Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 września 2020 r. w sprawie skutecznych środków ekologizacji programów Erasmus+ i Kreatywna Europa oraz Europejskiego Korpusu Solidarności (2019/2195(INI)).

Skuteczne środki ekologizacji programów Erasmus+ i Kreatywna Europa oraz Europejskiego Korpusu Solidarności

P9_TA(2020)0211

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 września 2020 r. w sprawie skutecznych środków ekologizacji programów Erasmus+ i Kreatywna Europa oraz Europejskiego Korpusu Solidarności (2019/2195(INI))

(2021/C 385/01)

(Dz.U.UE C z dnia 22 września 2021 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając art. 11, 165, 166, 167, 191 oraz 193 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

- uwzględniając porozumienie paryskie zawarte na podstawie Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu,

- uwzględniając swoją rezolucję z 15 stycznia 2020 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu ¹ ,

- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 12 grudnia 2019 r.,

- uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z 11 grudnia 2019 r. pt. "Europejski Zielony Ład" (COM(2019)0640),

- uwzględniając swoją rezolucję z 28 listopada 2019 r. w sprawie alarmującej sytuacji klimatycznej i środowiskowej ² ,

- uwzględniając swoją rezolucję z 17 kwietnia 2020 r. w sprawie skoordynowanych działań UE na rzecz walki z pandemią COVID-19 i jej skutkami ³ ,

- uwzględniając rezolucję Rady i przedstawicieli państw członkowskich zebranych w Radzie z 5 czerwca 2019 r. w sprawie ustanowienia wytycznych co do zarządzania unijnym dialogiem młodzieżowym - Strategia Unii Europejskiej na rzecz młodzieży na lata 2019-2027,

- uwzględniając komunikat Komisji z 22 maja 2018 r. skierowany do Parlamentu, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów zatytułowany "Budowa silniejszej Europy: rola polityki dotyczącej młodzieży, edukacji i kultury" (COM(2018)0268),

- uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z 28 marca 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego "Erasmus": unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu ⁴ ,

- uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z 30 maja 2018 r. ustanawiającego program "Erasmus": unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu (COM(2018)0367),

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające program "Erasmus+": unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu ⁵ ,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z 31 stycznia 2018 r. pt. "Ocena śródokresowa programu Erasmus+ (2014-2020)" (COM(2018)0050),

- uwzględniając swoją rezolucję z 2 lutego 2017 r. w sprawie wdrożenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1288/2013 z 11 grudnia 2013 r. ustanawiającego program "Erasmus+": unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu ⁶ ,

- uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z 12 marca 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program "Europejski Korpus Solidarności" ⁷ ,

- uwzględniając wniosek z 11 czerwca 2018 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program "Europejski Korpus Solidarności" (COM(2018)0440),

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1475 z 2 października 2018 r. ustanawiające ramy prawne Europejskiego Korpusu Solidarności ⁸ ,

- uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z 28 marca 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program "Kreatywna Europa" (2021-2027) ⁹ ,

- uwzględniając wniosek z 30 maja 2018 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program "Kreatywna Europa" (2021-2027) (COM(2018)0366),

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1295/2013 z 11 grudnia 2013 r. ustanawiające program "Kreatywna Europa" (2014-2020) ¹⁰ ,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady z 30 kwietnia 2018 r. pt. "Ocena śródokresowa programu Kreatywna Europa (2014-2020)" (COM(2018)0248),

- uwzględniając swoją rezolucję z 2 marca 2017 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1295/2013 z 11 grudnia 2013 r. ustanawiającego program "Kreatywna Europa" (2014-2020) ¹¹ ,

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS) ¹² ,

- uwzględniając zobowiązania podjęte przez komisarz do spraw innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży podczas jej wysłuchania przed Parlamentem Europejskim 30 września 2019 r. przed objęciem przez nią stanowiska,

- uwzględniając art. 54 Regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji (A9-0141/2020),

A. mając na uwadze, że w Europejskim Zielonym Ładzie przyjęto cel, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej Unii Europejskiej do 2050 r., co oznacza uznanie alarmującej sytuacji klimatycznej za kluczowy element wszystkich programów i polityk unijnych; mając na uwadze, że Europejski Zielony Ład ma również na celu zwiększenie świadomości społecznej i zaangażowanie obywateli w działania na rzecz klimatu poprzez opracowanie kompleksowego europejskiego programu działań; mając na uwadze, że w ramach takiego podejścia należy ponownie przemyśleć programy w zakresie edukacji i szkoleń, kultury, a także programy na rzecz młodzieży; mając na uwadze, że ochrona środowiska, zrównoważony rozwój i przeciwdziałanie zmianie klimatu należy uwzględniać w programach i promować jako umiejętności przekrojowe;

