(2015/C 272/14)(Dz.U.UE C z dnia 18 sierpnia 2015 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 121 ust. 2 i art. 148 ust. 4,
uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych 1 , w szczególności jego art. 5 ust. 2,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1176/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej i ich korygowania 2 , w szczególności jego art. 6 ust. 1,
uwzględniając zalecenie Komisji Europejskiej,
uwzględniając rezolucje Parlamentu Europejskiego,
uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej,
uwzględniając opinię Komitetu Zatrudnienia,
uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Finansowego,
uwzględniając opinię Komitetu Ochrony Socjalnej,
uwzględniając opinię Komitetu Polityki Gospodarczej,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) W dniu 26 marca 2010 r. Rada Europejska przyjęła wniosek Komisji dotyczący wprowadzenia nowej strategii na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, zatytułowanej "Europa 2020", opartej na ściślejszej koordynacji polityk gospodarczych. Strategia ta skupia się na kluczowych obszarach wymagających podjęcia działań służących pobudzeniu europejskiego potencjału w dziedzinie trwałego wzrostu gospodarczego i konkurencyjności.
(2) W dniu 14 lipca 2015 r. na podstawie wniosków Komisji Rada przyjęła zalecenie w sprawie ogólnych wytycznych polityk gospodarczych państw członkowskich i Unii, a w dniu 21 października 2010 r. - decyzję dotyczącą wytycznych w sprawie polityki zatrudnienia państw członkowskich 3 . Dokumenty te stanowią razem "zintegrowane wytyczne". Państwa członkowskie zostały wezwane do ich uwzględnienia w swojej krajowej polityce gospodarczej i polityce zatrudnienia.
(3) W dniu 8 lipca 2014 r. Rada przyjęła zalecenie 4 w sprawie krajowego programu reform Francji na 2014 r. oraz wydała opinię na temat przedstawionego przez Francję zaktualizowanego programu stabilności na 2014 r. W dniu 28 listopada 2014 r., zgodnie z rozporządzeniem (UE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 473/2013 5 , Komisja przedstawiła swoją opinię na temat projektu planu budżetowego Francji na 2015 r.
(4) W dniu 28 listopada 2014 r. Komisja przyjęła roczną analizę wzrostu gospodarczego, rozpoczynając tym samym europejski semestr na rzecz koordynacji polityki gospodarczej w 2015 r. W tym samym dniu na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1176/2011 Komisja przyjęła sprawozdanie przedkładane w ramach mechanizmu ostrzegania, w którym wskazano Francję jako jedno z państw członkowskich, w przypadku których przeprowadzona zostanie szczegółowa ocena sytuacji.
(5) W dniu 18 grudnia 2014 r. Rada Europejska zatwierdziła priorytety zakładające wspieranie inwestycji, zintensyfikowanie reform strukturalnych oraz przeprowadzenie odpowiedzialnej konsolidacji budżetowej sprzyjającej wzrostowi gospodarczemu.
(6) W dniu 26 lutego 2015 r. Komisja opublikowała swoje sprawozdanie krajowe za 2015 r. dotyczące Francji. Zawarto w nim ocenę postępów Francji w realizacji zaleceń dla tego kraju, przyjętych w dniu 8 lipca 2014 r. Sprawozdanie krajowe zawiera również wyniki szczegółowej oceny sytuacji przeprowadzonej na podstawie art. 5 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011. W wyniku analizy Komisja doszła do wniosku, że we Francji występują nadmierne zakłócenia równowagi makroekonomicznej, które wymagają zdecydowanych działań politycznych i odrębnego monitorowania. W kontekście słabego wzrostu i niskiej inflacji w połączeniu z niską rentownością przedsiębiorstw i zważywszy na niewystarczające jak dotąd działania polityczne, zagrożenia wynikające z konkurencyjności kosztowej i pozakosztowej oraz z wysokiego i rosnącego zadłużenia, w szczególności długu publicznego, znacznie wzrosły. Szczególnie ważne jest podjęcie działań, które pozwolą ograniczyć ryzyko niekorzystnych skutków dla francuskiej gospodarki oraz - zważywszy na rozmiary tej gospodarki - dla unii gospodarczej i walutowej w szerszym ujęciu.
(7) W dniu 30 kwietnia 2015 r. Francja przedłożyła swój krajowy program reform na 2015 r. oraz swój program stabilności na 2015 r. W celu uwzględnienia powiązań między tymi dwoma programami poddano je jednoczesnej ocenie.
