Dyrektywa 86/613/EWG w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa

DYREKTYWA RADY
z dnia 11 grudnia 1986 r.
w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa

(86/613/EWG)

(Dz.U.UE L z dnia 19 grudnia 1986 r.)

RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w szczególności jego art. 100 i 235,

uwzględniając wniosek Komisji(1),

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego(2),

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(3),

a także mając na uwadze, co następuje:

w rezolucji z dnia 12 lipca 1982 r. dotyczącej popierania równych szans dla kobiet (4), Rada przyjęła ogólne cele wyrażone w komunikacie Komisji dotyczącym nowego wspólnotowego programu działania w dziedzinie popierania równości szans dla kobiet (w latach 1982-1985) i wyraziła wolę podjęcia właściwych środków, aby osiągnąć te cele;

działanie piąte wspomnianego wyżej programu dotyczy stosowania zasady równego traktowania w odniesieniu do kobiet pracujących na własny rachunek, w tym pracujących w rolnictwie;

wprowadzenie w życie zasady równości wynagrodzeń dla pracowników kobiet i mężczyzn, przewidzianej w art. 119 Traktatu, stanowi integralną część ustanowienia i funkcjonowania wspólnego rynku;

dnia 10 lutego 1975 r. Rada przyjęła dyrektywę 75/117/EWG w sprawie zbliżenia ustawodawstw Panstw Czlonkowskich odnoszących się do stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet (5);

w zakresie innych aspektów równego traktowania kobiet i mężczyzn, Rada przyjęła dnia 9 lutego 1976 r. dyrektywę 76/207/EWG w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy (6), a 19 grudnia 1978 r. Rada przyjęła dyrektywę 79/7/EWG w sprawie stopniowego wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego (7);

w odniesieniu do osób pracujących na własny rachunek, w których działalności uczestniczą małżonkowie tych osób, zasadę równego traktowania należy wprowadzać w życie poprzez przyjęcie szczegółowych przepisów zmierzających do uregulowania szczególnej sytuacji takich osób;

pomiędzy Państwami Członkowskimi utrzymują się różnice w tej dziedzinie, zatem należy zbliżyć regulacje krajowe w zakresie stosowania zasady równego traktowania;

w niektórych dziedzinach Traktat nie przyznaje kompetencji niezbędnych do podjęcia szczególnych działań, które są wymagane;

wprowadzanie w życie zasady równego traktowania nie narusza środków dotyczących ochrony kobiet w okresie ciąży i macierzyństwa,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

SEKCJA  I

Cele i zakres stosowania

Artykuł  1

Niniejsza dyrektywa zmierza do zapewnienia stosowania w Państwach Członkowskich, w zgodności z następującymi przepisami, zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek lub przyczyniających się do wykonywania takiej pracy, w zakresie spraw nie objętych dyrektywami 76/207/EWG i 79/7/EWG.

Artykuł  2

Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie do:

a) osób pracujących na własny rachunek, to znaczy wszystkich osób prowadzących, na warunkach określonych przez prawo krajowe, działalność zarobkową na własny rachunek, w tym rolników i osób wykonujących wolne zawody;

b) ich małżonków, nie będących pracownikami ani wspólnikami, którzy w trwały sposób uczestniczą, na warunkach określonych przez prawo krajowe, w działalności osoby pracującej na własny rachunek i wykonują takie same zadania lub zadania o charakterze wspomagającym.

Artykuł  3

Dla celów niniejszej dyrektywy zasada równego traktowania oznacza brak jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na płeć, tak bezpośredniej jak i pośredniej, zwłaszcza przez odniesienie się do stanu cywilnego lub rodzinnego.

SEKCJA  II

Równe traktowanie pracujących na własny rachunek pracowników kobiet i mężczyzn - sytuacja niemających statusu zawodowego małżonków osób pracujących na własny rachunek - ochrona kobiet pracujących na własny rachunek lub małżonek osób pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa

Artykuł  4

W odniesieniu do osób pracujących na własny rachunek, Państwa Członkowskie podejmują niezbędne środki dla zapewnienia zniesienia wszystkich przepisów sprzecznych z zasadą równego traktowania, tak jak jest ona określona w dyrektywie 76/207/EWG, a szczególnie w zakresie przedsiębiorczości, wyposażania lub rozszerzania działalności przedsiębiorstwa lub w zakresie rozpoczęcia lub rozszerzenia jakiejkolwiek innej formy działalności osoby pracującej na własny rachunek, włączając w to ułatwienia finansowe.

