Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 26 listopada 2020 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw podstawowych w Unii Europejskiej - sprawozdanie roczne za lata 2018-2019 (2019/2199(INI)).

Sytuacja w zakresie praw podstawowych w Unii Europejskiej - sprawozdanie roczne za lata 2018-2019

P9_TA(2020)0328

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 26 listopada 2020 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw podstawowych w Unii Europejskiej - sprawozdanie roczne za lata 2018-2019 (2019/2199(INI))

(2021/C 425/12)

(Dz.U.UE C z dnia 20 października 2021 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE) i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

- uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej (zwaną dalej "Kartą"),

- uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,

- uwzględniając Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych,

- uwzględniając Konwencję ONZ o prawach dziecka,

- uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,

- uwzględniając Agendę 2030 i cele zrównoważonego rozwoju ONZ,

- uwzględniając odniesienia zawarte w poprzednich sprawozdaniach dotyczących stanu praw podstawowych w Unii Europejskiej,

- uwzględniając art. 20 Karty, który stanowi, że wszyscy są równi wobec prawa,

- uwzględniając art. 21 Karty, który zakazuje wszelkiej dyskryminacji,

- uwzględniając obowiązek przystąpienia przez UE do europejskiej konwencji praw człowieka na mocy art. 6 ust. 2 TUE,

- uwzględniając dyrektywę Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającą w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne 1 ,

- uwzględniając dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy 2 ,

- uwzględniając decyzję ramową Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych 3 ,

- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii 4 ,

- uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1367/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty 5 ,

- uwzględniając debatę plenarną Parlamentu w Strasburgu na temat pilnych działań niezbędnych do rozwiązania problemu bezdomności w Europie, która odbyła się 13 stycznia 2020 r.,

- uwzględniając zasadę 19. Europejskiego filaru praw socjalnych, w której stwierdza się, że "należy zapewnić osobom potrzebującym dostęp do mieszkań socjalnych lub pomocy mieszkaniowej dobrej jakości",

- uwzględniając art. 31 zmienionej Europejskiej karty społecznej dotyczący prawa do mieszkania,

- uwzględniając art. 34 ust. 3 Karty, który potwierdza prawo do pomocy społecznej i mieszkaniowej w celu zwalczania wykluczenia społecznego i ubóstwa,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji z 2019 r. w sprawie ubóstwa pracujących 6 ,

- uwzględniając sprawozdanie FRA zatytułowane "Combating child poverty: an issue of fundamental rights" [Zwalczanie ubóstwa dzieci: kwestia praw podstawowych],

- uwzględniając rezolucję nr 2280 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 11 kwietnia 2019 r. dotyczącą sytuacji migrantów i uchodźców na wyspach greckich 7 ,

- uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 4 kwietnia 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Fundusz Społeczny Plus (ESF+) 8 ,

- uwzględniając art. 2 zmienionej Europejskiej karty społecznej dotyczący prawa do sprawiedliwych warunków pracy,

- uwzględniając art. 31 Karty dotyczący należytych i sprawiedliwych warunków pracy,

- uwzględniając zalecenie Rady z 9 kwietnia 2019 r. w sprawie polityki gospodarczej w strefie euro (2019/C 136/01),

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 października 2019 r. w sprawie polityki zatrudnienia i polityki społecznej w strefie euro 9 ,

- uwzględniając strategię UE na rzecz młodzieży na lata 2019-2027 opartą na rezolucji Rady z 26 listopada 2018 r.,

- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej 10 ,

- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającą dyrektywę Rady 2010/18/UE 11 ,

- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar, zastępującą decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW 12 ,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady zatytułowane "Drugie sprawozdanie z postępów w zwalczaniu handlu ludźmi (2018) wymagane na mocy art. 20 dyrektywy 2011/36/UE w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar" (COM(2018)0777),

- uwzględniając 8. sprawozdanie ogólne w sprawie działań GRETA 13  oraz sprawozdania GRETA na temat wdrażania Konwencji Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi przez wszystkie państwa członkowskie 14 ,

- uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów i Europejskiego Banku Inwestycyjnego z dnia 28 listopada 2018 r. pt. "Czysta planeta dla wszystkich: Europejska długoterminowa wizja strategiczna dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki" (COM(2018)0773) 15 ,

- uwzględniając zasadę 16. Europejskiego filaru praw socjalnych, w której podkreślono prawo do szybkiego dostępu do przystępnej cenowo, prewencyjnej i objawowej opieki zdrowotnej dobrej jakości,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie sytuacji na Morzu Śródziemnym i potrzeby całościowego podejścia UE do problematyki migracji 16 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie wytycznych dla państw członkowskich, mających na celu zapobieganie kryminalizacji pomocy humanitarnej 17 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie ochrony migrujących dzieci 18 ,

- uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z października 2014 r. w sprawie alternatyw dla zatrzymań imigrantów będących dziećmi (RES 2020),

- uwzględniając zalecenie zalecenia Komisarza Praw Człowieka Rady Europy z czerwca 2019 r. pt. "Lives saved. Rights protected. Bridging the protection gap for refugees and migrants in the Mediterranean" [Ratowanie życia. Ochrona praw. Zapełnienie luki w ochronie uchodźców i migrantów na Morzu Śródziemnym] 19 ,

- uwzględniając sprawozdanie Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej za 2019 r. oraz jego aktualizację z czerwca 2019 r. pt. "NGO ships involved in search and rescue in the Mediterranean and criminal investigations" [Statki organizacji pozarządowych zaangażowane w poszukiwania i ratownictwo na Morzu Śródziemnym a postępowania przygotowawcze] 20 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 października 2017 r. w sprawie systemów penitencjarnych i warunków panujących w zakładach karnych 21 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie walki z antysemityzmem 22 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 kwietnia 2015 r. z okazji Międzynarodowego Dnia Romów - antycygańskość w Europie i uznanie przez UE dnia pamięci o ludobójstwie Romów podczas drugiej wojny światowej 23 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2017 r. w sprawie aspektów praw podstawowych w integracji Romów w UE: walka z antycygańskością 24 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie konieczności wzmocnienia strategicznych unijnych ram dotyczących krajowych strategii integracji Romów po 2020 r. i bardziej zdecydowanej walki z antycygańskością 25 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 września 2020 r. w sprawie wdrażania krajowych strategii integracji Romów: zwalczanie negatywnych postaw wobec osób pochodzenia romskiego w Europie 26 ,

- uwzględniając sprawozdanie FRA w sprawie romskich kobiet w dziewięciu państwach UE,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie pluralizmu mediów i wolności mediów w Unii Europejskiej 27 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lutego 2018 r. w sprawie ochrony i niedyskryminacji mniejszości w państwach członkowskich UE 28 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2016 r. w sprawie wdrażania Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem uwag podsumowujących Komitetu do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ 29 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2018 r. w sprawie wykorzystania danych użytkowników Facebooka przez Cambridge Analytica oraz wpływu, jaki wywarło to na ochronę danych 30 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z 25 października 2018 r. w sprawie wzrostu liczby neofaszystowskich aktów przemocy w Europie 31 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 października 2020 r. w sprawie ustanowienia unijnego mechanizmu na rzecz demokracji, praworządności i praw podstawowych 32 ,

- uwzględniając rezolucję ustawodawczą z dnia 17 stycznia 2019 r. w sprawie ochrony budżetu Unii w przypadku uogólnionych braków w zakresie praworządności w państwach członkowskich 33 ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 17 lipca 2019 r. w sprawie umocnienia praworządności w Unii - plan działania (COM(2019)0343),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 30 września 2020 r. pt. "Sprawozdanie na temat praworządności z 2020 r. Sytuacja w zakresie praworządności w Unii Europejskiej" (COM(2020)0580) wraz z 27 rozdziałami poświęconymi praworządności w poszczególnych państwach członkowskich (SWD(2020)0300-0326), w których przedstawiono wpływ środków podjętych przez państwa członkowskie w związku z COVID-19 na demokrację, praworządność i prawa podstawowe,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2019 r. w sprawie praw osób interseksualnych 34 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2019 r. w sprawie prawa do pokojowego protestu i proporcjonalnego użycia siły 35 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie praw podstawowych osób pochodzenia afrykańskiego i czarnoskórych Europejczyków w Europie 36 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie penalizacji edukacji seksualnej w Polsce 37 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 listopada 2019 r. w sprawie praw dziecka z okazji 30. rocznicy przyjęcia Konwencji ONZ o prawach dziecka 38 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 lutego 2019 r. w sprawie pogorszenia sytuacji w zakresie praw kobiet i równouprawnienia w UE 39 ,

- uwzględniając zalecenie Komisji (UE) 2018/951 w sprawie norm dotyczących organów ds. równości 40 ,

- uwzględniając sprawozdanie roczne Komisji z 2018 r. w sprawie wykazu działań ukierunkowanych na zwiększenie równości osób LGBTI,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie dyskryminacji osób LGBTI i nawoływania do nienawiści do nich w sferze publicznej, w tym stref wolnych od LGBTI 41 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie wdrożenia dyrektywy 2012/29/UE ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw 42 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2020 r. w sprawie trwających wysłuchań na mocy art. 7 ust. 1 TUE dotyczących Polski i Węgier 43 ,

- uwzględniając decyzję Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 19 grudnia 2017 r. w sprawie A.R. i L.R. przeciwko Szwajcarii (22338/15), w której stwierdzono, że kompleksowa edukacja seksualna realizuje uzasadnione cele związane z ochroną zdrowia publicznego, ochroną dzieci przed przemocą seksualną oraz przygotowaniem ich do rzeczywistości społecznej, w związku z tym nie uznaje się, że państwa członkowskie mają obowiązek umożliwić rodzicom zwolnienie dzieci z udziału w tych lekcjach,

- uwzględniając prowadzoną przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka sprawę Sh.D. i innych przeciwko Grecji, Austrii, Chorwacji, Węgrom, Macedonii Północnej, Serbii i Słowenii 44 , w której potwierdzono, że skrajna podatność dziecka na zagrożenia powinna być przesłanką nadrzędną w stosunku do nieuregulowanego statusu i powinny jej towarzyszyć niezbędne środki przyjęte w celu ochrony dzieci, oraz że władze naruszyły art. 5, stosując automatycznie pieczę ochronną bez uwzględnienia rozwiązania alternatywnego dla zatrzymania lub naruszając wymóg unikania zatrzymania dzieci 45  przewidziany w prawie UE,

- uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 3 października 2019 r. w sprawie stosowania przemocy w położnictwie i ginekologii (RES 2306) oraz powiązane sprawozdanie Komisji Rady Europy ds. Równości i Niedyskryminacji z dnia 12 września 2019 r., w której Zgromadzenie wzywa państwa członkowskie Rady Europy do zwalczania tego rodzaju przemocy oraz wydaje zalecenie, w jaki sposób to zrobić,

- uwzględniając dokument tematyczny zatytułowany "Women's sexual and reproductive health and rights in Europe" [Zdrowie oraz prawa seksualne i reprodukcyjne kobiet w Europie] (2017 r.) Komisarza Praw Człowieka Rady Europy,

- uwzględniając sprawozdanie Komisarza Praw Człowieka Rady Europy w następstwie wizyty na Węgrzech w dniach 48 lutego 2019 r. 46 ,

- uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy nr 2299 z 2019 r. w sprawie polityki i praktyki w zakresie odsyłania osób w państwach członkowskich Rady Europy 47 ,

- uwzględniając sprawozdania krajowych, europejskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych, a także sprawozdania Komisarza Praw Człowieka Rady Europy,

- uwzględniając prace prowadzone przez Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA), Radę Europy i Komisję Wenecką,

- uwzględniając orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka,

- uwzględniając Konwencję Rady Europy w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, otwartą do podpisu 11 maja 2011 r. w Stambule (tzw. konwencję stambulską),

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie przystąpienia UE do konwencji stambulskiej i innych środków przeciwdziałania przemocy ze względu na płeć 48 ,

- uwzględniając prace Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Komisji Spraw Konstytucyjnych, Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia oraz Komisji Petycji,

- uwzględniając sprawozdanie roczne Komisji za rok 2018 w sprawie stosowania Karty praw podstawowych UE 49 ,

- uwzględniając sprawozdania FRA 50  w sprawie praw podstawowych za lata 2018 i 2019,

- uwzględniając dokument FRA pt. "Civil society space: views of organisations" [Przestrzeń społeczeństwa obywatelskiego: opinie organizacji], a także sprawozdanie FRA pt. "Wyzwania stojące przed organizacjami społeczeństwa obywatelskiego działającymi na rzecz praw człowieka w UE",

- uwzględniając art. 54 Regulaminu,

- uwzględniając opinie przedstawione przez Komisję Spraw Konstytucyjnych oraz Komisję Petycji,

- uwzględniając stanowisko w formie poprawek przedstawione przez Komisję Praw Kobiet i Równouprawnienia,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A9-0226/2020),

A. mając na uwadze, że UE nie jest wyłącznie unią walutową, lecz również społeczną, jak zapisano w europejskiej konwencji praw człowieka, Europejskiej karcie społecznej i Europejskim filarze praw socjalnych; mając na uwadze, że art. 151 TFUE odnosi się do podstawowych praw socjalnych, w tym praw wskazanych w Europejskiej karcie społecznej; mając na uwadze, że UE opiera się na takich wartościach jak poszanowanie godności osoby ludzkiej, wolność, demokracja, równość, praworządność i poszanowanie praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości, co znajduje wyraz w art. 2 TUE, jest odzwierciedlone w Karcie oraz jest zapisane w międzynarodowych traktatach dotyczących praw człowieka; mając na uwadze, że Karta stanowi część prawa pierwotnego UE; mając na uwadze, że Unia wciąż nie przystąpiła do EKPC, mimo że ma obowiązek to uczynić na podstawie art. 6 ust. 2 TUE;

B. mając na uwadze, że są to wartości wspólne dla wszystkich państw członkowskich i należy ich przestrzegać, a także czynnie je promować na szczeblu UE i poszczególnych państw członkowskich we wszystkich strategiach politycznych, zarówno w wymiarze wewnętrznym, jak i międzynarodowym, i w spójny sposób; mając na uwadze, że poszanowanie praworządności jest warunkiem wstępnym ochrony praw podstawowych, oraz mając na uwadze, że państwa członkowskie ponoszą ostateczną odpowiedzialność za ochronę praw człowieka wszystkich ludzi;

C. mając na uwadze, że zgodnie z art. 17 TUE Komisja musi zapewnić stosowanie traktatów; mając na uwadze, że odmowa przez państwo członkowskie pełnego przestrzegania prawa UE, podziału władzy, niezawisłości sądownictwa i przewidywalności działań państwa podważa wiarygodność UE; mając na uwadze, że niezależne sądownictwo, wolność wypowiedzi i informacji oraz pluralizm mediów to kluczowe elementy praworządności;

D. mając na uwadze, że w latach 2018 i 2019 UE stawiała czoła poważnym i wieloaspektowym wyzwaniom w dziedzinie ochrony praw podstawowych, praworządności i demokracji, które są ze sobą ściśle powiązane; mając na uwadze, że specjalne badanie Eurobarometr Komisji z marca 2019 r. pokazuje, iż wiedza na temat Karty pozostaje ograniczona; mając na uwadze, że Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej stwierdziła w 2018 r. nie tylko przypadki łamania praw człowieka w całej UE, ale także odrzucenie systemów ochrony praw człowieka jako całości 51 ;

E. mając na uwadze, że konieczne jest lepsze promowanie Karty, na przykład za pomocą kampanii informacyjnych, w celu zwiększenia skuteczności postanowień Karty i promowania jej jako pozytywnego źródła wykładni; mając na uwadze, że korzystne było zacieśnienie wymiany informacji na temat podejścia do korzystania z Karty oraz doświadczeń w tym zakresie między sędziami, stowarzyszeniami prawników i organami administracji publicznej w państwach członkowskich, jak również poza granicami państw, w tym z wykorzystaniem w stosownych przypadkach istniejących instrumentów finansowania, np. w ramach programu "Sprawiedliwość", a także zapewnienie ukierunkowanych programów szkoleń dla prawników;

F. mając na uwadze, że korupcja jest poważnym zagrożeniem dla demokracji, praworządności i praw podstawowych oraz szkodzi wszystkim państwom członkowskim oraz całej UE; mając na uwadze, że ramy prawne dotyczące zwalczania korupcji nadal są stosowane w niejednolity sposób w państwach członkowskich;

G. mając na uwadze, że wzrost niepewnych form zatrudnienia, a także bezrobocia wśród młodzieży jest głęboko niepokojący i może prowadzić do długotrwałych negatywnych skutków dla praw zapisanych w art. 31 Karty;

H. mając na uwadze, że prawa dziecka są zapisane w Karcie; mając na uwadze, że najlepszy interes dziecka powinien stanowić najważniejszą kwestię we wszystkich działaniach UE, a zasada najlepszego interesu dziecka powinna być w pełni przestrzegana w całym prawodawstwie, orzecznictwie i w decyzjach rządów na wszystkich szczeblach; mając na uwadze, że państwa członkowskie powinny zapewnić wszystkim dzieciom w UE prawo do nauki i chronić je przed wszelkimi formami dyskryminacji;

I. mając na uwadze, że przemoc uwarunkowana płcią we wszystkich jej formach, w tym nękania i przemocy w miejscu pracy, w domu i w internecie, stanowi naruszenie praw podstawowych, które dotyka wszystkie grupy społeczne niezależnie od wieku, wykształcenia, dochodów, pozycji społecznej i kraju pochodzenia lub zamieszkania oraz stanowi podstawową barierę dla równości kobiet i mężczyzn; mając na uwadze, że aż 11 państw członkowskich nie przekazuje danych na temat kobiet będących ofiarami umyślnych zabójstw dokonanych przez partnerów życiowych lub członków rodzin 52 ;

J. mając na uwadze, że Europejski Trybunał Praw Człowieka ustalił, iż różne typy degradacji środowiskowej mogą skutkować naruszeniem praw człowieka, takich jak prawo do życia, prawo do życia prywatnego i rodzinnego, zakaz nieludzkiego i poniżającego traktowania oraz spokojne korzystanie z życia domowego 53 ; mając na uwadze, że niesprawiedliwość ekologiczna regularnie wiąże się z zagrożeniami dla zdrowia i negatywnymi konsekwencjami dla dobrostanu oraz określonych wspólnot i grup, w tym grup w niekorzystnej sytuacji społecznoekonomicznej, osób ciemnoskórych, osób o kolorze skóry innym niż biały oraz mniejszości etnicznych, które są nieproporcjonalnie dotknięte obciążeniami środowiskowymi,

K. mając na uwadze, że dostęp do wymiaru sprawiedliwości stanowi prawo podstawowe, a bezkarność jest poważną przeszkodą dla rehabilitacji i ochrony ofiar;

L. mając na uwadze, że od kilku lat ma miejsce zorganizowane naruszanie praw kobiet i dziewcząt, a niektóre państwa członkowskie dążyły do ograniczenia zdrowia i praw reprodukcyjnych i seksualnych, takich jak istniejąca ochrona prawna dostępu kobiet do aborcji, łącznie z wprowadzaniem regresywnych warunków wstępnych przed dokonaniem aborcji, takich jak obowiązkowe stronnicze poradnictwo czy okresy oczekiwania, brak zapewniania, by bariery utrudniające dostęp do aborcji w praktyce były usuwane, a także próby wprowadzenia całkowitego zakazu aborcji lub usunięcia istniejących podstaw prawnych dla dokonania aborcji; mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich podejmowane są próby ograniczenia lub zakazania edukacji seksualnej i studiów poświęconych płci społecznokulturowej oraz promowania kampanii przeciwko konwencji stambulskiej, które zaprzeczają istnieniu przemocy uwarunkowanej płcią; mając na uwadze, że pogorszenie sytuacji w zakresie praw kobiet oraz równości kobiet i mężczyzn jest często powiązane z ogólniejszym pogorszeniem się sytuacji w wymiarze demokracji, praworządności i praw podstawowych;

M. mając na uwadze, że w szeregu państw członkowskich coraz częściej potępia się przypadki przemocy ginekologicznej i położniczej 54 ; mając na uwadze, że traktat chroni prawa kobiet w całej ich różnorodności, w tym kobiet romskich, ciemnoskórych i o kolorze skóry innym niż biały, kobiet LGBT i kobiet niepełnosprawnych; mając na uwadze, że problem naruszania praw kobiet dotyczy w szczególności kobiet romskich, które są często są narażone na brutalne przejawy nękania werbalnego, fizycznego, psychicznego i rasowego w placówkach opieki wyspecjalizowanych w zdrowiu reprodukcyjnym; mając na uwadze, że kobiety romskie doświadczają czasami również segregacji etnicznej w placówkach opieki zdrowotnej nad matkami, gdzie są umieszczane w osobnych salach z osobnymi łazienkami i stołówkami; mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich Romowie są poddawani systematycznym praktykom wymuszonej i przymusowej sterylizacji oraz nie są w stanie uzyskać odpowiednich odszkodowań, w tym odszkodowania za wynikające z tego procederu naruszenia praw człowieka;

