UWZGLĘDNIAJĄC:
1. Fundamentalną wartość kultury jako wspólnego dobra i jako przestrzeni wolności artystycznej i różnorodności kulturowej, a także rolę sektorów kultury i sektorów kreatywnych w rozwoju społeczno-gospodarczym Europy oraz we wzmacnianiu tożsamości europejskiej, poczucia wspólnoty i zasad demokracji.
2. Fakt, że artyści i pracownicy sektorów kultury i sektorów kreatywnych są siłą napędową kreatywności i innowacji, wcielają w życie wartości kulturowe, promują spójność społeczną i gospodarczą Europy, zwiększają dobrobyt, różnorodność i inkluzywność naszych demokratycznych społeczeństw oraz są trwałym czynnikiem rozwoju lokalnego i regionalnego.
3. Rolę młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych w zwiększaniu odporności i zrównoważoności sektora kultury.
4. Kluczowy wkład młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych w różnorodność kulturową w postaci nowych kreatywnych podejść i innowacyjnych koncepcji, a także w utrzymanie i promowanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa 1 .
5. Fakt, że brakuje jasnej definicji "młodych artystów" lub "młodych pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych" w prawie UE i w systemach prawnych państw członkowskich 2 .
6. Fakt, że bez względu na ich rolę lub status jako pracowników zatrudnionych na podstawie stosunku pracy lub osób samozatrudnionych, abstrahując przy tym od nierówności płci i innych rodzajów nierówności, sytuację społeczną i zawodową młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych - w zależności od danego obszaru artystycznego - często cechuje niepewność, praca przerywana i nieprzewidywalny dochód, słaba pozycja w stosunku do zleceniodawców oraz niewystarczający dostęp do zabezpieczenia społecznego lub brak takiego dostępu.
7. Fakt, że młodzi artyści i pracownicy sektorów kultury i sektorów kreatywnych wchodzący na rynek pracy zwykle mają ograniczoną wiedzę na temat przedsiębiorczości, ekonomii, rachunkowości, przepisów prawnych (w tym praw autorskich i innych praw własności intelektualnej) i dostępu do finansowania oraz ograniczoną znajomość kwestii zabezpieczenia społecznego.
8. Fakt, że młodzi artyści i pracownicy sektorów kultury i sektorów kreatywnych, pomimo wykształcenia artystycznego, często nie znajdują zatrudnienia wysokiej jakości w sektorach kultury i sektorach kreatywnych lub są zmuszeni poszukiwać dodatkowych źródeł utrzymania.
9. Rolę publicznych i prywatnych instytucji kultury w tworzeniu możliwości zatrudnienia - w tym poprzez dostarczanie informacji na temat zatrudnienia i mentoringu itp. - dla młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych.
10. Zapotrzebowanie na inicjatywy mające na celu wspieranie młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych rozpoczynających pracę w zawodzie, a także potrzebę bardziej systematycznego podejścia do wspierania takich osób.
11. Fakt, że młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych postrzega się ogólnie jako osoby nisko opłacane i że należy im się sprawiedliwe i adekwatne wynagradzanie stosownie do ich wykształcenia, rzeczywistych kompetencji i doświadczenia zawodowego 3 .
12. Niską świadomość społeczną na temat wagi i charakteru pracy związanej z sektorami kultury i sektorami kreatywnymi oraz na temat złożoności procesu twórczego.
ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, BY NA ODPOWIEDNIM SZCZEBLU:
13. Dostrzegły specyfikę zawodów artystycznych i trudne warunki pracy w tych zawodach, w tym bariery związane z niepełnosprawnością i płcią, a także przeszkody ze względu na pochodzenie społeczne i rasowe, potrzebę traktowania takich zawodów jako źródła utrzymania oraz potrzebę należytego poszanowania praw autorskich i praw pokrewnych oraz innych praw własności intelektualnej przysługujących artystom i pracownikom sektorów kultury i sektorów kreatywnych w związku z efektami ich działalności zawodowej.
