światowej Organizacji Handlu (WTO), zastosowanie będą mieć następujące postanowienia:

a) Organy arbitrażowe ustanowione na mocy niniejszego protokołu nie orzekają w sporach dotyczących praw i obowiązków Stron wynikających z porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu.

b) Przysługujące każdej ze Stron prawo odwołania się do zawartych w niniejszym protokole przepisów dotyczących rozstrzygania sporów nie ma wpływu na żadne czynności wynikające z mocy porozumienia WTO, w tym czynności związane z rozstrzyganiem sporów. Jeżeli jednak jedna ze Stron w odniesieniu do konkretnego środka wszczęła postępowanie o rozstrzygnięcie sporu - czy to na mocy art. 3 ust. 1 niniejszego protokołu, czy to na mocy porozumienia WTO do czasu zakończenia tego postępowania nie może ona wszcząć postępowania w sprawie rozstrzygnięcia sporu w odniesieniu do tego samego środka z tytułu drugiej z wymienionych podstaw prawnych. Na potrzeby niniejszego ustępu postępowanie w sprawie rozstrzygnięcia sporu na mocy porozumienia WTO uznaje się za rozpoczęte z chwilą wniesienia przez jedną ze Stron wniosku o ustanowienie organu arbitrażowego na mocy art. 6 uzgodnień w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów w ramach porozumienia WTO.

c) Żadne z postanowień niniejszego protokołu nie wyklucza możliwości wprowadzenia zawieszenia zobowiązań przez jedną ze Stron, jeżeli zezwala na to organ ds. rozstrzygania sporów WTO.

Artykuł 17

Terminy

Artykuł 18

Regulamin wewnętrzny, kodeks postępowania i zmiany w niniejszym protokole

Komitet Tymczasowy może zdecydować o wprowadzeniu zmian do niniejszego protokołu.

AKT KOŃCOWY

Pełnomocnicy:

WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ, zwanej dalej "Wspólnotą",

z jednej strony, oraz

pełnomocnicy REPUBLIKI CZARNOGÓRY, zwanej dalej "Czarnogórą",

z drugiej strony

na spotkaniu w Luksemburgu dnia piętnastego października roku dwa tysiące siedem, zorganizowanym w celu podpisania Umowy przejściowej dotyczącej handlu i kwestii związanych z handlem między Wspólnotą Europejską, z jednej strony, a Republiką Czarnogóry, z drugiej strony, zwanej dalej "niniejszą umową", przyjęli następujące teksty:

Niniejszą umowę, jej załączniki I-V i VI, mianowicie:

Załącznik I (art. 6) - Czarnogórskie koncesje celne na wspólnotowe produkty przemysłowe

Załącznik II (art. 11) - Definicja produktów z "młodej wołowiny"

Załącznik III (art. 12) - Czarnogórskie koncesje celne na wspólnotowe produkty rolne

Załącznik IV (art. 14) - Wspólnotowe koncesje na czarnogórskie produkty rybołówstwa

Załącznik V (art. 15) - Czarnogórskie koncesje na wspólnotowe produkty rybołówstwa

Załącznik VI (art. 40) - Prawa własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej

oraz następujące protokoły:

Protokół 1 (art. 10) - Handel w sektorze przetworzonych produktów rolnych

Protokół 2 (art. 13) - Wina i wyroby spirytusowe

Protokół 3 (art. 29) - Definicja pojęcia "produkty pochodzące" oraz metody współpracy administracyjnej

Protokół 4 (art. 38) - Pomoc państwa dla przemysłu stalowego

Protokół 5 (art. 42) - Wzajemna pomoc administracyjna w sprawach celnych

Protokół 6 (art. 50) - Rozstrzyganie sporów

Pełnomocnicy Wspólnoty oraz pełnomocnicy Czarnogóry przyjęli teksty wymienionych poniżej wspólnych deklaracji, załączonych do niniejszego Aktu końcowego:

Wspólna deklaracja w sprawie art. 40 niniejszej umowy (art. 75 SAA)

Pełnomocnicy Czarnogóry przyjęli do wiadomości deklarację zamieszczoną poniżej i dołączoną do niniejszego Aktu końcowego:

Deklaracja Wspólnoty.