N. mając na uwadze, że rasizm, nietolerancja, ekstremizm, ksenofobia, islamofobia, antysemityzm i nastroje antyromskie nasilają się w UE, stanowią już część życia codziennego w niektórych państwach członkowskich i są akceptowane przez środowiska opiniotwórcze i polityków w całej UE, co sprzyja tworzeniu klimatu społecznego stanowiącego podatny grunt dla rasizmu, dyskryminacji i przestępstw z nienawiści; mając na uwadze, że muzułmanie, w tym muzułmańskie kobiety, nadal doświadczają powszechnej wrogości i nietolerancji w wielu państwach UE 55 ; mając na uwadze, że Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej wskazała w swoim sprawozdaniu za rok 2019, iż w wielu państwach istnieją dyskryminacyjne praktyki instytucjonalne, strategie polityczne i przepisy; mając na uwadze, że walka z terroryzmem i polityka antyterrorystyczna nie powinny prowadzić do ogólnej dyskryminacji niektórych społeczności; mając na uwadze, że w grudniu 2018 r. Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej utworzyła pierwszą specjalną bazę danych poświęconą nienawiści wobec muzułmanów; mając na uwadze, że obserwowane jest nasilenie antysemityzmu, co wykazano w sprawozdaniu Agencji Praw Podstawowych UE z dnia 4 lipca 2019 r., przy czym kilka państw członkowskich zgłasza wzrost liczby przestępstw motywowanych antysemityzmem; mając na uwadze, że mniejszości etniczne i rasowe często są narażone na nękanie werbalne, fizyczne, psychiczne i rasowe; mając na uwadze, że kluczowe znaczenie ma rozwój kształcenia i szkolenia w celu promowania myślenia krytycznego, aby zapewnić narzędzia do identyfikacji wszelkich form dyskryminacji i nietolerancji oraz promowania umiejętności cyfrowych;

O. mając na uwadze, że coraz częstsze zastosowanie przez państwa nowych technologii, takich jak prognozowanie przestępczości i wykorzystanie rozpoznawania twarzy, rodzi szereg zagrożeń, w szczególności dla mniejszości rasowych w Europie;

P. mając na uwadze, że nastąpiło poważne pogorszenie sytuacji w zakresie praw osób LGBTI prowadzące nawet do powstania 56  w jednym państwie członkowskim "stref wolnych od LGBTI";

Q. mając na uwadze, że UE i państwa członkowskie posiadają kompetencje dzielone w obszarze mieszkalnictwa; mając na uwadze, że potrzebna jest strategia zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym; mając na uwadze, że bezdomność pozbawia ludzi przysługujących im praw człowieka, a sama w sobie stanowi naruszenie praw człowieka; mając na uwadze, że w całej UE obserwuje się tendencję do wzrostu liczby eksmisji i bezdomności 57 ;

R. mając na uwadze, że pomimo rosnącego popytu w Europie brakuje obecnie przystępnych cenowo mieszkań; mając na uwadze, że coroczne przeglądy publikowane przez Europejską Federację Organizacji Krajowych Pracujących z Osobami Bezdomnymi (FEANTSA) ujawniły oznaki wzrostu bezdomności w prawie całej UE/EOG; w raporcie FEANTSA z 2018 r. odnotowano, że dzieci stają się najliczniejszą grupą osób przebywających w tymczasowych schroniskach w wyniku pogorszenia się warunków życia rodzin znajdujących się w wyjątkowo trudnej sytuacji 58 ;

S. mając na uwadze, że wolność wypowiedzi i pluralizm mediów są zapisane w art. 11 Karty oraz w art. 10 europejskiej konwencji praw człowieka (EKPC); mając na uwadze, że niezależne sądownictwo, wolność wypowiedzi i informacji oraz pluralizm mediów stanowią kluczowe elementy praworządności i mają zasadnicze znaczenie dla demokratycznego funkcjonowania UE i jej państw członkowskich;

T. mając na uwadze, że liczba gróźb i ataków wobec dziennikarzy wzrosła w całej UE 59 ; mając na uwadze, że OBWE informuje, iż dominuje bezkarność, ponieważ w regionie OBWE wyjaśnionych zostaje np. mniej niż 15 % zabójstw dziennikarzy (sprawozdanie nt. wolności mediów); mając na uwadze, że stanowi to znaczne pogorszenie ochrony dziennikarzy, które podważa wolność mediów i wolność wypowiedzi oraz stanowi zagrożenie dla demokracji;

U. mając na uwadze, że w swojej rezolucji w sprawie pluralizmu mediów i wolności mediów w UE Parlament podkreślił, iż państwa członkowskie i Komisja powinny powstrzymywać się od przyjmowania niepotrzebnych lub nieproporcjonalnych środków, których celem jest ograniczanie dostępu do internetu i korzystania z podstawowych praw człowieka lub kontrolowanie komunikacji społecznej, w drodze arbitralnego ogłaszania stanu wyjątkowego lub na innej podstawie; mając na uwadze, że takie przepisy czasami mają niejasne i nieprecyzyjne brzmienie, co daje organom ścigania dużą swobodę podczas ich wdrażania oraz zwiększa ryzyko arbitralnego ograniczania prawa do pokojowego zgromadzania się;

V. mając na uwadze, że w 2018 r. i 2019 r. udowodniono, że niektóre duże przedsiębiorstwa działające w sektorze mediów społecznościowych, z naruszeniem obowiązujących przepisów o ochronie danych, udzieliły aplikacjom stron trzecich dostępu do danych osobowych użytkowników, oraz że dane osobowe były w coraz większym stopniu nadużywane do przewidywania zachowań i manipulacji, w tym do celów kampanii wyborczych; mając na uwadze, że w świetle ciągłego rozwoju technologii prawa podstawowe mogą być naruszane w bardzo poważnym stopniu; mając na uwadze, że różne systemy informacyjne wywierają wpływ na prawa podstawowe, na przykład ochronę danych i naruszenia prywatności;

W. mając na uwadze, że w związku z nieustannym rozwojem technologii nie da się łatwo przewidzieć naruszeń praw podstawowych; mając na uwadze, że różne systemy informacyjne mogą mieć wpływ na prawa podstawowe, na przykład w postaci braków w ochronie danych i naruszeń prywatności; mając na uwadze, że większa interoperacyjność tych systemów może prowadzić do solidnej i bardziej terminowej ochrony naszych obywateli, a tym samym ich praw, w szczególności w przypadkach zaginięcia dzieci, handlu ludźmi lub w przypadku walki z praniem pieniędzy; mając na uwadze, że współpraca i wymiana informacji między różnymi agencjami UE działającymi w obszarze bezpieczeństwa ma kluczowe znaczenie dla terminowego i skutecznego zwalczania terroryzmu i radykalizacji, a także dla zapobiegania cyberprzestępczości;

X. mając na uwadze, że sygnaliści i dziennikarze odgrywają zasadniczą rolę w każdej otwartej i przejrzystej demokracji; mając na uwadze, że sygnaliści i dziennikarze mają zasadnicze znaczenie dla promowania przejrzystości, demokracji i praworządności dzięki zgłaszaniu niezgodnego z prawem lub nieodpowiedniego zachowania, które podważa interes publiczny, takiego jak korupcja, przestępstwa kryminalne czy konflikty interesów, stanowiące zagrożenie dla praw i wolności obywatelskich; mając na uwadze, że sygnalizowanie nieprawidłowości i dziennikarstwo to podstawowe aspekty wolności wypowiedzi i informacji; mając na uwadze, że dziennikarze i inne osoby zaangażowane w działalność medialną w UE są przedmiotem wielorakich ataków, gróźb i nacisków ze strony podmiotów państwowych i niepaństwowych; mając na uwadze, że odpowiednia ochrona dziennikarzy i sygnalistów na szczeblu unijnym, krajowym i międzynarodowym, a także uznanie istotnej roli dziennikarzy, w szczególności dziennikarzy śledczych, oraz sygnalistów w społeczeństwie, są warunkiem koniecznym dla zapewnienia skuteczności pełnionych przez nich ról;

Y. mając na uwadze, że zgodnie z art. 11 europejskiej konwencji praw człowieka i art. 12 Karty każdy ma prawo do korzystania z wolności pokojowego zgromadzania się i wolności zrzeszania się, w tym również prawo do tworzenia związków zawodowych i przyłączania się do nich w celu ochrony własnych interesów; mając na uwadze, że w społeczeństwach demokratycznych wolność zgromadzeń jest jednym z instrumentów, za pomocą których ludzie mogą uczestniczyć w debacie publicznej i wprowadzać zmiany społeczne;

Z. mając na uwadze, że czynni funkcjonariusze policji muszą być zawsze rozpoznawalni, aby umożliwić prowadzenie dochodzeń w zakresie możliwych przekroczeń uprawnień, a władze krajowe muszą wyznaczyć związane z tym zakresy odpowiedzialności; mając na uwadze, że w państwach członkowskich obowiązują różne progi, po przekroczeniu których możliwe jest użycie siły i broni przez organy ścigania dla utrzymania porządku publicznego; mając na uwadze, że kilka państw członkowskich 60  przyjęło przepisy, które mogą prowadzić do nieproporcjonalnego ograniczania prawa do pokojowego zgromadzania się;

AA. mając na uwadze, że przestrzeń dla społeczeństwa obywatelskiego zmniejsza się w niektórych państwach członkowskich; mając na uwadze, że państwa członkowskie są odpowiedzialne za zapewnienie, by prawa organizacji społeczeństwa obywatelskiego i obrońców praw człowieka nie były ograniczane oraz by zapewniane było sprzyjające temu otoczenie legislacyjne i regulacyjne, co podkreślono w przyjętych niedawno konkluzjach Rady w sprawie Karty praw podstawowych po upływie 10 lat: aktualna sytuacja i dalsze prace; mając na uwadze, że państwa członkowskie powinny także wspierać prace organizacji społeczeństwa obywatelskiego za pomocą wystarczającego finansowania oraz zapewniać wdrażanie mechanizmów owocnej współpracy z nimi;

