Opinia w sprawie Trzeciego Raportu o Spójności Gospodarczej i Społecznej.

Opinia Komitetu Regionów w sprawie Trzeciego Raportu o Spójności Gospodarczej i Społecznej

(2004/C 318/01)

(Dz.U.UE C z dnia 22 grudnia 2004 r.)

Komitet Regionów,

UWZGLĘDNIAJĄC Komunikat Komisji - Trzeci Raport o Spójności Gospodarczej i Społecznej (COM(2004) 107 final);

UWZGLĘDNIAJĄC prośbę Komisji Europejskiej z dnia 18 lutego 2004 r. o opinię w tej sprawie, na mocy art. 265, ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską;

UWZGLĘDNIAJĄC decyzję Przewodniczącego Komitetu z dnia 27 stycznia 2004 r. o powierzeniu Komisji ds. Polityki Spójności Terytorialnej zadania sporządzenia opinii;

UWZGLĘDNIAJĄC swą opinię w sprawie dokumentu "Struktury i cele europejskiej polityki regionalnej w kontekście rozszerzenia i globalizacji: otwarcie debaty" (KR 157/2000 final);⁽¹⁾

UWZGLĘDNIAJĄC swą opinię w sprawie Komunikatu Komisji - Drugi Raport o Spójności Gospodarczej i Społecznej (KR 74/2001 final);⁽²⁾

UWZGLĘDNIAJĄC swą opinię w sprawie Komunikatu Komisji - Pierwszy Raport z postępów Spójności Gospodarczej i Społecznej (KR 101/2002 final.);⁽³⁾

UWZGLĘDNIAJĄC swą opinię w sprawie. Komunikatu Komisji - Drugi Raport z postępów Spójności Gospodarczej i Społecznej (KR 391/2002 final);⁽⁴⁾

UWZGLĘDNIAJĄC swą opinię z własnej inicjatywy w sprawie spójności terytorialnej z 10 kwietnia 2003 r. (KR 388/2002 final);⁽⁵⁾

UWZGLĘDNIAJĄC swój raport perspektywiczny na temat "Zarządzania i uproszczenia funduszy strukturalnych po roku 2006" (KR 389/2002 final);⁽⁶⁾

UWZGLĘDNIAJĄC projekt opinii (KR 120/2004 rev.1), przyjęty dnia 5 maja 2004 r. przez Komisję ds. Polityki Spójności Terytorialnej (sprawozdawcy: Vito D'Ambrosio, Prezydent regionu Murcji (IT, PSE) i Michael Schneider, Sekretarz Stanu, przedstawiciel landu Saksonii - Anhalt przy Rządzie Federalnym (DE, EPP);

UWZGLĘDNIAJĄC komunikat Komisji Europejskiej z dnia 12 maja 2004 r. zatytułowany "Europejska polityka sąsiedztwa - dokument strategiczny" z dnia 12.5.2004 r.;

ZWAŻYWSZY NA fakt, że Trzeci Raport o Spójności stanowi kolejny krok w kierunku sporządzenia propozycji kształtu europejskiej polityki spójności po roku 2006 w kontekście rozszerzenia UE;

ZWAŻYWSZY NA fakt, że w świetle rozporządzeń o funduszach strukturalnych ogłoszonych na lipiec br., Komitet Regionów wzywany jest do wyrażenia wyczerpującego komentarza w sprawie propozycji Komisji Europejskiej;

ZWAŻYWSZY NA fakt, że kluczową miarą oceny Komitetu jest nadal cel określony w art. 158 Traktatu WE, tj. wzmocnienie gospodarczej i społecznej spójności w celu promowania w pełni harmonijnego rozwoju Wspólnoty; Zmniejszenie różnic w poziomie rozwoju różnych regionów oraz zmniejszenie spadku rozwoju regionów najbardziej zaniedbanych jest również najbardziej znaczącym wkładem we wzmocnienie roli władz regionalnych i lokalnych w Unii Europejskiej;

ZWAŻYWSZY NA propozycje Konstytucji UE podkreślającej cel spójności poprzez wprowadzenie jej wymiarów terytorialnych, zgodnie z wezwaniem Komitetu Regionów powtarzanym przy różnych okazjach;

