Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 2 kwietnia 2014 r. w sprawie śródokresowego przeglądu programu sztokholmskiego (2013/2024(INI)).

Śródokresowy przegląd programu sztokholmskiego

P7_TA(2014)0276

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 2 kwietnia 2014 r. w sprawie śródokresowego przeglądu programu sztokholmskiego (2013/2024(INI))

(2017/C 408/02)

(Dz.U.UE C z dnia 30 listopada 2017 r.)

Parlament Europejski,

-
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady pt. "Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości w służbie obywateli" - program sztokholmski 1 ,
-
uwzględniając program sztokholmski Rady Europejskiej zatytułowany "Otwarta i bezpieczna Europa dla dobra i ochrony obywateli" 2 ,
-
uwzględniając art. 48 Regulaminu,
-
uwzględniając wspólne posiedzenia Komisji Prawnej, Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Spraw Konstytucyjnych, które odbyły się zgodnie z art. 51 Regulaminu,
-
uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej, Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych i Komisji Spraw Konstytucyjnych oraz opinie Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A7-0153/2014),

Program sztokholmski a Traktat z Lizbony

1.
uważa, że Traktat z Lizbony oraz uznanie wiążącego charakteru prawnego Karty praw podstawowych Unii Europejskiej spowodowały istotną poprawę i wzmocnienie podstaw konstytucyjnych służących osiągnięciu przez instytucje UE i państwa członkowskie celu stworzenia obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, jednak zauważa, że niektóre obszary wymagają dodatkowych wysiłków, w szczególności pod względem wdrażania; uważa, że cel ten wymaga równego stosowania Traktatów i prawa wtórnego w całej Unii; zgadza się w związku z tym, że należy unikać klauzul opt-out i zasad specjalnych, a w razie możliwości je wyeliminować; domaga się, aby Komisja i prezydencja Rady lepiej wywiązywały się ze zobowiązania mówiącego, że "Parlament Europejski jest natychmiast i w pełni informowany na wszystkich etapach procedury" prowadzącej do zawarcia umów międzynarodowych; ubolewa z powodu opóźnień w dostosowaniu aktów byłego trzeciego filaru do nowej hierarchii norm - aktów podstawowych, delegowanych i wykonawczych - zgodnie z Traktatem z Lizbony i nową strukturą instytucyjną;

Prawo inicjatywy Komisji a zwykła procedura ustawodawcza

2.
uważa, że rozszerzenie zakresu stosowania zwykłej procedury ustawodawczej zwiększyło legitymację ustawodawstwa i zbliżyło je do obywateli poprzez zwiększenie oddziaływania Parlamentu, będącego jedyną instytucją unijną, której członkowie są wybierani w sposób bezpośredni; uważa, że w przeglądzie Traktatu w przyszłości trzeba będzie usunąć pozostałe wyjątki od stosowania zwykłej procedury ustawodawczej;
3.
zauważa, że Komisja w swoim komunikacie z dnia 20 kwietnia 2010 r. zatytułowanym "Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości dla europejskich obywateli - Plan działań służący realizacji programu sztokholmskiego" (COM(2010)0171) opowiedziała się za bardziej ambitnym reagowaniem na codzienne troski i aspiracje obywateli Europy oraz podkreśliła, że Unia musi być w stanie reagować na nieprzewidziane wydarzenia, niezwłocznie wykorzystywać pojawiające się przed nią okazje oraz przewidywać przyszłe tendencje i dostosowywać się do nich;
4.
przypomina stosowanie zwykłej procedury ustawodawczej - jako zasady obejmującej proces decyzyjny - w większej liczbie dziedzin polityki związanych z obszarem wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, określony w Traktacie wymóg przyjmowania decyzji "w sposób jak najbardziej otwarty i zbliżony do obywatela"; apeluje do Komisji, aby korzystała z prawa do inicjatywy ustawodawczej z pełnym poszanowaniem swoich kompetencji i zasad określonych w Traktatach, łącznie z zasadą pomocniczości, oraz w ścisłej współpracy ze współustawodawcami;

Parlamenty narodowe

5.
uważa, że bardziej aktywne uczestnictwo parlamentów narodowych w działaniach Unii Europejskiej, o którym mowa w protokołach nr 1 (w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej) i nr 2 (w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności) załączonych do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej miało pozytywny wpływ na rozwój i funkcjonowanie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i zwłaszcza sprawiedliwości nie tylko ze względu na lepsze zagwarantowanie poszanowania zasady pomocniczości, ale także ze względu na to, iż większe i bardziej intensywne zaangażowanie europejskich społeczeństw w proces demokratyczny wniosło istotny wkład w kształtowanie europejskiego prawa i europejskiej polityki;
6.
wzywa do zacieśnienia współpracy i ożywienia dialogu pomiędzy parlamentami narodowymi a Parlamentem Europejskim, jak również ogólnie pomiędzy instytucjami i organami UE a parlamentami narodowymi w celu dopilnowania, aby w miarę możliwości instytucje i organy UE bezpośrednio i niezwłocznie udostępniały parlamentom narodowym informacje dotyczące inicjatyw UE;

Jednolite prawo wyborcze dotyczące wyborów do Parlamentu Europejskiego

7.
zauważa, że - nawet przy braku porozumienia w sprawie jednolitej procedury wyborczej w przypadku wyborów do Parlamentu Europejskiego - odnotowano stopniowe zbliżenie systemów wyborczych, zwłaszcza za sprawą tworzenia partii politycznych i fundacji politycznych na poziomie UE, prac nad opracowaniem europejskiego statutu w oparciu o wniosek Komisji w sprawie reformy przepisów dotyczących europejskich partii politycznych oraz zakazu sprawowania podwójnego mandatu, co spowodowało, że funkcji posła do Parlamentu Europejskiego nie można łączyć z funkcją posła do parlamentu narodowego; popiera bardziej przejrzyste procedury nominowania kandydatów gwarantujące ich niezależność;
8.
uważa, że demokratyczna rola Parlamentu powinna być bardziej wyeksponowana w oczach opinii publicznej, a kampanie wyborcze do Parlamentu Europejskiego powinny skupiać się na kwestiach iście europejskich;
9.
uważa w związku z tym, że reforma procedury wyborczej stanie się w przyszłości koniecznością w celu zwiększenia legitymizacji i skuteczności Parlamentu zgodnie z zasadami określonymi w Traktatach; uważa, że taka reforma zachęci obywateli UE do uczestnictwa w wyborach europejskich w państwie członkowskim, w którym mieszkają, ale którego nie są obywatelami;
10.
niemniej jednak z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia dyrektywy Rady 2013/1/UE z dnia 20 grudnia 2012 r. zmieniającej dyrektywę 93/109/WE w odniesieniu do szczegółowych warunków wykonywania prawa kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego przez obywateli Unii mających miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami, ponieważ na mocy tej dyrektywy złagodzono obowiązki nałożone na obywateli Unii mających miejsce zamieszkania w państwie Unii Europejskiej, którego nie są obywatelami 3 , w odniesieniu do ich kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego; apeluje do usunięcia barier biurokratycznych utrudniających udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego obywatelom UE mającym miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami, i popiera współpracę między państwami członkowskimi w celu wyeliminowania tego uchybienia, które zagraża demokratycznym normom UE; ponownie wzywa do dalszych kroków w celu zagwarantowania każdemu obywatelowi UE prawa do głosowania niezależnie od faktycznego miejsca zamieszkania;