B. mając na uwadze, że 13. cel zrównoważonego rozwoju stanowi wezwanie do podjęcia działań na rzecz łagodzenia zmiany klimatu i jej skutków, a także mając na uwadze, że zadania w ramach 13. celu zrównoważonego rozwoju obejmują poprawę edukacji, podnoszenie świadomości i zwiększanie zdolności instytucjonalnych w zakresie łagodzenia zmiany klimatu, przystosowania się do niej i ograniczania jej skutków;

C. mając na uwadze, że kryzys wywołany przez COVID-19 ma olbrzymi wpływ na życie codzienne ludności, w szczególności w odniesieniu do mobilności, edukacji i fizycznego dostępu do kultury, sztuki i sportu; mając na uwadze, że kryzys ma również duży niekorzystny wpływ na trzy odnośne programy; mając na uwadze, że w okresie po pandemii ważne będzie utrzymanie wartości kulturowych Unii i odbudowanie wizerunku Europy dla przyszłych pokoleń; mając na uwadze, że dzięki wymianie kulturalnej i interakcji, którym sprzyjają te trzy programy, Europa łatwiej wyjdzie z kryzysu, który stał się czymś więcej niż tylko kryzysem zdrowotnym;

D. mając na uwadze, że edukacja, sport, wolontariat i kultura odgrywają zasadniczą rolę w transformacji ekologicznej pod względem zwiększania świadomości społecznej, uczenia się, komunikacji i wymiany wiedzy i dobrych praktyk oraz że wykorzystując ten potencjał przez cały następny okres programowania, można opracować innowacyjne rozwiązania, aby stawić czoła wyzwaniom związanym ze środowiskiem;

E. mając na uwadze wpływ programu Erasmus+, Europejskiego Korpusu Solidarności i Kreatywnej Europy na codzienne życie milionów Europejczyków oraz fakt, że programy te stanowią podstawę poprawy spójności i lepszego zrozumienia innych kultur w całej Unii, w krajach kandydujących i przystępujących, krajach sąsiadujących oraz na całym świecie poprzez uczestnictwo państw trzecich;

F. mając na uwadze, że chociaż ekologia nie jest priorytetowym elementem wspomnianych programów, przyczyniają się one do transformacji ekologicznej dzięki swojej treści i swojemu zasięgowi poprzez kształtowanie sposobu myślenia pełnego szacunku dla środowiska i klimatu oraz poprzez budowanie społeczeństwa opartego na wzajemnym zrozumieniu i szacunku; mając na uwadze, że w związku z tym należy zachować ich zasadniczy charakter;

G. mając na uwadze integrujący charakter masowych imprez sportowych i kulturalnych;

H. mając na uwadze potencjał programu Erasmus+ w zakresie zrównoważonego rozwoju; przypominając, że w programie tym promuje się uczenie się przez całe życie;

I. mając na uwadze cele i istotę Europejskiego Korpusu Solidarności, dzięki któremu osoby młode mogą dzielić się wiedzą i angażować się w konkretne działania na rzecz środowiska;

J. mając na uwadze, że mobilność oferowana we wspomnianych programach może być dla uczestników doświadczeniem prowadzącym do zmiany i wpływającym na ich codzienne zachowania oraz że należy podjąć działania również na tej płaszczyźnie;

K. mając na uwadze, że program "Kreatywna Europa" odgrywa kluczową rolę w promowaniu sztuki, kultury i treści audiowizualnych oraz we wspieraniu mediów wysokiej jakości; mając na uwadze, że są to kluczowe filary zrównoważonego rozwoju, które pomagają budować bardziej odporne społeczeństwa; mając na uwadze, że współpraca w tych dziedzinach może przyczynić się do zwiększenia świadomości ludzi na temat kwestii związanych ze środowiskiem, klimatem i zrównoważonym rozwojem, a zatem może być jedynym w swoim rodzaju źródłem twórczych rozwiązań w całej Europie i na świecie, za pośrednictwem uczestniczących państw trzecich;

L. mając na uwadze, że potrzebna jest koordynacja wspólnej inicjatywy na rzecz rozwoju zrównoważonych praktyk w sektorze kultury i sektorze kreatywnym; mając na uwadze, że taka inicjatywa wymaga, aby koszty związane z działaniami na rzecz ekologii kwalifikowały się do objęcia wsparciem w ramach projektu;

M. mając na uwadze, że wolność wypowiedzi i swoboda twórczej działalności artystycznej są nieodłącznymi aspektami Kreatywnej Europy oraz że działania na rzecz ekologizacji tego programu muszą odbywać się z poszanowaniem tej wolności; mając na uwadze, że ekologiczne podejście przy realizacji projektów można wspierać poprzez uwzględnianie aspektów środowiskowych w ocenie projektów;