ZWAŻYWSZY NA fakt, że Trzeci Raport o Spójności Komisji Europejskiej wyjaśnia, iż polityka regionalna i strukturalna winna nadal stanowić wspólne zadanie Państw Członkowskich, władz lokalnych i regionalnych oraz Unii Europejskiej;

ZWAŻYWSZY NA fakt, że podjęte wysiłki muszą być kontynuowane w celu zmniejszenia opóźnień w budowaniu konkurencyjności oraz zapewnienia bardziej zrównoważonego regionalnego podziału wszystkich czynników przyczyniających się do konkurencyjności,

na 55 sesji plenarnej z dnia 16 i 17 czerwca 2004 r. (posiedzenie z dnia 16 czerwca 2004 r.), przyjął następującą opinię:

KOMITET REGIONÓW

Aspekty ogólne

1. z zadowoleniem przyjmuje Trzeci Raport o Spójności Gospodarczej i Społecznej. Stanowi on, podobnie jak Drugi Raport, kompletny dokument dostarczający szczegółowych informacji przede wszystkim o polityce stosowanej przez UE;

2. ocenia jako pozytywne wyniki osiągnięte w ostatnich latach w dziedzinie spójności, a także wpływ polityki regionalnej Unii Europejskiej pod względem wzmocnienia spójności gospodarczej i społecznej Wspólnoty jako całości; powtarza również, iż polityka spójności, zatwierdzona Traktatami, stanowi najpotężniejszy i najważniejszy instrument stosowany do wdrożenia zasad solidarności i współpracy i jest jedną z najistotniejszych podstaw integracji obywateli i terytoriów Unii;

3. bierze pod uwagę fakt, że wraz z rozszerzeniem UE zaludnienie Unii Europejskiej zwiększy się z 380 milionów (UE - 15) do 454 milionów (UE - 25) lub 485 milionów (EU - 27) mieszkańców. W porównaniu jednak ze wzrostem populacji o około 20 %, PKB UE wzrośnie jedynie o 5 %! Średni PKB per capita spadnie o 12,5 %. W miejsce obecnych 84 milionów mieszkańców w przyszłości 123 miliony obywateli UE zamieszkiwać będzie regionach zacofane gospodarczo;

4. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w europejskiej polityki spójności priorytetową pozycję przyznaje się nowym Państwom Członkowskim, potwierdzając zaangażowanie Unii Europejskiej w sprawę ograniczenia różnic socjoekonomicznych w rozszerzonej Unii Europejskiej. Podejście takie uzyskało poparcie Komitetu Regionów już na samym początku, jako akt solidarności z nowymi Państwami Członkowskimi;

5. bierze pod uwagę fakt, iż pomimo osiągniętego postępu, wiele problemów społecznych i gospodarczych w regionach byłej UE - 15 pozostanie nie rozwiązanych, co jasno wskazuje Trzeci Raport o Spójności. Dotyczy to między innymi opóźnienia w odniesieniu do poziomu PKB per capita, wysokiego bezrobocia, niskiego wzrostu gospodarczego, braku wydatków na badania i rozwój oraz bezpośrednich inwestycji zagranicznych;

6. wskazuje na to, że w Europie 25 lub nawet 27 Państw Członkowskich, nierównowaga społeczno-gospodarcza będzie jeszcze większa, co zmusza do stosowania polityki terytorialnej, społecznej i gospodarczej spójności, która bierze pod uwagę wpływ globalizacji na gospodarkę oraz konsekwencje w odniesieniu do stopniowej liberalizacji handlu międzynarodowego;

7. potwierdza, że regionalny rozmiar polityki spójności w odniesieniu do harmonijnego rozwoju Unii jako całości poprzez wzmocnienie społecznej i gospodarczej spójności, zgodnie z art. 158 Traktatu o Wspólnocie Europejskiej, jest dziś nawet bardziej zasadny i odpowiedni; co więcej, KR pragnie przypomnieć potrzebę tego, aby regionalny wymiar polityki spójności był systematycznie uwzględniany na płaszczyźnie polityki wspólnotowej i w obrębie poszczególnych państw;

