Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie zintegrowanej polityki Unii Europejskiej wobec Arktyki (2016/2228(INI)).

Zintegrowana polityka Unii Europejskiej wobec Arktyki

P8_TA(2017)0093

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie zintegrowanej polityki Unii Europejskiej wobec Arktyki (2016/2228(INI))

(2018/C 263/19)

(Dz.U.UE C z dnia 25 lipca 2018 r.)

Parlament Europejski,

-
uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS) zawartą dnia 10 grudnia 1982 r. i obowiązującą od dnia 16 listopada 1994 r. oraz Ramową konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC),
-
uwzględniając porozumienie przyjęte w Paryżu na 21. konferencji stron UNFCCC dnia 12 grudnia 2015 r. (porozumienie paryskie) oraz głosowanie Parlamentu Europejskiego w sprawie ratyfikacji porozumienia w dniu 4 października 2016 r. 1 ,
-
uwzględniając konwencję z Minamaty, Konwencję w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości, protokół z Göteborga, konwencję sztokholmską, konwencję z Aarhus oraz Konwencję o różnorodności biologicznej,
-
uwzględniając zorganizowany przez ONZ Światowy Szczyt Zrównoważonego Rozwoju oraz przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne dnia 25 września 2015 r. dokument końcowy zatytułowany "Przekształcamy nasz świat: program działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030" 2 ,
-
uwzględniając konwencję UNESCO z dnia 16 listopada 1972 r. dotyczącą ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego,
-
uwzględniając konwencję nr 169 MOP oraz Deklarację praw ludów tubylczych,
-
uwzględniając deklarację z Ilulissat ogłoszoną w dniu 28 maja 2008 r. przez pięć nadbrzeżnych państw Oceanu Arktycznego podczas konferencji dotyczącej Oceanu Arktycznego, która odbyła się w Ilulissat na Grenlandii,
-
uwzględniając Deklarację Inuitów żyjących wokół bieguna w sprawie zasad gospodarowania zasobami w inuickim Nunaat 3 ,
-
uwzględniając przyjęcie przez Zgromadzenie Ogólne w dniu 13 września 2007 r. Deklaracji praw ludów tubylczych ONZ nr 61/295 (UNDRIP),
-
uwzględniając konkluzje Rady w sprawie Arktyki, w szczególności z 20 czerwca 2016 r., 12 maja 2014 r., 8 grudnia 2009 r. i 8 grudnia 2008 r.,
-
uwzględniając globalną strategię na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej z czerwca 2016 r. zatytułowaną "Wspólna wizja, wspólne działanie: silniejsza Europa", a także "Sprawozdanie WPZiB - nasze priorytety w 2016 r." zatwierdzone przez Radę w dniu 17 października 2016 r.,
-
uwzględniając wspólny komunikat Komisji i wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (WP) z dnia 27 kwietnia 2016 r. zatytułowany "Zintegrowana polityka Unii Europejskiej w sprawie Arktyki" (JOIN(2016)0021), wspólny komunikat Komisji i WP z dnia 26 czerwca 2012 r. zatytułowany "Kształtowanie polityki realizowanej przez Unię Europejską w regionie Arktyki" (JOIN(2012)0019) oraz komunikat Komisji z dnia 20 listopada 2008 r. "UE i region arktyczny" (COM(2008)0763),
-
uwzględniając krajowe strategie państw arktycznych wobec Arktyki, w szczególności strategię Królestwa Danii (2011), a także Szwecji (2011) i Finlandii (2013), oraz strategie innych państw członkowskich UE i innych państw członkowskich EOG,
-
uwzględniając decyzję Rady 2014/137/UE z dnia 14 marca 2014 r. w sprawie stosunków między Unią Europejską, z jednej strony, a Grenlandią i Królestwem Danii, z drugiej strony,
-
uwzględniając deklarację o utworzeniu Rady Arktycznej i jej bieżący program na lata 2015-2017 (radzie tej przewodniczyć będzie USA),
-
uwzględniając oświadczenie w sprawie 20. rocznicy powstania Euro-arktycznej Rady Morza Barentsa, wydane w Kirkenes w Norwegii w dniach 3-4 czerwca 2013 r.,
-
uwzględniając oświadczenia Konferencji Parlamentarzystów Regionu Arktycznego (CPAR) oraz Konferencji Parlamentarzystów Regionu Morza Barentsa (BPC), w szczególności oświadczenie konferencyjne przyjęte na 12. konferencji CPAR w Ułan Ude (Rosja) w dniach 14-16 czerwca 2016 r.,
-
uwzględniając wspólne oświadczenie trzeciego posiedzenia ministerialnego odnowionego wymiaru północnego, które odbyło się w Brukseli w dniu 18 lutego 2013 r.,
-
uwzględniając oświadczenia przyjęte przez Parlamentarne Forum Wymiaru Północnego w Rejkiawiku (Islandia) w maju 2015 r., w Archangielsku (Rosja) w listopadzie 2013 r., w Tromsø (Norwegia) w lutym 2011 r. oraz w Brukseli we wrześniu 2009 r.,
-
uwzględniając Międzynarodowy kodeks dla statków pływających po wodach polarnych przyjęty przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO),
-
uwzględniając Międzynarodową konwencję o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (konwencję MARPOL),
-
uwzględniając Konwencję o utworzeniu Międzynarodowego Funduszu Odszkodowań za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniami Olejami, Międzynarodowy Fundusz Odszkodowań za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniami Olejami oraz dodatkowy fundusz odszkodowań za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami,
-
uwzględniając swoje rezolucje z dnia 21 listopada 2013 r. w sprawie wdrażania wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (na podstawie sprawozdania rocznego Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa) 4 , z dnia 12 września 2013 r. w sprawie morskiego wymiaru wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony 5 , z dnia 22 listopada 2012 r. na temat roli wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony w przypadku kryzysów i klęsk żywiołowych spowodowanych zmianą klimatu 6  oraz z dnia 12 września 2012 r. w sprawie rocznego sprawozdania Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa 7 ,
-
uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Arktyki, w szczególności rezolucje z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie strategii UE na rzecz Arktyki 8 , z dnia 20 stycznia 2011 r. w sprawie zrównoważonej polityki UE na dalekiej północy 9  oraz z dnia 9 października 2008 r. w sprawie zarządzania regionem arktycznym 10 ,
-
uwzględniając swoje rezolucje z dnia 2 lutego 2016 r. w sprawie śródokresowego przeglądu unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej 11  oraz z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie działań następczych i przeglądu programu działań do roku 2030 12 ,
-
uwzględniając stosowne zalecenia delegacji do spraw stosunków ze Szwajcarią i Norwegią, do wspólnej komisji parlamentarnej UE-Islandia oraz do wspólnej komisji parlamentarnej Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) (delegacji SINEAA),
-
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 października 2016 r. "Strategia kosmiczną dla Europy" (COM(2016)0705),
-
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1775 z dnia 6 października 2015 r. w sprawie handlu produktami z fok,
-
uwzględniając art. 52 Regulaminu,
-
uwzględniając wspólne obrady Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, zgodnie z art. 55 Regulaminu,
-
uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, a także opinie Komisji Handlu Zagranicznego, Komisji Rozwoju Regionalnego, jak również Komisji Rybołówstwa (A8-0032/2017),
A.