Europejska inicjatywa obywatelska

11.
z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia rozporządzenia w sprawie inicjatywy obywatelskiej 4 , na mocy którego przyznaje się obywatelom takie same uprawnienia w zakresie inicjatywy politycznej, jakimi dysponują obecnie Parlament Europejski i Rada;
12.
uważa, że inicjatywa ta może odgrywać kluczową rolę w określaniu spraw, którymi należy zająć się na szczeblu UE, i zwiększa legitymizację procedury dotyczącej kształtowania polityki na szczeblu UE;
13.
wyraża jednak ubolewanie z powodu problemów technicznych, które napotkali organizatorzy inicjatywy obywatelskiej podczas jej przeprowadzania, i wzywa Komisję do ich rozwiązania;
14.
podkreśla, że skuteczne stosowanie inicjatywy obywatelskiej utrudniają nie tylko problemy techniczne, lecz również trudności finansowe spowodowane brakiem zasobów budżetowych;

Ocena programu sztokholmskiego i jego wdrożenia

Prawa podstawowe

15.
uważa, że UE powinna promować najwyższy poziom ochrony praw człowieka i podstawowych wolności wszystkich obywateli; jest zdania, że rozdział programu sztokholmskiego poświęcony prawom obywateli jest zgodny z ambicjami w tym zakresie; zauważa jednak, że pomimo poczynionych postępów należy przyspieszyć wdrażanie tego rozdziału;
16.
przyjmuje do wiadomości komunikat Komisji i przypomina o stanowiskach przyjętych przez Parlament w sprawie ustanowienia nowych unijnych ram państwa prawa w celu poprawy zdolności UE do rozwiązania tzw. dylematu kopenhaskiego oznaczającego sytuację, w której Unia wyznacza wysokie standardydla krajów kandydujących, ale nie dysponuje sprawnymi narzędziami dla obecnych państw członkowskich, których celem musi być zapewnienie przestrzegania przez wszystkie państwa członkowskie wspólnych wartości zapisanych w art. 2 TUE, z myślą o ciągłości "kryteriów kopenhaskich" w oczekiwaniu na zmianę rozporządzenia ustanawiającego Agencję Praw Podstawowych 5 , do czego wielokrotnie wzywał Parlament;
17.
W tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji zatytułowany "Nowe ramy unijne na rzecz umocnienia praworządności" (COM(2014)0158) oraz oczekuje na współpracę z Komisją w zakresie skutecznego wdrożenia tych ram; podkreśla jednak, że nadal konieczna jest regularna ocena zgodności państw członkowskich z podstawowymi wartościami UE zgodnie z art. 2 TUE; przyjmuje do wiadomości specjalne znaczenie ekspertyzy i wskazówek Komisji Weneckiej i przypomina, że Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej, sieć sądowa i inne niezależne struktury eksperckie również powinny przyczynić się do oceny zagrożeń dla praworządności;
18.
obawia się, że kryzys gospodarczy może przeobrazić się w kryzys demokracji i uważa, że do obrony osiągnięć demokracji, praworządności i podstawowych wolności, walki z szerzącym się w Europie populizmem i dalszego umocnienia obywatelstwa UE niezbędny jest silny impuls polityczny oraz przejrzyste funkcjonowanie krajowych i europejskich instytucji demokratycznych; jest zaniepokojony przejawami otwartej nietolerancji dla mobilności obywateli UE, która ma na celu ograniczanie praw pracowniczych w niektórych nowych państwach członkowskich;
19.
uważa, że należy zwracać większą uwagę na reagowanie na szczególną sytuację słabszych grup społecznych oraz na intensywniejszą walkę z rasizmem, ksenofobią, antysemityzmem, nietolerancją religijną, wrogością wobec muzułmanów, Romów, osób homoseksualnych i transseksualnych;
20.
jest zdania, że ogromne znaczenie ma przyjęcie i skuteczne wdrożenie ustawodawstwa podejmującego problem przestępstw z nienawiści i mowy nienawiści oraz osób propagujących, popierających i dopuszczających się tych czynów; wzywa do dalszych prac nad takim ustawodawstwem z pełnym poszanowaniem zasady pomocniczości;
21.
wyraża ubolewanie z powodu braku postępów we wdrażaniu krajowych strategii integracji Romów i utrzymującego się zjawiska rasizmu wobec Romów oraz ich dyskryminacji na terenie całej Unii, w tym segregacji romskich dzieci w szkołach; wzywa państwa członkowskie do wzmożenia wysiłków w zakresie egzekwowania podstawowych praw Romów oraz ich włączenia społecznego poprzez jak najszybsze wdrożenie zaleceń określonych w zaleceniu Rady z dnia 9 grudnia 2013 r. w sprawie skutecznych środków integracji Romów w państwach członkowskich 6 ; wzywa Komisję i państwa członkowskie do finansowego wspierania organizacji romskich i do angażowania ich we wszystkie strategie polityczne dotyczące Romów;
22.
podkreśla fakt, że zasada uniwersalności dotyczy praw podstawowych i równego traktowania; w związku z tym wzywa Radę, by przyjęła wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie niedyskryminacji; ubolewa nad nieodpowiednim stanem strategii politycznych dotyczących włączenia osób niepełnosprawnych oraz niedostatecznym zakresem uwzględniania ich praw;
23.
wyraża zadowolenie z przyjęcia dyrektywy 2012/29/UE ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw 7 , która zwraca szczególną uwagę na ochronę osób w trudnej sytuacji, takich jak kobiety i dzieci; podkreśla, że grupy te często padają ofiarą wszelkich rodzajów przemocy, w tym przemocy domowej; zaleca przeprowadzenie szczegółowego dochodzenia w sprawie tak poważnych naruszeń praw człowieka, a także ich dokładnego określenia i ścigania; z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie dyrektywy 2011/99/UE 8  w sprawie europejskiego nakazu ochrony i dyrektywy 2011/36/UE w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar 9  (dyrektywa zapobiegająca handlowi ludźmi); zwraca się do państw członkowskich z wnioskiem o jak najszybszą transpozycję i wdrożenie powyższych dyrektyw;
24.
przywołuje własne dochodzenie w sprawie masowej inwigilacji elektronicznej obywateli UE; przypomina poważną obawę, jaką wyraził w rezolucji z dnia 4 lipca 2013 r. w sprawie programu inwigilacji amerykańskiej Agencji Bezpieczeństwa Narodowego, służb wywiadowczych w różnych państwach członkowskich i wpływu na prywatność obywateli UE 10 ; uważa, że masowa inwigilacja stanowi poważne wyzwanie dla unijnych zasad demokracji, praworządności i praw podstawowych, oraz opowiada się za zorganizowaniem należytej i skutecznej kontroli parlamentarnej i sądowniczej oraz bezpieczeństwa na szczeblu Unii i państw członkowskich; za zasadnicze uważa wprowadzenie mechanizmów kontroli i równowagi, w szczególności poprzez przyjęcie ram prawnych UE w zakresie ochrony danych, które powinny zapewnić pełne przestrzeganie praw podstawowych; uważa, że należy podjęć działania w odniesieniu do inwigilacji zagrażającej bezpieczeństwu wewnętrznemu UE; wzywa Radę Europejską, aby zareagowała na zalecenia i postulaty zawarte w rezolucji z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie w sprawie realizowanych przez NSA amerykańskich programów nadzoru, organów nadzoru w różnych państwach członkowskich oraz ich wpływu na prawa podstawowe obywateli UE oraz na współpracę transatlantycką w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych;
25.
uważa, że odpowiedni proces rozliczalności jest niezbędny do skutecznej ochrony i skutecznego propagowania praw człowieka oraz do zapewnienia legalnych i skutecznych strategii bezpieczeństwa opartych na praworządności; apeluje do Komisji, aby zaproponowała mechanizm rozliczalności mający na celu zwiększenie zdolności UE i państw członkowskich do zapobiegania naruszaniu praw człowieka, prowadzenia dochodzeń i dochodzenia roszczeń w przypadku naruszeń praw człowieka na szczeblu UE, zwłaszcza tych popełnionych w kontekście domniemanego transportu i nielegalnego przetrzymywania więźniów przez CIA w europejskich więzieniach;
26.
podkreśla, że przystąpienie Unii do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC), przewidziane w art. 6 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, wzmocni jeszcze ochronę praw podstawowych w Unii, która jest zapewniona na podstawie Karty praw podstawowych i orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości;
27.
stwierdza, że przystąpienie do tej konwencji zapewni obywatelom i innym osobom, za które Unia ponosi odpowiedzialność, w odniesieniu do działania Unii, ochronę analogiczną do tej, z której już korzystają w odniesieniu do działania poszczególnych państw członkowskich; przypomina, że jest to rozwiązanie tym bardziej odpowiednie, ponieważ państwa członkowskie przekazały Unii ważne kompetencje, zwłaszcza w dziedzinach dotyczących przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości;
28.
z zadowoleniem przyjmuje projekt porozumienia opracowany przez 47 państw członkowskich Rady Europy i Unię Europejską w sprawie przystąpienia UE do europejskiej konwencji praw człowieka i czeka na pozytywną opinię Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej na temat uzgodnionego tekstu; wzywa Parlament i Radę do szybkiego ratyfikowania tego porozumienia po wydaniu ostatecznego orzeczenia przez Trybunał Sprawiedliwości;
29.
z zadowoleniem przyjmuje fakt, że przystąpienie do konwencji zapewni obywatelom i innym osobom, za które Unia ponosi odpowiedzialność, istotną dodatkową ochronę zwłaszcza w kontekście przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości; podkreśla zbyt odległy termin zakończenia negocjacji akcesyjnych i wyraża ubolewanie, że UE nadal nie przystąpiła do konwencji; przypomina, że przystąpienie UE do konwencji zależy od ratyfikacji nie tylko przez państwa członkowskie, lecz przez pozostałe kraje będące jej stronami; wzywa wszystkie zainteresowane strony do jak najszybszego dokonania ratyfikacji;
30.
stanowczo potępia blokowanie i opóźnienia, jakich UE doświadczyła podczas negocjacji w sprawie przystąpienia do EKPC, i wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do przyspieszenia procedur przystąpienia UE do EKPC oraz do zaniechania w przyszłości dalszych prób podważenia jej roli oraz zakresu wynikających z niej kompetencji i uprawnień związanych z prawami człowieka i prawami podstawowymi obywateli i rezydentów;
31.
apeluje o przyjęcie przeglądu rozporządzenia w sprawie dostępu do dokumentów 11  w oparciu o wnioski Parlamentu;
32.
zwraca się do Komisji i państw członkowskich z prośbą o rozwój konkretnych narzędzi opartych na nowych technologiach informacyjno-komunikacyjnych w celu umożliwienia wymiany najlepszych praktyk na szczeblu europejskim w zakresie zwalczania dyskryminacji;
33.
podkreśla, jak ważne jest uwzględnienie aspektu płci we wszelkich strategiach integracji osób niepełnosprawnych, imigrantów, Romów i innych mniejszości oraz osób wykluczonych;