14. Dostrzegły znaczenie zdrowia psychicznego i wyzwania, z którymi mogą mierzyć się młodzi artyści i pracownicy sektorów kultury i sektorów kreatywnych, a także zachęcały do opracowywania odpowiednich środków wsparcia.
15. Rozważyły opracowanie lub poprawę odpowiedniego zabezpieczenia społecznego i odpowiednich praw socjalnych przysługujących młodym artystom i pracownikom sektorów kultury i sektorów kreatywnych.
16. W stosownych przypadkach dążyły do rozwijania treści w ramach edukacji artystycznej, aby ułatwić młodym ludziom nabywanie wszystkich kompetencji niezbędnych w sektorach kultury i sektorach kreatywnych oraz zdobywanie wiedzy o ważnych kwestiach, takich jak możliwości zatrudnienia; przedsiębiorczość; uczciwe praktyki; prawa autorskie i szersze ramy własności intelektualnej; narzędzia cyfrowe i technologiczne, w tym sztuczna inteligencja (AI) - zarówno jej potencjalne zastosowania, jak i możliwe zagrożenia; prawa i obowiązki prawne; zabezpieczenie społeczne; zwalczanie przemocy seksualnej i przemocy ze względu na płeć oraz, szerzej, zwalczanie wszelkich form dyskryminacji; promocja i marketing; budowanie obecności w wymiarze internetowym oraz nawiązywanie relacji z odbiorcami cyfrowymi.
17. Zachęcały interesariuszy zajmujących się edukacją artystyczną do opracowywania projektów objętych wsparciem w ramach unijnego programu Erasmus+ służących edukacji młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych i rozwijaniu ich umiejętności.
18. Zachęcały interesariuszy zajmujących się edukacją artystyczną do dalszego rozwijania i wzmacniania roli, jaką odgrywają ich ośrodki doradztwa zawodowego lub podobne instytucje, lub - w stosownych przypadkach - zachęcały do współpracy między opiekunami kariery i instytucjami kultury działającymi w krajach UE.
19. Nadal wspierały obecność w sektorach kultury i sektorach kreatywnych młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych poprzez dostarczanie informacji na temat programu "Kreatywna Europa" oraz innych odpowiednich programów i inicjatyw europejskich, w tym funduszy polityki spójności.
20. Promowały i ułatwiały, w stosownych przypadkach, nieformalne i pozaformalne formy uczenia się dla wszystkich (np. poprzez sztukę amatorską) oraz uczenie się przez całe życie młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych (np. poprzez warsztaty i rezydencje artystyczne), aby stymulować ich rozwój i wyposażać w know-how i umiejętności niezbędne do nadania impetu ich karierze zawodowej.
21. Rozważyły rozwijanie i promowanie istniejących multidyscyplinarnych sieci współpracy między artystami i pracownikami sektorów kultury i sektorów kreatywnych pracującymi w różnych sektorach kultury i sektorach kreatywnych, wraz z przedstawicielami administracji publicznej, biznesu, przemysłu i środowisk akademickich, w tym w regionach najbardziej oddalonych i znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, a także w krajach i terytoriach zamorskich.
22. Wspierały debiuty i efekty działalności twórczej i artystycznej w różnych sektorach kultury i sektorach kreatywnych oraz dbały o lepsze wyeksponowanie młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych rozpoczynających karierę zawodową, zarówno w tradycyjnych, jak i nowych dziedzinach, między innymi poprzez tworzenie specjalnych programów.
23. Rozważyły promowanie i rozwijanie skutecznych systemów wsparcia i systemów zachęt do prywatnego patronatu, przeznaczonych dla młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych jako grupy niedostatecznie reprezentowanej na rynku pracy, dbając przy tym o ujęcie w strategiach finansowania sprawiedliwych zasad dotyczących adekwatnego wynagrodzenia i odpowiednich warunków pracy.
24. Utrzymywały i dalej rozwijały programy stypendialne dla młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych.
25. Rozważyły rozwijanie i promowanie istniejących instrumentów lub tworzenie nowych (np. w formie portalu internetowego / przewodnika / biuletynu) poświęconych przydatnym informacjom, najlepszym praktykom i wiadomościom dotyczącym rynku pracy dla młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych, a także rozwijanie wiedzy na temat zatrudnienia młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych, w tym osób z niepełnosprawnościami i osób o mniejszych szansach.