mając na uwadze, że Unia Europejska odgrywa istotną rolę na arenie światowej; mając na uwadze długotrwałe zaangażowanie UE w Arktyce wynikające z historii, geografii, gospodarki i badań naukowych; mając na uwadze, że trzy państwa członkowskie - Dania, Finlandia i Szwecja - są krajami arktycznymi; mając na uwadze, że Arktyka jest otoczona wodami międzynarodowymi, a obywatele i rządy na całym świecie, w tym Unia Europejska, ponoszą odpowiedzialność za wspieranie ochrony Arktyki;
B.
mając na uwadze, że zaangażowanie UE w regionie północnym i w Arktyce rozpoczęło się już na początku lat 90. XX w. poprzez udział w tworzeniu Rady Regionu Morza Bałtyckiego (CBSS), Euro-arktycznej Rady Morza Barentsa (BEAC) i pełne członkostwo Komisji w tych organach;
C.
mając na uwadze, że polityka wymiaru północnego, która ma wpływ zarówno na sprawy wewnętrzne, jak i relacje zewnętrzne UE, przekształciła się w równoważne partnerstwo między UE, Rosją, Norwegią i Islandią; mając na uwadze, że oprócz partnerów wymiaru północnego w tej wspólnej polityce uczestniczy wiele organizacji wielostronnych, takich jak Rada Arktyczna, Rada Regionu Morza Bałtyckiego i Euro-arktyczna Rada Morza Barentsa, a Kanada i Stany Zjednoczone mają status obserwatorów; mając na uwadze, że polityka ta obejmuje rozległy obszar geograficzny i poprzez praktyczną współpracę regionalną odgrywa ważną rolę w obszarach zrównoważonego rozwoju, zdrowia publicznego i dobrostanu społecznego, kultury, ochrony środowiska oraz logistyki i transportu;
D.
mając na uwadze stopniowe tworzenie i pogłębianie polityki UE wobec Arktyki; mając na uwadze, że ewoluującemu zaangażowaniu UE i jej wspólnym interesom najlepiej służą dobrze skoordynowane wspólne środki; mając na uwadze, że wyzwania związane z Arktyką wymagają podjęcia wspólnych działań na szczeblu regionalnym i międzynarodowym;
E.
mając na uwadze, że Arktyka mierzy się ze specyficznymi wyzwaniami społecznymi, środowiskowymi i gospodarczymi;
F.
mając na uwadze, że europejska część Arktyki jest słabo zaludniona, a jej mieszkańcy są rozsiani na znacznym obszarze, na którym brakuje połączeń transportowych, takich jak drogi, kolej oraz połączenia lotnicze na osi wschód- zachód; mając na uwadze, że europejska część Arktyki jest niedoinwestowana;
G.
mając na uwadze, że do Arktyki mają zastosowanie szerokie międzynarodowe ramy prawne;
H.
mając na uwadze, że Rada Arktyczna jest głównym forum współpracy w regionie Arktyki; mając na uwadze, że w ciągu 20 lat istnienia Rada Arktyczna dowiodła, że jest zdolna do podtrzymywania współpracy o pozytywnym i konstruktywnym charakterze, dostosowywania się do nowych wyzwań oraz podejmowania nowych zobowiązań;
I.
mając na uwadze, że państwa arktyczne obejmują zwierzchnictwem i jurysdykcją swoje ziemie i wody; mając na uwadze, że należy respektować prawa ludności Arktyki w odniesieniu do dalszego zrównoważonego wykorzystywania ich zasobów naturalnych;
J.
mając na uwadze, że wzrasta zainteresowanie Arktyką i jej zasobami ze względu na zmiany środowiska naturalnego w tym obszarze i niedobór zasobów; mając na uwadze, że rośnie znaczenie geopolityczne tego regionu; mając na uwadze skutki zmiany klimatu i rosnącą rywalizację o dostęp do Arktyki i jej zasobów naturalnych oraz zagrożenia dla regionu spowodowane wzrostem działalności gospodarczej, w tym wyzwania dla środowiska i bezpieczeństwa ludności, ale także nowe możliwości, takie jak wysoko rozwinięta, zrównoważona biogospodarka; mając na uwadze, że w wyniku zmiany klimatu otworzą się nowe trasy żeglugi i nowe łowiska oraz pojawi się dostęp do zasobów naturalnych, co może prowadzić do nasilenia działalności człowieka i spotęgować wyzwania w dziedzinie środowiska w tym regionie;
K.
mając na uwadze, że Arktyka od dawna stanowi obszar konstruktywnej współpracy międzynarodowej oraz mając na uwadze, że Arktyka powinna pozostać obszarem bez napięć;
L.
mając na uwadze, że dobra dostępność, która umożliwi poprawę połączeń między obszarami wiejskimi regionu północnego a pozostałą częścią UE, jest jednym z warunków zrównoważonego i konkurencyjnego rozwoju gospodarczego w ośrodkach rozwoju na północy, zważywszy na rosnące zainteresowanie inwestorów i zainteresowanych podmiotów niewykorzystanymi zasobami i wynikające w tego obawy związane ze stanem środowiska;
M.
mając na uwadze, że do 2015 r. Federacja Rosyjska utworzyła co najmniej sześć nowych baz na północ od koła podbiegunowego, w tym sześć portów głębokowodnych i trzynaście lądowisk, oraz że zwiększa swoją obecność w Arktyce pod względem sił lądowych;
N.
mając na uwadze, że silny, zdrowy i zrównoważony ekosystem Arktyki zamieszkiwany przez dobrze prosperujące społeczności ma strategiczne znaczenie dla politycznej i gospodarczej stabilności Europy i świata; podkreśla, że Arktyka posiada ponad połowę światowych obszarów wodnych i odgrywa istotną rolę w procesie oczyszczania wody; uważa, że Arktyka przyczynia się do osiągania celów dobrego stanu wód w Unii Europejskiej zgodnie z ramową dyrektywą wodną; mając na uwadze, że koszty niepodejmowania działań w zakresie ochrony systemów społecznoekologicznych Arktyki rosną wykładniczo;
O.
mając na uwadze znaczne zmniejszenie się pokrywy lodowej na Morzu Arktycznym od 1981 r. oraz zmniejszenie się obszaru pokrytego wieczną zmarzliną (wraz z ryzykiem przypadkowego uwolnienia do atmosfery ogromnych ilości dwutlenku węgla 13  i metanu), a także ciągłe kurczenie się pokrywy śnieżnej i topnienie lodowców, co przyczynia się do podnoszenia się poziomu mórz na świecie; mając na uwadze, że zaobserwowano, iż lód morski znika nawet szybciej niż wynika z prognoz opartych na modelach, a powierzchnia pokrywy lodowej na morzu w lecie zmniejszyła się o ponad 40 % w ciągu 35 lat; mając na uwadze, że w regionach polarnych zmiana klimatu postępuje dwa razy szybciej i przyspiesza, powodując nieznane i nieprzewidywalne zmiany w istniejących ekosystemach na świecie;
P.
mając na uwadze, że trzy państwa członkowskie UE (Dania, Finlandia i Szwecja) oraz jeden obszar z grupy krajów i terytoriów zamorskich (Grenlandia) są członkami Rady Arktycznej (składającej się z ośmiu członków), a siedem innych państw członkowskich (Francja, Hiszpania, Niderlandy, Niemcy, Polska, Włochy i Zjednoczone Królestwo) ma status obserwatora; mając na uwadze, że UE oczekuje ostatecznego zatwierdzenia swojego formalnego statusu obserwatora w Radzie Arktycznej;
Q.