N. mając na uwadze, że znaczna część projektów związanych z ochroną środowiska jest realizowana w latach 2014-2020;

O. mając na uwadze, że programy powinny być dostępne i wolne od dyskryminacji; mając na uwadze, że należy wprowadzić konkretne środki, aby programy w większym stopniu sprzyjały włączeniu osób o mniejszych szansach, zwłaszcza osób niepełnosprawnych;

P. mając na uwadze, że Parlament Europejski apelował o ambitny budżet na te trzy programy w kolejnym okresie programowania, w szczególności aby miały one bardziej włączający charakter i były bardziej dostępne, oraz że uchwalenie niższego budżetu nie umożliwi ani osiągnięcia wspomnianego celu, ani wdrożenia skutecznych działań proekologicznych oraz dotyczących klimatu i zrównoważonego rozwoju bez uszczerbku dla pozostałych, podstawowych elementów tych programów;

Q. mając na uwadze, że cel przyjęty w aktualnych wieloletnich ramach finansowych, zgodnie z którym 20 % wydatków ma być przeznaczone na działania w dziedzinie klimatu, jest niemożliwy do osiągnięcia ze względu na brak danych oraz narzędzi niezbędnych do dokładnego określenia wkładu programów oraz że należy zatem niezwłocznie uzyskać lub opracować takie dane lub narzędzia;

R. mając na uwadze, że mobilność fizyczna umożliwia dogłębne poznanie innych kultur i prawidłową interakcję z nimi, mając na uwadze, że wirtualna wymiana i uczenie się stanowią cenne uzupełnienie mobilności fizycznej, ale nie zapewniają takiego samego doświadczenia;

S. mając na uwadze, że technologie cyfrowe również pozostawiają ślad środowiskowy;

T. mając na uwadze, że obecnie mało jest zachęt, w szczególności finansowych, dzięki którym można skłonić uczestników przedmiotowych trzech programów do korzystania z bardziej ekologicznych środków transportu i sposobów postępowania; mając na uwadze, że bardziej przyjazne środowisku środki transportu są zazwyczaj mniej dostępne i przystępne cenowo;

Wspólne cele trzech programów

1. zauważa, że pojęcia klimatu i środowiska, a nawet mobilności, dotyczą tylko części celów, do których zmierza Europejski Zielony Ład; uważa, że celem jest wyjście poza kwestie czysto środowiskowe i stworzenie bardziej sprawiedliwego społeczeństwa dla wszystkich, w oparciu o racjonalne i uzupełniające się wykorzystanie zasobów, odpowiedzialną konsumpcję, wspólną egzystencję z poszanowaniem różnic oraz uwzględnienie komplementarności regionalnej i krajowej; podkreśla, że wychowawcy, artyści i twórcy mają również kluczowe znaczenie, aby osiągnąć te zmiany społeczne, oraz że programy Erasmus+, Kreatywna Europa i Europejski Korpus Solidarności odgrywają ważną rolę w osiąganiu szerzej zakrojonych celów Europejskiego Zielonego Ładu;

2. w tym kontekście wyraża zadowolenie, że młodzi ludzie zdecydowanie chcą przyczyniać się do realizacji dążeń UE do zrównoważonego rozwoju i że zdecydowali, aby jednym z europejskich celów młodzieżowych była "Zrównoważona zielona Europa";

3. podkreśla znaczenie tych trzech programów w promowaniu współpracy i innowacji w europejskiej polityce na rzecz edukacji, kultury i młodzieży, a także pozytywne skutki społeczne i gospodarcze, jakie niesie mobilność; podkreśla, że programy mogą pomóc w opracowaniu kreatywnych i innowacyjnych rozwiązań, które w przypadku kryzysu takiego jak COVID-19 umożliwią skuteczne kontynuowanie działań edukacyjnych i kulturalnych; wzywa Komisję oraz agencje i biura krajowe, aby wykazały jak największą elastyczność i udzieliły wsparcia uczestnikom i twórcom projektów, tak aby umożliwić im wznowienie w zrównoważony sposób działalności po ustąpieniu pandemii;

4. podkreśla, że potrzebna jest początkowa ocena wkładu programów w osiąganie celów środowiskowych i klimatycznych oraz ich wpływu na te cele, która byłaby podstawą do opracowania ich przyszłej realizacji; wyraża ubolewanie, że Komisja nie zaproponowała żadnego wskaźnika środowiskowego, klimatycznego ani dotyczącego zrównoważonego rozwoju w nowych programach; w związku z tym wzywa Komisję, aby zaproponowała współprawodawcom konkretne wskaźniki, które należy włączyć do rozporządzeń regulujących nową generację programów; uważa, że takie wskaźniki należy dokładnie określić w oparciu o solidne badania i wspólną metodologię oraz że powinny one zawierać dogłębną analizę wkładu obu programów w realizację celów środowiskowych i klimatycznych (np. poprzez ich cele i konkursy na projekty), jak i ich wpływu na środowisko (np. za pomocą wspieranych form podróży); podkreśla, że takie wskaźniki muszą uwzględniać charakterystykę beneficjentów danego programu, aby uniknąć tworzenia nadmiernych obciążeń; wzywa, by raz do roku przedstawiano Parlamentowi i publikowano sprawozdanie zawierające gromadzone dane;