Współpraca sądowa w sprawach cywilnych i karnych

34.
odnotowuje, że program sztokholmski ma na celu ułatwienie swobodnego przepływu obywateli i rezydentów UE poprzez obronę i poszanowanie wszystkich praw i obowiązków wynikających z europejskiej przestrzeni sprawiedliwości oraz że współpraca sądowa stanowi główne narzędzie na rzecz osiągnięcia tego celu;
35.
przyznaje, że inicjatywy w dziedzinie wzajemnego uznawania sytuacji prawnych, orzeczeń i dokumentów odgrywają bardzo ważną rolę w tym względzie, ponieważ wzajemne uznawanie pozostawia systemy prawne państw członkowskich w niezmienionej formie, ale zmniejsza obciążenia finansowe i administracyjne oraz przeszkody prawne dla obywateli, rodzin i przedsiębiorstw korzystających z przysługujących im na mocy Traktatu swobód, a jednocześnie są zgodne z zasadami praworządności i prawami podstawowymi;
36.
przypomina, że program sztokholmski zawiera szereg ważnych inicjatyw w dziedzinie prawa cywilnego, w tym łatwiejsze uznawanie wyroków, ogólnounijną ważność testamentów, uproszczone procedury akceptacji dokumentów publicznych, prostsze egzekwowanie spłaty zadłużenia na szczeblu transgranicznym i unijne inicjatywy w dziedzinie szkoleń prawnych;
37.
zauważa, że w tej dziedzinie przyjęto do tej pory tylko trzy akty prawne, mianowicie przekształcone rozporządzenie Bruksela I 12 , rozporządzenie w sprawie dziedziczenia 13  i rozporządzenie Rzym III 14 , z których obecnie obowiązuje tylko to trzecie, oraz że chociaż Komisja złożyła znaczącą liczbę wniosków, do których przedstawienia wezwano w programie sztokholmskim, szereg ważnych wniosków, w tym związane z wzajemnym uznawaniem skutków aktów stanu cywilnego i 14. dyrektywa w sprawie prawa spółek, nadal pozostaje do realizacji;
38.
uważa, że wzajemne uznawanie wymaga, aby obywatele i pracownicy wymiaru sprawiedliwości ufali nawzajem swoim instytucjom prawnym; odnotowuje, że wzmocnienie prawdziwie europejskiej kultury prawnej, w ramach której w pełni przestrzega się praw podstawowych, zasady pomocniczości i zasady niezawisłości sądów, ustanowienie wspólnych standardów oraz zrozumienie innych systemów prawnych, szczególnie poprzez kształcenie się, odgrywają bardzo ważną rolę we wzmacnianiu wzajemnego uznawania i zaufania; podkreśla, że wzajemne uznawanie i zaufanie mogą prowadzić do stopniowych zmian w krajowych tradycjach dotyczących prawa cywilnego poprzez wymianę najlepszych praktyk pomiędzy państwami członkowskimi; uważa, że taka wymiana nie powinna umniejszać wartości krajowych tradycji prawnych;
39.
odnotowuje, że inicjatywy ustawodawcze w dziedzinie prawa cywilnego koncentrowały się dotychczas w dużej mierze na prawie materialnym; wzywa do położenia w przyszłości większego nacisku na prawo procesowe;
40.
zachęca Komisję do podjęcia skutecznych działań w kierunku ustanowienia konwencji o orzeczeniach międzynarodowych, która realizowałaby cele podobne do założonych w rozporządzeniu Bruksela I;
41.
z zadowoleniem przyjmuje wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów niewykonawczych spółek, których akcje są notowane na giełdzie 15 ; podkreśla potrzebę zwalczania utrzymującego się zjawiska "szklanego sufitu", które pozostaje jedną z głównych przeszkód w rozwoju ścieżek kariery kobiet;
42.
z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia w sprawie promowania swobodnego przepływu obywateli i przedsiębiorstw poprzez uproszczenie procedur uznawania pewnych dokumentów urzędowych prowadzące do wyeliminowania biurokracji oraz istniejącego dystansu dzielącego instytucje UE i jej obywateli;
43.
wzywa Komisję, aby, przyjmując kompleksowe podejście - zgodnie z wcześniejszymi zobowiązaniami i w następstwie ponawianych wniosków Parlamentu - przedłożyła wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie wzajemnego uznawania skutków prawnych wszystkich aktów stanu cywilnego w UE, aby zlikwidować dyskryminujące bariery prawne i administracyjne dla obywateli płci męskiej i żeńskiej oraz ich rodzin, którzy chcą korzystać z prawa do swobodnego przepływu osób, oraz aby umożliwić europejskim obywatelom i rezydentom oraz ich rodzinom utrzymanie na terytorium całej Unii Europejskiej obowiązujących praw przypisanych do stanu cywilnego uznawanego już przez szereg jurysdykcji europejskich;
44.
ponownie wzywa do przyjęcia europejskiego kodeksu międzynarodowego prawa prywatnego.
45.
wzywa Komisję do dalszego rozwoju programu e-sprawiedliwość, aby zapewnić obywatelom bezpośredni dostęp online do informacji prawnych i wymiaru sprawiedliwości;
46.