mając na uwadze, że ochrona środowiska i zrównoważony rozwój stanowią dwa główne założenia deklaracji z Ottawy, którą ustanowiono podwaliny dla Rady Arktycznej w 1996 r.;
R.
mając na uwadze, że w regionie arktycznym mieszka ok. czterech milionów osób, z których ok. 10 % to ludy tubylcze; mając na uwadze, że wrażliwe środowisko naturalne Arktyki oraz prawa podstawowe ludów tubylczych muszą być zachowane i chronione za pomocą bardziej rygorystycznych zabezpieczeń; mając na uwadze, że należy zagwarantować prawa ludów tubylczych i ludności miejscowej do zatwierdzania procesu podejmowania decyzji dotyczącego wydobywania zasobów naturalnych i uczestniczenia w nim; podkreśla, że wzrost zanieczyszczeń i ilości metali ciężkich w Arktyce ma negatywne skutki w łańcuchu żywnościowym ze względu na ich obecność w gatunkach fauny i flory, a zwłaszcza w rybach, co stanowi poważne wyzwanie zdrowotne dla lokalnych mieszkańców oraz dla innych konsumentów produktów rybołówstwa;
S.
mając na uwadze, że ekosystemy Arktyki, w tym flora i fauna, są szczególnie wrażliwe na zakłócenia i mają dość długi okres powrotu do stanu pierwotnego; mając na uwadze, że negatywne wpływy na środowisko często kumulują się i są nieodwracalne, a także często mają wymiar zewnętrzny o charakterze geograficznym i ekologicznym (np. powodują niszczenie ekosystemów oceanicznych);
T.
mając na uwadze, że w ostatnich dekadach temperatura w Arktyce rosła blisko dwa razy szybciej niż średnia temperatura na świecie;
U.
mając na uwadze, że zwiększona ilość gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń w powietrzu przyczynia się do zmiany klimatu Arktyki; mając na uwadze, że zanieczyszczenia pojawiające się w klimacie Arktyki pochodzą przede wszystkim ze źródeł emisji znajdujących się w Azji, Ameryce Północnej i Europie, zatem środki redukcji emisji podejmowane w UE odgrywają wielką rolę w zapobieganiu zmianie klimatu Arktyki;
V.
mając na uwadze, że liczne są rodzaje ryzyka związanego ze stosowaniem paliwa ciężkiego w arktycznym transporcie morskim; mając na uwadze, że w przypadku wycieku bardzo gęsty olej ulega emulgowaniu, tonie i może być przenoszony na duże odległości, jeżeli zostanie uwięziony w lodzie; mając na uwadze, że wycieki paliwa ciężkiego wiążą się z wielkim zagrożeniem dla bezpieczeństwa żywności społeczności tubylczych Arktyki, które żywią się tym, co złowią lub upolują; mając na uwadze, że spalanie paliwa ciężkiego powoduje wytwarzanie tlenku siarki i metali ciężkich, a także znacznych ilości sadzy, które to substancje w styczności z arktycznym lodem pobudzają absorpcję ciepła przez masę lodu, a tym samym przyspieszają proces topnienia i skutki zmiany klimatu; mając na uwadze, że IMO zakazuje transportowania i stosowania paliwa ciężkiego na wodach otaczających Antarktydę;
W.
mając na uwadze, że Unia powinna odgrywać wiodącą rolę w ramach rozmów i negocjacji w organizacjach międzynarodowych, tak aby wszystkie podmioty wywiązywały się ze swoich zobowiązań dotyczących ograniczania emisji gazów cieplarnianych lub zanieczyszczeń i aby stawić czoła rosnącym wyzwaniom w obszarze zrównoważonego gospodarowania zasobami;
X.
mając na uwadze zagrożenia związane z wykorzystywaniem energii jądrowej w lodołamaczach i instalacjach nadbrzeżnych, które należy ograniczyć do minimum we wszystkich działaniach związanych z gotowością i reagowaniem;
Y.
mając na uwadze, że składowanie jakichkolwiek odpadów w arktycznej wiecznej zmarzlinie w żadnym wypadku nie jest przykładem zrównoważonego gospodarowania odpadami, czego dowodzą wyniki badania przeprowadzonego niedawno w Camp Century na Grenlandii;
Z.
mając na uwadze, że polityka UE wobec regionu Arktyki powinna w większym stopniu odzwierciedlać cele zrównoważonego rozwoju, do których osiągnięcia do roku 2030 zobowiązała się Unia Europejska;
AA.
mając na uwadze, że oparte na wiedzy naukowej, w tym na wiedzy ludności lokalnej i tubylczej, podejmowanie decyzji ma kluczowe znaczenie dla ochrony wrażliwych ekosystemów Arktyki, zmniejszania zagrożeń, umożliwiania społecznościom lokalnym dostosowania się do zmian oraz promowania zrównoważonego rozwoju; mając na uwadze, że UE jest największym podmiotem finansującym badania naukowe w Arktyce i promującym swobodną wymianę wyników tych badań;
AB.
mając na uwadze, że wyważone połączenie przemysłowej wiedzy fachowej i specjalizacji w dziedzinie Arktyki ze zobowiązaniem do osiągnięcia przyjaznych dla środowiska i zrównoważonych celów rozwoju może prowadzić do innowacji ekologicznych, symbioz przemysłowych i skutecznego gospodarowania odpadami w obszarze Arktyki, a tym samym do zachowania pierwotnego środowiska arktycznego i umożliwienia tworzenia i rozwoju możliwości biznesowych i wzrostu zatrudnienia, co może mieć również pozytywny wpływ na zatrudnienie ludzi młodych i rozwiązanie problemu starzenia się ludności;
AC.
mając na uwadze, że istniejące zdolności techniczne w obszarze komunikacji satelitarnej w Unii Europejskiej, na wzór usług i obiektów infrastrukturalnych zapewnianych przez programy Copernicus i Galileo, mogłyby zaspokoić potrzeby użytkowników w regionie Arktyki;
AD.
mając na uwadze, że zaangażowanie społeczności lokalnych ma zasadnicze znaczenie dla powodzenia zarządzania zasobami naturalnymi i budowania odporności wrażliwych ekosystemów;
AE.
mając na uwadze znaczenie uwzględniania lokalnej i tradycyjnej wiedzy przy podejmowaniu decyzji dotyczących Arktyki;
AF.
mając na uwadze, że kulturom Saamów, Nieńców, Chantów, Ewenków, Czukczów, Aleutów, Juków i Inuitów należy zapewnić ochronę, zgodnie z Deklaracją praw ludów tubylczych ONZ; mając na uwadze, że tubylcze ludy Arktyki mają prawo korzystać z zasobów naturalnych na swoich obszarach i że z tego względu powinny one uczestniczyć we wszystkich przyszłych planach dotyczących rybołówstwa komercyjnego;
AG.
mając na uwadze, że wszelka działalność w zakresie rybołówstwa w regionie Arktyki musi odbywać się zgodnie z obowiązującymi porozumieniami międzynarodowymi dotyczącymi tego obszaru, w tym z traktatem spitsbergeńskim z 1920 r. oraz w szczególności ze wszelkimi prawami państw będących stronami tego traktatu, a także odbywać się z poszanowaniem wszelkich historycznych praw połowowych;
1.