5. wzywa Komisję do rejestrowania i systematycznego obliczania śladu węglowego poszczególnych użytkowników związanego z transportem; uważa, że w tym celu warto wykorzystać narzędzie Mobility Tool i rozszerzyć zakres jego użytkowania na wszystkie obszary, które obejmuje program Erasmus+, i na Europejski Korpus Solidarności; wzywa Komisję, aby przeanalizowała możliwość opracowania podobnego narzędzia obliczeń do pomiaru śladu węglowego podróży podejmowanych w ramach programu Kreatywna Europa; wzywa Komisję, aby oprócz dostępu do jej sprawozdań dotyczących programów zapewniła społeczeństwu łatwy dostęp do wszelkich istotnych zgromadzonych danych, ze szczególnym uwypukleniem dobrych praktyk; przypomina, że wszelkie narzędzia i aplikacje cyfrowe muszą zawsze być zgodne z przepisami w zakresie ochrony danych;

6. podkreśla, że organy wdrażające odgrywają pozytywną i aktywną rolę w sugerowaniu, w jaki sposób przyszłe programy mogłyby najlepiej zająć się problemami środowiska, a także jak ukierunkować beneficjentów, aby stali się bardziej wrażliwi na kwestie środowiskowe; uważa, że konieczna jest identyfikacja, koordynacja i ocena dobrych praktyk stosowanych dotychczas przez krajowe agencje i biura oraz przez twórców projektów; wzywa Komisję, aby podjęła współpracę z zainteresowanymi stronami w celu opracowania i rozpowszechniania wykazu zaleceń w oparciu o analizę dobrych praktyk; zaleca opracowanie znaku, który umożliwiałby certyfikację i eksponowanie odpowiedzialnych praktyk w dziedzinie ochrony środowiska oraz przyznawanie nagród najbardziej innowacyjnym i obiecującym projektom w ramach każdego z programów;

7. zauważa brak informacji na temat możliwości finansowania w ramach tych trzech programów projektów w dziedzinie środowiska, klimatu i zrównoważonego rozwoju; wzywa Komisję, agencje i biura krajowe, aby poprawiły komunikację w tym zakresie oraz zapewniły większą widoczność kwestiom ochrony środowiska w procesie tworzenia projektów oraz wśród organizacji przyjmujących i uczestników;

8. wzywa główne podmioty zaangażowane w programy do przekazywania uczestnikom i aktywnego promowania przykładów dobrych praktyk środowiskowych i konsumpcyjnych, które mogą zastosować w życiu codziennym podczas uczestnictwa w programie, a także do informowania uczestników o wpływie ich działań na środowisko; uważa, że istnieje szereg potencjalnie skutecznych narzędzi cyfrowych, w tym kursy internetowe poprzedzające okres mobilności, a także ewentualnie aplikacja cyfrowa;

9. podkreśla kluczową rolę organizacji, które przyjmują uczestników, w tym tzw. zielonych biur i istniejących sieci zlokalizowanych w miastach docelowych, a także znaczenie istniejących sieci, takich jak sieć byłych uczestników programu Erasmus+, w promowaniu zrównoważonego stylu życia poprzez dzielenie się praktycznymi zaleceniami i przydatnymi wskazówkami na szczeblu lokalnym w mieście, regionie lub kraju, w którym są one zlokalizowane;

10. wzywa Komisję, aby zachęcała agencje i biura krajowe oraz podmioty realizujące projekty do rejestrowania się w unijnym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) w celu oceny, komunikowania i poprawy ich efektywności środowiskowej oraz zwiększenia zrównoważonego charakteru ich własnych działań; wzywa Komisję, aby wspierała i koordynowała inicjatyw agencji i biur krajowych mających na celu zmniejszenie ich śladu ekologicznego, na przykład poprzez stosowanie ekologicznych materiałów promocyjnych, racjonalne zarządzanie podróżami, częstsze korzystanie z narzędzi wideokonferencyjnych i ograniczenie ilości odpadów; uważa, że zrównoważone praktyki stosowane przez agencje i biura krajowe zachęcą uczestników do przyjęcia bardziej zrównoważonych nawyków konsumpcyjnych;

11. wzywa Komisję oraz agencje i biura krajowe, aby ustanowiły kryteria umożliwiające uwzględnienie aspektów środowiskowych projektów w ocenie projektu, co pozwoli na promowanie bardziej ekologicznych praktyk, przy jednoczesnym zachowaniu zasady twórczej wolności i jednoczesnej ocenie każdego projektu zgodnie z celami programu;