uznaje postęp poczyniony do tej pory w ramach harmonogramu działań dotyczących umocnienia praw procesowych osób podejrzanych i oskarżonych w postępowaniach karnych, w tym przyjęcie dyrektyw dotyczących prawa do tłumaczenia ustnego i pisemnego 16 , prawa do informacji w postępowaniu karnym 17  oraz prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym 18 ; wzywa do ich terminowej i należytej transpozycji oraz do organizowania szkoleń dla urzędników rządowych, sędziów, prokuratorów i adwokatów; przypomina, że środki te mają zasadnicze znaczenie dla właściwego funkcjonowania współpracy sądowniczej UE w sprawach karnych, zwłaszcza w odniesieniu do wdrażania środków opartych na zasadzie wzajemnego uznawania, takich jak europejski nakaz aresztowania, oraz że bardzo istotne są dalsze postępy w zakresie ochrony praw podejrzanych i oskarżonych; odnotowuje wnioski w sprawie pomocy prawnej, domniemania niewinności i gwarancji dla dzieci; zdecydowanie uważa, że aby zapewnić skuteczne wdrożenie dyrektywy w sprawie prawa dostępu do adwokata, należy w szczególności skutecznie zagwarantować dostęp do adwokata; wzywa do dyskusji nad ochroną świadków i osób zgłaszających przypadki naruszenia; apeluje, aby jednym z priorytetów programu posztokholmskiego było wzmocnienie praw procesowych osób podejrzanych i oskarżonych w postępowaniach karnych, i przypomina, że przedmiotowy harmonogram działań nie jest wyczerpujący;
47.
ubolewa nad tym, że niewykonane pozostają dalsze prace w związku z tymczasowym aresztowaniem, zatrzymaniem administracyjnym i zatrzymaniem małoletnich, w których przypadku w wielu państwach członkowskich normy znacznie odbiegają od praw człowieka i innych norm międzynarodowych; uznaje potrzebę dokonania oceny skuteczności prac nieustawodawczych w zakresie obowiązujących decyzji ramowych, potrzebę powszechnego dostrzegania problemów z przepisami i praktyką w zakresie tymczasowego aresztowania na terenie Europy, które zostały zidentyfikowane w ramach konsultacji Komisji, a także potrzebę zaangażowania się w ponowne podjęcie zagadnienia dotyczącego ustalenia minimalnych, możliwych do wyegzekwowania norm związanych z tymczasowym aresztowaniem w drodze działań ustawodawczych; wzywa Komisję do ponownego zbadania sprawy ustalenia takich norm związanych z tymczasowym aresztowaniem, zatrzymaniem administracyjnym i zatrzymaniem małoletnich w drodze działań ustawodawczych;
48.
zdecydowanie uważa, że spójność zasad stosowanych w ramach rozwijania unijnej przestrzeni sprawiedliwości w sprawach karnych powinna stać się priorytetem oraz że instytucje UE powinny ze sobą ściśle współpracować w tym zakresie, jak zostało to podkreślone w rezolucji Parlamentu z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie podejścia UE do prawa karnego 19 ;
49.
uważa, że należy wzmocnić wzajemne zaufanie pomiędzy państwami członkowskimi przez harmonizowanie poszanowania praw podstawowych w związku z postępowaniem karnym, przedsięwzięcie wspólnych środków w celu zapewnienia właściwego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości i więzień, które często są źródłem braku zaufania między państwami członkowskimi, oraz że wzajemne uznawanie i harmonizacja unijnego prawa karnego nie mogą postępować bez poważnych informacji zwrotnych na temat wdrażania tych zasad na szczeblu państw członkowskich;
50.
przychylnie odnosi się do wniosku w sprawie rozporządzenia Rady ustanawiającego Prokuraturę Europejską (COM(2013)0534); jest przekonany, że ustanowienie Prokuratury Europejskiej stanowiłoby ważny krok w kierunku dalszego rozwoju unijnej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości; ponadto z zadowoleniem przyjmuje wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust) (COM(2013)0535);
51.
uważa, że konieczne jest podjęcie większych wysiłków w celu wdrożenia zasady wzajemnego uznawania postanowień sądów w zakresie wykonywania wyroków karnych;
52.
uważa, że skuteczny, dostępny, sprawiedliwy i zgodny z prawami podstawowymi wymiar sprawiedliwości stanowi siłę napędową demokracji, zaufania i dobrobytu obywateli oraz dobrze prosperującej gospodarki;
53.
z zadowoleniem przyjmuje niezmienne starania instytucji UE i państw członkowskich na rzecz zapewnienia powszechnego wsparcia dla Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) jako najważniejszego instrumentu zapewniającego sprawiedliwość ofiarom przestępstw podlegających prawu międzynarodowemu oraz instrumentu promowania poszanowania międzynarodowego prawa humanitarnego i praw człowieka, a także na rzecz współpracy z tymże Trybunałem; zachęca wszystkie państwa członkowskie do zawarcia umów ramowych z MTK, zwłaszcza w sprawie relokacji świadków, tymczasowego zwalniania, relokacji osób uniewinnionych i wykonywania wyroków; wzywa państwa członkowskie UE jako strony Rzymskiego Statutu MTK do zapewnienia Trybunałowi zasobów niezbędnych do wypełniania jego prerogatyw i orzekania w sposób zdecydowany, sprawiedliwy i przejrzysty;
54.
podkreśla konieczność odpowiedniego przeszkolenia urzędników (funkcjonariuszy policji, pracowników służby zdrowia, służby sądowej itp.), którzy prawdopodobnie będą stykać się z przypadkami, w których integralność cielesna, psychiczna i seksualna danej osoby uznana zostanie za zagrożoną, szczególnie z kobietami, które padły ofiarą przemocy na tle płciowym; zwraca się do państw członkowskich z prośbą o wsparcie pracy społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności organizacji pozarządowych, organizacji kobiet i innych organizacji ochotniczych udzielających specjalistycznego wsparcia oraz o współpracę z tymi podmiotami w zakresie udzielania pomocy kobietom, które padły ofiarami przemocy ze względu na płeć;
55.
wzywa państwa członkowskie do ratyfikowania konwencji stambulskiej w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, a Komisję - do niezwłocznego przedłożenia wytycznych negocjacyjnych w sprawie przystąpienia UE do tej konwencji;