8. popiera propozycje zacieśnienia partnerstwa i współpracy między władzami lokalnymi, regionalnymi, krajowymi i europejskimi na wszystkich etapach programowania, wdrażania i ewaluacji Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności; wzywa również Komisję do zachęcenia Państw Członkowskich do wykorzystania możliwości zawierania porozumień trójstronnych w razie konieczności;

9. zauważa dalej, że prace nad osiągnięciem celu Strategii Lizbońskiej są opóźnione;

Zasoby przyszłej polityki spójności

10. uważa, że finansowa propozycja Komisji przyznania 0,41 % dochodu narodowego brutto (do 0,46 % przy ujęciu pomocy rozwoju terenów wiejskich oraz rybołówstwa) oraz przeznaczenia 336,3 miliarda EUR na sfinansowanie trzech Celów (78 % na Cel Konwergencji, 18 % na Cel Konkurencji Regionalnej oraz Zatrudnienia, oraz 4 % na Cel Współpracy Terytorialnej) stanowi możliwy do przyjęcia kompromis dla przyszłej polityki spójności;

11. uważa ponadto, że jeśli polityka spójności odpowiadająca ambicjom Unii w odniesieniu do Strategii z Lizbony ma być osiągnięta, nie mniej niż 0,46 % dochodu narodowego brutto może być przeznaczone na ten cel, tak jak to miało miejsce w roku 1999 w wypadku UE składającej się z 15 państw;

12. zgadza się z Komisją Europejską, że budżet przez nią proponowany wystarcza na dalsze wsparcie regionów w obecnej Unii Europejskiej i jednocześnie wsparcie nowych Państw Członkowskich na równych zasadach, jeżeli będzie można zagwarantować, że środki podzielone zostaną sprawiedliwie i skoncentrowane zostaną na najważniejszych problemach;

13. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że odnośnie transferów finansowych do nowych Państw Członkowskich zachowano pułap 4 % krajowego PKB, i że środki przekazane jako część polityki rozwoju obszarów wiejskich oraz rybołówstwa zostały ujęte w tych obliczeniach;

Cel Konwergencji (1) dla wsparcia rozwoju i tworzenia miejsc pracy w najmniej rozwiniętych Państwach Członkowskich i regionach

14. z zadowoleniem przyjmuje propozycję Raportu Spójności, aby nowy Cel Konwergencji obejmował obok regionów (na poziomie NUTS II) o PKB per capita poniżej 75 % średniej UE (UE - 25) także te regiony, których dotyka tzw. efekt statystyczny;

15. z zadowoleniem przyjmuje również fakt, że rozporządzenia dotyczące obecnego Celu 1 zostaną zachowane i stosowane w całej rozszerzonej Unii;

16. popiera propozycję ujęcia Funduszu Spójności w nowym Celu Konwergencji. Dotyczy to zarówno zastosowania kryterium 90 % przy wyborze Państw Członkowskich uprawnionych do pomocy z Funduszu Spójności, jak również połączenia programów Celu 1 ze środkami Funduszu Spójności na polu infrastruktury. Ponieważ Fundusz Spójności finansowany jest z funduszy Celu 1, płatności z tego Funduszu należy wziąć pod uwagę przy dzieleniu pozostałych środków Celu 1; należy szukać rozwiązania politycznego dla tych Państw Członkowskich, które w przyszłości nie będą się kwalifikować do dofinansowania ze względu na rozszerzenie;

17. żąda, aby podział środków w nowym Celu 1 przeprowadzano nadal przy wzięciu pod uwagę obiektywnych i przejrzystych kryteriów opartych na problemach i potrzebach regionów, którym udziela się wsparcia Przepisy określone w Berlinie i Kopenhadze dotyczące bieżącego okresu finansowania należy w zasadzie nadal stosować. Tym niemniej, zamożność i poziom bezrobocia w danym regionie należy uwzględniać w większym stopniu, niż dzieje się to obecnie;