z zadowoleniem przyjmuje wspólny komunikat jako właściwy krok w kierunku zintegrowanej polityki UE dotyczącej Arktyki, obejmującej konkretne obszary działań, oraz w kierunku opracowania spójniejszych unijnych ram działania ze szczególnym uwzględnieniem europejskiej części Arktyki; podkreśla potrzebę zwiększenia spójności pomiędzy wewnętrzną a zewnętrzną polityką UE w odniesieniu do Arktyki; wzywa Komisję do ustanowienia konkretnych środków w zakresie wdrażania i działań następczych w odniesieniu do jej komunikatu; ponawia wezwanie do stworzenia kompleksowej strategii zaangażowania UE w Arktyce i skonkretyzowanego planu działania w tej sprawie, w którym punktem wyjścia powinna być ochrona wrażliwych ekosystemów Arktyki;
2.
wyraża zadowolenie z powodu uwzględnienia w komunikacie trzech obszarów priorytetowych, tj. zmiany klimatu, zrównoważonego rozwoju i współpracy międzynarodowej;
3.
podkreśla znaczenie Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS) dla zapewnienia ram prawnych dla wszystkich działań związanych z oceanami, również w Arktyce, wyznaczenia granic arktycznego szelfu kontynentalnego oraz rozstrzygnięcia kwestii suwerenności wewnątrz obszaru Arktyki w odniesieniu do mórz terytorialnych; zauważa, że w Arktyce pozostało tylko kilka nierozstrzygniętych kwestii dotyczących jurysdykcji; uważa poszanowanie prawa międzynarodowego w Arktyce za kwestię zasadniczą; zwraca uwagę, że wody wokół bieguna północnego to w przeważającej części wody międzynarodowe; opowiada się za umocnieniem roli UE w promowaniu skutecznych ustaleń wielostronnych oraz za światowym porządkiem opartym na prawie poprzez wzmocnienie i spójne wdrażanie odpowiednich międzynarodowych, regionalnych i dwustronnych umów i ram prawnych; podkreśla, że UE powinna odgrywać pozytywną rolę w promowaniu i wspieraniu uzgodnień, które umacniają zarządzanie różnorodnością biologiczną i środowiskiem w obszarach nieobjętych jurysdykcją krajową na Oceanie Arktycznym; odnotowuje, że nie dotyczy to żeglugi i tradycyjnych źródeł utrzymania; wzywa UE do ścisłej współpracy z państwami członkowskimi w celu wspierania bezpieczeństwa i ochrony środowiska w regionie; podkreśla ważną rolę Rady Arktycznej w utrzymaniu konstruktywnej współpracy, braku napięć, pokoju i stabilności w regionie Arktyki;
4.
z zadowoleniem przyjmuje ratyfikację porozumienia paryskiego przez Unię Europejską i jego wejście w życie w dniu 4 listopada 2016 r.; wzywa do jego szybkiego i skutecznego wdrożenia przez wszystkie strony; zachęca państwa członkowskie do ratyfikowania porozumienia paryskiego w celu przystąpienia do ambitnych celów i środków dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych zarówno w sektorze handlu uprawnieniami do emisji, jak i w sektorach podejmujących wspólny wysiłek redukcyjny, z uwzględnieniem celu polegającego na ograniczeniu do roku 2100 wzrostu temperatury do 1,5 C;
5.
wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby odegrały większą rolę w skutecznym wdrażaniu umów międzynarodowych takich jak porozumienie paryskie, konwencja z Minamaty, Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości, protokół z Göteborga, konwencja sztokholmska, Międzynarodowy kodeks dla statków pływających po wodach polarnych (kodeks polarny) i Konwencja o różnorodności biologicznej (CBD); prosi Komisję o zwracanie szczególnej uwagi na prowadzony obecnie przez Komitet ds. Przeglądu Trwałych Zanieczyszczeń Organicznych międzynarodowy proces wyeliminowania trwałych zanieczyszczeń organicznych i sadzy; zachęca państwa partnerskie UE do pójścia za tym przykładem;
6.
popiera rozwój sieci arktycznych obszarów chronionych i ochrony obszaru wód międzynarodowych wokół bieguna północnego poza strefami ekonomicznymi państw nadbrzeżnych;
7.
apeluje o to, aby wszelkie próby rozwijania rybołówstwa komercyjnego w regionie Arktyki w pełni uwzględniały wrażliwość i szczególny charakter tego regionu; nalega, aby przed podjęciem każdej nowej działalności w zakresie rybołówstwa komercyjnego w regionie Arktyki przeprowadzano wiarygodne i ostrożne oceny naukowe dotyczące stad w celu określenia, jaki zakres rybołówstwa pozwoli utrzymać stada ryb docelowo objęte połowem powyżej poziomów umożliwiających uzyskanie maksymalnego podtrzymywalnego połowu i nie doprowadzi do wyczerpania zasobów innych gatunków lub do poważnych szkód w środowisku morskim; podkreśla, że wszystkie połowy oceaniczne muszą być regulowane przez regionalną organizację ds. zarządzania rybołówstwem, która uwzględnia opinie naukowe oraz posiada rozbudowany program kontroli i nadzoru, aby zapewnić zgodność ze środkami w zakresie zarządzania; zwraca uwagę, że połowy w wyłącznych strefach ekonomicznych muszą spełniać określone standardy; wzywa do wprowadzenia moratorium na połowy na skalę przemysłową, w tym połowy włokami dennymi, na wodach Arktyki, na których wcześniej nie prowadzono połowów;
8.
z zadowoleniem przyjmuje trwające negocjacje dotyczące międzynarodowego porozumienia między państwami nadbrzeżnymi regionu Arktyki i stronami międzynarodowymi, prowadzone z myślą o zapobieganiu nieuregulowanym połowom na międzynarodowych wodach Arktyki, oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie do podpisania przedmiotowej deklaracji i zabiegania o uznanie jej za wiążącą dla sygnatariuszy;
9.
wzywa Komisję, by zapewniała wsparcie państwom regionu Arktyki i zachęcała je do dalszych prac nad udostępnianiem obszerniejszych informacji i analiz dotyczących wszystkich stad w regionie;
10.
wzywa Komisję i państwa członkowskie do wzmożenia ich wysiłków - w unijnych ramach prawnych - poprzez uzgodnienie ambitnych celów dotyczących redukcji emisji w trakcie rokowań dotyczących dyrektywy w sprawie krajowych poziomów emisji, poprzez zmniejszenie lokalnego poziomu zanieczyszczeń dzięki pakietowi w sprawie polityki czystego powietrza w celu ograniczenia zanieczyszczeń przemieszczających się na dalekie odległości, w szczególności sadzy, oraz poprzez negocjowanie ambitnych celów i środków dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych zarówno w sektorze handlu uprawnieniami do emisji, jak i w sektorze wspólnego wysiłku redukcyjnego, z uwzględnieniem celu polegającego na ograniczeniu do roku 2100 wzrostu temperatury do 1,5 oC;
11.
wzywa Komisję i państwa członkowskie do zadbania o to, by negocjowane obecnie porozumienie ONZ w sprawie ochrony różnorodności biologicznej oceanów na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową było silne i skuteczne oraz gwarantowało solidny proces rozpoznawania i wyznaczania morskich obszarów chronionych - w tym rezerwatów morskich wyłączonych z połowów - oraz zarządzania nimi i egzekwowania powiązanych postanowień;
12.