12. podkreśla potencjał i wartość wirtualnego uczenia się i wymiany, jeśli chodzi o umożliwianie kontynuacji programów w zakresie mobilności w wyjątkowym kontekście kryzysu związanego z COVID-19; wzywa Komisję, aby w stosownych przypadkach wspierała wykorzystywanie formatów wirtualnych jako uzupełnienie mobilności fizycznej, zarówno w celu ograniczenia niepotrzebnych podróży, jak i w celu zapewnienia, by w przypadku gdy uczestnicy nie są w stanie podróżować, mogli jednak korzystać z programów;

13. wzywa Komisję do zachęcania uczestników, aby wybierali najbardziej niskoemisyjne środki transportu, takie jak kolej, oraz do umożliwienia im podjęcia takiego wyboru, przy jednoczesnym zapewnieniu, aby ci uczestnicy, dla których transport powietrzny jest jedyną realną opcją, nie byli stygmatyzowani, dyskryminowani ani wykluczani; wzywa do zwrócenia szczególnej uwagi na regiony najbardziej oddalone oraz na obszary wiejskie i regiony oddalone;

14. wzywa Komisję do dostosowania mających zastosowanie przepisów finansowych, tak aby umożliwić pełny zwrot dodatkowych kosztów i dodatkowego czasu przejazdu, które wiążą się z bardziej ekologicznymi środkami transportu, oraz aby dodatkowy czas podróży był uwzględniony przy przyznawaniu dotacji; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wprowadziły skuteczne programy pomocy finansowej w celu zapewnienia dostępu do nich osobom potrzebującym programów;

15. wzywa Komisję, aby zawierała partnerstwa z europejskimi przewoźnikami kolejowymi - w szczególności w ramach planowanego projektu Komisji pt. "Europejski Rok Kolei (2021)" - w celu zastosowania cen preferencyjnych w przypadku uczestników programów; podkreśla, że podobne inicjatywy mogą być również rozwijane z przewoźnikami autobusowymi, w szczególności w regionach oddalonych i na obszarach wiejskich lub nieobsługiwanych przez transport kolejowy;

16. zauważa, że uczestnicy programów podróżują po kraju przyjmującym i poza jego granice, aby poznać lokalną kulturę; apeluje do krajowych agencji, biur i personelu projektów o zachęcanie do "powolnego podróżowania", ekoturystyki i wykorzystywania zrównoważonych środowiskowo możliwości podróżowania zarówno w przypadku podróży odległych, jak i lokalnych;

17. zauważa, że inteligentne wykorzystanie technologii cyfrowych, sztucznej inteligencji i robotyki może przyczynić się do zwiększenia włączenia społecznego i zmniejszenia śladu węglowego programów; podkreśla potrzebę rozwiązania problemu przepaści cyfrowej przez zapewnienie dostępu do infrastruktury cyfrowej i urządzeń cyfrowych oraz nabycie umiejętności cyfrowych, które są warunkami wstępnymi inteligentnej transformacji cyfrowej; podkreśla w związku z tym znaczenie ambitniejszego Planu działania w dziedzinie edukacji cyfrowej, wspieranego w szczególności za pośrednictwem programu Erasmus+;

18. jednocześnie zwraca uwagę, że rozwój cyfryzacji może mieć wpływ na środowisko; przypomina, że wszystkie trzy programy charakteryzują się wykorzystaniem narzędzi cyfrowych, w szczególności program Kreatywna Europa, oraz wzywa Komisję, aby uwzględniła wpływ stosowanych w ich ramach technologii cyfrowych na środowisko; zachęca Komisję, aby przeanalizowała rozwiązania mające na celu zmniejszenie śladu ekologicznego narzędzi cyfrowych, w tym stron internetowych i oprogramowania, wykorzystywanych w ramach programów; wzywa główne zainteresowane strony programu, aby promowały stosowanie bardziej przyjaznych dla środowiska narzędzi cyfrowych; podkreśla, że konieczna jest wspólna polityka w odniesieniu do przyszłej agendy cyfrowej i europejskiego zielonego ładu, aby połączyć transformację cyfrową z polityką ochrony środowiska;

19. podkreśla, że skuteczne środki ekologizacji programów Erasmus+, Kreatywna Europa i Europejski Korpus Solidarności wiążą się z kosztami i nalega, aby nowe środki nie osłabiały już i tak bardzo ograniczonych budżetów programów; w związku z tym zwraca uwagę na wartość propagowania skutecznych synergii i komplementarności z innymi odpowiednimi programami finansowania, takimi jak fundusze strukturalne, fundusz sprawiedliwej transformacji, LIFE, InvestEU, Horyzont Europa, w szczególności w ramach filaru II poprzez klaster "Kultura, kreatywność i społeczeństwo integracyjne", obecną społeczność wiedzy i innowacji w dziedzinie klimatu oraz Europejski Instytut Innowacji i Technologii - w szczególności wniosek dotyczący utworzenia w jego ramach wspólnoty wiedzy i innowacji poświęconej sektorowi kultury i sektorowi kreatywnemu;

