Sprawa C-658/18: Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Giudice di pace di Bologna (Włochy) w dniu 22 października 2018 r. - UX / Governo della Repubblica italiana.

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Giudice di pace di Bologna (Włochy) w dniu 22 października 2018 r. - UX / Governo della Repubblica italiana

(Sprawa C-658/18)

Język postępowania: włoski

(2019/C 25/24)

(Dz.U.UE C z dnia 21 stycznia 2019 r.)

Sąd odsyłający

Giudice di pace di Bologna

Strony w postępowaniu głównym

Strona powodowa: UX

Strona pozwana: Governo della Repubblica italiana

Pytania prejudycjalne

1) Czy sędzia pokoju, jako sąd odsyłający, jest objęty pojęciem powszechnego europejskiego sądu właściwego do złożenia wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym na podstawie art. 267 TFUE, nawet jeśli krajowy system prawny nie przyznaje mu, z powodu jego niepewnej sytuacji zawodowej, warunków pracy równoważnych warunkom pracy sędziów zawodowych, mimo iż wykonuje on te same funkcje związane ze sprawowaniem wymiaru sprawiedliwości i jest objęty krajowym systemem wymiaru sprawiedliwości, z naruszeniem gwarancji niezawisłości i bezstronności powszechnego sądu europejskiego, wskazanych przez Trybunał Sprawiedliwości w wyrokach: Wilson (EU:C:2006:587, pkt 47-53); Associação Sindical dos Juízes Portugueses (EU:C:2018:117, pkt 32 i 41-45); Minister for Justice and Equality (EU:C:2018:586, pkt 50-54)?

2) W wypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie pierwsze, czy praca powódki będącej sędzią pokoju jest objęta pojęciem "pracownika zatrudnionego na czas określony", o którym mowa w art. 1 ust. 3 i art. 7 dyrektywy 2003/88 ¹  w związku z klauzulą 2 Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, przyjętego dyrektywą 1999/70 ² , oraz art. 31 ust. 2 Kart praw podstawowych Unii Europejskiej, zgodnie z wykładnią dokonaną przez Trybunał Sprawiedliwości w wyrokach O'Brien (EU:C:2012:110) i King (EU:C:2017:914), a jeżeli tak, to czy sędziego sądu powszechnego lub sędziego zawodowego można uznać za pracownika zatrudnionego na czas nieokreślony porównywalnego z pracownikiem zatrudnionym na czas określony, jakim jest sędzia pokoju, do celów stosowania takich samych warunków pracy, jak te określone w klauzuli 4 Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, przyjętego dyrektywą 1999/70?

3) W wypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytania pierwsze i drugie, czy art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, w związku z art. 267 TFUE, w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości dotyczącego odpowiedzialności państwa włoskiego za oczywiste naruszenie prawa wspólnotowego przez sąd, od którego wyroku nie przysługuje środek prawny, wyrażonego w wyrokach: Kobler (EU:C:2003:513); Traghetti del Mediterraneo (EU:C:2006:391); Komisja przeciwko Republice Włoskiej (EU:C:2011:775), stoją na przeszkodzie art. 2 ust. 3 i 3-bis legge n. 117 sulla responsabilità civile dei magistrati (ustawy nr 117 o odpowiedzialności cywilnej sędziów) z dnia 13 kwietnia 1988 r., która przewiduje odpowiedzialność sędziego za winę umyślną lub poważne uchybienie "w przypadku oczywistego naruszenia przepisów ustawy oraz prawa Unii Europejskiej" i która stawia sąd krajowy przed wyborem - w związku z odpowiedzialnością cywilną i dyscyplinarną państwa w sprawach, w których stroną jest organ administracji publicznej, w szczególności gdy sprawa jest rozpatrywana przez sędziego pokoju zatrudnionego na czas określony, pozbawionego skutecznej ochrony prawnej, finansowej i socjalnej -, jak to ma miejsce w niniejszej sprawie, polegającym na tym, czy naruszyć przepisy krajowe poprzez odstąpienie od ich stosowania i zastosowanie prawa Unii Europejskiej, zgodnie z wykładnią Trybunału Sprawiedliwości, czy też, przeciwnie, naruszyć prawo Unii Europejskiej poprzez zastosowanie przepisów krajowych stojących na przeszkodzie uznaniu ochrony oraz sprzecznych z art. 1 ust. 3 i art. 7 dyrektywy 2003/88, z klauzulami 2 i 4 Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony przyjętego w dyrektywie 1999/70, a także z art. 31 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej?