zachęca Komisję i państwa członkowskie do potwierdzenia ich roli w skutecznym wdrażaniu Konwencji o różnorodności biologicznej i odnośnych porozumień międzynarodowych; uważa za istotne, aby plan strategiczny uzgodniony na mocy art. 10 protokołu z Nagoi, dotyczącego określania i priorytetowego traktowania szkodliwych gatunków obcych, które zagrażają ekosystemom, oraz ich ścieżek rozprzestrzeniania się, był realizowany, jako że najbardziej szkodliwe inwazyjne gatunki są kontrolowane lub eliminowane, a wobec ich ścieżek rozprzestrzeniania się stosuje się odpowiednie środki w celu wyeliminowania przenoszenia i inwazji szkodliwych gatunków obcych, również na obszarach Arktyki;
13.
wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia zakazu stosowania dopłat do paliw kopalnych, które obniżają koszty produkcji energii z paliw kopalnych, w celu zniechęcenia do eksploatacji źródeł paliw kopalnych i stosowania paliw kopalnych;
14.
wzywa UE do propagowania na szczeblu międzynarodowym ścisłych zapobiegawczych norm regulacyjnych w obszarze ochrony środowiska i bezpieczeństwa w odniesieniu do poszukiwania, badania i eksploatacji złóż ropy; wzywa do wprowadzenia zakazu odwiertów w poszukiwaniu ropy na pokrytych lodem wodach Arktyki w UE i EOG oraz apeluje do UE o propagowanie porównywalnych norm zapobiegawczych w Radzie Arktycznej i dla państw arktycznych;
15.
podkreśla, jak duże znaczenie dla UE ma zachęcanie do szybkiej ratyfikacji konwencji z Minamaty w celu zapobiegania emisjom rtęci i ich ograniczania;
16.
pochwala zamiar Komisji dotyczący wykorzystania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na upowszechnienie działań na rzecz klimatu w Arktyce, uwzględniając lokalną sytuację i wyjątkowy charakter regionów arktycznych;
17.
podkreśla, że rosnące wykorzystywanie zasobów naturalnych w Arktyce powinno odbywać się z poszanowaniem i na korzyść ludności lokalnej oraz przy pełnej odpowiedzialności za wrażliwe środowisko arktyczne; uważa, że ten strategiczny wybór ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia zgodności z prawem oraz lokalnego poparcia zaangażowania UE w Arktyce;
18.
wzywa Komisję i państwa członkowskie, które są członkami Rady Arktycznej lub mają status obserwatora, do wspierania bieżących prac Rady Arktycznej w odniesieniu do ocen oddziaływania na środowisko w celu zachowania wrażliwych ekosystemów Arktyki zgodnie z konwencją z Espoo; podkreśla kluczowe znaczenie ocen oddziaływania na środowisko dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju działalności gospodarczej i ochrony szczególnie wrażliwych ekosystemów i społeczności Arktyki; zwraca uwagę na następujące niewyczerpujące kryteria, które zostały przedstawione przez Okołobiegunową Radę Inuitów, dotyczące projektów realizowanych na obszarze Arktyki:
-
należy rozważyć wszystkie możliwe skutki dla środowiska, dla kultury oraz skutki społeczno-gospodarcze zarówno podczas realizacji przedsięwzięcia, jak i po jego zakończeniu, w tym skumulowane skutki obecnych i przyszłych przedsięwzięć;
-
należy stosować zasadę ostrożności i zasadę "zanieczyszczający płaci" na wszystkich etapach planowania, oceny, wdrażania i czerpania zysków z przedsięwzięć;
-
odzyskiwanie habitatów i dotkniętych obszarów oraz przywracanie ich do stanu pierwotnego musi zostać starannie zaplanowane, a finansowanie tych działań należy zapewnić w pełni jeszcze przed rozpoczęciem przedsięwzięcia;
-
propozycje projektów w zakresie reagowania na wyciek ropy muszą obejmować wykazanie na podstawie dowodów, że przemysł jest w stanie zebrać rozlaną ropę naftową w warunkach nietkniętej, połamanej i ponownie zamarzającej pokrywy lodowej;
-
należy ustanowić międzynarodowy system odpowiedzialności i odszkodowań za zanieczyszczenia gruntów, wody i obszarów morskich wynikające z poszukiwania i eksploatacji przybrzeżnych złóż ropy naftowej;
19.
podkreśla znaczenie znalezienia mechanizmów umożliwiających stosowanie społecznej odpowiedzialności biznesu w działaniach przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą w regionie arktycznym, zwłaszcza w ramach współpracy z przedstawicielami sektora przedsiębiorczości, takimi jak Arktyczna Rada Gospodarcza; zaleca zbadanie potencjału dobrowolnych mechanizmów, jeżeli chodzi o zachęcanie do stosowania wysokich norm przemysłowych w działalności społecznej i środowiskowej, takich jak eksponowanie "najlepszych wyników" w arktycznym indeksie odpowiedzialności społecznej na podstawie np. protokołu w sprawie arktycznych inwestycji biznesowych i inicjatywy ONZ Global Compact;
20.
wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania wszelkich wysiłków podejmowanych w IMO w celu osiągnięcia globalnego porozumienia w sprawie ograniczenia emisji pochodzących z żeglugi morskiej;
21.
uznaje znaczenie kontynuacji i odpowiedniego finansowania słabo zaludnionych obszarów północnych w celu zwalczania trwałych utrudnień, takich jak niska gęstość zaludnienia, surowy klimat czy duże odległości;
22.
zachęca do ścisłej współpracy w kwestiach dotyczących Arktyki między instytucjami UE a zainteresowanymi państwami członkowskimi; wzywa państwa członkowskie będące członkami Rady Arktycznej do informowania pozostałych państw członkowskich i WP o wszelkich sprawach omawianych na forum Rady Arktycznej, a będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, zgodnie z art. 34 ust. 2 TUE;
23.
podkreśla potrzebę zaangażowania się UE w dialog polityczny ze wszystkimi partnerami arktycznymi i wzywa do nasilenia współpracy między UE, Radą Arktyczną w ramach wymiaru północnego, Euro-arktyczną Radą Morza Barentsa i innymi organami zaangażowanymi we współpracę na Dalekiej Północy; podkreśla ważną rolę państw mających status obserwatora w Radzie Arktycznej, z dużym doświadczeniem i długoterminowym zaangażowaniem we współpracę naukową i polityczną w Arktyce; w tym względzie z zadowoleniem przyjmuje bieżący dialog między państwami o statusie obserwatorów a prezydencją Rady Arktycznej;
24.
zdecydowanie popiera przyznanie UE statusu obserwatora w Radzie Arktycznej; jest przekonany, że pełne wdrożenie statusu UE jako formalnego obserwatora wpłynie korzystnie na polityczną i instytucjonalną rolę Rady Arktycznej w rozwiązywaniu kwestii związanych z Arktyką, a także wzmocni tę rolę;
25.
wyraża zadowolenie w związku ze wzmocnioną współpracą między Komisją a ESDZ w sprawie Arktyki; zaleca utworzenie w ESDZ działu ds. polityki północnej oraz wzmocnienie współpracy między służbami ESDZ i Komisji, by zapewnić spójne, skoordynowane i zintegrowane podejście do ważnych obszarów polityki;
26.