20. przypomina, że wielu beneficjentów trzech programów jest często małymi strukturami i boryka się ze złożonymi wymogami administracyjnymi; w związku z tym wzywa Komisję, aby opracowała wytyczne dla krajowych agencji i biur oraz by wspierała i rozwijała dialog z zainteresowanymi stronami w celu zapewnienia rzeczywistego osiągnięcia synergii w praktyce;

Erasmus+

21. wzywa Komisję, by włączyła poszanowanie środowiska naturalnego, dobre praktyki ekologiczne i ochronę środowiska do zasad Karty Erasmus+ dla szkolnictwa wyższego; wzywa Komisję, aby zastosowała to podejście w odniesieniu do wszystkich sektorów objętych programem oraz by podjęła działania w celu zapewnienia przestrzegania tych zasad; zachęca do współpracy między agencjami krajowymi, uczelniami partnerskimi i stowarzyszeniami studenckimi w celu opracowywania informacji i doradztwa na temat zrównoważonych i przyjaznych dla środowiska praktyk w ramach powitania i innych działań integracyjnych;

22. podkreśla potencjał europejskich uczelni i centrów doskonałości pod względem uczenia się i szkolenia zawodowego, ponieważ instytucje te mogą wprowadzić kształcenie i szkolenie zawodowe spełniające kryteria doskonałości w dziedzinie kwestii związanych ze środowiskiem, klimatem i zrównoważonym rozwojem dla wielu zaangażowanych podmiotów i osób uczących się oraz wspierać projekty badawcze w tej dziedzinie; podkreśla, że nowe inicjatywy będą mogły przyczynić się do realizacji tego, jeżeli zapewnione zostanie wystarczające finansowanie programu Erasmus+ w ramach wieloletnich rama finansowych na lata 2021-2027;

23. zauważa, że wdrożenie w przyszłości europejskiej legitymacji studenckiej może być istotnym krokiem w kierunku ekologizacji pobytów uczestników programu Erasmus+, gdyż będzie stanowić przejście od procedury opartej na dokumentach papierowych do włączającego procesu cyfrowego, który musi charakteryzować się wysoką jakością oraz być włączający i dostępny, dzięki czemu uprości zarządzanie cyklem mobilności; zauważa, że europejską legitymację studencką można rozwijać w celu udostępnienia usług propagujących bardziej przyjazne dla środowiska wybory życiowe; wzywa Komisję, aby dołożyła wszelkich starań w celu przyspieszenia wprowadzenia europejskiej legitymacji studenckiej;

24. przypomina, że platformy internetowe wspierające możliwości kształcenia i szkolenia na zaawansowanym poziomie (SALTO) działające w programie stanowią znakomite źródło informacji i porad dla koordynatorów projektów; wzywa Komisję do utworzenia platformy SALTO poświęconej ekologizacji;

25. podkreśla, jak dużą wartość ma wykorzystywana przez nauczycieli platforma eTwinning, umożliwiająca im opracowywanie i udostępnianie modułów edukacyjnych, w szczególności na temat zrównoważoności i zmiany klimatu będących obszarem tematycznym w 2020 r.; wzywa Komisję do jak najszerszego rozpowszechniania rocznego sprawozdania na temat wspomnianego priorytetu oraz zestawu narzędzi dla nauczycieli; przypomina w tym kontekście o znaczeniu rozwijania platform elearningowych na skalę europejską, które w wypadku kryzysu takiego jak COVID-19 umożliwiają zapewnienie ciągłości pedagogicznej;

26. zachęca Komisję i państwa członkowskie do wprowadzenia środków wspierających opracowywanie programów nauczania dotyczących zmiany klimatu i zrównoważonego rozwoju zarówno na poziomie szkoły podstawowej, jak i średniej; uważa, że oba kluczowe działania 2 i 3 programu Erasmus+ mogą przyczynić się do wspierania takich wysiłków za pomocą ukierunkowanych zaproszeń do składania wniosków dotyczących edukacji ekologicznej oraz wymiany najlepszych praktyk między szkołami i nauczycielami;

27. wzywa Komisję, aby w swoich inicjatywach na rzecz koordynacji Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego i Europejskiego Obszaru Edukacji uwzględniła wykaz kryteriów ekologicznych przeznaczonych dla regionalnych i krajowych władz oświatowych, które dotyczą infrastruktury udostępnianej na potrzeby nauczania, włączenia placówek do sieci transportu publicznego oraz zapewnienia poszanowania środowiska i zasobów energetycznych;