AB. mając na uwadze, że celem strategii kampanii sponsorowanych przez podmioty państwowe i niepaństwowe ukierunkowanych na dyskredytowanie obrońców praw człowieka i organizacji społeczeństwa obywatelskiego jest zniesienie obowiązujących przepisów w sprawie praw podstawowych; mając na uwadze, że kampanie te często odbijały się echem w tradycyjnych mediach i sieciach społecznościowych, a osoby broniące migrantów i osób ubiegających się o azyl, społeczności LGBTI+, ofiar przemocy uwarunkowanej płcią, osób wierzących i religijnych oraz innych grup zmarginalizowanych nadal są karane i stygmatyzowane;

AC. mając na uwadze, że według IOM podczas przeprawy przez Morze Śródziemne w drodze do Europy utonęło lub zaginęło prawdopodobnie 1 885 osób w 2019 r. i 2 299 osób w 2018 r.; mając na uwadze, że szlak z Libii do Europy nadal pozostaje szlakiem migracyjnym z największą na świecie liczbą ofiar śmiertelnych (do tej pory w 2019 r odnotowano 646 ofiar) i był pięć razy bardziej śmiercionośny w 2018 r. niż w 2015 r. głównie z powodu ograniczenia działań poszukiwawczych i ratowniczych przy wybrzeżach Libii 61 ; mając na uwadze, że ratowanie życia to akt solidarności z ludźmi znajdującymi się w niebezpieczeństwie, ale przede wszystkim zobowiązanie prawne wynikające zarówno z prawa międzynarodowego, gdyż zgodnie z art. 98 Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS), ratyfikowanej przez wszystkie państwa członkowskie oraz samą Unię Europejską, państwa członkowskie mają obowiązek udzielenia pomocy osobom będącym w niebezpieczeństwie na morzu, jak i z prawa unijnego 62 ;

AD. mając na uwadze, że kryminalizacja solidarności nadal była wykorzystywana jako narzędzie do zakłócania prac organizacji pozarządowych próbujących ratować życie ludzi na Morzu Śródziemnym; mając na uwadze, że niektórym osobom przedstawiono zarzuty związane z pomocą, jakiej udzielili migrantom i osobom ubiegającym się o azyl w kilku państwach UE, co ilustruje zatrważający trend kryminalizacji pomocy humanitarnej na rzecz migrantów i osób ubiegających się o azyl;

AE. mając na uwadze, że na mocy prawa unijnego i międzynarodowego UE ma obowiązek przyjmowania i rozpatrywania wniosków osób, które przybywają do UE i ubiegają się o azyl; mając na uwadze, że odsyłanie osób stanowi naruszenie prawa unijnego i międzynarodowego oraz uniemożliwia osobom ubiegającym się o azyl korzystanie z gwarancji prawnych wyraźnie zapisanych w tym prawie; mając na uwadze, że Komisarz Praw Człowieka Rady Europy wyraził głębokie zaniepokojenie powtarzającymi się doniesieniami o brutalnym odsyłaniu migrantów;

AF. mając na uwadze, że migracja stanowi część przeszłości, teraźniejszości i przyszłości UE oraz jest jednym z największych wyzwań naszych czasów wyraźnie wpływającym na prawa podstawowe; mając na uwadze, że osoby ubiegające się o azyl mają prawo i możliwość składania wniosków o azyl na oficjalnych przejściach granicznych przy wjeździe do UE; mając na uwadze, że dochodziło do domniemanego naruszania praw podstawowych migrantów i osób ubiegających się o azyl; mając na uwadze, że straż graniczna musi zapewniać uchodźcom odpowiednie usługi, uwzględniając szczególne okoliczności, w jakich znajdują się osoby wymagające szczególnego traktowania, takie jak dzieci, osoby w szoku traumatycznym i kobiety w ciąży;

AG. mając na uwadze, że według Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej w 2018 r. kobiety stanowiły 18 % wszystkich przypadków niedozwolonego przekraczania granicy na wszystkich zewnętrznych granicach UE, a prawie jedną piątą migrantów zarejestrowano jako dzieci, z czego około 3 750 było pozbawionych opieki; mając na uwadze, że kobiety i dzieci są szczególnie narażone na naruszenia ich praw podstawowych, na przykład w formie handlu ludźmi; mając na uwadze, że państwa członkowskie muszą stworzyć i wzmocnić systemy ochrony dzieci, aby zapobiegać i przeciwdziałać przemocy, nadużyciom, zaniedbaniu i wykorzystywaniu dzieci;

AH. mając na uwadze, że państwa członkowskie powinny zapewnić dzieciom będącym migrantami i uchodźcami dostęp do kształcenia w krótkim czasie od przybycia na terytorium Unii Europejskiej;

AI. mając na uwadze, że akty terroryzmu stanowią jedno z najpoważniejszych naruszeń podstawowych praw i wolności; mając na uwadze, że w 2018 r. i 2019 r. w Unii Europejskiej odnotowano akty gloryfikujące terrorystów i składające im hołd; mając na uwadze, że tego rodzaju akty sankcjonują terroryzm, zagrażają naszej demokracji i upokarzają ofiary;

Prawa gospodarcze i społeczne

1. uznaje, że UE odgrywa ważną rolę w zapobieganiu ubóstwu i wykluczeniu społecznemu w państwach członkowskich; podkreśla znaczenie, jakie dla UE i jej państw członkowskich ma opracowanie konkretnych programów mających na celu położenie kresu ubóstwu dzieci, ponieważ należy zwrócić szczególną uwagę na bardzo szkodliwy wpływ ubóstwa na rozwój społeczny, psychiczny i fizyczny dzieci, jak również konsekwencje dla zdrowia przyszłych pokoleń dorosłych; podkreśla, że dzieci są w nieproporcjonalny sposób zagrożone wykluczeniem społecznym i gospodarczym oraz że doświadczają one naruszania praw podstawowych z powodu znęcania się, przemocy, wykorzystywania, ubóstwa i wszelkich form wykluczenia społecznego; podkreśla, że ubóstwo jest samo w sobie formą niesprawiedliwości społecznej, która opiera się na różnicach w traktowaniu kobiet i mężczyzn, dyskryminacji oraz nierównych szansach w dostępie do towarów i usług; wzywa Komisję i Radę do uwzględniania praw podstawowych przy opracowywaniu wniosków dotyczących polityki gospodarczej oraz dopilnowania, by oceny wpływu na prawa człowieka były przeprowadzane w powiązaniu z wszelkimi decyzjami dotyczącymi ich przyjęcia, w celu oceny wszelkich potencjalnych negatywnych skutków dla praw człowieka; wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania dostępu do opieki zdrowotnej, wysokiej jakości edukacji i mieszkalnictwa na równych zasadach dla wszystkich;

2. podkreśla, że znaczne zmniejszenie wydatków rządowych na usługi publiczne wywarło poważny wpływ na zjawisko nierówności, co wywarło głęboki wpływ na tkankę społeczną UE w wielu państwach członkowskich, i że sytuacja ta utrzymuje się obecnie, pogłębiając już i tak poważne nierówności i prowadząc do naruszania praw podstawowych, a także dotyka w szczególności kobiet, osób niepełnosprawnych, osób starszych, dzieci, migrantów, Romów, Trawelerów, LGBTI+ i osób z innych grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji; ponownie podkreśla, że polityka makroekonomiczna musi kierować się nie tylko wzrostem gospodarczym, ale również standardami społecznymi, aby zagwarantować, że osoby znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji w społeczeństwie będą mogły w pełni korzystać ze swoich praw społecznych, politycznych i gospodarczych; podkreśla, że równy dostęp i równe szanse w zakresie wysokiej jakości kształcenia i zatrudnienia odgrywają kluczową rolę w zmniejszaniu nierówności i wydźwignięciu ludzi z ubóstwa; uznaje znaczenie praw pracowniczych, takich jak urlop macierzyński i ojcowski, które pomagają zapewnić dzieciom zdrowe i stabilne otoczenie; wzywa państwa członkowskie do przyjęcia przepisów chroniących i wzmacniających takie prawa, gdyż przyczyniają się one do stabilności społecznej i gospodarczej rodzin; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia odpowiednich warunków pracy i ochrony przed wyzyskiem ekonomicznym i dyskryminacją, zwłaszcza w odniesieniu do grup najbardziej narażonych na takie nierówności, takich jak młodzież; wzywa państwa członkowskie do skuteczniejszego wdrażania gwarancji dla młodzieży; wzywa do zapewnienia wszystkim młodym ludziom dostępu do wysokiej jakości zatrudnienia, kształcenia i szkolenia oraz do zadbania o to, aby takie oferty były równomiernie rozłożone między państwa członkowskie i regiony; wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia dyrektywy w sprawie równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy w celu zapewnienia równego dostępu do możliwości zatrudnienia, bez względu na wyznanie, wiek, niepełnosprawność i orientację seksualną;

3. podkreśla, że mieszkanie nie jest jedynie towarem, lecz koniecznością, gdyż osoby pozbawione mieszkania nie mogą w pełni uczestniczyć w życiu społecznym ani korzystać ze wszystkich przysługujących im praw podstawowych; jest zaniepokojony faktem, że szczególnie młodych ludzi nie stać na mieszkanie, i ubolewa nad przypadkami dyskryminacji ze strony właścicieli nieruchomości, a także z powodu polityki skutkującej obniżaniem dodatków mieszkaniowych dla młodych ludzi; jest zaniepokojony faktem, że nawet jedna trzecia osób bezdomnych w większości państw członkowskich UE jest w wieku od 18 do 29 lat; wzywa Komisję i państwa członkowskie do uwzględnienia zaleceń sformułowanych przez komisarz Rady Europy ds. praw człowieka w uwadze z dnia 23 stycznia 2020 r. pt. "Prawo do mieszkania po przystępnej cenie - zaniedbany obowiązek europejski", w szczególności zalecenie, zgodnie z którym wszystkie państwa członkowskie powinny szybko przyjąć na siebie zobowiązanie do przestrzegania art. 31 zrewidowanej Europejskiej karty społecznej dotyczące prawa do mieszkania; wzywa państwa członkowskie do uwzględniania prawa obywateli do odpowiedniego mieszkania wśród priorytetów polityki społecznej oraz do zwiększenia inwestycji w mieszkania socjalne i przystępne cenowo w celu przeciwdziałania nadmiernym obciążeniom w zakresie wydatków mieszkaniowych, w szczególności w celu ochrony grup znajdujących się w niekorzystnej i trudnej sytuacji; wzywa Komisję do należytego zbadania dyskryminacji w dostępie do mieszkań, zakazanej na mocy dyrektywy w sprawie równości rasowej, oraz do wszczęcia postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w przypadku naruszeń;