odnotowuje zdolność UE do przyczyniania się do rozwiązywania potencjalnych problemów w zakresie bezpieczeństwa; apeluje do UE o wniesienie wkładu - w porozumieniu z państwami członkowskimi i we współpracy z krajami arktycznymi - w starania na rzecz utworzenia mechanizmów bezpieczeństwa cywilnego, jak również o wzmacnianie potencjału zarządzania kryzysowego w przypadku zarówno katastrof naturalnych, jak i wywołanych przez człowieka, i infrastruktury poszukiwawczo-ratowniczej;
27.
zwraca uwagę na fakt, że bezpieczeństwo energetyczne jest ściśle związane ze zmianą klimatu; uważa, że należy poprawić bezpieczeństwo energetyczne, zmniejszając zależność UE od paliw kopalnych; podkreśla fakt, że zmiany w Arktyce stanowią jeden z najistotniejszych skutków zmiany klimatu dla bezpieczeństwa UE; podkreśla potrzebę zajęcia się tym czynnikiem zwielokrotniającym ryzyko przez wzmocnienie unijnej strategii dla Arktyki, a także przez wzmocnienie polityki generowania w UE energii ze źródeł odnawialnych i zapewniania efektywności energetycznej, co znacznie zmniejszy zależność UE od zewnętrznych źródeł energii, a tym samym zwiększy jej bezpieczeństwo;
28.
wzywa do opracowania planów reagowania w przypadku gatunków dzikiej fauny i flory zanieczyszczonych ropą naftową zgodnie z określonymi dobrymi praktykami we wszystkich państwach arktycznych, włącznie ze skuteczną oceną wrażliwych gatunków objętych ryzykiem, a także wykonalnych strategii zapobiegania i reagowania, aby zapewnić ich ochronę;
29.
zwraca uwagę na bieżącą konstruktywną i pragmatyczną współpracę transgraniczną z wymiarem północnym i jego partnerstwami oraz współpracę w regionie Morza Barentsa;
30.
podkreśla znaczenie kontynuowania utrzymywania kontaktów i dialogu z Rosją w ramach współpracy w regionie Arktyki, a w szczególności współpracy transgranicznej między UE a Rosją, pomimo zwiększenia rosyjskich sił wojskowych stacjonujących w regionie oraz budowy i ponownego otwierania rosyjskich baz wojskowych, a także utworzenia w Arktyce rosyjskiego okręgu wojskowego; podkreśla, że UE nadal musi domagać się uznania przez Rosję interesów UE poprzez stosowanie selektywnego zaangażowania, a także dążyć do postępu w kwestiach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, w odniesieniu do których istnieje możliwość wypracowania globalnych rozwiązań w odpowiedzi na wspólne wyzwania i zagrożenia; wzywa do włączenia tej kwestii do strategii UE na rzecz Arktyki; podkreśla, że region arktyczny stanowi integralną część środowiskowych, gospodarczych i politycznych sfer stosunków międzynarodowych;
31.
wyraża przekonanie, że polityka wymiaru północnego służy jako przykładny wzór stabilności, wzajemnej odpowiedzialności i zaangażowania we współpracę na rzecz Arktyki; podkreśla znaczenie partnerstw sektorowych w ramach wymiaru północnego, w szczególności w dziedzinach środowiska, infrastruktury i logistyki;
32.
odnotowuje powstanie szlaków migracyjnych prowadzących przez Arktykę do UE; podkreśla, że te szlaki migracyjne oraz intensyfikację transportu należy uwzględnić podczas opracowywania strategii UE na rzecz Arktyki;
33.
ponownie wzywa UE i jej państwa członkowskie do aktywnego podtrzymywania zasad wolności żeglugi i nieszkodliwego przepływu;
34.
z zadowoleniem przyjmuje planowane utworzenie europejskiego forum stron zainteresowanych Arktyką; podkreśla potrzebę wzmacniania synergii między istniejącymi instrumentami finansowymi, co pozwoliłoby uniknąć ewentualnego powielania i zwiększyć interakcje między wewnętrznymi a zewnętrznymi programami UE; zwraca uwagę na propozycję Finlandii, aby pierwsze forum odbyło się w Finlandii w 2017 r.;
35.
podkreśla, jak ważne jest uwzględnianie lokalnej i tradycyjnej wiedzy przy podejmowaniu decyzji dotyczących Arktyki;
36.
potwierdza poparcie UE dla Deklaracji praw ludów tubylczych ONZ; przypomina w szczególności art. 19 deklaracji, który stanowi, że państwa konsultują się i współpracują z ludnością tubylczą w dobrej wierze poprzez ich własne instytucje przedstawicielskie w celu uzyskania ich wcześniejszego, dobrowolnego i świadomego pozwolenia przed przyjęciem i wdrożeniem środków ustawodawczych i administracyjnych, które mogą mieć na nie wpływ; wzywa do pełniejszego i wcześniejszego zaangażowania ludów tubylczych w opracowywanie polityki arktycznej skupionej na obywatelach oraz w prace Rady Arktycznej; podkreśla, że ich włączenie w proces podejmowania decyzji ułatwiłby zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi w Arktyce; podkreśla konieczność ochrony i promowania praw, kultury i języków ludów tubylczych; podkreśla potrzebę rozwoju odnawialnych źródeł energii w regionie Arktyki w zrównoważony sposób, tak aby jednocześnie zapewnić ochronę wrażliwego środowiska, przy pełnym zaangażowaniu ludności tubylczej;
37.
zwraca szczególną uwagę na cel zrównoważonego rozwoju nr 4.5, który obejmuje zapewnienie ludom tubylczym równego dostępu do wszystkich poziomów kształcenia i szkolenia zawodowego, również w ich własnych językach;
38.
podkreśla, że dostępna, oparta na wzajemnych połączeniach, bezpieczna i zrównoważona turystyka na obszarach wiejskich i słabo zaludnionych w europejskiej części Arktyki może przyczynić się do zwiększenia działalności biznesowej, co z kolei może przełożyć się na zwiększenie miejsc pracy w małych i średnich przedsiębiorstwach oraz ogólnie na pozytywny rozwój w tym regionie; podkreśla zatem, że turystyka na tym obszarze powinna być promowana ze względu na związane z nią następstwa społeczne i środowiskowe w odniesieniu do infrastruktury i badań, kształcenia i szkolenia;
39.
podkreśla rolę ludów tubylczych i społeczności lokalnych w utrzymywaniu stabilności i równowagi regionu arktycznego; wzywa Komisję do skoncentrowania się na zapewnieniu tym społecznościom dostępu do wszystkich istotnych informacji co do wymogów unijnego jednolitego rynku, najlepszych praktyk i instrumentów finansowych; podkreśla znaczenie sprawnego transportu, łączności i sieci elektroenergetycznych, a także technologii geolokalizacji przestrzennej i telekomunikacji, w tworzeniu działalności gospodarczej na tym obszarze; przypomina Komisji o obowiązkach wynikających z rozporządzenia (UE) 2015/1775 w zakresie przedstawiania sprawozdań społeczeństwu i właściwym organom oraz informowania ich o przepisach zawartych w rozporządzeniu; podkreśla potrzebę wykorzystania wiedzy fachowej, którą dysponują społeczności lokalne i tubylcze, oraz zapewnienia większego zaangażowania, aprobaty i udziału społeczności tubylczych i lokalnych w odniesieniu do procesu podejmowania decyzji; podkreśla potrzebę koniecznego wsparcia i finansowania; w związku z tym proponuje utworzyć w Brukseli przedstawicielstwo ludów tubylczych Arktyki, tak aby ich uczestnictwo było bardziej eksponowane; wyraża opinię, że UE powinna wspierać wdrażanie w Arktyce innowacyjnych technologii, które pozwolą rozwinąć tamtejsze odnawialne źródła energii;
40.