Bezpieczeństwo wewnętrzne

56.
odnotowuje postępy poczynione przez państwa członkowskie i Komisję w kontekście strategii bezpieczeństwa wewnętrznego i cyklu polityki UE w zakresie zwalczania zorganizowanej i poważnej przestępczości międzynarodowej, zwłaszcza w następujących obszarach: walka z terroryzmem, zorganizowana przestępczość międzynarodowa (w tym przestępstwa gospodarcze), cyberprzestępczość, przestępczość, którą ułatwia korzystanie z internetu, np. pornografia dziecięca, ochrona infrastruktury krytycznej, walka z korupcją, praniem pieniędzy, finansowaniem terroryzmu, agresywną radykalizacją i nielegalnym handlem bronią palną; zwraca jednak uwagę, że we wszystkich tych dziedzinach trzeba poczynić dalsze postępy;
57.
podkreśla, że handel ludźmi stanowi bardzo poważne przestępstwo, którego ofiarami padają zwłaszcza kobiety, oraz pogwałcenie praw człowieka i naruszenie godności ludzkiej, czego Unia nie może tolerować; wyraża ubolewanie z powodu rosnącej liczby ofiar handlu ludźmi z UE i do UE pomimo wejścia w życie w grudniu 2011 r. dyrektywy w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi; wzywa państwa członkowskie do zwiększenia wysiłków w celu zahamowania tej niepokojącej tendencji poprzez zapewnienie opracowania i wdrożenia - zgodnie z powyższą dyrektywą - wspólnej, skoordynowanej i ambitnej strategii europejskiej, a także ustawodawstwa i środków na rzecz walki z przemytem ludzi i handlem ludźmi oraz z międzynarodowymi sieciami przestępczości zorganizowanej, które będą skupiały się w szczególności na kobietach i nieletnich; podkreśla, że działania mające na celu zwalczanie handlu ludźmi, przymusowej pracy, nielegalnej imigracji i przemytu muszą koncentrować się na przyczynach problemu;
58.
ubolewa nad faktem, że plan działania UE na lata 2010-2013w obszarze poprawy bezpieczeństwa chemicznego, biologicznego, radiologicznego i jądrowego (CBRJ) (COM(2009)0273) nie został w pełni zrealizowany czy włączony przez państwa członkowskie do krajowych decyzji politycznych; wzywa zatem UE i państwa członkowskie do zacieśnienia współpracy i koordynacji w obszarze CBRJ na szczeblu regionalnym i europejskim oraz, z tego względu, wzywa również Radę do zapewnienia koordynacji między władzami krajowymi i Koordynatorem ds. Zwalczania Terroryzmu;
59.
wzywa Komisję do zintensyfikowania i wzmożenia swoich starań na rzecz ochrony interesów finansowych Unii i do zakończenia opóźnionej reformy Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych w pełni uwzględniającej ochronę danych i praw osób podejrzanych w oparciu o właściwe definicje z zakresu prawa karnego;
60.
z zadowoleniem przyjmuje porozumienie osiągnięte w odniesieniu do wniosku dotyczącego dyrektywy w sprawie zamrożenia i konfiskaty dochodów pochodzących z działalności przestępczej w Unii Europejskiej (COM(2012)0085); przypomina, że konfiskata dochodów pochodzących z działalności przestępczej jest jednym z najskuteczniejszych narzędzi walki z organizacjami przestępczymi;
61.
zdecydowanie uważa, że w ramach unijnej polityki przeciwdziałania terroryzmowi należy podjąć problem radykalizacji grup/osób w społeczeństwach europejskich i wyraźnej tendencji do indywidualizacji działań terrorystycznych w naszych społeczeństwach; wzywa do lepszej koordynacji działań wszystkich służb UE odpowiedzialnych za wdrażanie unijnej strategii przeciwdziałania terroryzmowi, mianowicie Koordynatora UE ds. Zwalczania Terroryzmu, Europolu, Stałego Komitetu Współpracy Operacyjnej w zakresie Bezpieczeństwa Wewnętrznego (COSI), Komisji Polityki Spójności Terytorialnej (aspekty zewnętrzne) i Eurojustu;
62.
wyraża ubolewanie w związku z tym, że w komunikacie z dnia 10 kwietnia 2013 r. pt. "Drugie sprawozdanie na temat realizacji strategii bezpieczeństwa wewnętrznego UE" (COM(2013)0179) Komisja jest mało krytyczna względem działań prowadzonych w ramach tej strategii, potwierdzając te same priorytety co w pierwotnym komunikacie z listopada 2010 r. i nie uwzględniając zwłaszcza konsekwencji wprowadzenia Karty praw podstawowych, której większość artykułów ma zastosowanie nie tylko do obywateli europejskich, ale również do wszystkich osób obecnych na terytorium UE;
63.
przypomina, że Parlament Europejski jest obecnie pełnoprawnym podmiotem instytucjonalnym w dziedzinie strategii politycznych dotyczących bezpieczeństwa i jest w związku z tym uprawniony do czynnego udziału w procesie określania cech i priorytetów strategii bezpieczeństwa wewnętrznego, jak również w procesie oceny tych instrumentów, w tym poprzez monitorowanie wdrażania strategii bezpieczeństwa wewnętrznego, prowadzone wspólnie przez Parlament Europejski, parlamenty narodowe i Radę na mocy art. 70 i 71 TFUE; uważa, że Parlament Europejski powinien odgrywać istotną rolę w procesie oceny i określania wewnętrznych strategii bezpieczeństwa, gdyż mają one zasadniczy wpływ na prawa podstawowe wszystkich osób zamieszkujących w UE; podkreśla zatem, że należy zadbać o to, by te strategie polityczne wchodziły w zakres kompetencji jedynej instytucji europejskiej wyłanianej w wyborach bezpośrednich, która odpowiada za kontrolę i nadzór demokratyczny;
64.
uważa, że właściwa ocena wdrożenia, skutków oraz konkretnych wyników polityk i prawodawstwa w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego, analiza zagrożeń wymagających interwencji, uwzględnienie zasad proporcjonalności i konieczności oraz debata demokratyczna to zasadnicze warunki skuteczności strategii bezpieczeństwa wewnętrznego;
65.
podkreśla, że obecna strategia bezpieczeństwa wewnętrznego przestanie obowiązywać w 2014 r.; wzywa Komisję do rozpoczęcia prac nad przygotowaniem nowej strategii na lata 2015-2019, która uwzględni wejście w życie Traktatu z Lizbony i włączenie Karty praw podstawowych do prawa Unii; wzywa Radę do należytego uwzględnienia wkładu Parlamentu w odniesieniu do nowej strategii bezpieczeństwa wewnętrznego, zanim strategia ta zostanie przyjęta; odnotowuje związane z tym analizy Europolu, w tym analizę ryzyka;
66.
przyjmuje do wiadomości, że przestępczość transgraniczna w UE stale rośnie i w związku z tym podkreśla znaczenie dostatecznego finansowania agencji zajmujących się współpracą organów ścigania; uważa, że obecny "krajobraz" różnych instrumentów, kanałów i narzędzi wymiany informacji między europejskimi organami ścigania jest skomplikowany i rozproszony, co prowadzi do nieskutecznego wykorzystywania dostępnych instrumentów oraz nieodpowiedniego nadzoru demokratycznego i nieodpowiedniej rozliczalności na szczeblu UE; wzywa do opracowania zorientowanej na przyszłość wizji dotyczącej sposobu kształtowania i optymalizowania wymiany danych pomiędzy organami ścigania w UE przy jednoczesnym zagwarantowaniu praw podstawowych, w tym solidnego poziomu ochrony danych; zauważa, że konieczne jest zwiększenie wzajemnego zaufania pomiędzy organami ścigania w celu usprawnienia wymiany informacji;
67.
odrzuca pojęcie nadzoru prognostycznego bez wstępnego podejrzenia, w szczególności wniosek w sprawie danych dotyczących przelotu pasażera oraz pomysł unijnego systemu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów; wzywa Komisję do uchylenia dyrektywy w sprawie zatrzymywania danych 20 ;
68.
wzywa Komisję do zachęcania państw członkowskich, aby zakładały ośrodki pomocy na obszarach o dużym natężeniu prostytucji w celu zapewnienia ofiarom natychmiastowej pomocy psychologicznej i fizycznej;
69.
wzywa Komisję do szybkiego przedstawienia wniosków mających na celu włączenie instrumentów w dziedzinie transgranicznej współpracy policyjnej, przyjętych w ramach byłego trzeciego filaru - takich jak decyzja w sprawie konwencji z Prüm i inicjatywa szwedzka - do ram prawnych Traktatu z Lizbony;
70.
z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący nowego rozporządzenia w sprawie Europolu oparty na nowej podstawie prawnej przewidzianej w Traktacie z Lizbony i ma nadzieję na szybkie przeprowadzenie tej ważnej procedury ustawodawczej w pełnej zgodności z postanowieniami Traktatu, aby Europol mógł skuteczniej spełniać swoje zadanie zwalczania zorganizowanej przestępczości transgranicznej;
71.
wyraża ubolewanie, że Unia Europejska nie posiada jeszcze odpowiednich zasobów, aby móc zapobiegać klęskom żywiołowym czy katastrofom spowodowanym przez człowieka oraz reagować na nie;