4. wskazuje na art. 37 Karty, zgodnie z którym środki służące zagwarantowaniu wysokiego poziomu ochrony środowiska i poprawie jego jakości muszą być zintegrowane z politykami Unii; podkreśla pilną potrzebę uwzględnienia istotnych kwestii środowiskowych w procesie podejmowania decyzji we wszystkich strategiach politycznych i inicjatywach oraz uważa, że zrównoważoność musi być zasadą przewodnią dla wszystkich polityk makroekonomicznych, aby zapewnić sprawiedliwe przejście na gospodarkę zrównoważoną środowiskowo, przy jednoczesnej ochronie i tworzeniu trwałych miejsc pracy, a także w celu stawienia czoła jednemu z największych zagrożeń dla ludzkości; wzywa do wdrożenia w całej UE konwencji z Aarhus, która łączy prawa środowiskowe z prawami człowieka; podkreśla, że szkody w środowisku oraz brak przekazywania przez niektóre organy publiczne informacji na temat poważnego ryzyka środowiskowego, na jakie narażeni są ludzie, mogą wiązać się z wysoce szkodliwymi skutkami dla ludzi;

5. przypomina, że zgodnie z art. 6 TFUE kompetencje w zakresie ochrony i poprawy zdrowia ludzkiego należą do państw członkowskich UE;

Prawo do równego traktowania

6. przypomina, że kobiety i dziewczęta muszą mieć kontrolę nad swoim ciałem i seksualnością; wzywa wszystkie państwa członkowskie do zagwarantowania kompleksowej edukacji seksualnej, łatwego dostępu kobiet i dziewcząt do planowania rodziny oraz pełnej gamy usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, w tym nowoczesnych metod antykoncepcji oraz bezpiecznej i legalnej aborcji;

7. potępia obecny wyraźny i zorganizowany sprzeciw wobec równości kobiet i mężczyzn oraz praw kobiet, dający się zaobserwować na szczeblu globalnym i europejskim, w tym również jeżeli chodzi o prawa seksualne i reprodukcyjne; zdecydowanie potwierdza, że odmowa świadczenia usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz związanych z tym praw stanowi formę przemocy wobec kobiet i dziewcząt, oraz podkreśla, że Europejski Trybunał Praw Człowieka kilkakrotnie orzekał, iż restrykcyjne prawo aborcyjne i uniemożliwianie dostępu do legalnej aborcji narusza prawa kobiet w kontekście praw człowieka; ponownie podkreśla, że odmowa świadczenia przez personel medyczny pełnego zakresu usług dotyczących zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego z osobistych pobudek nie może naruszać prawa kobiet lub dziewcząt do dostępu do opieki w dziedzinie zdrowia reprodukcyjnego; wzywa Komisję do uwzględnienia potrzeby ochrony zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tym zakresie w strategii w zakresie praw podstawowych;

8. zdecydowanie potępia alarmującą liczbę przypadków kobietobójstwa w UE, które jest najbardziej skrajną formą przemocy wobec kobiet; ubolewa nad brakiem dostępnych danych w niektórych państwach członkowskich, co odzwierciedla fakt, że problem ten nie został uznany jako taki; wzywa Radę do pilnego zakończenia procesu ratyfikacji przez UE - na podstawie ogólnego przystąpienia i bez ograniczeń - konwencji stambulskiej w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej; wzywa Radę i państwa członkowskie, które jeszcze tego nie dokonały, do zakończenia procesu ratyfikacji konwencji stambulskiej;

9. zdecydowanie potępia wszelkie formy przemocy seksualnej, ginekologicznej i położniczej wobec kobiet, takie jak niewłaściwe lub nieumyślne działania, bolesne interwencje bez znieczulenia, okaleczanie żeńskich narządów płciowych, przymusowa aborcja, przymusowa sterylizacja i przymusowe macierzyństwo zastępcze;

10. zdecydowanie potępia segregację etniczną kobiet romskich w placówkach opieki zdrowotnej nad matkami; wzywa państwa członkowskie do natychmiastowego wprowadzenia zakazu wszelkich form segregacji etnicznej w zakładach opieki zdrowotnej, w tym w placówkach opieki zdrowotnej nad matkami; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia skutecznych i terminowych środków zaradczych dla wszystkich osób, które doświadczyły wymuszonej i przymusowej sterylizacji, w tym poprzez ustanowienie skutecznych systemów odszkodowań;

11. potępia przestępstwa z nienawiści i nawoływanie do nienawiści, a także dyskryminację ze względu na rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, język, religię lub przekonania, poglądy polityczne, status mniejszości, niepełnosprawność, orientację seksualną, tożsamość płciową, ekspresję płciową lub cechy płciowe; ponownie wyraża zaniepokojenie faktem, że mowa nienawiści w internecie nadal stanowi powszechny problem wymagający pilnego rozwiązania; ostrzega przed rosnącym poziomem i normalizacją mowy nienawiści i różnych form rasizmu, takich jak islamofobia, antycyganizm, antysemityzm oraz niechęć wobec osób o czarnej skórze i osób o innym kolorze skóry w wielu państwach członkowskich, czemu sprzyja powstawanie ruchów ekstremistycznych i ich retoryka, a także przedstawiciele rządów lub przywódcy polityczni w niektórych państwach członkowskich, którzy wykorzystują nienawistny dyskurs i tym samym rozpowszechniają retorykę rasistowską, ksenofobiczną i wymierzoną przeciwko grupie LGBTI; wyraża zaniepokojenie niezgłaszaniem przestępstw z nienawiści przez ofiary, co wynika z niewystarczających zabezpieczeń i tego, że władze w państwach członkowskich nie badają tych przestępstw w należyty sposób i nie doprowadzają do skazywania za nie; podkreśla, że należy koniecznie zachęcać ofiary do zgłaszania przypadków przestępstw z nienawiści lub dyskryminacji, ułatwiać im zgłaszanie takich przypadków oraz zapewnić tym osobom pełną ochronę i wsparcie; przypomina, że państwa członkowskie powinny zapewnić skuteczne odnotowywanie, prowadzenie dochodzeń, ściganie i osądzanie przestępstw z nienawiści i mowy nienawiści; wzywa Komisję i FRA, aby kontynuowały prace nad monitorowaniem przestępstw z nienawiści i mowy nienawiści w państwach członkowskich oraz regularnie przedstawiały sprawozdania dotyczące konkretnych przypadków i tendencji;

12. przypomina, że w Unii Europejskiej dochodziło do ataków na miejsca kultu chrześcijańskiego lub miejsca w inny sposób związane z chrześcijaństwem, takie jak kościoły, cmentarze, pomniki oraz posągi; potępia wszelkie ataki na chrześcijan i wzywa do równego traktowania chrześcijan w Europie i na świecie;

13. przypomina instytucjom i agencjom UE o obowiązku przestrzegania w pełni prawa do wolności myśli, sumienia i religii oraz zakazu dyskryminacji ze względu na religię lub przekonania, w tym również przekonania filozoficzne, w odniesieniu do wszystkich obywateli w sferze publicznej i prywatnej; wzywa państwa członkowskie do ochrony wolności myśli, sumienia, religii lub przekonań oraz do skutecznego wdrożenia wytycznych UE w sprawie promowania i ochrony tej wolności;

14. wyraża ogromne zaniepokojenie faktem, że chociaż propagowanie faszyzmu jest zakazane w wielu państwach członkowskich na mocy prawa krajowego, coraz bardziej zauważalne jest wykorzystywanie faszystowskich symboli i retoryki przez ruchy neofaszystowskie w niektórych państwach członkowskich; wyraża głębokie zaniepokojenie coraz większej normalizacją faszyzmu w UE; wzywa państwa członkowskie do wdrożenia skutecznego zakazu istnienia grup neofaszystowskich i neonazistowskich oraz wszelkich innych fundacji lub stowarzyszeń wywyższających i gloryfikujących nazizm i faszyzm;

15. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia pełnego wdrożenia dyrektywy w sprawie równości rasowej w celu zwalczania utrzymującego się rasizmu wobec osób czarnoskórych i osób o innym kolorze skóry, transfobii, antycyganizmu, antysemityzmu i islamofobii; potępia fakt, że mniejszości rasowe, etniczne, językowe i religijne doświadczają rasizmu strukturalnego, dyskryminacji, przestępstw z nienawiści i mowy nienawiści, braku dostępu do wymiaru sprawiedliwości oraz utrzymujących się nierówności społeczno-gospodarczych w obszarach takich jak mieszkalnictwo, opieka zdrowotna, zatrudnienie i kształcenie, co należy uznać za podstawowe bariery dla pełnego korzystania z praw podstawowych oraz kluczowe bariery utrudniające włączenie i równość;

16. wzywa do szybkiego przyjęcia zaproponowanej w 2008 r. dyrektywy w sprawie równego traktowania, która wciąż oczekuje na zatwierdzenie przez Radę, w celu zlikwidowania obecnej luki w ochronie w unijnych ramach prawnych w zakresie niedyskryminacji ze względu na wiek, niepełnosprawność, religię, światopogląd lub orientację seksualną w kluczowych obszarach życia, takich jak ochrona socjalna, edukacja i dostęp do towarów i usług; wzywa Komisję do czynnego zwalczania segregacji i dyskryminacji, w tym poprzez wszczynanie postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, oraz do wspierania skutecznego stosowania decyzji ramowej w sprawie zwalczania pewnych form rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych; przypomina, że środkom tym powinny towarzyszyć odpowiednie krajowe strategie integracji;

17. przypomina, że Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych ma na celu zapewnienie równości szans w wymiarze dostępności, uczestnictwa, równości, zatrudnienia, kształcenia i szkolenia, ochrony socjalnej, ochrony zdrowia i działań zewnętrznych UE; podkreśla, że osoby niepełnosprawne nadal znajdują się w niekorzystnej sytuacji i są dyskryminowane pod względem zatrudnienia, kształcenia i włączenia społecznego; podkreśla w tym względzie znaczenie dostępności przestrzeni publicznej, przyjęcia minimalnego odsetka zatrudnienia osób niepełnosprawnych, gwarancji dotyczących edukacji włączającej, w tym dostępu do takich inicjatyw jak program Erasmus+, ze zwróceniem szczególnej uwagi na dzieci niepełnosprawne;

18. wzywa państwa członkowskie, aby zapewniły dzieciom ochronę przed wszelkimi formami dyskryminacji w dziedzinie edukacji; wzywa w szczególności do tego, aby zapewnić szczególną ochronę dzieciom, których niepełnosprawność wiąże się z problemami w rozwoju językowym, takimi jak np. spektrum zaburzeń autystycznych, w przypadku gdy ich edukacja odbywa się w środowisku wielojęzycznym, tak aby umożliwić im, jeśli rodziny sobie tego życzą, naukę w ich języku ojczystym;