Efekt statystyczny

18. zauważa obecne dane Komisji Europejskiej, zgodnie z którymi 17 regionów z około 19 milionami mieszkańców straci 'tradycyjne' wsparcie Celu 1 jedynie ze względu na to, iż średni PKB per capita w UE spadnie w efekcie rozszerzenia (tzw. efekt statystyczny);

19. z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji, aby znaleźć rozwiązanie dla tych regionów w ramach nowego Celu Konwergencji;

20. przyjmuje do wiadomości propozycję Komisji, aby przejściowe rozwiązania w sprawie regionów najmniej rozwiniętych, dotkniętych efektem statystycznym, zakończyło się w roku 2013. Komitet pragnie jednak podkreślić, że ze względu na zasadę równego traktowania dotknięte regiony nie powinny być automatycznie wyłączane z ewentualnego wsparcia z tytułu stopniowego wprowadzania w ramach nowego Celu Konkurencyjności i Zatrudnienia, w okresie finansowania po roku 2013. Wszelkie dalsze wsparcie okresowe winno być określone sytuacją społeczno-gospodarczą tych regionów na koniec kolejnego okresu finansowania;

21. za możliwy do przyjęcia kompromis uważa propozycję Komisarza Barnier, aby regionom tym przysługiwało na początku kolejnego okresu finansowania do 85 % przyznanych funduszy dla 'klasycznych' regionów Celu 1, i malało do końca okresu finansowania do 60 %, jeżeli pociąga to za sobą przyznanie odpowiednich środków budżetowych, zgodnie z propozycjami Komisji dotyczącymi perspektyw finansowych na lata 2007 - 2013; jednocześnie przychyla się również do zamiaru włączenia przez Komisję do swojej przyszłej propozycji rozporządzenia zapisu, na podstawie którego regiony te mogłyby otrzymać dofinansowanie w wysokości 100 %, jeżeli środki przeznaczone na Cel i nie zostały w pełni wykorzystane; takie nie wykorzystane środki umieszczone by były w puli rezerwowej, która mogłaby zostać rozdzielona w poszczególnych Państwach Członkowskich w połowie okresu programowania 2007-2013;

Monitorowanie pomocy państwowej

22. bierze pod uwagę propozycję Komisji Europejskiej, aby regiony w nowych i starych Państwach Członkowskich, które obejmuje nowy Cel Konwergencji, miały prawo do pomocy ze strony państwa, zgodnie z art. 87, ust. 3, lit. (a) Traktatu o UE także w przyszłości;

23. wzywa do tego, aby wszystkie regiony dotknięte efektem statystycznym były objęte art. 87, ust. 3, lit. (a) przez cały okres udzielania pomocy;

24. wzywa wszystkie regiony dotknięte efektem naturalnym (regiony "stopniowego wprowadzania") do przejścia od art. 87, ust. 3, lit. (a) do art. 87, ust. 3, lit. (c) w trakcie trwania okresu pomocowego;

Cel konkurencyjności regionalnej i zatrudnienia (2)

25. aprobuje propozycję Komisji stworzenia Celu dla wszystkich regionów, których nie obejmują typologie Celu Konwergencji, i wskazuje, że specjalną uwagę należy zwrócić na regiony o znacznych problemach społeczno-ekonomicznych i regiony wymagające istotnego dostosowania strukturalnego określonego zgodnie z jednolitymi kryteriami; aprobuje również fakt, że ten nowy Cel ma dotyczyć regionów jako całości;

26. popiera wybór Komisji, aby oprzeć działania interwencyjne w nowym Celu konkurencyjności i zatrudnienia na podejściu obejmującym całe terytorium regionu oraz zagadnienia związane ze strategiami z Lizbony i Goeteborga, przy jednoczesnym zwróceniu uwagi na usługi znajdujące się w polu ogólnego zainteresowania; tym niemniej, wybór możliwych środków musi być dostatecznie szeroki, aby objąć mnogość i zróżnicowanie regionów europejskich w zintegrowaniu podejściu do polityki regionalnej;