Granice i wizy

72.
z zadowoleniem przyjmuje zakończenie negocjacji w sprawie pakietu dotyczącego ładu Schengen; wzywa Komisję do wypełnienia w pełni swojej roli jako koordynatora ocen ładu Schengen oraz gwaranta Traktatów, aby uniknąć każdej sytuacji, która mogłaby zagrozić funkcjonowaniu strefy Schengen; przypomina, że obszar Schengen opiera się na wzajemnym zaufaniu, a każde państwo członkowskie wywiązuje się ze swoich obowiązków, w tym z kontroli granic zewnętrznych, zgodnie z postanowieniami kodeksu granicznego Schengen, obejmującego również wykorzystywanie dostępnych technologii; przypomina, jak istotna jest walka z handlem i przemytem na granicach, zwłaszcza przemytem migrantów; powtarza swoje stanowisko, że strefa Schengen powinna, bez dalszej zwłoki, zostać powiększona o Rumunię i Bułgarię;
73.
uważa zniesienie kontroli na wewnętrznych granicach za jedno z najważniejszych osiągnięć integracji europejskiej; oczekuje od Komisji zwracania szczególnej uwagi na brak kontroli na wewnętrznych granicach i zdecydowanie odrzuca wszelkie próby ograniczenia swobody przepływu osób, które są sprzeczne z dorobkiem prawnym UE;
74.
przyjmuje do wiadomości, że strefa Schengen ma wyjątkowy charakter i jak dotąd rozwijana jest krok po kroku; uważa jednak, że niezbędna jest długofalowa refleksja nad jej dalszym rozwojem; uważa, że zewnętrzne granice strefy Schengen powinny być w przyszłości strzeżone przy wsparciu europejskiej straży granicznej przeszkolonej w zakresie standardów praw człowieka;
75.
z zadowoleniem przyjmuje reformę mandatu Fronteksu oraz porozumienie w sprawie EUROSUR; z zadowoleniem przyjmuje nowe przepisy dotyczące nadzoru granic morskich, dzięki którym priorytetem stało się również ratowanie życia migrantów, a także poszanowanie praw człowieka należnych migrantom i osobom ubiegającym się o azyl, w tym zasady non-refoulement; przypomina, że Unia i państwa członkowskie podczas interwencji na pełnym morzu lub przy prowadzeniu nadzoru zewnętrznych granic Unii powinny przestrzegać prawa międzynarodowego, wspólnotowego dorobku prawnego oraz w szczególności orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka;
76.
jest głeboko zasmucony i ubolewa w związku z tragicznymi przypadkami śmiertelnymi na granicach UE, zwłaszcza na Morzu Śródziemnym; przypomina, że zdarzenia u wybrzeży Lampeduzy powinny stać się momentem przełomowym dla UE oraz że jedynym sposobem zapobieżenia kolejnej tragedii jest przyjęcie skoordynowanego podejścia opartego na solidarności i odpowiedzialności oraz wspieranego przez wspólne instrumenty;
77.
zwraca się do Komisji o informacje na temat sytuacji w ośrodkach dla uchodźców, w tym na temat poszanowania w nich praw człowieka, oraz apeluje o podjęcie przez Komisję inicjatyw na rzecz działania takich ośrodków w przyszłości;
78.
wyraża zaniepokojenie rosnącą liczbą ofiar śmiertelnych, zwłaszcza na morzu, i przypadkami naruszania praw człowieka podczas podejmowanych przez nielegalnych migrantów prób dostania się na terytorium UE; zwraca się do Komisji, aby informowała Parlament przed zawarciem jakiejkolwiek umowy między Fronteksem a państwem trzecim; nalega, aby w porozumieniach takich przewidywać rygorystyczne zabezpieczenia, aby zapewnić pełne przestrzeganie norm praw człowieka, również w odniesieniu do powrotów, wspólnego patrolowania, poszukiwań oraz akcji ratunkowych lub przechwytywania;
79.
przypomina o kluczowej roli Fronteksu i Europejskiego Kolegium Policyjnego w szkoleniu pracowników organów ścigania i funkcjonariuszy straży granicznej w kontekście wykonywania orzeczeń i egzekwowania prawa przy poszanowaniu praw człowieka przynależne migrantom;
80.
zdecydowanie popiera wezwanie Rady Europejskiej do umocnienia roli Fronteksu zgodnie z programem sztokholmskim, aby zwiększyć zdolności agencji w zakresie skuteczniejszego reagowania na zmienne przepływy migracyjne;
81.
ubolewa nad późnym przejściem na system informacyjny Schengen drugiej generacji oraz nad poniesionymi zwiększonymi kosztami; podkreśla, że te nowe systemy muszą obecnie pomyślnie przejść test codziennego użytkowania; przypomina swój postulat, "by nie wprowadzać nowych instrumentów zarządzania granicami ani szeroko zakrojonych systemów przechowywania danych, dopóki istniejące narzędzia nie będą konieczne oraz nie będą w pełni funkcjonować i gwarantować bezpieczeństwa i niezawodności"; jest głęboko zaniepokojony zgłaszanymi atakami hackerów na system informacyjny Schengen i uważa, że należy omówić kwestię outsourcingu w zakresie zarządzania dużymi europejskimi systemami informatycznymi i ich działania; apeluje do Komisji, aby przedstawiła we właściwym terminie oceny tych systemów, co przewidują odpowiednie instrumenty prawne; ubolewa nad brakiem postępów w zakresie wykorzystywania bezpiecznych dokumentów źródłowych;
82.
z zadowoleniem przyjmuje postępy w dziedzinie wspólnotowego dorobku prawnego w odniesieniu do wiz, ale wzywa też do lepszego wdrażania obowiązujących zasad; uważa, że wspólne ośrodki przyjmowania wniosków wizowych okazały się przydatnym narzędziem, które mogłoby stać się w przyszłości normą; jest zdania, że międzyinstytucjonalna dyskusja na temat celów wspólnej polityki wizowej powinna określić kroki w kierunku dalszej harmonizacji procedur wizowych, w tym wspólnych zasad dotyczących wydawania wiz; wzywa do zawarcia kolejnych umów o ułatwieniach wizowych oraz do monitorowania i usprawnienia obecnych;
83.
apeluje do państw członkowskich o wykorzystanie obecnie obowiązujących przepisów kodeksu wizowego i kodeksu granicznego Schengen pozwalających na wydawanie wiz humanitarnych oraz o ułatwienie zapewniania tymczasowego schronienia obrońcom praw człowieka, których życie w państwach trzecich jest zagrożone;
84.
wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do zwiększania mobilności pracowników przez dopuszczanie możliwości wiz tymczasowych oraz ułatwianie procesu ponownego składania wniosku osobom, które są już w systemie; uważa, że skutecznie zwiększyłoby to mobilność pracowników, gwarantując pewność prawa i zwiększając wewnętrzną mobilność w UE;
85.
wzywa Komisję do dalszego ulepszania obowiązujących umów o ułatwieniach wizowych między Unią a jej wschodnimi sąsiadami, jak również do prac prowadzących do utworzenia obszaru podróży bezwizowych, umożliwiającego kontakty międzyludzkie;