Wolności

19. wzywa państwa członkowskie do ochrony i wypracowania dynamicznego, niezależnego, pluralistycznego i wolnego sektora mediów; w tym kontekście potępia wszelkie środki mające na celu uciszenie krytycznych mediów i podważenie wolności i pluralizmu mediów, prowadzone niekiedy wyrafinowanymi metodami, które zazwyczaj nie skutkują alertem do Platformy Rady Europy na rzecz Ochrony Dziennikarstwa i Bezpieczeństwa Dziennikarzy; wyraża zaniepokojenie tworzeniem organów kontrolowanych przez rząd, które zarządzają znaczną częścią mediów danego kraju, oraz wykorzystują media publiczne do realizacji partyjnych interesów; przypomina, że jeżeli media są w posiadaniu niewielkiej liczby podmiotów, zarówno rządowych, jak i prywatnych, stanowi to poważne zagrożenie dla różnorodności informacji i poglądów reprezentowanych w treściach medialnych; przypomina, że wolność wypowiedzi i informacji, w tym wolność wypowiedzi artystycznej, oraz wolność mediów mają podstawowe znaczenie dla demokracji i praworządności, a także wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania niezależności ich organów ds. mediów; przypomina, że prawo do poszukiwania, otrzymywania i przekazywania informacji i idei ustnie, w formie pisemnej lub drukowanej, w formie artystycznej lub za pośrednictwem wszelkich innych środków przekazu jest elementem wolności wypowiedzi artystycznej 63 ;

20. przypomina o zasadniczej roli dziennikarstwa śledczego jako strażnika społeczeństwa demokratycznego, wzmacniającego nadzór publiczny nad podmiotami politycznymi, w tym w dziedzinie korupcji; potępia utrzymujące się i nasilające w wielu państwach członkowskich akty przemocy, groźby i zastraszanie dziennikarzy, w tym również w związku z ujawnianiem informacji o łamaniu praw podstawowych, co często prowadzi do autocenzury i narusza prawo obywateli do informacji; zwraca się do Komisji o przedstawienie wniosku dotyczącego stworzenia silnych i kompleksowych mechanizmów ochrony i umacniania wolności słowa i wolności mediów oraz zwiększenia ochrony dziennikarzy, w tym poprzez zagwarantowanie przejrzystości w dziedzinie własności mediów, przyjęcie unijnej dyrektywy sprzeciwiającej się strategicznemu powództwu zmierzającemu do stłumienia debaty publicznej (SLAPP), stworzenie stałego funduszu UE na rzecz niezależnych mediów i dziennikarzy śledczych oraz ustanowienie mechanizmu szybkiego reagowania dla dziennikarzy znajdujących się w niebezpieczeństwie; wzywa państwa członkowskie do zapobiegania atakom na dziennikarzy śledczych podczas wykonywania ich pracy oraz do karania takich ataków;

21. podkreśla w szczególności ważną rolę sygnalistów dla ochrony interesu publicznego i promowania kultury rozliczalności publicznej oraz uczciwości w instytucjach publicznych i prywatnych; wzywa państwa członkowskie do dokonania w trybie pilnym pełnej transpozycji do prawa krajowego dyrektywy (UE) 2019/1937, aby zwiększyć efekty dyrektywy natychmiast po jej wejściu w życie; zachęca państwa członkowskie do uzupełnienia tych środków, aby zapewnić również ochronę sygnalistów w przypadkach zgłaszania naruszeń poza zakresem prawa Unii;

22. wyraża zaniepokojenie z powodu zagrożenia, jakie różne formy propagandy i dezinformacji stanowią dla wolności słowa i wypowiedzi oraz niezależności mediów, a także podkreśla negatywny wpływ, jaki zjawiska te mogą mieć na jakość debaty politycznej i na uczestnictwo obywateli w demokratycznym społeczeństwie; wzywa Komisję do promowania umiejętności korzystania z mediów i inwestowania w poprawę tych umiejętności, do aktywnego wspierania wysokiej jakości dziennikarstwa oraz do wspierania ochrony danych i tworzenia bardziej przejrzystego środowiska internetowego przy jednoczesnym zagwarantowaniu wolności i pluralizmu mediów;

23. podkreśla, że profilowanie polityczne, dezinformacja i manipulowanie informacjami stanowią zagrożenie dla wartości demokratycznych UE; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia wkładu w rozwój kształcenia i szkolenia w obszarze myślenia krytycznego, tak aby obywatele mogli formułować własne opinie w odpowiedzi na te zagrożenia;

24. podkreśla, że funkcjonariusze organów ścigania pełniący służbę mają obowiązek poszanowania i ochrony godności człowieka oraz zachowania i obrony praw człowieka wszystkich osób; podkreśla, że najważniejszym zadaniem służb policyjnych jest zagwarantowanie bezpieczeństwa obywateli oraz zapewnienie pokojowego przebiegu protestów; potępia użycie przemocy i nieproporcjonalne interwencje organów ścigania podczas pokojowych demonstracji; wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania, że użycie siły przez organy ścigania będzie zawsze zgodne z prawem, proporcjonalne, konieczne i traktowane jako ostateczny środek, a także że będzie się odbywało przy zapewnieniu ochrony życia ludzkiego i integralności fizycznej; wzywa właściwe organy krajowe do zapewnienia przejrzystego, bezstronnego, niezależnego i skutecznego dochodzenia w przypadkach, w których podejrzewa się użycie nieproporcjonalnej siły lub w których rzekomo doszło do użycia nieproporcjonalnej siły, oraz do unikania bezkarności; przypomina, że organy ścigania w pełni odpowiadają za wykonywanie swoich obowiązków i przestrzeganie odpowiednich ram prawnych i operacyjnych;

25. zdecydowanie potępia coraz większe ograniczenia wolności zgromadzeń, w tym również w okresach wyborczych; apeluje do państw członkowskich o nieprzyjmowanie restrykcyjnych przepisów dotyczących wolności zgromadzeń oraz zachęca UE i jej państwa członkowskie, aby podejmowały dalsze działania na rzecz zagwarantowania i ochrony wolności zgromadzeń jako prawa podstawowego i podstawowej zasady procesów demokratycznych; apeluje do Komisji o przyjęcie aktywnej roli w promowaniu tych praw zgodnie z międzynarodowymi normami praw człowieka;

26. zwraca uwagę na zasadniczą rolę, jaką społeczeństwo obywatelskie odgrywa na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym, unijnym i międzynarodowym w reprezentowaniu interesów obywateli, w umacnianiu głosów mniejszości, które nie są odpowiednio reprezentowane, oraz w obronie i propagowaniu zasad zapisanych w art. 2 TUE; podkreśla potrzebę zapewnienia środowiska sprzyjającego organizacjom społeczeństwa obywatelskiego, w którym będą one mogły swobodnie prowadzić działalność bez zagrożenia atakami i bez zbędnych lub arbitralnych ograniczeń;

27. wyraża głębokie zaniepokojenie coraz mocniejszym kurczeniem się przestrzeni niezależnego społeczeństwa obywatelskiego w niektórych państwach członkowskich, w szczególności w odniesieniu do organizacji praw kobiet, organizacji LGBTI i obrońców praw człowieka, w tym nieracjonalnymi obciążeniami administracyjnymi, ograniczaniem finansowania działań wspierających oraz ograniczeniami wolności zgromadzeń i organizowania się; potępia ograniczenia dostępu organizacji społeczeństwa obywatelskiego do finansowania, które to ograniczenia w niektórych państwach członkowskich mają charakter bardziej systemowy, przybierając formę zmian prawnych i politycznych, i wpływają w dotkliwy sposób na pracę i status prawny tych organizacji; wzywa Komisję Europejską i Radę do zwiększenia unijnego wsparcia udzielanego organizacjom społeczeństwa obywatelskiego, które bronią wartości ujętych w art. 2 TUE w Unii Europejskiej, w ramach programu "Prawa i Wartości", którego finansowanie powinno być znaczące, zgodnie z apelem Parlamentu Europejskiego;

28. podkreśla, że regularne i kompleksowe monitorowanie i analizy mają zasadnicze znaczenie dla zrozumienia wyzwań stojących przed społeczeństwem obywatelskim w Europie; wzywa Komisję Europejską, by uwzględniła stosowne wskaźniki dotyczące przestrzeni obywatelskiej, wolności wypowiedzi i wolności zrzeszania się w przyszłych corocznych sprawozdaniach na temat praworządności, by zaproponowała plan działania na rzecz ochrony i wspierania społeczeństwa obywatelskiego, obejmujący przyjęcie wytycznych dotyczących ochrony wolności wypowiedzi, wolności zrzeszania się i wolności pokojowego zgromadzania się, jak również ochrony zagrożonych obrońców praw człowieka, oraz by stworzyła fundusz kryzysowy na rzecz ich ochrony; z zadowoleniem przyjmuje wniosek dotyczący przeglądu rozporządzenia Rady (WE) nr 168/2007 z dnia 15 lutego 2007 r. ustanawiającego Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej 64  oraz podkreśla potrzebę wzmocnienia i rozszerzenia jej mandatu po przeprowadzeniu dogłębnej oceny skutków; zachęca Komisję, Radę i Parlament Europejski do systematycznego wykorzystywania w procesie kształtowania polityki danych opracowanych przez Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej;

29. dostrzega poważne problemy, jakie mogą pojawić się w przeważającej mierze eurosceptycznych wspólnotach, w szczególności w powiązaniu z agresywnymi poglądami politycznymi, oraz wzywa UE i państwa członkowskie do wspierania aktywnego uczestnictwa obywateli Unii w sprawach UE, w szczególności wśród osób młodych, tak aby ich opinie mogły być wyrażane za pomocą demokratycznych kanałów;

30. zwraca uwagę, że edukacja obywatelska i dialog międzykulturowy odgrywają ważną rolę, ponieważ pomagają obywatelom lepiej zrozumieć ich udział w życiu politycznym; zachęca do edukowania obywateli Unii na temat ich praw;

31. zauważa, że nowe metody zbierania i przetwarzania danych osobowych w celach prognozowania zachowania oraz manipulacji mają coraz większy wpływ na prawa podstawowe miliardów ludzi w UE i na świecie, w szczególności pod względem praw do prywatności, ochrony danych, informacji oraz wolności i pluralizmu mediów; w związku z tym wzywa podmioty prywatne i właściwe organy do zapewnienia pełnego stosowania unijnych przepisów o ochronie danych i o ochronie prywatności oraz do dopilnowania, by obywatele wiedzieli, kiedy i w jaki sposób ich dane osobowe są przetwarzane oraz w jakich celach, a także jak mogą sprzeciwić się przetwarzaniu danych i wnosić skargi, aby chronić swoje prawo do ochrony danych osobowych i prywatności;