28. podkreśla, że program Erasmus+ - dzięki wspieraniu formalnego i pozaformalnego kształcenia i szkolenia oraz przez działania na rzecz uczestnictwa młodzieży - ma kluczowe znaczenie dla podnoszenia świadomości wśród Europejczyków, w szczególności wśród młodych pokoleń, w celu zachęcania ich do aktywnego i świadomego zajmowania stanowiska w sprawie zrównoważonego rozwoju i odpowiednich strategii politycznych oraz dostawania się zaangażowanymi i świadomymi obywatelami; podkreśla w tym kontekście istotną rolę młodzieży i organizacji społeczeństwa obywatelskiego w dzieleniu się najlepszymi praktykami i w realizacji projektów podnoszących świadomość młodych pokoleń na temat zrównoważonego rozwoju; uważa, że program Erasmus+ powinien także przyczyniać się do upowszechniania wiedzy na temat zmiany klimatu i ochrony środowiska wśród osób pracujących z młodzieżą;

29. wzywa, aby w programie Sport zachęcano do wdrażania projektów współpracy ze stowarzyszeniami sportowymi, poświęconych środowisku i ochronie przyrody, zdrowemu i zrównoważonemu trybowi życia, innowacyjności w celu propagowania bardziej ekologicznych praktyk w sporcie oraz organizacji zrównoważonych wydarzeń sportowych na poziomie najbliższym obywatelom; wskazuje na potrzebę uczynienia wydarzeń sportowych bardziej przyjaznymi dla środowiska i uważa, że Erasmus+ może przyczynić się do rozwoju i propagowania najlepszych praktyk w tym zakresie; uważa, że wolontariusze Europejskiego Korpusu Solidarności mogliby wspierać organizację zrównoważonych imprez sportowych na poziomie najbliższym obywatelom;

30. uważa, że dzięki wdrażaniu długoterminowych programów realizowanych lokalnie i zachęcaniu pracowników lokalnych organizacji sportowych do mobilności można uświadomić im korzyści płynące z organizacji wydarzeń sportowych w sposób bardziej przyjazny dla środowiska; wzywa do położenia większego nacisku na wyzwania w zakresie środowiska, klimatu i zrównoważonego rozwoju w ramach Europejskiego Tygodnia Sportu;

31. podkreśla znaczenie trwałego włączenia uczestników do społeczności lokalnej, które jest ukierunkowane na pobudzanie aktywności obywatelskiej i wymianę kulturalną, jako kluczowego elementu programu Erasmus+; wzywa Komisję, aby zbadała, które działania w ramach programu można rozwijać na wyludnionych obszarach wiejskich, gdzie aktywne zaangażowanie społeczności może pomóc na przykład w propagowaniu ochrony przyrody i opiece nad dziedzictwem kulturowym;

32. zwraca uwagę na możliwość nawiązania stosunków z programem Parlamentu Europejskiego "Szkoła-Ambasador" w celu rozszerzenia obu programów, tak aby włączać uczestników do społeczności lokalnej i uświadamiać miejscowym uczniom, z czym wiąże się obywatelstwo europejskie;

Europejski Korpus Solidarności

33. przypomina, że ochrona środowiska została uznana za ważne działanie solidarnościowe w ramach EKS zgodnie z obowiązującą podstawą prawną, wnioskiem Komisji dotyczącym nowego programu po roku 2020 i stanowiskiem Parlamentu w pierwszym czytaniu;

34. uważa, że znak jakości, który musi uzyskać każda organizacja wysyłająca lub przyjmująca wolontariusza przed wzięciem udziału w Europejskim Korpusie Solidarności, powinien docelowo poświadczać także, że dany podmiot stosuje dobre praktyki ekologiczne; przypomina, że organizacje uczestniczące w Europejskim Korpusie Solidarności są często małymi stowarzyszeniami; podkreśla w związku z tym, że potrzebują one ukierunkowanego wsparcia, które umożliwi im przyjmowanie bardziej zrównoważonych praktyk;

35. przypomina, że Komisja może ogłosić konkursy na projekty tematyczne; wzywa w tym zakresie do dalszego wspierania ekologicznego, klimatycznego i związanego ze zrównoważonym rozwojem wymiaru Europejskiego Korpusu Solidarności przy jednoczesnym zwiększeniu widoczności tego rodzaju projektów na platformie systemu administracji i wsparcia pośrednictwa (PASS);

36. wzywa agencje krajowe odpowiedzialne za funkcjonowanie Europejskiego Korpusu Solidarności do wspierania podmiotów wysyłających i przyjmujących oraz do czynnego doradzania tym podmiotom; podkreśla, że są one również w stanie zidentyfikować w terenie projekty ekologiczne i wspierać ich powstawanie oraz uświadomić wolontariuszom znaczenie dobrych praktyk ekologicznych w ich pracy i życiu codziennym; zachęca do stworzenia narzędzi cyfrowych ułatwiających rozpowszechnianie i wymianę dobrych praktyk i doświadczeń między uczestnikami;