Azyl i migracja

86.
przypomina, że Rada Europejska podkreśliła w programie sztokholmskim, że "dobrze zarządzana migracja może być korzystna dla wszystkich zainteresowanych stron"; oczekuje dalszych postępów w przyjmowaniu ustawodawstwa w dziedzinie legalnej migracji oraz wzywa do podjęcia większych wysiłków w przyszłości w celu sprostania wyzwaniom demograficznym i potrzebom gospodarki; uważa jednocześnie, że integracja migrantów wymaga większej uwagi;
87.
apeluje do instytucji UE i rządów państw członkowskich, aby rozpowszechniły wśród opinii publicznej i pracodawców informacje o portalu UE poświęconym imigracji; wzywa Komisję do monitorowania transpozycji dyrektywy w sprawie niebieskiej karty oraz do informowania na temat jej stosowania, co przewiduje sama dyrektywa;
88.
pilnie apeluje o większą przejrzystość, wymagającą od państw członkowskich składania rocznych sprawozdań na temat postępów każdej konkretnej mniejszości w obszarze integracji na rynku pracy oraz postępów w kwestii oddziaływania polityki równości w odniesieniu do każdej konkretnej mniejszości; zachęca Komisję Europejską do przedstawiania "rocznych sprawozdań dotyczących tendencji" ujmujących porównywalne wskaźniki w zakresie spójności społecznej ustalone i określone wcześniej jako cele, w tym obejmujące całą UE monitorowanie sytuacji osób nowo przybyłych, rezydentów długoterminowych, migrantów, którym nadano obywatelstwo, i dzieci migrantów, w podziale pod względem równościowym (tj. pochodzenie etniczne/rasowe, religia/wyznanie, płeć, wiek, orientacja seksualna i niepełnosprawność), aby dokonać pomiaru postępu polityki w zakresie włączenia społecznego w czasie; uważa, że w tym celu należy stosować otwartą metodę koordynacji;
89.
przyznaje, że ostatnie zmiany i zamieszki w Afryce Północnej oraz na Bliskim Wschodzie spowodowały zwiększenie presji na wschodnie i południowe granice UE;
90.
z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia pakietu azylowego; wzywa Komisję do monitorowania prawidłowego wdrożenia tego pakietu przez państwa członkowskie od daty rozpoczęcia jego stosowania oraz do poczynienia niezbędnych kroków mających zapewnić spójność ustawodawstwa krajowego z orzecznictwem; proponuje, aby Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO) uwzględniał odtąd to nowe ustawodawstwo w swoich programach szkoleniowych;
91.
wzywa do utworzenia w EASO punktu kontaktowego dotyczącego aspektu płci;
92.
ubolewa nad utrzymującą się i systematyczną praktyką przetrzymywania migrantów w ośrodkach detencyjnych, na którą zwracała ostatnio uwagę Rada Praw Człowieka ONZ; apeluje o dalsze opracowywanie i wdrażanie rozwiązań alternatywnych wobec przetrzymywania, w tym uregulowania statusu migrantów nieposiadających odpowiednich dokumentów w oparciu o jasne kryteria;
93.
uważa, że w kontekście systemu dublińskiego należy rozważyć w przyszłości możliwość zawieszenia przeniesień do państw członkowskich w sytuacji znaczącej presji;
94.
wyraża głębokie ubolewanie z powodu niewprowadzenia w życie zasad solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności określonych w art. 80 TFUE; uważa, że w przyszłości niezbędne będą bardziej widoczne i konkretne środki, w szczególności w przypadku państw członkowskich, do których napływa więcej migrantów i wniosków o azyl; wzywa do wprowadzenia spójnego i dobrowolnego stałego wewnątrzunijnego programu relokacji dla osób korzystających z ochrony międzynarodowej;
95.
uważa, że należy rozszerzyć zewnętrzny wymiar polityki azylowej w odniesieniu do przesiedleń i procedur bezpiecznego wjazdu; ubolewa nad ograniczonym do tej pory zaangażowaniem państw członkowskich w kwestię przesiedleń;
96.
wyraża poważne zaniepokojenie losem obywateli państw trzecich i bezpaństwowców odesłanych w ramach unijnych umów o readmisję, w tym przypadkami bezterminowego przetrzymywania, niepewnej sytuacji prawnej czy odsyłania do kraju pochodzenia, a także domaga się wyłączenia z tych umów klauzul o obywatelach państw trzecich; podkreśla znaczenie wdrożenia zaleceń zawartych w ocenie umów o readmisji przygotowanej przez Komisję;

Zewnętrzny wymiar przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości

97.
odnotowuje znaczenie wzmocnionego zewnętrznego wymiaru europejskiej polityki w dziedzinie wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości oraz apeluje o wzmocnienie współpracy z państwami trzecimi na wszystkich szczeblach w dziedzinie bezpieczeństwa, migracji, praw podstawowych oraz zarządzania granicami;
98.
przypomina, że Unia Europejska i państwa członkowskie powinny nadal włączać imigrację do współpracy na rzecz rozwoju oraz wzmacniać swoje umowy partnerskie, tak aby w ramach regularnego dialogu prowadzonego przez Unię Europejską z państwami trzecimi pochodzenia lub tranzytu oraz w ramach działań Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) upowszechniać swoją współpracę z tymi państwami w dziedzinach walki z handlem ludźmi, nielegalnej imigracji, przywracania więzi rodzinnych, powrotu i readmisji; wzywa do solidarności z państwami trzecimi położonymi w pobliżu krajów dotkniętych wojną domową, przyjmującymi uchodźców uciekających przed tym konfliktem;
99.
podkreśla, że konieczne jest wspieranie polityki dobrowolnego powrotu;
100.
podkreśla, że w Traktacie o Unii Europejskiej (TUE) prawa człowieka, demokracja i państwo prawa stanowią centralny punkt polityki wewnętrznej i zewnętrznej UE, tak jak przewidziano w art. 2, 3 i 21 TUE, a w związku z tym jest przekonany, że poszanowanie, ochronę i propagowanie tych wartości należy rozwijać w spójny sposób, aby UE była wiarygodna na arenie międzynarodowej; ubolewa nad tym, że Komisja ciągle odmawia opracowania planu działania dotyczącego praw człowieka mającego na celu promowanie wartości UE w zewnętrznym wymiarze polityki wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, o co apelowano w programie sztokholmskim;
101.
wzywa Komisję i ESDZ do podjęcia praktycznych kroków w celu zapewnienia większej spójności i zgodności między zewnętrzną a wewnętrzną polityką UE;
102.
zdecydowanie uważa, że UE i jej państwa członkowskie nie powinny podpisywać porozumień dotyczących przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości z państwami trzecimi, w których istnieje poważne ryzyko naruszania praw człowieka i w których nie chroni się rządów prawa; podkreśla, że wszelkie porozumienia w tym obszarze należy zawierać po przeprowadzeniu dokładnej oceny wpływu na prawa człowieka i że powinny one zawierać klauzulę zawieszenia dotyczącą praw człowieka;
103.
wyraża zaniepokojenie rosnącymi wymaganiami wobec krajów sąsiadujących w związku z unijnymi strategiami w zakresie migracji i zarządzania granicami; apeluje o oparte na prawach człowieka podejście do migracji i zarządzania granicami w UE, w ramach którego prawa legalnych i nielegalnych migrantów i innych grup w trudnej sytuacji będą zawsze traktowane priorytetowo; przypomina o eksterytorialnym stosowaniu europejskiej konwencji praw człowieka przy wdrażaniu unijnej polityki migracji, zgodnie z orzeczeniem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka;
104.
apeluje o bardziej skoordynowane podejście w ramach dialogów dotyczących praw człowieka i w podkomisjach ds. sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa ustanowionych na mocy umów z państwami trzecimi, zwłaszcza w państwach objętych europejską polityką sąsiedztwa, a w ujęciu ogólnym wszystkich tych, których dotyczą umowy o readmisji;
105.
wzywa Komisję do zaproponowania działań służących ochronie kobiet, które padły ofiarami handlu ludźmi i wykorzystywania seksualnego i udzielaniu im pomocy z wykorzystaniem rozmaitych środków, w tym opracowania systemów rekompensat, bezpiecznego powrotu i pomocy przy reintegracji w społeczeństwie w państwie pochodzenia, jeżeli zdecydują się na dobrowolny powrót, a także wsparcia i pomocy podczas ich pobytu w UE oraz współpracy z władzami państw pochodzenia w celu ochrony rodzin ofiar handlu i wykorzystywania seksualnego;