27. w dążeniu do osiągnięcia celów Strategii Lizbońskiej wzywa Komisję do określenia i zastosowania dobrej praktyki pochodzącej z poprzednich programów Działań Innowacyjnych jako wskazówek dla działań interwencyjnych dotyczących "innowacji i gospodarki opartej na wiedzy" w celu uniknięcia kosztownych i czasochłonnych działań, które są całkowicie zbędne;

28. aprobuje fakt, iż regiony, którym nie przysługuje już wsparcie (zgodnie z nowym Celem Konwergencji) z powodu poprawy sytuacji gospodarczej, zostaną włączone do Celu konkurencyjności i zatrudnienia, pod nazwą "stopniowe wprowadzanie", wzywa do tego, aby procedura podobna do tej zastosowanej w takich samych okolicznościach na okres 2000- 2006 została zastosowana do regionów, które w sposób naturalny przekraczają pułap 75 % średniego PKB per capita w UE 15. Celem tej zmiany jest bardziej elastyczne wykorzystanie środków niż to, jakie zapewnia cel konkurencyjności i zatrudnienia, tak, aby skonsolidować rozwój gospodarczy osiągnięty przez regiony, w których ma miejsce naturalna zbieżność.

29. przychylnie ocenia współzależność między Europejską Strategią na rzecz Zatrudnienia a środkami EFS; potwierdza, zgodnie z zasadą subsydiarności, potrzebę większego i skuteczniejszego zaangażowania regionów i władz lokalnych w programowanie i wdrażanie środków EFS. Takie działania interwencyjne winny być zgodne z Europejską Strategią na rzecz Zatrudnienia oraz jej krajową częścią składową, Krajowym Planem Zatrudnienia. Winny być one również zgodne z innymi planami regionalnymi mającymi wpływ na regionalne rynki pracy i obejmować inicjatywy obecnie wdrażane na mocy programu Equal;

30. żąda, aby środki z nowego programu dotyczącego konkurencyjności rozdzielić między Państwa Członkowskie w oparciu o obiektywne i przejrzyste kryteria społeczne, gospodarcze i terytorialne, według potrzeb i problemów regionów objętych pomocą; wzywa do rozdzielenia przez Państwa Członkowskie środków z tytułu programów dotyczących konkurencyjności i zatrudnienia w swoich regionach, przy wzięciu pod uwagę rozwoju terytorialnego, konkurencyjności regionalnej I wskaźników społecznych i ekonomicznych obowiązujących na terenie całej Unii;

Monitorowanie pomocy państwowej

31. wzywa Komisję Europejską do jak najszybszego złożenia propozycji dotyczących przyszłych środków pomocowych ze strony państwa, o których mowa w art. 87, ust. 3, lit. (c) Traktatu oraz do rozważenia, w jaki sposób można uwzględnić w przepisach i rozporządzeniach zróżnicowanie terytorialne poprzez zastosowanie odpowiednich wskaźników, ponieważ konieczne zachowanie zróżnicowania terytorialnego jako część krajowej polityki pomocy. Umożliwia to dokonywanie precyzyjnych inwestycji publicznych tam, gdzie może to być środkiem zaradczym na ułomności rynku w celu osiągnięcia celu spójności strukturalnej; należy przy tym unikać nadmiernych różnic pomiędzy dopuszczalnymi pułapami pomocowymi dla sąsiadujących z sobą regionów.

32. wzywa, by regionom niekonwergencyjnym zapewniono przepisy pomocowe tak, aby regiony te mogły pogłębiać swój rozwój strukturalny i zmniejszać różnice międzyregionalne zgodnie z zasadą subsydiarności. Wymagać to będzie zachowania postanowień art. 87 III, lit. c) dla regionów wymagających dostosowania strukturalnego, zdefiniowanych zgodnie z jednolitymi kryteriami;

33. wzywa, aby w wypadku regionów dotkniętych problemami strukturalnymi wynikającymi z ich położenia geograficznego lub sytuacji demograficznej, pomoc publiczna była objęta art. 87(3)(c));

Cel Europejskiej Współpracy Terytorialnej (3)