37. wzywa Komisję i agencje krajowe, aby promowały projekty w mniej popularnych miejscach w celu stymulowania rozwoju lokalnej gospodarki i zrównoważonego rozwoju przy jednoczesnym zachęcaniu do poznawania nowych celów podróży;

Kreatywna Europa

38. podkreśla ogromny potencjał sektora kultury i sektora kreatywnego w zachęcaniu obywateli do działania w sposób zrównoważony; zwraca uwagę, że muzea, ośrodki kulturalne i społeczne, sztuki widowiskowe, literatura, sztuki wizualne i inicjatywy obejmujące różne dziedziny sztuki mogłyby promować zrównoważony rozwój i przyczyniać się do odwrócenia trendu klimatycznego, pod warunkiem że dostępne będą wystarczające środki finansowe; podkreśla znaczenie zrównoważonych i dobrych praktyk środowiskowych dla ochrony materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego;

39. wzywa Komisję i biura krajowe, aby konsultowały się z zainteresowanymi stronami z sektora kultury i sektora kreatywnego oraz by gromadziły informacje na temat kart obowiązujących w poszczególnych dziedzinach działalności artystycznej z myślą o opracowaniu karty obejmującej zestaw zasad ekologicznych, których musi przestrzegać każdy uczestnik programu; uważa, że proces określania właściwych zasad powinien być prowadzony przez sektor, umożliwiać wzajemne uczenie się i dawać szeroki ogląd kwestii, którymi należy się zająć i które powinny obejmować recykling, gospodarkę o obiegu zamkniętym i zmianę zachowań, zarówno wśród twórców kultury, jak i konsumentów;

40. wzywa Komisję, aby prowadziła szeroko zakrojone badania i konsultacje z zainteresowanymi stronami w celu opracowania strategii dla poszczególnych sektorów i przewodnika dobrych praktyk środowiskowych dotyczących produkcji materiałów audiowizualnych i twórczości kulturalnej oraz rozpowszechniania informacji na temat wydarzeń i ich organizowania, w szczególności w zakresie transportu, energii, efektywnego gospodarowania zasobami i gospodarowania odpadami z myślą o wypracowaniu normy dla projektów finansowanych ze środków programu; poprzypomina, że wprowadzenie takich norm nie może odbywać się kosztem wysokiej jakości projektów i wydarzeń kulturalnych i audiowizualnych;

41. podkreśla znaczenie ekologicznych zamówień publicznych w zapewnianiu zrównoważonych i przyjaznych dla środowiska usług i towarów w ramach imprez kulturalnych; wzywa Komisję, aby określiła wspólne kryteria ekologiczne zamówień publicznych dla sektora kultury oraz by opracowała narzędzie służące do oceny wpływu wydarzeń kulturalnych na środowisko; podkreśla ponadto wpływ produkcji treści audiowizualnych na środowisko i wzywa Komisję, aby wykorzystała element MEDIA programu "Kreatywna Europa" do promowania najlepszych praktyk w sektorze audiowizualnym w poszanowaniu zrównoważonego rozwoju, efektywności energetycznej i ochrony środowiska;

42. wzywa Komisję, aby w zestawie kryteriów wyboru i oceny Europejskich Stolic Kultury uwzględniała zrównoważony rozwoju i poszanowanie środowiska naturalnego; nalega, by Europejskie Stolice Kultury również musiały przestrzegać wspomnianej powyżej karty zasad ekologicznych;

43. zwraca się do Komisji o umożliwienie stworzenia w komponencie międzysektorowym europejskiej sieci konsultantów ds. ekologii, klimatu i zrównoważonego rozwoju, których rolą byłoby doradzanie koordynatorom projektów i biurom programu "Kreatywna Europa"; uważa, że należy dzielić się najlepszymi praktykami i podawać je do wiadomości publicznej;

o

o o

44. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, państwom członkowskim oraz krajowym agencjom i organom odpowiedzialnym za wdrażanie przedmiotowych trzech programów.

1 Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0005.

2 Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0078.

3 Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0054.

4 Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0324.

5 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 5.

6 Dz.U. C 252 z 18.7.2018, s. 31.

7 Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0150.

8 Dz.U. L 250 z 4.10.2018, s. 1.

9 Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0323.

10 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 221.

11 Dz.U. C 263 z 25.7.2018, s. 19.

12 Dz.U. L 342 z 22.12.2009, s. 1.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2021.385.2
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 września 2020 r. w sprawie skutecznych środków ekologizacji programów Erasmus+ i Kreatywna Europa oraz Europejskiego Korpusu Solidarności (2019/2195(INI)).
• Data aktu: 15/09/2020
• Data ogłoszenia: 22/09/2021