Artykuł  5

Nie naruszając szczególnych warunków dostępu do wykonywania niektórych rodzajów działalności, które są jednolicie stosowane do obu płci, Państwa Członkowskie podejmują konieczne środki, aby warunki utworzenia spółki między małżonkami nie były bardziej restryktywne niż warunki utworzenia spółki między osobami niebędącymi małżeństwem.

Artykuł  6

W przypadku gdy w Państwie Członkowskim istnieje składkowy system zabezpieczenia społecznego dla osób pracujących na własny rachunek, Państwo Członkowskie podejmuje konieczne środki, aby małżonkowie, o których mowa w art. 2 lit. b), którzy nie podlegają ochronie poprzez system zabezpieczenia społecznego, z którego korzysta osoba pracująca na własny rachunek, mogły przystąpić, dobrowolnie i opłacając składki, do systemu zabezpieczenia społecznego.

Artykuł  7

Państwa Członkowskie zobowiązują się ustalić, na jakich warunkach możliwe jest uznawanie pracy wykonywanej przez małżonków, o których mowa w art. 2 lit. b) i, w świetle tych ustaleń, rozważą podjęcie wszelkich odpowiednich działań w celu popierania takiego uznawania.

Artykuł  8

Państwa Członkowskie zobowiązują się ustalić, czy i pod jakimi warunkami, kobiety pracujące na własny rachunek oraz małżonki osób pracujących na własny rachunek, mogą w okresie zaprzestania wykonywania pracy z powodu ciąży lub macierzyństwa:

– mieć dostęp do usług zapewniających czasowe zastępstwo lub do krajowych usług socjalnych, lub

– być uprawnione do świadczeń pieniężnych w ramach systemu zabezpieczenia społecznego lub innego publicznego systemu opieki społecznej.

SEKCJA  III

Przepisy ogólne i końcowe

Artykuł  9

Państwa Członkowskie wprowadzają do ich krajowych systemów prawnych środki niezbędne dla umożliwienia wszystkim osobom, które uważają się za poszkodowane z powodu niezastosowania zasady równego traktowania w zakresie prowadzenia działalności na własny rachunek, dochodzenie ich praw przed sądem, po wyczerpaniu możliwości przed innymi właściwymi organami.

Artykuł  10

Państwa Członkowskie zapewniają, aby środki przyjęte na mocy niniejszej dyrektywy, jak również odpowiednie przepisy już obowiązujące w tej dziedzinie, zostały podane do wiadomości organizacji reprezentujących osoby pracujące na własny rachunek oraz ośrodków szkolenia zawodowego.

Artykuł  11

Rada dokona przeglądu niniejszej dyrektywy, na wniosek Komisji, przed dniem 1 lipca 1993 r.

Artykuł  12
1.
Państwa Członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy nie później niż dnia 30 czerwca 1989 r.

Jeżeli jednak Państwo Członkowskie, w celu realizacji art. 5 niniejszej dyrektywy, musi zmienić swoje ustawodawstwo w dziedzinie praw i obowiązków małżeńskich, to wówczas takie Państwo Członkowskie zapewnia zgodność z art. 5, nie później niż dnia 30 czerwca 1991 r.

2.
Państwa Członkowskie niezwłocznie powiadamiają Komisję o działaniach podjętych w celu zapewnienia zgodności z niniejszą dyrektywą.
Artykuł  13

Nie później niż dnia 30 czerwca 1991 r., Państwa Członkowskie przekazują Komisji wszelkie niezbędne informacje, które umożliwiają jej sporządzenie sprawozdania dotyczącego stosowania niniejszej dyrektywy, w celu przedłożenia go Radzie.

Artykuł  14

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 11 grudnia 1986 r.

W imieniu Rady
A. CLARKE
Przewodniczący

______

(1) Dz.U. C 113 z 27.4.1984, str. 4.

(2) Dz.U. C 172 z 2.7.1984, str. 90.

(3) Dz.U. C 343 z 24.12.1984, str. 1.

(4) Dz.U. C 186 z 21.7.1982, str. 3.

(5) Dz.U. L 45 z 19.2.1975, str. 19.

(6) Dz.U. L 39 z 14.2.1975, str. 40.

(7) Dz.U. L 6 z 10.1.1979, str. 24.

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.1986.359.56

Rodzaj: Dyrektywa
Tytuł: Dyrektywa 86/613/EWG w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa
Data aktu: 11/12/1986
Data ogłoszenia: 19/12/1986
Data wejścia w życie: 17/12/1986, 01/05/2004