Metody, narzędzia i procesy

106.
uważa, że proces kształtowania polityki musi być na jak najwyższym poziomie; jest zdania, że określanie problemów, dyskusja na temat możliwych rozwiązań oraz wybór pomiędzy dostępnymi wariantami powinny stanowić ciąg następujących po sobie etapów; zauważa, że na szczeblu europejskim potrzebne są większe wysiłki w dziedzinie badań naukowych, a bliższa współpraca i lepsza wymiana informacji między europejskimi instytucjami i agencjami a państwami członkowskimi spowodowałyby poprawę w zakresie tworzenia i wdrażania polityki;
107.
wyraża ubolewanie z powodu braku obiektywnej oceny postępów poczynionych w kierunku przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości oraz braku rzetelnych danych na temat wdrożenia wspólnotowego dorobku prawnego przez państwa członkowskie;
108.
proponuje systematyczną, obiektywną i niezależną ocenę ex post ustawodawstwa i jego wdrażania, w której powinno się także oceniać stałą potrzebę przepisów w tym obszarze; zwraca w szczególności uwagę na znaczenie sporządzania ocen wpływu w tym zakresie przez Komisję, Parlament i Radę przy jednoczesnym utrzymaniu norm i unikaniu nadmiernej biurokracji;
109.
z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji w zakresie sporządzenia unijnej tablicy wyników wymiaru sprawiedliwości, której celem jest zapewnienie wysokiej jakości systemu sądownictwa w obszarze prawa cywilnego, handlowego i administracyjnego, ponieważ w ostatecznym rozrachunku konkretne zastosowanie przepisów leży w gestii sądów;
110.
podkreśla, że wysokiej jakości systemy sądownictwa mogą odgrywać kluczową rolę w przywracaniu zaufania, powrocie do wzrostu oraz przyczynianiu się do ufności i stabilności; zauważa, że przewidywalne, terminowe i wykonywalne orzeczenia sądowe stanowią ważny element strukturalny atrakcyjnego środowiska biznesowego, co przedstawiono w komunikacie Komisji pt. "Unijna tablica wyników wymiaru sprawiedliwości. Narzędzie wspierania skutecznego wymiaru sprawiedliwości i wzrostu gospodarczego" (COM(2013)0160);
111.
zwraca się do Komisji, aby położyła większy nacisk na nadzorowanie rzeczywistego wdrażania unijnego ustawodawstwa przez państwa członkowskie i na zapewnienie jego wdrażania; uważa, że musi to być priorytet polityczny z uwagi na obserwowany często znaczny rozdźwięk między polityką przyjętą na szczeblu europejskim a jej wdrożeniem na szczeblu krajowym; zaznacza, że wszelkie planowanie strategiczne musi opierać się na doświadczeniach z wcześniejszego wdrażania i tym samym nie może ograniczać się jedynie do listy celów i priorytetów a raczej musi stanowić połączenie planowania i oceny wdrażania; odnotowuje, że w sytuacji gdy sprawa dotyczy praw obywateli i rezydentów, wdrożenie musi być skuteczne wraz z pierwszym dniem rozpoczęcia obowiązywania aktu prawnego; uważa, że potrzeba więcej wysiłków, aby osiągnąć właściwe wdrożenie, w tym w drodze koordynacji i współpracy między Komisją, państwami członkowskimi i agencjami oraz w drodze wspierania państw członkowskich za pomocą wytycznych, pomocy praktycznej i wymiany najlepszych praktyk; jest zdania, że w każdej sytuacji należy ustalić powody, które uniemożliwiły wdrożenie ustawodawstwa UE, i podjąć odpowiednie działania, w razie potrzeby w postaci postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom;
112.
jest zdania, że poprawa jakości unijnego ustawodawstwa dotyczącego przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości wymaga wspólnego wysiłku państw członkowskich i instytucji europejskich w celu usprawnienia wymiany informacji na temat każdego systemu krajowego oraz w celu zapewnienia dokładnych informacji prawnych (dotyczących mających zastosowanie przepisów i norm krajowych/regionalnych) oraz informacji na temat wdrożenia i stosowanych praktyk; wzywa do zwiększonej koordynacji międzyinstytucjonalnej;
113.
wyraża ubolewanie z powodu tego, że Rada nie włącza w większym stopniu Parlamentu w opracowanie dokumentów strategicznych, takich jak strategia antynarkotykowa czy strategia bezpieczeństwa wewnętrznego;
114.
uważa, że rozwój europejskiej kultury sądowniczej jest kluczowym warunkiem wstępnym, aby przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości mogła stać się dla obywateli rzeczywistością i aby zapewnić lepsze stosowanie prawa UE; mając to na uwadze, wzywa do położenia większego nacisku - oraz zapewnienia finansowania - w zakresie unijnych szkoleń dla wszystkich pracowników wymiaru sprawiedliwości; odnotowuje znaczenie używania "podejścia oddolnego" odnośnie do programów szkolenia kadr wymiaru sprawiedliwości, zapewnienia większej dostępności zasobów informacyjnych w dziedzinie europejskiego prawa poprzez technologie sieciowe (np. portal "e-sprawiedliwość"), podniesienia poziomu wiedzy na temat unijnego prawa wśród kadr wymiaru sprawiedliwości, a także podniesienia ich umiejętności językowych, oraz ustanowienia i utrzymania sieci w tym obszarze, a także wszystkich innych środków ułatwiających codzienną współpracę wymiaru sprawiedliwości w celu zapewnienia wzajemnego zaufania, konsekwentnej współpracy i wzajemnego uznawania;

Następne kroki

115.
uważa, że wytyczne, spójność i poziomy odniesienia dotyczące przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości są konieczne; jest zdania, że takie cele wymagają, aby właściwe programowanie było przygotowywane zgodnie z duchem Traktatu z Lizbony w ramach wspólnego działania Parlamentu, Rady i Komisji;

o

o o

116.
zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.
1 Dz.U. C 285 E z 21.10.2010, s. 12.
2 Dz.U. C 115 z 4.5.2010, s. 1.
3 Dz.U. L 26 z 26.1.2013, s. 27.
4 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 211/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie inicjatywy obywatelskiej, (Dz.U. L 65 z 11.3.2011, s. 1).
5 Rozporządzenie Rady (WE) nr 168/2007 z dnia 15 lutego 2007 r. ustanawiające Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz.U. L 53 z 22.2.2007, s. 1).
6 Dz.U. C 378 z 24.12.2013, s. 1.
7 Dz.U. L 315 z 14.11.2012, s. 57.
8 Dz.U. L 338 z 21.12.2011, s. 2.
9 Dz.U. L 101 z 15.4.2011, s. 1.
10 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0322.
11 Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, (Dz.U. L 145 z 31.5.2001, s. 43).
12 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych - przekształcenie (Dz.U. L 351 z 20.12.2012, s. 1).
13 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego (Dz.U. L 201 z 27.7.2012, s. 107).
14 Rozporządzenie Rady (UE) nr 1259/2010 z dnia 20 grudnia 2010 r. w sprawie wprowadzenia w życie wzmocnionej współpracy w dziedzinie prawa właściwego dla rozwodu i separacji prawnej (Dz.U. L 343 z 29.12.2010, s. 10).
15 COM(2012)0614.
16 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/64/UE z dnia 20 października 2010 r. w sprawie prawa do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego w postępowaniu karnym (Dz.U. L 280 z 26.10.2010, s. 1).
17 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/13/UE z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie prawa do informacji w postępowaniu karnym (Dz.U. L 142 z 1.6.2012, s. 1).
18 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/48/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności (Dz.U. L 294 z 6.11.2013, s. 1).
19 Dz.U. C 264 E z 13.9.2013, s. 7.
20 Dyrektywa 2006/24/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie zatrzymywania generowanych lub przetwarzanych danych w związku ze świadczeniem ogólnie dostępnych usług łączności elektronicznej lub udostępnianiem publicznych sieci łączności oraz zmieniająca dyrektywę 2002/58/WE (Dz.U. L 105 z 13.4.2006, s. 54).

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024