32. wzywa Komisję Europejską do wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko państwom członkowskim, których przepisy wdrażające unieważnioną dyrektywę w sprawie zatrzymywania danych nie zostały uchylone w celu dostosowania ich do orzecznictwa TSUE 65 ;

33. podkreśla potencjalne zagrożenia dla podstawowych wolności i bezpieczeństwa wynikające ze stosowania nowych technologii, w szczególności systemów sztucznej inteligencji (AI), w tym zagrożenia związane z prawem do ochrony danych osobowych i prywatności, wątpliwościami o charakterze bioetycznym w zakresie wykorzystywania AI w opiece zdrowotnej, możliwymi bezpośrednimi i pośrednimi przejawami dyskryminacji i uprzedzeń, co może skutkować pogłębieniem uprzedzeń i marginalizacji oraz rozpowszechnianiem dezinformacji; zwraca uwagę, że uprzedzenia w zbiorach danych oraz przy projektowaniu i eksploatacji tych systemów mogą prowadzić do stronniczych wyników, zwłaszcza w przypadku wykorzystywania ich przez organy ścigania, co może prowadzić do powielania przez te systemy istniejących uprzedzeń społecznych, osobistych i innych, a także może prowadzić do dyskryminacji ze względu na czynniki społeczne, gospodarcze, etniczne, rasowe, związane z orientacją seksualną, płcią bądź niepełnosprawnością lub inne czynniki; podkreśla, że konieczne są dalsze zabezpieczenia w celu zapewnienia ochrony prywatności i danych w świetle rozwoju nowych technologii oraz że należy rozważyć wszelkie konsekwencje dla praw podstawowych; wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do zajęcia się pojawiającą się "przepaścią cyfrową", zwłaszcza w dziedzinie administracji publicznej i usług publicznych; podkreśla, że osoby starsze i osoby w niekorzystnej sytuacji społeczno-gospodarczej stanowią jedną z grup najbardziej dotkniętych problemem "przepaści cyfrowej"; podkreśla, że podejście do AI powinno być ukierunkowane na człowieka i zapewniać kluczową rolę ludzkich wartości w sposobach opracowywania, wprowadzania, wykorzystywania i monitorowania systemów AI poprzez zagwarantowanie poszanowania praw podstawowych określonych w Traktatach oraz Karcie praw podstawowych; wzywa Komisję do przedstawienia wniosków ustawodawczych dotyczących skoordynowanego europejskiego podejścia do AI, w oparciu o etyczne wytyczne dotyczące wiarygodnych systemów AI opracowane przez działającą przy Komisji grupę ekspertów wysokiego szczebla ds. AI;

34. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy i działania mające na celu wzmocnienie współpracy w zakresie bezpieczeństwa między państwami członkowskimi oraz sformułowanie skutecznej unijnej reakcji na terroryzm i zagrożenia dla bezpieczeństwa w Unii Europejskiej; wzywa państwa członkowskie do pełnej współpracy i usprawnienia wymiany informacji między sobą oraz z agencjami UE działającymi w obszarze sprawiedliwości i spraw wewnętrznych; podkreśla znaczenie poszanowania praw podstawowych w walce z terroryzmem; podkreśla, jak ważne jest, by mechanizmy nadzoru w dziedzinie służb wywiadowczych były zgodne z Kartą praw podstawowych i EKPC; domaga się, aby odnośne instytucje zapewniły zabezpieczenia chroniące przed wtórną wiktymizacją wskutek poniżenia i ataków na wizerunek ofiar pochodzących z sektorów społecznych powiązanych z napastnikiem;

35. podkreśla, że przepisy antydyskryminacyjne nadal stanowią zasadniczy element wszelkich strategii na rzecz przeciwdziałania radykalizacji i umożliwienia deradykalizacji członków organizacji ekstremistycznych; ponownie podkreśla, że państwa członkowskie przy stałym wsparciu Komisji muszą zwiększyć wysiłki na rzecz przeciwdziałania radykalizacji i brutalnemu ekstremizmowi przez propagowanie europejskich wartości, tolerancji i wspólnoty;

Prawa podstawowe migrantów, osób ubiegających się o azyl i uchodźców

36. wzywa Komisję i państwa członkowskie do wdrożenia zalecenia Komisarza Praw Człowieka Rady Europy z czerwca 2019 r. pt. "Lives saved. Rights protected. Bridging the protection gap for refugees and migrants in the Mediterranean" [Ratowanie życia. Ochrona praw. Zapełnienie luki w ochronie uchodźców i migrantów na Morzu Śródziemnym]; ponownie podkreśla, że bezpieczne i legalne szlaki migracyjne są najlepszym sposobem, by ocalić ludzkie życie; wzywa państwa członkowskie do zintensyfikowania działań w zakresie przesiedleń, zorganizowania korytarzy humanitarnych do UE oraz wprowadzenia możliwości ubiegania się o wizy humanitarne dla osób ubiegających się o azyl;

37. podkreśla znaczenie rygorystycznego zarządzania granicami zewnętrznymi UE;

38. wyraża głębokie zaniepokojenie nieustannymi doniesieniami o brutalnym zawracaniu migrantów przez funkcjonariuszy organów ścigania w niektórych państwach członkowskich; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zbadania tej sprawy i podjęcia skutecznych środków w celu dopilnowania, by takie strategie polityczne i praktyki zostały wyeliminowane, w tym przez zapewnienie niezależnego monitorowania działań kontroli granicznej przez istniejące krajowe instytucje praw człowieka (instytucje rzeczników praw człowieka, krajowe instytucje praw człowieka, krajowe mechanizmy prewencji), wspierane przez organy UE i organy międzynarodowe (Komisarz Praw Człowieka Rady Europy, europejski komitet ds. zapobiegania torturom, ECRI, FRA), a także przez dopilnowanie, aby finansowanie UE nie było wykorzystywane do naruszania praw podstawowych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do przestrzegania prawa międzynarodowego i unijnego, a także Karty, i do zapewnienia szerokich ram umożliwiających uporządkowaną migrację i unikanie zmuszania migrantów do korzystania z nielegalnych kanałów migracji;

40. podkreśla, że ratowanie życia stanowi obowiązek prawny zgodnie z prawem międzynarodowym i prawem Unii; potępia zastraszanie, aresztowania i postępowania karne wszczęte w niektórych państwach członkowskich przeciwko organizacjom społeczeństwa obywatelskiego i osobom fizycznym za udzielanie pomocy humanitarnej migrantom, których życie jest zagrożone; wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, aby akty pomocy humanitarnej nie były uznawane za przestępstwo zgodnie z protokołem ONZ przeciwko przemytowi;

41. podkreśla, że migranci nieposiadający dokumentów powinni w pełni korzystać z przysługujących im praw podstawowych, bez względu na ich status prawny czy administracyjny; przypomina, że kobiety i dzieci mogą być zmuszane do czynności seksualnych w zamian za ochronę lub podstawowe wsparcie umożliwiające przeżycie, a często wynika to z braku pomocy, z wad systemów rejestracji, z nieprzestrzegania zasady najlepszego interesu dziecka, z rozłączania rodzin lub braku bezpiecznych i legalnych środków dostępu do UE;

42. podkreśla, że dzieci stanowią niemal jedną trzecią osób wnioskujących o azyl i że są w związku z tym szczególnie narażone; wzywa UE i jej państwa członkowskie, by zwiększyły wysiłki na rzecz niedopuszczania do sytuacji, w których małoletni bez opieki padają ofiarami handlu ludźmi i wykorzystywania seksualnego;

43. zachęca UE i państwa członkowskie do przeznaczenia dostatecznych środków na działania mające osłabić model biznesowy sieci handlu ludźmi i przemytników, który regularnie stawia grupy szczególnie wrażliwe, takie jak dzieci i kobiety, w sytuacjach powodujących zagrożenie życia, aby odwieść wiele osób od podejmowania ryzyka wyruszenia w niebezpieczne i niekontrolowane trasy migracyjne, w przypadku których osoby te nie będą mogły skorzystać z oficjalnej procedury azylowej;

44. przypomina, że zatrzymanie dzieci w ośrodkach detencyjnych dla migrantów nigdy nie leży w najlepszym interesie dziecka, zgodnie z Deklaracją nowojorską w sprawie uchodźców i migrantów; wzywa UE i państwa członkowskie do zintensyfikowania działań, by położyć kres zatrzymywaniu dzieci, w szczególności w kontekście migracji w UE, oraz do wypracowania opartych na społeczności rozwiązań alternatywnych dla zatrzymania, a także do priorytetowego traktowania kwestii integracji, edukacji i pomocy psychologicznej; podkreśla, że dziecko bez opieki jest przede wszystkim dzieckiem potencjalnie zagrożonym i że to ochrona dzieci, a nie polityka w dziedzinie migracji, powinna być zasadą przewodnią państw członkowskich i Unii Europejskiej w tym zakresie, co stanowi poszanowanie podstawowej zasady dobra dziecka;

Praworządność i walka z korupcją

45. ponownie podkreśla, że korupcja poważnie zagraża demokracji, praworządności i równemu traktowaniu wszystkich obywateli; podkreśla związek między korupcją a naruszeniami praw podstawowych w wielu dziedzinach, takich jak niezależność sądów, wolność mediów i wolność wypowiedzi dziennikarzy i demaskatorów, ośrodki detencyjne, dostęp do praw socjalnych lub handel ludźmi 66 ;

46. wzywa instytucje i państwa członkowskie UE do zdecydowanego zwalczania korupcji i opracowania skutecznych instrumentów na rzecz zapobiegania korupcji, jej zwalczania i karania oraz zwalczania nadużyć finansowych, a także na rzecz systematycznego monitorowania wykorzystania funduszy publicznych; wzywa Komisję, aby niezwłocznie wznowiła prowadzone w trybie rocznym monitorowanie i sprawozdawczość w zakresie zwalczania korupcji w odniesieniu do instytucji i państw członkowskich UE; wzywa wszystkie państwa członkowskie do przestrzegania zaleceń GRECO;

47. podkreśla, że przestępczość zorganizowana jest możliwa przede wszystkim dzięki korupcji; zdecydowanie potępia nasilenie handlu ludźmi i wzywa państwa członkowskie i instytucje UE do zacieśnienia współpracy i nasilenia walki z przestępczością zorganizowaną;