podkreśla, że podstawowe znaczenie ma utrzymanie w Arktyce rozwiniętych w zrównoważony sposób społeczności, które dysponują najnowszymi technologiami informacyjnymi i które cechuje wysoka jakość życia, oraz że UE może odegrać znaczącą rolę w tej kwestii; podkreśla prawo ludów Arktyki do określania swoich źródeł utrzymania i uznaje ich dążenie do zrównoważonego rozwoju regionu; wzywa ESDZ i Komisję do pogłębienia dialogu z tymi ludami i do zbadania możliwości zapewnienia im środków finansowych oraz zagwarantowania, że ich głosy będą brane pod uwagę w debatach UE na temat Arktyki; z zadowoleniem przyjmuje działalność Specjalnego Sprawozdawcy ONZ ds. Sytuacji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności Ludów Tubylczych oraz mechanizmu eksperckiego ONZ w kwestii praw ludów tubylczych;
41.
podkreśla, że nauka powinna stanowić podstawę kształtowania polityki w Arktyce w zakresie ochrony środowiska naturalnego i walki ze zmianą klimatu;
42.
podkreśla istotną rolę europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w rozwoju europejskiej części Arktyki oraz pobudzaniu zrównoważonego wzrostu i tworzeniu wysokiej jakości miejsc pracy ukierunkowanych na przyszłościowe sektory; podkreśla potrzebę odpowiedzialnego i opartego na poszanowaniu gospodarowania zasobami naturalnymi Arktyki; zwraca uwagę na trwałe utrudnienia, które należy zrekompensować (art. 174 TFUE); podkreśla, jakie znaczenie w długiej perspektywie taka strategia ma w różnych dziedzinach, takich jak europejska agenda cyfrowa, zmiana klimatu, "niebieski wzrost" itp.;
43.
podkreśla znaczenie dobrej dostępności regionu Arktyki do sieci TEN-T, planowanej rozbudowy korytarzy sieci bazowej Morze Północne - Bałtyk i kraje skandynawskie - Morze Śródziemne, a także dróg dostępu drugiego poziomu, jako kluczowej struktury transportowej umożliwiającej zrównoważoną mobilność ludzi i towarów; przypomina o możliwości wykorzystania środków UE, takich jak instrument "Łącząc Europę" oraz Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) do finansowania projektów infrastrukturalnych w europejskiej części Arktyki; dostrzega znaczącą rolę Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) w tej kwestii; proponuje, aby Komisja sprawdziła możliwość szerszej międzynarodowej współpracy finansowej w zakresie rozwijania infrastruktury i połączeń, w tym systemów ICT;
44.
z zadowoleniem przyjmuje podjęte przez Komisję zobowiązanie do utrzymania co najmniej na dotychczasowym poziomie poziomu finansowania badań naukowych dotyczących Arktyki w programie "Horyzont 2020", a zwłaszcza jej zamiar wspierania wdrażania innowacyjnych technologii; wzywa Komisję do zwiększenia unijnych środków finansowych przeznaczonych na badania naukowe dotyczące Arktyki w wieloletnich ramach finansowych po 2020 r.; wzywa Komisję do dalszego i coraz lepszego wykorzystywania programu "Horyzont 2020" oraz innych programów finansowania do prowadzenia badań dotyczących Arktyki;
45.
zwraca uwagę, że arktyczne ekosystemy morskie mają kluczowe znaczenie dla ochrony globalnej różnorodności biologicznej; zwraca uwagę, że topnienie arktycznego lodu morskiego i inne zmiany w środowisku Arktyki w połączeniu z ograniczoną wiedzą naukową o zasobach morskich w tym obszarze wymagają ostrożnościowego podejścia mającego na celu przyjęcie odpowiednich środków międzynarodowych, które zapewnią długoterminową ochronę i zrównoważone wykorzystywanie zasobów morza pełnego w Arktyce;
46.
zachęca do promowania i ułatwiania międzynarodowej współpracy naukowej i badawczej wszystkich zainteresowanych stron działających w obszarze badań naukowych dotyczących Arktyki oraz tworzenia infrastruktury badawczej, ponieważ większa wiedza na temat Arktyki ma zasadnicze znaczenie dla odpowiedniego stawienia czoła wszystkim wyzwaniom; wspiera współpracę między najważniejszymi instytucjami badającymi Arktykę w celu opracowania zintegrowanego europejskiego programu badań polarnych w ramach inicjatywy EU-PolarNet, w ramach której uwzględnia się tradycyjną i lokalną wiedzę; odnotowuje, że zwrócono się do Komisji z propozycją zorganizowania w Europie w 2018 r. międzynarodowej konferencji naukowej dotyczącej Arktyki; podkreśla znaczenie pomyślnej współpracy z Kanadą i Stanami Zjednoczonymi w ramach transatlantyckiego stowarzyszenia badań oceanów;
47.
ponownie wzywa Komisję do ustanowienia w Arktyce unijnego ośrodka informacji o Arktyce dysponującego wystarczającymi środkami w celu zapewnienia wydajnego dostępu do informacji i wiedzy o Arktyce, a także pobudzenia turystyki; zwraca uwagę, że tego rodzaju unijny ośrodek informacji o Arktyce mógłby być powiązany z już istniejącymi ośrodkami arktycznymi lub z niektórymi innymi instytucjami arktycznymi, co znacznie obniżyłoby koszty;
48.
wzywa do bardziej systematycznego i długoterminowego zbierania danych pochodzących z projektów badawczych dotyczących Arktyki; wyraża ubolewanie, że rezultaty poszczególnych projektów często znikają przy przejściu z jednego okresu programowania do drugiego; apeluje do Komisji o dążenie do zachowania ciągłości podczas planowania ram badań naukowych dotyczących Arktyki na okres po roku 2020;
49.
z zadowoleniem przyjmuje wsparcie Komisji na rzecz ustanawiania chronionych obszarów morskich w Arktyce; przypomina Komisji i państwom członkowskim o celu polegającym na ochronie co najmniej 10 % obszarów przybrzeżnych i morskich w ramach celów zrównoważonego rozwoju; zwraca jednak uwagę, że ewentualny nowy wniosek dotyczący tej kwestii powinien być spójny z wynikiem dyskusji prowadzonych przez państwa arktyczne w ramach Rady Arktycznej; podkreśla, że chronione obszary morskie mają decydujące znaczenie dla ochrony ekosystemów Arktyki; przypomina o konieczności pełnego zaangażowania społeczności lokalnych w planowanie i ustanawianie tych obszarów chronionych, a także w zarządzanie nimi;
50.
podkreśla znaczenie technologii kosmicznych i działań związanych z przestrzenią kosmiczną, które mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa działalności żeglugowej, a także monitorowania środowiska i obserwowania zmiany klimatu w Arktyce; zachęca Komisję, w świetle zmian w regionie Arktyki wskazanych w komunikacie "Strategia kosmiczna dla Europy" (COM(2016)0705), do zbadania możliwości większego wykorzystania w tym regionie przyszłych i aktualnych unijnych programów satelitarnych, we współpracy z członkami Rady Arktycznej, a także do uwzględnienia potrzeb użytkowników w ramach inicjatywy GOVSATCOM; wzywa wszystkie zainteresowane strony do pełnego wykorzystania w tym względzie potencjału nawigacji satelitarnej Galileo oraz programu obserwacji i monitorowania Ziemi Copernicus;
51.