(8) Francja jest obecnie objęta częścią naprawczą paktu stabilności i wzrostu. W swoim programie stabilności na 2015 r. rząd planuje, zgodnie z zaleceniem Rady z dnia 10 marca 2015 r., skorygować nadmierny deficyt do 2017 r. oraz osiągnąć średniookresowy cel budżetowy (deficyt strukturalny w wysokości 0,4 % PKB do 2018 r.) 6 . Chociaż rząd planuje utrzymać cele dotyczące deficytu nominalnego ustanowione przez Radę, to wysiłek fiskalny 7 planowany w latach 2015-2017 jest poniżej zalecanego poziomu. W swoim programie stabilności na 2015 r. rząd przewiduje, że relacja długu publicznego do PKB osiągnie szczytowy poziom 97 % w 2016 r., a następnie spadnie do 95,5 % w 2018 r. Scenariusz makroekonomiczny, na którym oparto prognozy budżetowe, jest wykonalny. W dniu 10 czerwca 2015 r. Francja przedłożyła sprawozdanie z podjętych działań zawierające szczegółowe informacje dotyczące środków planowanych na lata 2015-2017. Po przeanalizowaniu sprawozdania Komisja wydała w dniu 1 lipca 2015 r. komunikat, w którym uznała, że procedura nadmiernego deficytu powinna zostać zawieszona. Zgodnie z prognozą Komisji z wiosny 2015 r., która została zaktualizowana w celu uwzględnienia przekazanego przez Francję sprawozdania z podjętych działań, na 2015 r. przewiduje się deficyt nominalny w wysokości 3,8 % PKB, czyli nieprzekraczający poziomu docelowego 4 % PKB wyznaczonego przez Radę w ramach procedury nadmiernego deficytu. Wysiłek fiskalny przewidywany w tym roku będzie jednak niższy od zalecanego przez Radę. Odnośnie do 2016 r., przy uwzględnieniu dodatkowych informacji zawartych w sprawozdaniu Francji z podjętych działań, Komisja w zaktualizowanej prognozie przewiduje, że deficyt nominalny osiągnie 3,4 % PKB, zgodnie z zalecanym celem. Zgodnie z przewidywaniami jednak wysiłek fiskalny zalecany przez Radę nie zostanie zrealizowany. W zaleceniu Rady z dnia 10 marca 2015 r. wezwano do oceny kluczowych środków planowanych na lata 2016 i 2017, która nie została zawarta w sprawozdaniu z podjętych działań.
Ponadto ustawa o planowaniu finansów publicznych (loi de programmation des finances publiques) nie została zaktualizowana zgodnie z zaleceniem Rady. Ogólnie strategia konsolidacyjna realizowana przez Francję polega przede wszystkim na poprawie warunków koniunkturalnych i utrzymaniu otoczenia z niskimi stopami procentowymi, i dlatego jest obarczona ryzykiem. Opierając się na ocenie programu stabilności i biorąc pod uwagę prognozę Komisji z wiosny 2015 r. oraz komunikat Komisji z dnia 1 lipca 2015 r., Rada jest zdania, że Francja zasadniczo spełnia warunki paktu stabilności i wzrostu. Jednakże w celu zapewnienia trwałej korekty nadmiernego deficytu w wyznaczonym terminie strategia budżetowa musiałaby zostać wzmocniona i wsparta przez przeprowadzenie kompleksowych i ambitnych reform strukturalnych.
(9) W celu osiągnięcia spodziewanych wyników kluczowe znaczenie będzie miało zintensyfikowanie przeglądów wydatków i zidentyfikowanie istotnych obszarów, w których można przeprowadzić cięcia wydatków. Francja powinna zapewnić, że w celach dotyczących redukcji wydatków zostanie uwzględniony wskaźnik inflacji bliski zeru. Jednocześnie oszczędności wynikłe z niższych, niż zakładano, kosztów długu publicznego spowodowanych niższymi stopami procentowymi należy wykorzystać do zmniejszenia deficytu. Znacznych krótkoterminowych oszczędności nie można poza tym osiągnąć bez znacznego ograniczenia wzrostu wydatków na ubezpieczenia społeczne, które stanowiły 26 % PKB w 2014 r., czyli blisko połowę wszystkich wydatków sektora publicznego. W latach 2015-2017 planuje się oszczędności w wydatkach na opiekę zdrowotną w wysokości 11 mld EUR, choć potrzebne są dalsze działania, aby ograniczyć wzrost wydatków w tym obszarze. W szczególności istnieje możliwość wdrażania kolejnych polityk ograniczania kosztów w obszarze cen leków i kosztów hospitalizacji. Do 2020 r. system emerytalny nadal się będzie borykać z deficytem, a poprzednie reformy emerytalne nie wystarczą do zlikwidowania tego deficytu. Na ogólny deficyt systemu emerytalnego nadal wpływają w szczególności programy emerytalne dla urzędników państwowych i pracowników spółek kontrolowanych przez państwo. Również sytuacja makroekonomiczna ma duży wpływ na trwałość systemu emerytalnego, zwłaszcza sytuacja uzupełniających programów emerytalnych. Należy podjąć zdecydowane działania, aby przywrócić stabilność finansową uzupełniającego programu emerytalnego.