26. Rozważyły wspieranie i ułatwianie inicjatyw, które bezpośrednio łączą mających ugruntowaną pozycję artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych z młodymi artystami i pracownikami tych sektorów, takich jak specjalne sesje służące nawiązywaniu kontaktów, wydarzenia umożliwiające tworzenie sieci kontaktów lub programy mentorskie, aby pomóc wypełnić lukę między etapem edukacji a etapem zatrudnienia w sektorach kultury i sektorach kreatywnych.
27. Utrzymały swój aktualizowany wkład w mapę CreativesUnite dotyczącą warunków pracy w sektorach kultury i sektorach kreatywnych oraz mapę działań, w tym działań mających zastosowanie do artystów ukraińskich 4 .
ZWRACA SIĘ DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ I PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, BY NA ODPOWIEDNICH SZCZEBLACH I W SWOICH OBSZARACH KOMPETENCJI:
28. Zgodnie z dyskusjami w Radzie i Parlamencie Europejskim - promowały warunki sprzyjające korzystnej sytuacji społecznej i zawodowej młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych jako kluczową kwestię w przyszłych strategicznych ramach UE w dziedzinie kultury, w kolejnym planie prac UE w dziedzinie kultury, a także w bieżącym dialogu z europejskimi partnerami społecznymi i interesariuszami.
29. Zachęcały młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych do uczestnictwa w istniejących programach, takich jak "Kreatywna Europa" (w tym "Culture Moves Europe"), Erasmus+, program Erasmus dla młodych przedsiębiorców i "Horyzont Europa". Ponadto tworzyły, w stosownych przypadkach, zachęty, by umożliwić młodym artystom i pracownikom sektorów kultury i sektorów kreatywnych wymianę najlepszych praktyk i zdobywanie doświadczenia w państwach członkowskich UE i innych krajach uczestniczących w tych programach. W tym celu należy wspierać inicjatywy przewidujące sesje informacyjne lub wspólne platformy komunikacyjne z udziałem krajowych punktów kontaktowych programów Erasmus+, "Kreatywna Europa" i "Horyzont Europa".
30. W dalszym ciągu promowały program "Kreatywna Europa", w tym działanie na rzecz mobilności "Culture Moves Europe" i inne inicjatywy umożliwiające młodym artystom i pracownikom sektorów kultury i sektorów kreatywnych udział w indywidualnych projektach mobilności kulturalnej i rezydencjach we wszystkich krajach objętych programem "Kreatywna Europa" i ewentualnie poza nimi, co może pomóc im w rozwijaniu i zacieśnianiu międzynarodowych kontaktów zawodowych.
31. Wspierały projekty obejmujące badania nad sytuacją młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych rozpoczynających działalność na rynku pracy, z uwzględnieniem kwestii prawa pracy, opodatkowania i ochrony socjalnej.
32. Propagowały wartość dodaną dialogu społecznego jako narzędzia służącego poprawie warunków pracy młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych na szczeblu krajowym i unijnym oraz wspierały działania oparte na już zrealizowanych pracach na szczeblu UE w zakresie mobilności, opodatkowania (w tym VAT), zabezpieczenia społecznego, bezpieczeństwa i higieny pracy, dostarczania informacji oraz innych kwestii dotyczących artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych, a także promowały wymianę know-how i najlepszych praktyk w tych sektorach.
33. Przy pełnym poszanowaniu ich autonomii zalecały instytucjom kultury i organom zbiorowego zarządzania promowanie udziału młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych w procesie decyzyjnym.
34. Rozważyły włączenie danych dotyczących młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych do statystyk publicznych, tam gdzie to stosowne i bez nakładania nadmiernych obciążeń administracyjnych.
35. W celu zwiększenia adekwatności programów kształcenia i szkolenia pod względem zapewnianych umiejętności promowały - w stosownych przypadkach - regularne i porównywalne ogólnoeuropejskie systemy monitorowania losów absolwentów oparte na ogólnoeuropejskim doświadczeniu zdobytym w ramach projektu pilotażowego Eurograduate.