34. wyraża aprobatę dla stworzenia szczegółowego Celu dla współpracy ponadnarodowej, transgranicznej i międzyregionalnej oraz dla wielkości środków przeznaczonych na współpracę terytorialną;

35. popiera uznanie granic morskich w ramach współpracy transgranicznej; i uważa, że regiony powinny uczestniczyć, wraz z Państwami Członkowskimi, z procesie definiowania i wybierania granic morskich, które kwalifikują się do udzielenia pomocy;

36. żąda, aby współpraca międzyregionalna nadal wspierana była przez UE. Niepokojące jest, że Raport o spójności wspomina o wsparciu z tytułu współpracy międzyregionalnej jedynie w ramach programów regionalnych. Odniesienie do możliwości pomocy w ramach programów regionalnych stanowi jest mało przydatne, ponieważ wspieranie programów kompleksowej współpracy zależy wówczas od definicji strategii wewnętrznej polityki regionalnej. Ponadto należy podjąć należy kroki, które zapewnią, iż współpraca trans graniczna będzie mogła mieć miejsce także na granicach zewnętrznych i wewnętrznych, w tym na "starych" granicach;

37. zwraca się z prośbą, aby pomimo zapisów w punkcie 35 regiony, które wyrażą takie życzenie, również mogły zintegrować zarządzanie programami służącymi współpracy z ich typowymi programami;

38. z zadowoleniem przyjmuje propozycję ustanowienia "nowego instrumentu prawnego" dla współpracy transgranicznej oraz prosi Komisję Europejską o lepsze zdefiniowanie jego zadań i wagi oraz o wykazanie przy tym troski o to, by podczas rozpoczęcia i w trakcie realizacji nowych programów nie dochodziło do opóźnień i aby zapewniona została ciągłość w odniesieniu do już istniejącej współpracy;

39. ocenia jako pozytywne stworzenie "nowego instrumentu sąsiedztwa" i podkreśla wagę szybkiego jego uruchomienia w celu wykorzystania go w nowym okresie programowania, w oparciu o doświadczenie obecnie zdobywane w programie Interreg;

40. wzywa Komisję Europejską do złożenia propozycji nowego instrumentu prawnego wspomagającego zdecentralizowaną współpracę międzyregionalną, decyzje co do której podejmowane będą na szczeblu regionalnym i lokalnym;

41. zaleca, aby różne instrumenty współpracy terytorialnej służyły budowaniu i umacnianiu sieci miast oraz rozszerzaniu inicjatyw ustanawiających zdecentralizowaną współpracę między władzami lokalnymi;

Środki dla szczególnych warunków terytorialnych

42. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że, podobnie jak w przeszłości, Komisja Europejska proponuje, zgodnie z art. 299 ust. 2 Traktatu, (a) objęcie nowym Celem Konwergencji specjalnego programu, założeniem którego ma być zrekompensowanie problemów i utrudnień występujących na wszystkich najbardziej peryferyjnych obszarach oraz (b) stworzenia inicjatywy "Grand Voisinage" (inicjatywa "większego sąsiedztwa") dla tych regionów w ramach nowych programów "europejskiej współpracy terytorialnej", celem zapewnienia tym obszarom potrzebnych środków, dzięki którym mogłyby one pełnić skutecznie rolę aktywnej granicy zewnętrznej Unii, a tym samym przyczynić się do integracji europejskiej. Tym niemniej, Komitet zwraca się do Komisji Europejskiej z prośbą o złożenie jasnych propozycji dotyczących koordynacji takich zapisów z nowo proponowaną inicjatywą "Grand Voisinage" oraz z celem współpracy terytorialnej;

43. wyraża uznanie dla wysiłków związanych z ujęciem problemów miejskich w ramach szerszej regionalnej i krajowej strategii, lecz prosi Komisję Europejską o lepsze zdefiniowanie kryteriów kwalifikacji obszarów miejskich, mając na uwadze rolę, jaką miasta drugiej i trzeciej kategorii odgrywają w zapewnieniu zrównoważonej współpracy między regionami;