49. podkreśla, że praworządność stanowi podstawę demokracji, zachowuje podział władz, zapewnia rozliczalność, przyczynia się do budowania zaufania do instytucji publicznych i gwarantuje zasady legalności, pewności prawa, zakazu arbitralności w działaniu władz wykonawczych, niezależności sądów, bezstronności i równości wobec prawa; podkreśla, że praworządność, a w szczególności niezależność sądów, mają kluczowe znaczenie dla zdolności obywateli do korzystania z ich podstawowych praw i wolności; zwraca uwagę, że zgodnie z art. 47 Karty praw podstawowych prawo podstawowe do skutecznego środka prawnego wymaga dostępu do "niezależnego" sądu; podkreśla, że wpływ polityczny lub kontrola sądownictwa oraz podobne bariery dla niezawisłości poszczególnych sędziów często sprawiają, że sądownictwo nie jest w stanie wypełniać swojej roli polegającej na niezależnej kontroli arbitralnego korzystania z władzy przez władzę wykonawczą i ustawodawczą; potępia wykorzystywanie systemu sądowego na potrzeby polityczne w celu zaszkodzenia opozycji politycznej, jej delegitymizacji i uciszenia;

50. przypomina nierozerwalny związek między praworządnością a prawami podstawowymi oraz potrzebę zwiększenia świadomości na temat wartości zapisanych w art. 2 TUE i w Karcie poprzez informowanie o prawach obywateli;

51. zdecydowanie potępia podejmowane przez rządy niektórych państw członkowskich próby osłabienia podziału władzy i niezależności sądów; wyraża w szczególności głębokie zaniepokojenie decyzjami, które kwestionują nadrzędność prawa europejskiego, oraz wzywa Komisję do zastosowania wszystkich dostępnych środków, aby podjąć działania przeciwko tym atakom;

52. wzywa Komisję, by zajęła się we właściwym czasie wszystkimi przypadkami naruszenia art. 2 TUE, w szczególności tymi dotyczącymi praw podstawowych, w ramach zapowiedzianego cyklicznego przeglądu praworządności; ponownie podkreśla zasadniczą potrzebę stworzenia mechanizmu UE na rzecz demokracji, praworządności i praw podstawowych zgodnie z apelem Parlamentu, obejmującego coroczny, niezależny, oparty na dowodach i niedyskryminacyjny przegląd oceniający przestrzeganie przez wszystkie państwa członkowskie art. 2 TUE; podkreśla, że naruszenia art. 2 TUE podważają wzajemne zaufanie między państwami członkowskimi i uniemożliwiają transgraniczną współpracę sądową;

53. ubolewa nad brakiem postępów w postępowaniach na mocy art. 7 prowadzonych w Radzie, pomimo sprawozdań i oświadczeń wydanych przez Komisję, ONZ, OBWE i Radę Europy wskazujących, że sytuacja w odnośnych państwach członkowskich pogorszyła się; wzywa Radę do uwzględnienia sytuacji w zakresie praw podstawowych, demokracji i praworządności podczas wysłuchań prowadzonych w ramach postępowania na mocy art. 7 ust. 1; przypomina, że Parlament Europejski nie może być wyłączony z tych trwających wysłuchań;

54. wzywa Komisję i Radę do pełnego wykorzystania wszystkich dostępnych im narzędzi w celu przeciwdziałania ryzyku poważnych naruszeń praworządności oraz do kontynuowania trwających postępowań wszczętych na mocy art. 7; zwraca uwagę, że nieskuteczność działań UE na rzecz ochrony praw podstawowych zagraża całemu prawu UE i opartym na nim prawom obywateli, a także osłabia wiarygodność UE;

Warunki panujące w więzieniach

55. jest zaniepokojony złymi warunkami panującymi w więzieniach w niektórych państwach członkowskich; apeluje do państw członkowskich o poszanowanie zasad dotyczących przetrzymywania więźniów, wynikających z instrumentów prawa międzynarodowego i norm Rady Europy; przypomina, że w założeniu tymczasowe aresztowanie ma stanowić środek nadzwyczajny, wykorzystywany wyłącznie w przypadkach absolutnej konieczności, proporcjonalny oraz stosowany jak najkrócej, a także ubolewa nad tym, że stale nadużywa się tymczasowego aresztowania i nie stosuje się alternatywnych środków, które nie wiążą się z pozbawieniem wolności; przypomina, że szczególnie narażone grupy więźniów, takie jak kobiety, osoby nieletnie, mniejszości etniczne, więźniowie LGBTI, więźniowie potrzebujący opieki psychologicznej lub ciężko chorzy więźniowie, mają szczególne potrzeby, które należy wziąć pod uwagę; wzywa Komisję do przyjęcia wspólnych norm UE dotyczących warunków więziennych, by chronić prawa więźniów i promować normy przetrzymywania w UE;

Przystąpienie UE do EKPC

56. przypomina o obowiązku przystąpienia do europejskiej konwencji praw człowieka (EKPC), o którym mowa w art. 6 TUE; wzywa Komisję do podjęcia niezbędnych kroków, aby wyeliminować przeszkody prawne, które uniemożliwiają sfinalizowanie procesu przystąpienia, oraz do przedstawienia nowego projektu porozumienia w sprawie przystąpienia UE do EKPC; uważa, że zakończenie tego procesu byłoby równoznaczne z wprowadzeniem dalszych zabezpieczeń praw podstawowych obywateli i rezydentów UE oraz zapewni dodatkowy mechanizm egzekwowania praw człowieka, a mianowicie możliwość odwoływania się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w związku z naruszeniem praw człowieka wynikającym z działania instytucji UE lub państwa członkowskiego w ramach wdrażania prawa UE, wchodzącym w zakres EKPC;

o

o o

57. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

1 Dz.U. L 180 z 19.7.2000, s. 22.
2 Dz.U. L 303 z 2.12.2000, s. 16.
3 Dz.U. L 328 z 6.12.2008, s. 55.
4 Dz.U. L 305 z 26.11.2019, s. 17.
5 Dz.U. L 264 z 25.9.2006, s. 13.
6https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=89&furtherNews=yes&langId=en&newsId=9378
8 Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0350.
9 Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0033.
10 Dz.U. L 186 z 11.7.2019, s. 105.
11 Dz.U. L 188 z 12.7.2019, s. 79.
12 Dz.U. L 101 z 15.4.2011, s. 1.
16 Dz.U. C 58 z 15.2.2018, s. 9.
17 Dz.U. C 118 z 8.4.2020, s. 130.
18 Dz.U. C 41 z 6.2.2020, s. 41.
21 Dz.U. C 346 z 27.9.2018, s. 94.
22 Dz.U. C 307 z 30.8.2018, s. 183.
23 Dz.U. C 328 z 6.9.2016, s. 4.
24 Dz.U. C 346 z 27.9.2018, s. 171.
25 Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0075.
26 Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0229.
27 Dz.U. C 41 z 6.2.2020, s. 64.
28 Dz.U. C 463 z 21.12.2018, s. 21.
29 Dz.U. C 101 z 16.3.2018, s. 138.
30 Dz.U. C 345 z 16.10.2020, s. 58.
31 Dz.U. C 345 z 16.10.2020, s. 22.
32 Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0251.
33 Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0349.
34 Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0128.
35 Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0127.
36 Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0239.
37 Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0058.
38 Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0066.
39 Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0111.
40 Dz.U. L 167 z 4.7.2018, s. 28.
41 Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0101.
42 Dz.U. C 76 z 9.3.2020, s. 114.
43 Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0014.
44 Skarga nr 141165/16, wyrok z 13 czerwca 2019 r.
48 Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0080.
49 Sprawozdanie Komisji ze stosowania Karty praw podstawowych UE za 2018 r.: https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/784b02a4-a1f2-11e9-9d01-01aa75ed71a1/language-en
50 Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA), sprawozdanie dotyczące praw podstawowych za 2018 r. / sprawozdanie dotyczące praw podstawowych za 2019 r.:
56 Strefy wolne od LGBTI powstały w Polsce - https://atlasnienawisci.pl/
60 Komisarz Praw Człowieka Rady Europy, Shrinking space for freedom of peaceful assembly [Coraz bardziej ograniczana przestrzeń pokojowego gromadzenia się], Rada Europy, Strasburg, 2019 r.;
62 Zob. również zobowiązania określone w Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu (SOLAS) z 1974 r., Międzynarodowej konwencji o poszukiwaniu i ratownictwie morskim (SAR) z 1979 r. oraz Międzynarodowej konwencji o ratownictwie morskim z 1989 r.
63 Wyrok ETPC z dnia 24 maja 1988 r. w sprawie Müller i inni przeciwko Szwajcarii, pkt 27 i 33; wyrok ETPC z dnia 8 lipca 1999 r. w sprawie Karatas przeciwko Turcji; wyrok ETPC z dnia 22 października 2007 r. w sprawie Lindon, Otchakovsky-Laurens i July przeciwko Francji.
64 Dz.U. L 53 z 22.2.2007, s. 1.
65 Sprawy połączone C-203/15 i C-698/15 - Tele2 Sverige oraz sprawy połączone C-293/12 i C-594/12 - Digital Rights Ireland 39. potępia fakt, że w niektórych państwach członkowskich przyjęto prawa, strategie polityczne i praktyki uniemożliwiające skuteczną ochronę praw człowieka uchodźców, osób ubiegających się o azyl i migrantów zarówno na lądzie, jak i na morzu; apeluje do Komisji Europejskiej i państw członkowskich, aby prawa człowieka migrantów, osób ubiegających się o azyl i uchodźców, a także zasada podziału odpowiedzialności stanowiły centralny punkt ich polityki w dziedzinie migracji i azylu; wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu sytuacji humanitarnej w hotspotach; wzywa Komisję do przedstawienia w trybie pilnym rozwiązania w związku z przypadkami rażących naruszeń praw człowieka w ośrodkach recepcyjnych dla uchodźców i migrantów na terytorium europejskim;
66 https://rm.coe.int/factsheet-human-rights-and-corruption/16808d9c83 48. potwierdza poparcie Parlamentu dla szybkiego ustanowienia skutecznej, niezależnej i w pełni operacyjnej Prokuratury Europejskiej (EPPO) w celu lepszego zwalczania nadużyć finansowych w Unii Europejskiej;

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2021.425.107

Rodzaj: Rezolucja
Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 26 listopada 2020 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw podstawowych w Unii Europejskiej - sprawozdanie roczne za lata 2018-2019 (2019/2199(INI)).
Data aktu: 26/11/2020
Data ogłoszenia: 20/10/2021