36. Ułatwiały i wspierały możliwości transgranicznego przenoszenia kompetencji w sektorach kultury i sektorach kreatywnych.
37. Rozważyły wspieranie tworzenia i rozwijania wysokiej jakości staży dla młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych, a także wymian kulturalnych i twórczych ułatwianych za pośrednictwem odpowiednich programów i inicjatyw europejskich, w tym funduszy spójności, co może pomóc w wymianie najlepszych praktyk oraz powiązaniu organizacji zajmujących się kształceniem i szkoleniem i organizacji młodzieżowych z organizacjami działającymi w sektorach kultury i sektorach kreatywnych.
38. Nadal wspierały, w stosownych przypadkach, wymiar programu Erasmus+ dotyczący kultury, który wspomaga projekty mobilności i współpracy między instytucjami szkolnictwa wyższego w dziedzinie sztuki i kultury, daje młodym ludziom możliwości odkrywania kultury i angażowania się w nią oraz umożliwia licznym instytucjom i stowarzyszeniom zajmującym się dziedzictwem kulturowym opracowywanie własnych programów edukacyjnych.
39. Rozważyły wspieranie młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych mających ograniczone możliwości, takich jak osoby należące do mniejszości lub osoby z państw trzecich stowarzyszonych z programem "Kreatywna Europa" oraz artyści zagrożeni i przesiedleni przybywający do UE, aby pomóc im w poprawie ich sytuacji zarobkowej i zwiększeniu ich konkurencyjności na rynku pracy (poprzez inicjatywy takie jak rezydencje artystyczne, doradztwo prawne, kursy, szkolenia i fundusze na rzecz promowania kreatywności).
40. Wykorzystywały i dalej rozwijały funkcjonujące platformy, które prezentują najlepsze praktyki 5 istniejące w państwach członkowskich służące lepszemu eksponowaniu młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych.
41. Do roku 2029 podsumowały wdrażanie niniejszych konkluzji.
ZWRACA SIĘ DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ, BY:
42. Rozważyła dokonanie mapowania istniejących w państwach członkowskich definicji młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych z myślą o umożliwieniu porównywania danych między państwami i różnymi obszarami/dziedzinami.
43. W oparciu o sukces programu "Kreatywna Europa" promowała dalsze inicjatywy poświęcone ogólnie młodym artystom i pracownikom sektorów kultury i sektorów kreatywnych.
44. Podjęła próbę uproszczenia procedur składania wniosków o finansowanie unijne z myślą o zmniejszeniu obciążeń administracyjnych dla młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych.
45. Rozważyła rozwijanie możliwości skierowanych do młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych w ramach istniejących programów europejskich i odpowiednich przyszłych strategii politycznych.
46. W dalszym ciągu rozwijała istniejące sieci tematyczne dla artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych w różnych sektorach kultury i sektorach kreatywnych 6 , współfinansowane z programu "Kreatywna Europa", z myślą o uwolnieniu potencjału młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych rozpoczynających karierę zawodową.
47. Nadal wspierała badania w tej dziedzinie, w tym badania przekrojowe; prowadziła analizy na styku kultury i różnych dziedzin nauki i gospodarki oraz rozważyła utworzenie finansowanych przez UE interdyscyplinarnych sieci badawczych, ze szczególnym uwzględnieniem młodych artystów i pracowników sektorów kreatywnych, w celu badania powiązań między działalnością kulturalną i twórczą a nauką, technologią, gospodarką, innowacjami społecznymi i zdrowiem.
europe-culture-strand/european-platforms; Program Rozwoju Artystów finansowany przez Instytut EBI: https://institute.eib.org/ whatwedo/arts/artists-residencies/.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.3165 |
| Rodzaj: | Informacja |
| Tytuł: | Konkluzje Rady w sprawie wspierania młodych artystów i pracowników sektorów kultury i sektorów kreatywnych w rozpoczynaniu kariery zawodowej |
| Data aktu: | 04/06/2025 |
| Data ogłoszenia: | 04/06/2025 |