4) Czy zgodnie z art. 2, art. 4 ust. 2 i 3, art. 6 ust. 1, art. 9, art. 10 ust. 1, art. 17 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej, w związku z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, stanowi kwalifikowane naruszenie uzasadniające roszczenie wynikające z odpowiedzialności pozaumownej Unii Europejskiej, przewidziane w art. 340 akapit drugi TFUE, zachowanie Komisji Europejskiej, która odmawia wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego lub wystąpienia do Trybunału Sprawiedliwości [...] ze skargą na uchybienie zobowiązaniom z powodu naruszenia prawa Unii przez państwo, jeżeli, jak w niniejszej sprawie, wystąpiły następujące sytuacje:

- komunikatem DG EMPL/B2/DA-MAT/sk (2016), doręczonym włoskim władzom państwowym w dniu 10 czerwca 2016 r., w czerwcu 2016 r. Komisja zakończyła z wynikiem negatywnym postępowanie EU Pilot 7779/15/EMPL, zapowiadając rychłe wszczęcie postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego po stwierdzeniu niezgodności z prawem Unii przepisów krajowych normujących pracę świadczoną przez sędziów honorowych w odniesieniu do nadużywania umów na czas określony, nierównego traktowania pod względem wynagrodzenia w stosunku do sędziów sądów powszechnych lub sędziów zawodowych, urlopów i urlopu macierzyńskiego, przy czym wspomniane postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego nigdy nie zostało wszczęte;

- komunikatem z dnia 21 grudnia 2016 r. C(2016) 8600 final Komisja wskazała, że dysponuje swobodą uznania przy podejmowaniu decyzji, czy i ewentualnie kiedy należy wszcząć postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego lub skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości, którego orzecznictwo uznaje, iż obywatele nie mogą odnieść zwycięstwa w sprawach wniesionych przeciwko Komisji, jeżeli Komisja nie decyduje się na wszczęcie postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego?

5) Niezależnie od odpowiedzi na cztery powyższe pytania, czy wykładni art. 268, art. 274 i art. 340 akapit drugi TFUE można dokonywać w świetle art. 2, art. 4 ust. 2 i 3, art. 6 ust. 1, art. 9, art. 10 ust. 1, art. 17 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej, w związku z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, w ten sposób, że roszczenie wynikające z odpowiedzialności pozaumownej Unii nie może być wyłączone z kompetencji sądów krajowych w przypadku takim jak w niniejszej sprawie, w którym brak zastosowania w prawie krajowym prawa Unii, gwarantującego zasadę niezawisłości i bezstronności sądów, został określony jako jedna z przyczyn kwalifikowanego naruszenia przez Komisję zadań i obowiązków wynikających z roli strażniczki traktatów oraz swobody uznania Komisji przy podejmowaniu decyzji, czy i ewentualnie kiedy należy wszcząć postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego lub skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości, którego orzecznictwo uznaje, iż obywatele nie mogą wygrać w sprawach wniesionych przeciwko Komisji, jeżeli Komisja nie decyduje się na wszczęcie postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, powodując w ten sposób bezskuteczność kompetencji Trybunału Sprawiedliwości w zakresie decydowania w sposób wyłączny o sporze dotyczącym odpowiedzialności pozaumownej Unii?

1 Dyrektywa 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz.U. 2003, L 299, s. 9).

2 Dyrektywa Rady 99/70/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. dotycząca Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC) (Dz.U. 1999, L 175, s. 43).

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2019.25.19/2
• Rodzaj: Ogłoszenie
• Tytuł: Sprawa C-658/18: Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Giudice di pace di Bologna (Włochy) w dniu 22 października 2018 r. - UX / Governo della Repubblica italiana.
• Data aktu: 21/01/2019
• Data ogłoszenia: 21/01/2019