(10) W celu zwiększenia skuteczności tego programu Francja rozpoczęła reformę administracji lokalnej. Należy również kontynuować wdrażanie planowanej redukcji dotacji wypłacanych przez instytucje rządowe na szczeblu centralnym i wzmocnić kontrolę wydatków instytucji samorządowych na szczeblu lokalnym poprzez określenie rocznego górnego limitu wzrostu dochodów podatkowych instytucji samorządowych na szczeblu lokalnym, z uwzględnieniem obowiązujących pułapów dotyczących szeregu podatków lokalnych. Należy również podjąć działania, aby zatrzymać wzrost kosztów administracyjnych władz lokalnych.
(11) Podjęto działania dotyczące polityki, aby ograniczyć koszty pracy i poprawić marże zysku przedsiębiorstw dzięki uldze podatkowej w wysokości 20 mld EUR na konkurencyjność i zatrudnienie oraz dodatkowym cięciom w wysokości 10 mld EUR w składkach na ubezpieczenia społeczne płaconych przez pracodawcę, planowanym w ramach paktu odpowiedzialności i solidarności. Te dwa środki odpowiadają 1,5 % PKB i powinny przyczynić się do zredukowania różnicy pomiędzy Francją a średnią dla strefy euro pod względem klina podatkowego dotyczącego kosztów pracy. Realizacja tych środków powinna trwać nadal w 2016 r., ale biorąc pod uwagę ich wysoki koszt dla budżetu publicznego, ważne jest, aby ocenić ich skuteczność na poziomie przedsiębiorstw. W ocenie tej powinno się przede wszystkim uwzględnić bariery na rynku pracy i produktów, zwłaszcza te mające wpływ na płace. Koszt pracy przy płacy minimalnej jest nadal wysoki w porównaniu z innymi państwami członkowskimi. Płaca minimalna powinna ewoluować w sposób bardziej wspierający konkurencyjność i tworzenie nowych miejsc pracy. Ponadto w kontekście niskiej inflacji jej automatyczna indeksacja może prowadzić do wzrostu płac ponad poziom konieczny do zachowania siły nabywczej.
(12) Francja powinna podjąć zdecydowane działania w celu usunięcia progów regulacyjnych w prawie pracy i przepisach o rachunkowości, które ograniczają wzrost francuskich firm, zwłaszcza MŚP. Ogólnie rzecz biorąc, możliwe jest zwiększenie konkurencyjności w sektorze usług, zwłaszcza usług świadczonych w ramach wolnych zawodów, sprzedaży detalicznej i sektorów sieciowych. Wiele regulacji i stawek w zawodach regulowanych stanowi przeszkodę dla działalności gospodarczej. W drodze niedawnej ustawy dotyczącej wzrostu, działalności gospodarczej i równych szans przyjęto nowe środki służące poprawie konkurencji w odniesieniu do zawodów prawniczych, a ich realizacja będzie mała kluczowe znaczenie dla zapewnienia faktycznego usunięcia barier. Francja powinna również podjąć działania zmierzające do usunięcia przeszkód w innych sektorach, w szczególności w sektorze opieki zdrowotnej. Zasada numerus clausus, ograniczająca dostęp do zawodów sektora opieki zdrowotnej wciąż utrudnia dostęp do usług; można by ją poddać rewizji bez zagrożenia dla jakości i bezpieczeństwa.
(13) W 2014 r. wskaźnik dochodów podatkowych w stosunku do PKB wynosił 45,8 % i był jednym z najwyższych w Unii. Stawki podatku od przedsiębiorstw są wysokie i negatywnie odbijają się na inwestycjach francuskich przedsiębiorstw. Efektywna stawka podatkowa płacona przez przedsiębiorstwo wynosi średnio 38,3 %, i jest jedną z najwyższych w Unii. Oprócz bieżącego wycofywania dodatkowego podatku solidarnościowego nałożonego na przedsiębiorstwa oraz obniżenia stawki ustawowej do 28 % w 2020 r., Francja powinna w perspektywie krótkoterminowej dołożyć większych starań, aby podatki od przedsiębiorstw sprzyjały wzrostowi i inwestycjom. Konieczne są wysiłki, aby uprościć system podatkowy poprzez usunięcie nieskutecznych podatków. Ponad 100 podatków zidentyfikowano jako przynoszące niewielkie przychody lub nieprzynoszące ich wcale. Ich usunięcie mogłoby uprościć procedury dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych.