44. uważa, iż wymiar miejski polityki regionalnej winien nie tylko dotyczyć odnowy miast, lecz także roli obszarów miejskich jako czynników napędu gospodarczego oraz relacji miasto - wieś;

45. popiera propozycje Komisji Europejskiej zwiększenia udziału miast we wdrażaniu wymiaru miejskiego, zgodnie z zasadą subsydiarności;

46. z zadowoleniem przyjmuje pogląd Komisji na obszary o trudnościach strukturalnych spowodowanych położeniem geograficznym lub warunkami naturalnymi, takich jak tereny wyżynne, słabo zaludnione oraz wyspy; Komitet zwraca uwagę, jeżeli jest to uzasadnione oraz mając należycie na względzie poważny charakter panujących warunków, że należy zastosować szczególne środki celem zintegrowania tych obszarów z rynkiem wewnętrznym na odpowiednich warunkach; Jako kryterium należy brać pod uwagę wysoki koszt zagwarantowania niezbędnych usług w niektórych regionach ze względu na ich cechy terytorialne i demograficzne;

Związki z innymi kierunkami polityki opartymi na sektorze

47. potwierdza, że polityka spójności winna być uważana za politykę horyzontalną wspierającą gospodarczą i społeczną spójność w oparciu o trwały rozwój i odgrywa zasadniczą rolę w procesie integracji obywateli i terytoriów Unii. Wszystkie kierunki polityki Wspólnoty muszą mieć swój wkład w osiągnięcie celu spójności;

48. odnotowuje fakt, że Komisja Europejska ma zamiar włączyć inicjatywę Leader + do głównego nurtu, lecz wyraża obawy dotyczące ujęcia rozwoju wsi w drugim filarze CAP (Wspólna Polityka Rolna) ze względu na to, że jego poziom regionalizacji jest niski oraz ze względu na dominującą rolę produkcji rolniczej; wzywa także Komisję Europejską do zagwarantowania, aby większe obszary rolne otrzymały jak najwięcej bodźców zachęcających do wzięcia udziału w środkach przewidzianych w rozdziale "dostępność" i "usługi użyteczności publicznej" w części poświęconej konkurencyjności;

49. uważa, że programowanie należy koordynować pomiędzy wydatkami na wieś przewidzianymi w drugim filarze Wspólnej Polityki Rolnej a wydatkami przewidzianymi nowym Celem nr 2 (konkurencyjność regionalna i zatrudnienie) i że koordynacja ta winna odbywać się na szczeblu regionalnym;

50. z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż stworzony zostanie jeden instrument rozwoju wsi oraz obszarów rybackich, Komitet wzywa Komisję do wyjaśnienia, w jaki sposób instrument ten ma działać poza celem konwergencji i uważa, iż instrument ten winien dawać pierwszeństwo środkom zajmującym się najbardziej szkodliwymi aspektami obszarów wiejskich, takimi jak wyludnienie (dopisek tłumacza: słowo to nie zostało przetłumaczone w projekcie opinii), starzejąca się populacja i brak potencjału lokalnie generowanego rozwoju;

51. wzywa, aby środki stworzone w ramach rozporządzenia UE w sprawie rozwoju wsi były rozszerzone na obszary wiejskie i związane ze wsią, w tym usługi rolnicze. Po rozdzieleniu środków należy podjąć kroki mające na celu zapewnienie, że pod uwagę wzięte zostaną także cele konwergencji oraz potrzeba środków na pokrycie kosztów wynikających z zadań zleconych w ramach reformy Wspólnej Polityki Rolnej;

Uproszczenie zarządzania Funduszami strukturalnymi

52. z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji Europejskiej, aby utrzymać centralne elementy programowania i zarządzania dla wdrożenia przyszłych funduszy strukturalnych, takie jak wieloletnie ramy działania, podejście strategiczne w ramach pojedynczych spójnych ram działań oraz wspieranie partnerstw państwowo-prywatnych na szczeblu regionalnym oraz wzmocnienie partnerstwa między różnymi władzami: lokalnymi, regionalnymi, krajowymi i europejskimi;

53. zwraca się z prośbą, aby regiony były bardziej zaangażowane w efektywny i przejrzysty system monitorowania przyznawania, rozdziału oraz wykorzystania funduszy strukturalnych;

54. zauważa, iż Komisja wzięła pod rozwagę wiele propozycji od władz lokalnych i regionalnych, dotyczących uproszczenia administrowania funduszami poprzez:

– ograniczenie definicji programów jedynie do szczebla priorytetów, rezygnując w ten sposób z uzupełnienia programów,

– w przyszłości: realizację programów jedynie jako programów jednofunduszowych, umożliwienie EFRR i EFS finansowania pozostałych działań związanych z kapitałem ludzkim i fizycznym,

– stosowanie jednego systemu programowania dla Funduszu Spójności oraz projektów dotyczących transportu i infrastruktury EFRR;

– decentralizację kontroli finansowej w celu uproszczenia i zgodnie z zasadą proporcjonalności;

55. podkreśla, iż uproszczenie procedury programowania dla Komisji nie powinno prowadzić do trudności władz regionalnych i lokalnych lub właścicieli projektów. Dlatego stworzenie programów jednofunduszowych w nowym Celu nr 1 mogłoby przykładowo doprowadzić do stworzenia większej liczby programów, co nie ułatwiłoby zadania regionom. Byłoby lepiej zachować obecne zasady programów operacyjnych, a zrezygnować jedynie z wymagania integracji funduszy w wypadku zagadnień priorytetowych oraz środków programowych. Co więcej, programy operacyjne winny nadal mieć możliwość objęcia regionów przyległych, w tym wspólnego planowania finansowego;

56. wzywa Komisję, aby upraszczając politykę regionalną, wzięła pod uwagę "punkt widzenia użytkownika";

57. prosi Komisję Europejską o wyjaśnienie, jaką rolę proponowane ramy polityczne odgrywać będą odnośnie stadium programowania na szczeblu krajowym/regionalnym, i jakie będą konsekwencje rocznego sporządzania raportów o postępach krajowych; KR przyjmuje, iż konstytucyjna sytuacja Państw Członkowskich zostanie wzięta pod uwagę; a także prosi o zapewnienie, że proces opracowywania ww. ram politycznych opierać się będzie na przesłance równego partnerstwa zgodnie z zasadą subsydiarności;

58. uważa za wystarczające, aby instytucje europejskie zajmowały się priorytetami i wynikami co najwyżej co dwa lata. Analiza taka mogłaby mieć miejsce przy okazji wiosennego szczytu Rady Europejskiej, które ma być poświęcone planowi działań z Lizbony i Goeteborga. W ten sposób wdrażanie programów na szczeblu regionalnym nie zostanie opóźnione, zaś ich struktura nie ulegnie zmianom;

59. zauważa, że decyzja Komisji Europejskiej nie uwzględnia propozycji Komitetu Regionów zastąpienia zasady n+2 zasadą n+3, co złagodziłoby problemy związane z wdrażaniem dużych projektów i wzywa Komisję do ponownego rozpatrzenia tych propozycji (władz lokalnych i regionalnych) a także dostarczenia wyczerpujących wyjaśnień w przypadku, gdyby zostały one przez Komisję odrzucone.

Bruksela, 16 czerwca 2004 r.

	Przewodniczący
	Komitetu Regionów
	Peter STRAUB

______

⁽¹⁾ Dz. U. C 148 z dnia 18.05.2001 r., s. 25

⁽²⁾ Dz. U. C 107 z dnia 3.05.2002 r., s. 27

⁽³⁾ Dz.U. C 66 z dnia 19.3.2003 r., s. 11

⁽⁴⁾ Dz.U. C 256 z dnia 24.10.2003 r., s. 13

⁽⁵⁾ Dz. U. C 244 z dnia 10.10.2003 r., s. 23

⁽⁶⁾ Dz. U. C 256 z dnia 24.10.2003 r., s. 1

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2004.318.1
• Rodzaj: Opinia
• Tytuł: Opinia w sprawie Trzeciego Raportu o Spójności Gospodarczej i Społecznej.
• Data aktu: 16/06/2004
• Data ogłoszenia: 22/12/2004