wzywa Komisję i państwa członkowskie do propagowania i wspierania koncepcji utworzenia morskiego obszaru chronionego na obszarach pełnego morza Arktyki w ramach mandatu Komisji OSPAR (Konwencję o ochronie środowiska morskiego obszaru północnowschodniego Atlantyku) w celu zakazania wszelkiej eksploatacji zasobów, w tym zasobów rybnych, na międzynarodowych wodach wokół bieguna północnego, które są objęte mandatem OSPAR;
52.
wzywa Komisję do wspierania inicjatyw mających na celu zakazanie połowów włokami dennymi na obszarach morskich istotnych pod względem ekologicznym lub biologicznym oraz na obszarach pełnego morza Arktyki;
53.
apeluje o zadbanie o to, aby określone w ramach nowej wspólnej polityki rybołówstwa cele w zakresie ochrony środowiska oraz cel ilościowy polegający na odnowie i utrzymaniu zasobów powyżej poziomów gwarantujących uzyskanie maksymalnego podtrzymywalnego połowu stanowiły podstawę wszelkiej działalności w zakresie rybołówstwa komercyjnego w regionie;
54.
wzywa UE do odgrywania wiodącej roli w zapobieganiu nieuregulowanym połowom w regionie Arktyki; jest zdania, że Unia ma do tego wszelkie prawa, zwłaszcza że państwa członkowskie są zaangażowane w zarządzanie w regionie Arktyki na wszystkich szczeblach;
55.
podkreśla, że floty rybackie UE nie mogą zagrażać różnorodności biologicznej w regionie; z zadowoleniem przyjmuje zidentyfikowanie obszarów o szczególnym znaczeniu ekologicznym i biologicznym w regionie Arktyki na mocy Konwencji o różnorodności biologicznej (CBD), gdyż jest to ważne działanie gwarantujące skuteczną ochronę różnorodności biologicznej Arktyki; podkreśla również, że duże znaczenie ma stosowanie podejścia polegającego na zarządzaniu ekosystemowym w środowisku przybrzeżnym, morskim i lądowym Arktyki, na co zwróciła uwagę grupa ekspertów Rady Arktycznej ds. zarządzania ekosystemowego; wzywa państwa do wypełniania zobowiązań wynikających z Konwencji o różnorodności biologicznej i Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza poprzez ustanowienie sieci morskich obszarów chronionych i rezerwatów morskich na Oceanie Arktycznym;
56.
zdecydowanie opowiada się za tym, aby dalszy rozwój rybołówstwa komercyjnego w regionie Arktyki odbywał się zgodnie z międzynarodowymi porozumieniami dotyczącymi tego obszaru, w tym z traktatem spitsbergeńskim z 1920 r., oraz z poszanowaniem praw państw będących stronami takich porozumień, jak i w poszanowaniu istniejących historycznych praw połowowych;
57.
wzywa Komisję do przeanalizowania możliwości usprawnienia arktycznej infrastruktury telekomunikacyjnej, włącznie z satelitami, i wystąpienia z wnioskami dotyczącymi tej kwestii, aby wesprzeć badania naukowe i monitorowanie klimatu, a także do inicjowania rozwoju lokalnego oraz żeglugi i bezpieczeństwa na morzu w regionie;
58.
ponawia sformułowany w 2014 r. apel do Komisji i państw członkowskich o podjęcie niezbędnych środków, by aktywnie ułatwić przestrzeganie - za pośrednictwem Międzynarodowej konwencji o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (MARPOL) i/lub w ramach kontroli przeprowadzanej przez państwo portu - zakazu stosowania i przewozu paliwa ciężkiego (HFO) jako paliwa dla statków pływających na morzach arktycznych, podobnie jak to zostało uregulowane na wodach otaczających Antarktydę; wzywa Komisję do uwzględnienia płynących ze stosowania paliwa ciężkiego zagrożeń dla środowiska i klimatu w analizie zagrożeń wynikających ze wzrostu żeglugi Północną Drogą Morską; wzywa Komisję, aby w związku z brakiem odpowiednich uregulowań międzynarodowych przedstawiła propozycje przepisów dotyczących statków, które po przepłynięciu wód Arktyki lub przed wypłynięciem na te wody wpływają do portów UE, z myślą o zakazaniu stosowania i przewozu paliwa ciężkiego;
59.
oczekuje na wejście w życie w latach 2017 i 2018 kodeksu polarnego IMO, który zwiększy bezpieczeństwo żeglugi w Arktyce; podkreśla znaczenie opracowania jednolitego systemu ewakuacji, ucieczki i akcji ratunkowych (EER) dla osób pracujących na morzu pełnym, który może być stosowany na platformach i statkach w Arktyce;
60.
przypomina, że na mocy Porozumienia Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) Islandia i Norwegia zobowiązały się do ochrony jakości środowiska i zapewnienia zrównoważonego wykorzystywania zasobów naturalnych zgodnie ze stosownymi przepisami prawa UE;
61.
podkreśla wzrastające zainteresowanie Chin regionem Arktyki, zwłaszcza dostępem do szlaków morskich i dostępnością zasobów energetycznych; odnotowuje zawarcie umowy o wolnym handlu między Islandią i Chinami oraz wzywa Komisję do ścisłego monitorowania skutków, jakie może ona mieć nie tylko dla zrównoważonego rozwoju gospodarczego po islandzkiej stronie regionu Arktyki, lecz również dla unijnej gospodarki i rynku wewnętrznego;
62.
przypomina, że na mocy umowy UE-Grenlandia o partnerstwie w sprawie połowów z 2007 r. UE udziela Grenlandii wsparcia finansowego dla zapewnienia odpowiedzialnego rybołówstwa i zrównoważonej eksploatacji zasobów rybnych w grenlandzkiej wyłącznej strefie ekonomicznej;
63.
wzywa do szybkiej ratyfikacji Protokołu z 2010 r. do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych (konwencji SNS) oraz do przystąpienia państw członkowskich do niego;
64.
uważa, że zaangażowanie PE i ścisła współpraca między parlamentami w sprawach dotyczących Arktyki, w szczególności z udziałem narodowych parlamentów stosownych państw członkowskich UE, mają zasadnicze znaczenie dla realizacji polityki dotyczącej Arktyki;
65.
wzywa wysoką przedstawiciel i Komisję do ścisłego monitorowania zmian klimatu, ochrony środowiska naturalnego i morskiego oraz zmian społeczno-gospodarczych i zmian w zakresie bezpieczeństwa w regionie Arktyki oraz do regularnego składania Parlamentowi i Radzie sprawozdań, w tym w zakresie realizacji unijnej polityki dotyczącej Arktyki;
66.
zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji Europejskiej, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz parlamentom państw regionu arktycznego.
1 Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0363.
2 Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ A/RES/70/1
4 Dz.U. C 436 z 24.11.2016, s. 17.
5 Dz.U. C 93 z 9.3.2016, s. 131.
6 Dz.U. C 419 z 16.12.2015, s. 153.
7 Dz.U. C 353 E z 3.12.2013, s. 77.
8 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0236.
9 Dz.U. C 136 E z 11.5.2012, s. 71.
10 Dz.U. C 9 E z 15.1.2010, s. 41.
11 Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0034.
12 Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0224.
13 Szacuje się, że w Arktyce zmagazynowane jest około półtora miliarda ton CO2;

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024