(14) W 2014 r. stopa bezrobocia we Francji utrzymywała się na wysokim poziomie, zaś poziom bezrobocia długotrwałego pogorszył się, odzwierciedlając słaby wzrost gospodarczy. Ogólny poziom bezrobocia wyniósł 10,2 % w porównaniu z 10,3 % w 2013 r. i 7,5 % w 2008 r., dotykając przede wszystkim młodych ludzi, starszych pracowników i pracowników nisko wykwalifikowanych. Problemem Francji jest segmentacja rynku pracy, zaś umowy o pracę na czas określony stanowią coraz większy odsetek wśród zatrudnianych pracowników. Nie udało się odwrócić tej tendencji poprzez ukierunkowane działania mające zredukować poziom segmentacji, zwłaszcza poprzez wyższe składki na ubezpieczenia społeczne w przypadku umów zawieranych na bardzo krótkie okresy. Przegląd ram prawnych dotyczących umów o pracę mógłby pomóc w ograniczeniu segmentacji. Ostatnio przeprowadzone reformy umożliwiły pracodawcom jedynie w ograniczony sposób odstąpienie od umów branżowych na rzecz umów na szczeblu przedsiębiorstw. Ogranicza to przedsiębiorstwom możliwość modulowania siły roboczej według ich potrzeb. Sektory i przedsiębiorstwa mają elastyczność w określaniu, w zależności od przypadku oraz wyników negocjacji z partnerami społecznymi, na jakich warunkach czas pracy powinien odchodzić od zasady 35 godzin tygodniowo, ale wiąże się to z istotnymi kosztami. Ustawa dotycząca umów o utrzymaniu zatrudnienia (accords de maintien de l'emploi) nie przyniosła oczekiwanych rezultatów. Bardzo niewiele przedsiębiorstw skorzystało z nowej możliwości zawierania umów na szczeblu przedsiębiorstw w celu zwiększenia elastyczności warunków pracy. Należy zmienić ten model, aby umożliwić przedsiębiorstwom większą elastyczność w dostosowywaniu płac i czasu pracy do ich sytuacji ekonomicznej.
(15) Utrzymująca się od dawna zła sytuacja na rynku pracy wpłynęła na system świadczeń dla bezrobotnych, podważając stabilność tego modelu. Nowa konwencja dotycząca systemu świadczeń dla bezrobotnych, która weszła w życie w dniu 1 lipca 2014 r., nie wystarcza, aby zredukować deficyt. W wyniku realizacji różnych działań oczekuje się 0,3 mld EUR oszczędności w 2014 r. i kolejne 0,8 mld EUR w 2015 r. Przewiduje się mimo to, że deficyt systemu wzrośnie z 3,9 mld EUR w 2014 r. do 4,4 mld EUR w 2015 r., w efekcie czego zadłużenie systemu wzrośnie do 25,9 mld EUR. Konieczne jest podjęcie działań strukturalnych, aby zapewnić wiarygodność systemu. W szczególności partnerzy społeczni zajmujący się zarządzaniem tym systemem powinni dokonać przeglądu pewnych jego elementów, takich jak warunki kwalifikowalności, degresywność świadczeń i stopa kompensacji dochodów w przypadku pracowników o najwyższym wynagrodzeniu.
(16) W ramach europejskiego semestru Komisja przeprowadziła wszechstronną analizę polityki gospodarczej Francji i opublikowała ją w sprawozdaniu krajowym na 2015 r. Komisja oceniła również program stabilności i krajowy program reform, a także działania następcze podjęte w odpowiedzi na zalecenia skierowane do Francji w poprzednich latach. Wzięła ona pod uwagę nie tylko ich znaczenie dla stabilnej polityki budżetowej i polityki społeczno-gospodarczej we Francji, ale także zgodność z przepisami i wytycznymi UE, ze względu na konieczność wzmocnienia ogólnego zarządzania gospodarczego w Unii przez wnoszenie na szczeblu UE wkładu w przyszłe decyzje krajowe. Zalecenia w ramach europejskiego semestru znajdują odzwierciedlenie w zaleceniach zamieszczonych poniżej w pkt 1-6.
(17) W świetle powyższej oceny Rada przeanalizowała program stabilności, a jej opinia 8 znajduje odzwierciedlenie w szczególności w zaleceniu zamieszczonym poniżej w pkt 1.
(18) W świetle dokonanej przez Komisję szczegółowej oceny sytuacji i powyższej oceny Rada przeanalizowała krajowy program reform i program stabilności. Zalecenia Rady na podstawie art. 6 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011 znajdują odzwierciedlenie w zaleceniach zamieszczonych poniżej w pkt 1-6.
(19) W ramach europejskiego semestru Komisja przeprowadziła również analizę polityki gospodarczej strefy euro jako całości. Na podstawie tej analizy Rada wydała osobne zalecenia skierowane do państw członkowskich, których walutą jest euro 9 . Jako kraj, którego walutą jest euro, Francja powinna również zapewnić pełne i terminowe wykonanie tych zaleceń,
NINIEJSZYM ZALECA Francji podjęcie w latach 2015 i 2016 działań mających na celu:
