Regulamin ogólny wewnętrznego urzędowania sądów apelacyjnych, okręgowych i grodzkich.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI.
z dnia 1 grudnia 1932 r.
Regulamin ogólny wewnętrznego urzędowania sądów apelacyjnych, okręgowych i grodzkich.

Na podstawie art. 78 prawa o ustroju sądów powszechnych z dnia 6 lutego, 1928 r. (Dz. U. R. P. z 1932 r. Nr. 102, poz. 863) zarządzam co następuje:

Rozdział  I.

Postanowienia wstępne.

§  1. 
Regulamin niniejszy określa tryb wewnętrznego urzędowania sądów apelacyjnych, okręgowych i grodzkich przy wykonywaniu przepisów prawa o ustroju sądów powszechnych oraz przepisów postępowania sądowego.
§  2. 
Zarządzenia, i wyjaśnienia władz centralnych, dotyczące zakresu działalności władz i urzędów wymiaru sprawiedliwości, nabierają mocy obowiązującej z dniem ich ogłoszenia w organie urzędowym Ministerstwa Sprawiedliwości lub z dniem podania ich w inny sposób do wiadomości.
§  3. 
Sądy zwracają się do Ministerstwa Sprawiedliwości w formie przedstawień.
§  4. 
W sprawach zarządu sprawiedliwości, które wchodzą w zakres działania władz centralnych, władze i urzędy sądowe nie zwracają się wprost do władzy centralnej, lecz przedstawiają sprawę Ministerstwu Sprawiedliwości, chyba że jest ustanowiony inny sposób załatwienia sprawy.
§  5. 
Powołane w niniejszym regulaminie artykuły prawa bez bliższego określenia odnoszą się do prawa o ustroju sądów powszechnych, paragrafy zaś - do niniejszego regulaminu.

Rozdział  II.

Stosunki wzajemne między sądami i z innemi władzami.

§  6. 
Sądy wyższe komunikują się z podległe-, mi im sądami niższemi zapomocą poleceń, niższe zaś z wyższemi - zapomocą przedstawień.

Sędziom śledczym oraz komornikom sądy dają polecenia.

§  7. 
Sądy równorzędne komunikują się ze sobą oraz z sądami im nie podlegającemi zapomocą odezw.

W ten sam sposób sądy porozumiewają się z prokuratorami, tudzież z władzami i urzędami administracyjnemi oraz wojskowemi, policji zaś w granicach, przewidzianych ustawami, dają polecenia.

§  8. 
Z sądami zagranicznemi sądy komunikują się za pośrednictwem Ministerstwa Spraw Zagranicznych przez Ministerstwo Sprawiedliwości, z wyjątkiem przypadków, w których dopuszczone są stosunki bezpośrednie.
§  9. 
Kierownicy sądów w przypadkach, przewidzianych ustawą, zwracają się do sędziów w formie poruczeń, podwładnym zaś urzędnikom dają polecenia.

Kierownicy sądów wyższych zwracają się do sędziów, nie należących do ich sądów, za pośrednictwem kierownika właściwego sądu.

§  10. 
Sędziowie wnoszą pisma w sprawach osobistych w drodze służbowej t. j. do kierownika sądu, do którego należą; następnie każdy kierownik sądu przedstawia sprawy te władzy, właściwej do załatwienia, za pośrednictwem swej władzy przełożonej, dołączając swoją opinję lub sprawozdanie. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio do spraw własnych kierowników sądów.
§  11. 
Jeżeli władza administracyjna odmawia prawnemu żądaniu władzy sądowej lub zwleka z jego wykonaniem, wówczas władza sądowa bezpośrednio lub za pośrednictwem swej władzy nadzorczej zawiadamia o tem kierownika sądu, który podejmie właściwe kroki celem usunięcia przeszkód.

Sędzia, sprawujący kierownictwo sądu grodzkiego, zwraca się do władz pierwszej instancji bezpośrednio, do władz zaś' centralnych w drodze służbowej przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Jeżeli żądanie skierowano do prokuratury, należy o odmowie lub zwłoce w wykonaniu żądania zawiadomić prokuratora wyższej instancji lub Ministra Sprawiedliwości.

Rozdział  III.

Zgromadzenie ogólne i kolegium administracyjne.

§  12. 
Zgromadzenie ogólne zwołuje prezes sądu, który ustala również porządek dzienny posiedzenia i porządek ten oraz termin posiedzenia podaje do wiadomości sędziów danego sądu, nie wyłączając sędziów śledczych, tudzież prokuratora na 3 dni przed posiedzeniem.
§  13. 
Posiedzenia zgromadzenia ogólnego odbywają się przy drzwiach zamkniętych.

Protokół prowadzi członek zgromadzenia, wyznaczony przez prezesa. Podpisują go prezes i sędzia protokołujący.

§  14. 
Głosowanie jest jawne, wszakże przewodniczący z własnej inicjatywy lub na wniosek choćby jednego członka zgromadzenia zarządza głosowanie zamkniętemi kartkami.
§  15. 
Posiedzenia kolegjum administracyjnego odbywają się przy drzwiach zamkniętych w terminach, wyznaczonych w miarę potrzeby przez prezesa sądu, który ustala porządek dzienny posiedzenia i rozsyła go członkom kolegjum oraz prokuratowi, w miarę możności przynajmniej na 3 dni przed terminem.
§  16. 
Sprawy referuje prezes albo wyznaczony przez niego członek kolegjum.
§  17. 
Z posiedzenia kolegjum administracyjnego protokół spisuje członek kolegjum, wyznaczony przez prezesa. Protokół podpisują wszyscy obecni.
§  18. 
O uchwałach kolegjum sekretarz sądu czyni adnotacje w aktach spraw, które były rozpoznawane, ze wskazaniem daty posiedzenia kolegjum, na którem uchwała zapadła.

Rozdział  IV.

Nadzór i administracja sądowa.

§  19. 
W zakresie nadzoru służbowego zadaniem kierowników sądów (art. 70) jest zapewnienie prawidłowego toku czynności w sądach i urzędach, podległych ich nadzorowi; w szczególności kierownicy sądów, nie wkraczając w dziedzinę orzecznictwa sądowego, obowiązani są czuwać, aby praca w sądach i urzędach odbywała się sprawnie, zgodnie z ustanowionym rozkładem czynności i nie była zaniedbywana, aby czynności sądowe odbywały się z należytą powagą i starannością, i aby zachowanie się sędziów i urzędników w stosunkach służbowych i poza służbą stało na odpowiednim poziomie i nie dawało powodu do usprawiedliwionych zarzutów.
§  20. 
Prezesi sądów apelacyjnych i okręgowych obowiązani są osobiście lub przez zastępców swoich kontrolować działalność podległych ich nadzorowi sądów i urzędów drogą wizytacji i dokładnego badania wykazów ruchu spraw; obowiązani są sprawdzać, czy wydane z powodu zażaleń lub wyników poprzednich wizytacyj zarządzenia zostały wykonane.
§  21. 
W czynnościach nadzorczych powinni współdziałać przewodniczący wydziałów oraz przewodniczący na rozprawach, jeżeli w toku rozprawy dostrzegą usterki, wymagające zwrócenia uwagi władz nadzorczych.
§  22. 
O uchyleniu zarządzenia (art. 72 § 1) prezes zawiadamia Ministra Sprawiedliwości tylko w przypadkach większej wagi, dołączając odpis swego zarządzenia.
§  23. 
Kierownik sądu, celem zapewnienia jednolitości w prowadzeniu spraw, może zwoływać konferencje dla omówienia zagadnień, nastręczających wątpliwości. W kwestjach wykładni przepisów prawa na konferencjach uchwały nie zapadają.
§  24. 
W zakresie administracji sądowej kierownicy sądów są organami Ministra Sprawiedliwości i reprezentują sąd.
§  25. 
Czynności administracyjno - gospodarcze sądu okręgowego oraz sądów grodzkich i urzędów wymiaru sprawiedliwości, położonych w okręgu sądu okręgowego, należą do prezesa sądu okręgowego, który dysponuje udzielonemi mu w tym celu kredytami.

W powyższym zakresie prezes sądu okręgowego jest władzą asygnującą i właściwe wnioski może przedstawiać Ministerstwu Sprawiedliwości z pominięciem drogi służbowej, jeżeli prezes sądu apelacyjnego nie zarządzi inaczej bądź w poszczególnej sprawie, bądź co do pewnej kategorji spraw.

Wnioski budżetowe w zakresie wydatków nadzwyczajnych ł większych wydatków jednorazowych, mających charakter inwestycyjny, należy przedstawiać Ministerstwu Sprawiedliwości w drodze służbowej. W tej samej drodze należy przedstawiać projekty umów najmu lokali celem zatwierdzenia ich przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

§  26. 
Czynności administracyjno - gospodarcze sądu apelacyjnego należą do prezesa tego sądu, który w tym zakresie jest władzą asygnującą i dysponuje udzielonemi mu kredytami budżetowemi.

Prezes sądu apelacyjnego, jako władza administracyjna I instancji, wymierza uposażenie oraz przyznaje wszelkie inne należności służbowe sędziom i prokuratorom oraz urzędnikom i funkcjonarjuszom niższym całego okręgu apelacyjnego.

Nadto prezes sądu apelacyjnego sprawuje nadzór nad czynnościami administracyjno - gospodarczemi wszystkich sądów swego okręgu.

§  27. 
Funkcje prezesa sądu okręgowego i apelacyjnego, wskazane w §§ 25 i 26, obejmują także istniejące przy tych sądach prokuratury, jeżeli nie są przekazane samym prokuratorom.
§  28. 
Prezes sądu okręgowego władny jest wyznaczyć sędziom śledczym, urzędującym poza siedzibą sądu, roczną kwotę ryczałtową na zaspokojenie potrzeb w zakresie materjałów piśmiennych i innych.
§  29. 
Okólniki własne prezesów sądów okręgowych, mające charakter ważniejszych zarządzeń lub wyjaśnień ogólnych, powinny być przed podaniem ich do wiadomości sądów zatwierdzone przez prezesa sądu apelacyjnego, okólniki zaś prezesów sądów apelacyjnych - przez Ministra Sprawiedliwości.
§  30. 
Do obowiązków prezesa sądu apelacyjnego i sądu okręgowego należy zarządzanie sprawami, dotyczącemi stanu służby sędziów i wszystkich innych osób, pracujących w sądach.

Prezes sądu okręgowego prowadzi wykazy służbowe osób, pracujących w sądach grodzkich.

§  31. 
Do obowiązków kierownika sądu należy również zwierzchnie zarządzanie sprawami kasowemi, archiwalnemi, biurowością, korespondencją w rzeczach ogólnych, nie dotyczących wyłącznie poszczególnej sprawy, toczącej się w sądzie, składanie ogólnych sprawozdań z działalności sądu i, urzędów wymiaru sprawiedliwości, podział pracy między sekretarzami, urzędnikami kancelaryjnymi i niższymi funkcjonariuszami, oraz nadzór nad gmachami i lokalami sądowemi.
§  32. 
Zarządzenia administracyjne kierownika sądu wciągane są do księgi prowadzonej pod nazwą "Księga zarządzeń" według załączonego wzoru.

Rozdział  V.

Podział czynności i wydziały (oddziały) sądu.

§  33. 
Liczbę wydziałów w sądach apelacyjnych i okręgowych oznacza Minister Sprawiedliwości.

Wydziały są oznaczane kolejnemi liczbami rzymskiemi w obrębie całego sądu.

§  34. 
Podział czynności między wydziały sądu apelacyjnego i okręgowego powinien być dokonany z uwzględnieniem rodzaju i ilości napływających do sądu spraw oraz liczebności stanowisk sędziowskich i urzędniczych w sekretariatach.

Sędzia może należeć do kilku wydziałów.

§  35. 
Sędziego, mianowanego w ciągu roku; kolegium administracyjne niezwłocznie wyznacza do; jednego z wydziałów.
§  36. 
Przewodniczącym wydziału jest prezes, wiceprezes lub sędzia.
§  37. 
Każdy wydział obejmuje pewne kategorje spraw, oznaczone na stałych podstawach: bądź według rodzaju spraw, bądź według początkowej litery uczestników sprawy lub na podstawie terytorialnej, bądź wreszcie z uwzględnieniem obu tych podstaw.
§  38. 
Podział czynności między wydziały sądu apelacyjnego winien być dokonany według rodzaju spraw (sprawy cywilne i karne) i na podstawie terytorialnej, w miarę możności według sądów okręgowych.
§  39. 
Każdy wydział (oddział) ma osobny sekretarjat, składający się z kierownika sekretariaty i odpowiedniej liczby urzędników kancelaryjnych.

Jeżeli rodzaj i ilość spraw tego wymaga, sekretarjat wydziału może być podzielony zarządzeniem prezesa na sekcje pod kierunkiem urzędnika, podlegającego kierownikowi sekretarjatu.

§  40. 
Przewodniczący wydziału, jako jego kierownik, rozdziela pracę między sędziów, przestrzegając równomierności obciążenia; w szczególności, jeżeli sam nie przewodniczy na posiedzeniu, wyznacza przewodniczącego.

Do niego również należy powołanie dodatkowego sędziego z pośród sędziów wydziału w przypadku, przewidzianym w art. 58 § 1. Powołanie sędziego z innego wydziału zarządza prezes sądu.

§  41. 
Przewodniczący wydziału handlowego powołuje na posiedzenia sądowe sędziów handlowych według ustalonej kolejności, w miarę możności przestrzegając równomierności w powoływaniu wszystkich sędziów handlowych do udziału w posiedzeniach oraz uwzględniając ich słuszne życzenia co do dni, w takich mogą w posiedzeniach uczestniczyć.

W okręgach, w których sędziowie handlowi powoływani są także z pośród znawców górnictwa, przewodniczący wydziału powinien powoływać do składu sądzącego w sprawach górniczych przynajmniej jednego sędziego handlowego z tej grupy.

§  42. 
Zastępcą przewodniczącego wydziału jest sędzia danego wydziału, wyznaczony przez kolegjum administracyjne. W nieobecności przewodniczącego i jego zastępcy poszczególne czynności, w ich zastępstwie może spełniać najstarszy z obecnych w sądzie sędziów danego wydziału alba prezes sądu lub jego zastępca.
§  43. 
W zakresie spraw sądowych przewodniczący wydziału spełnia czynności, przewidziane ustawami postępowania sądowego i inne czynności prezesa.

Nadto przewodniczący wydziału kieruje pracą sekrearjatu oraz sprawuje bezpośredni nad nim nadzór.

§  44. 
Sprawy, napływające do sądu, należy kierować bezpośrednio do wydziału, do którego według ustalonego podziału czynności należą. Sprawę, skierowaną wskutek pomyłki niewłaściwie,: przewodniczący przekazuje właściwemu wydziałowi.

W razie wątpliwości rozstrzyga kierownik sądu.

§  45. 
Sądy grodzkie, w których jest większy napływ spraw, mogą być podzielone na oddziały.

Do oddziału należy jeden lub kilku sędziów.

§  46. 
Sędzia grodzki, wyznaczony na kierownika oddziału, ma co do podziału pracy prawa przewodniczącego. Jednak sędzia, sprawujący kierownictwo sądu grodzkiego, ma prawo zarządzić zmianę w podziale czynności, dokonanym przez kierownika oddziału.
§  47. 
W sądach grodzkich, w których czynny jest jeden sędzia, w razie jego nieobecności zastępuje go sędzia z innego sądu grodzkiego według kolejności, ustalonej przez kolegjum administracyjne sądu okręgowego.

Stosuje się to również w przypadkach, gdy właściwy sędzia jest wyłączony w danej sprawie.

§  48. 
Prezes sądu przesyła prokuratorowi odpis podziału czynności celem przystosowania doń podziału czynności w prokuraturze.

Rozdział  VI.

Porządek czynności sądowych.

§  49. 
Obowiązkiem kierownika sądu, przewodniczącego wydziału, tudzież sędziego i urzędnika sądowego, każdego w swoim zakresie, jest pilne przestrzeganie, aby każda czynność sądowa odbyła się możliwie szybko i ściśle w terminie wyznaczonym oraz aby orzeczenia (wyroki, postanowienia i t. p.), protokóły i pisma były przygotowane i sporządzone we właściwym czasie.
§  50. 
Przesłanie akt do wyższej instancji na skutek założenia środka odwoławczego powinno nastąpić w ciągu 3 dni.

Jeżeli dotrzymanie powyższego terminu jest niemożliwe, należy w osobnem piśmie do sądu odwoławczego jednocześnie z przesłaniem akt podać przyczyny opóźnienia.

§  51. 
Przewodniczący wydziałów (kierownicy oddziałów) sprawdzają co miesiąc repertorja co do prawidłowego ich prowadzania i należytego biegu spraw oraz, w razie potrzeby, wydają odpowiednie zarządzenia.

O sprawdzeniu i wydanych zarządzeniach należy uczynić wzmiankę na marginesie repertorium pod ostatnią zapisaną pozycją.

Kierownik sądu powinien czuwać nad wykonywaniem powyższych przepisów.

§  52. 
Pisownia w sądach i urzędach wymiaru sprawiedliwości powinna być jednolita, z wyłączeniem miejscowych odrębności językowych, i opierać się na zasadach, ustalonych przez Akademję Umiejętności w Krakowie, oraz uwzględniać wyrazownictwo, wskazane w poszczególnych zarządzeniach władz nadzorczych, tudzież przyjęte w ustawach i rozporządzeniach, na których pismo się opiera lub których dotyczy.

Redakcja i styl pism sądowych powinny być treściwe, jasne i odpowiadać powadze sądu.

§  53. 
Jeżeli przepisy postępowania sądowego nie stanowią inaczej, sędzia powinien zredagować uzasadnienie orzeczenia w terminie czternastodniowym po jego wydaniu, w razie zaś potrzeby uzgodnienia z innymi sędziami składu sądzącego -: ostateczna redakcja powinna być ustalona w ciągu następnych dni siedmiu. Terminy te oraz terminy instrukcyjne, przewidziane w przepisach postępowania sądowego, mogą być przedłużone za zgodą kierownika sądu tylko w wyjątkowych przypadkach. O przedłużeniu terminu czyni się wzmiankę w aktach.
§  54. 
W przypadku nieprzybycia sędziego, przewodniczący, wydziału lub kierownik sądu, jeśli nie zachodzą wyjątkowe przeszkody, wyda zarządzenie, aby wyznaczoną czynność wykonał zastępca.

W razie nieprzybycia prokuratora, zawiadamia się jego przełożonego i kierownika sądu.

§  55. 
Rozprawy i inne czynności sądowe, dokonywane z udziałem stron, odbywają się w przeznaczonych do tego pomieszczeniach w siedzibie sądu.

Wyjątek zachodzi, gdy czynność z natury swojej powinna być dokonana poza sądem, oraz w przypadkach przewidzianych w art. 6 i 7.

§  56. 
Sędziowie zajmują na posiedzeniach miejsca według starszeństwa, oznaczonego na podstawie art. 68.

Przewodniczący zajmuje zawsze pierwsze (środkowe) miejsce.

§  57. 
Jeżeli w posiedzeniach uczestniczy prezes lub wiceprezes, do niego należy przewodnictwo.
§  58. 
Prokurator zajmuje miejsce przy stole sędziowskim po prawej stronie sądu, a protokołujący - po lewej.

Dla ławy przysięgłych wyznacza się osobne miejsce.

§  59. 
Na sali rozpraw, celem wykonywania zarządzeń przewodniczącego i przestrzegania porządku, obecny jest woźny sądowy. Wyznaczenie woźnych należy do kierownika sądu.
§  60. 
Wokandę spraw, wyznaczonych na posiedzenie sądowe, sporządza się w 4 egzemplarzach, z których jeden należy wywiesić przy wejściu do sądu (wewnątrz) najpóźniej na 1 dzień przed posiedzeniem, pozostałe zaś egzemplarze przeznaczone są dla przewodniczącego składu sądzącego, protokolanta i woźnego audjencjonalnego. Protokólant zaznacza w wokandzie, w rubryce "uwagi", czy sprawa została "rozpoznana" lub "odroczona".

W sądach grodzkich sporządzanie wokandy nie jest obowiązkowe.

§  61. 
Dla każdej sprawy, będącej na wokandzie w danym dniu, należy oznaczyć godzinę rozprawy, mając na uwadze przypuszczalny czas trwania wszystkich poprzedzających rozpraw i przesłuchań.
§  62. 
Publiczność dopuszcza się na salę rozpraw w miarę wolnego miejsca.

W wyjątkowych przypadkach, gdy przewidywane jest gromadne przybycie publiczności, którego opanowanie byłoby utrudnione, kierownik sądu reguluje wstęp na salę przez wydanie kart wstępu.

Można również wyznaczyć odpowiednie miejsca dla sprawozdawców czasopism.

§  63. 
Rozprawy rozpoczynają się w godzinach urzędowych, a kończą się w zasadzie o godzinie szesnastej.

Rozprawy, nieprzeprowadzone do godziny szesnastej, można bądź ukończyć tego samego dnia, bądź przenieść na dzień następny.

Przepisy powyższe należy odpowiednio stosować przy dwurazowem urzędowaniu dziennem.

§  64. 
Czynności pilne powinny być załatwiane poza ustanowionemi godzinami i mogą się ciągnąć w dni świąteczne.
§  65. 
Strony w procesie cywilnym i ich rzecznicy, oskarżeni, obrońcy, oskarżyciele prywatni, pokrzywdzeni, mający prawa strony, powodowie cywilni w sprawach karnych, świadkowie, biegli i tłumacze zajmują w sali rozpraw miejsca, dla nich wyznaczone.
§  66. 
Wszyscy obecni na sali rozpraw, nie wyłączając uczestniczących w posiedzeniu prokuratora i protokolanta, powstają z miejsc: a) w czasie wejścia sędziego lub składu sądzącego na salę, b) w czasie przysięgi i c) w czasie ogłaszania wyroku.

Na rozprawie każda osoba powstaje z miejsca, gdy przemawia do sądu lub gdy sąd do niej się zwraca. Przewodniczący może zezwolić na pozostawanie w pozycji siedzącej chorym i kalekom oraz w innych przypadkach wyjątkowych.

Sędziowie powstają z miejsc tylko podczas odbierania przysięgi.

§  67. 
Prowadzenie protokółu rozprawy, przesłuchania lub innej czynności sądowej, jeśli ustawa inaczej nie stanowi, należy do sekretarza, urzędnika sekretarjatu lub aplikanta sądowego, wyznaczonych przez przewodniczącego wydziału lub kierownika sądu.
§  68. 
Pozbawienie wolności, przewidziane w art. 61 § 1 i 62 § 2, można stosować do posła lub senatora tylko z zachowaniem przepisu art. 21 Konstytucji.
§  69. 
W orzeczeniu, w którem wymienia się skład sądu, należy przy nazwiskach sędziów zaznaczyć ich stanowisko sędziowskie oraz delegację, jeżeli sędzia był delegowany z sądu równorzędnego.

Na pierwszem miejscu każdego wyroku powinien być zamieszczony napis: "W Imieniu Rzeczypospolitej Polskiej".

§  70. 
Sąd grodzki, który odmówił udzielenia pomocy sądowej, przesyła z urzędu akta właściwemu sądowi okręgowemu (art. 46 § 1) lub sądowi apelacyjnemu (art. 46 § 3), te zaś sądy, nie wzywając stron, orzekają, czy żądanie ma być wykonane, bądź też który sąd grodzki ma je załatwić.

Ten tryb postępowania nie będzie stosowany, gdy skierowano sprawę do niewłaściwego sądu grodzkiego wskutek prostej pomyłki. W tym przypadku sąd wezwany kieruje sprawę bezpośrednio do sądu właściwego, zawiadamiając o tem sąd wzywający.

§  71. 
Sąd grodzki nie wdaje się w kwestję swojej właściwości, jeżeli żądanie pomocy sądowej pochodzi od sądu, któremu instancyjnie podlega, lub od sądu apelacyjnego, któremu podlega właściwy sąd okręgowy, jak również w przypadku, gdy żądanie sądu zagranicznego skierowane zostało przez Ministra Sprawiedliwości. Nie dotyczy to spraw, skierowanych wskutek oczywistej omyłki do sądu miejscowo niewłaściwego.

Rozdział  VII.

Czas urzędowania i ferje.

§  72. 
Godziny urzędowania w sądach i urzędach wymiaru sprawiedliwości w dni powszednie oznacza Minister Sprawiedliwości.

Urzędowanie powinno być jednorazowe bez przerwy, jeżeli Minister Sprawiedliwości nie zezwoli na wyjątki.

§  73. 
W niedziele i dni, ustawowo uznane za święta powszechne (rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 15 listopada 1924 r., Dz. U. R. P. Nr. 101, poz. 928; ustawa z dnia 18 marca 1925 r., Dz. U. R. P. Nr. 34, poz. 234), normalny tok pracy ustaje, z wyjątkiem przypadków, kiedy przepisy postępowania sądowego wymagają niezwłocznego załatwienia pewnych czynności.

Na te przypadki należy w podziale czynności, uchwalonym przez kolegjum administracyjne, ustalić kolejność dyżurów sędziów.

W tymże celu mogą być w miarę potrzeby ustanowione dyżury poza godzinami urzędowania w dni powszednie.

Dyżury sekretarzy, urzędników kancelaryjnych i woźnych oznacza kierownik sądu.

Czas trwania dyżuru jednej osoby, poza przypadkami szczególnemi, nie może w jednym dniu przekraczać trzech godzin.

Jeżeli urzędnikowi lub woźnemu wyznaczono dyżur całonocny, należy go zwolnić od zajęć w dniu następnym.

§  74. 
Jeżeli posiedzenie sądowe przeciąga się poza godziny urzędowania, w sekretariacie sądowym powinien pozostawać aż do końca posiedzenia, - chyba że przewodniczący na posiedzeniu zarządzi inaczej - jeden z urzędników, wyznaczony przez kierownika sekretarjatu.
§  75. 
Jeżeli w czynności sądowej mają brać udział osoby, nie należące do wyznania rzymskokatolickiego, a okoliczność ta znana jest sądowi, nie należy takiej czynności, gdy ustawa temu się nie sprzeciwia, przedsiębrać w dni uroczyste świąt wyznania religijnego tych osób.
§  76. 
Dla interesantów sekretarjaty sądów powinny być otwarte w dni powszednie co najmniej w ciągu trzech godzin.

Godziny te oznacza kierownik sądu.

W przypadkach pilnych należy przyjąć interesanta poza godzinami przyjęć.

Adwokaci i obrońcy mają dostęp do sekretarjatów sądowych w ciągu całego czasu urzędowania.

§  77. 
W urzędach (wydziałach) hipotecznych przyjmowanie interesantów odbywa się w ciągu całego czasu urzędowania.

Przepis ten dotyczy także sekretarjatów, w których prowadzone są rejestry publiczne, jak handlowe, stowarzyszeń i inne.

§  78. 
Kierownicy sądów i przewodniczący wydziałów oznaczają godziny przyjęć u siebie.
§  79. 
O godzinach urzędowania i przyjęć należy podać do wiadomości powszechnej przez umieszczenie odpowiednich informacyj na tablicy orjentacyjnej (§ 177) oraz na drzwiach wejściowych właściwych pomieszczeń.
§  80. 
Biuro podawcze otwarte jest dla interesantów co najmniej w ciągu pięciu godzin.

W sądach grodzkich kierownik sądu oznacza stałe dni i godziny, stosownie do potrzeb miejscowych, do przyjmowania i protokołowania ustnych wniosków stron w przypadkach przewidzianych ustawami postępowania sądowego.

§  81. 
Ferje sądowe (art. 114) obejmują okres od 15 czerwca do 15 września.

Terminy wypoczynku dla sędziów oraz urlopy wypoczynkowe dla urzędników sekretarjatu i niższych funkcjonarjuszów należy wyznaczać w miarę możności w granicach powyższego okresu.

§  82. 
Powołanie na ćwiczenia wojskowe i spowodowana tem przerwa w urzędowaniu nie pozbawia prawa do korzystania z wypoczynku.
§  83. 
Przed wyznaczeniem terminu wypoczynku należy w drodze okólnej zwrócić się do sędziów o podania czasu, w którym chcą korzystać z wypoczynku.

Rozdział  VIII.

Biuro podawcze.

§  84. 
Biuro podawcze przeznaczone jest:
a)
do przyjmowania nadsyłanych lub składanych do sądu pism i przesyłek,
b)
do ekspediowania pism, wysyłanych przez sądy.

Przepisy powyższe obowiązują i w stosunku do sędziów śledczych, urzędujących w siedzibie sądu.

§  85. 
W poszczególnych sądach grodzkich o niewielkim ruchu spraw oraz oddziałach, sądu grodzkiego, rozmieszczonych w oddzielnych budynkach, czynności biura podawczego załatwia sekretarz lub wyznaczony przez kierownika sądu urzędnik, pełniący również inne czynności.
§  86. 
Pisma, nadchodzące w kopertach zamkniętych, otwiera urzędnik biura podawczego, z wyjątkiem tych, które adresowane są do kierownika sądu, tudzież tych wszystkich pism, które zaopatrzone są w napis: "tajne", "poufne", "do własnych rąk" lub tym podobny, świadczący, iż treść pisma ma być zachowana w tajemnicy.

Nadto urzędników biura podawczego nie wolno otwierać kopert, zawierających rozporządzenia ostatniej woli.

§  87. 
Na każdem nadchodzącem piśmie urzędnik biura podawczego czyni ręcznie albo przy pomocy odpowiedniego stempla adnotację (prezentatę), zawierającą n§ zwę sądu lub urzędu, datę otrzymania pisma i liczbę załączników; jednocześnie kasuje w Sposób przepisany znaczki uiszczenia opłat, naklejone na piśmie. Prezentata powinna być wyraźna, aby nie nastręczała wątpliwości co do daty otrzymania pisma, i powinna być podpisana przez urzędnika.
§  88. 
Jeżeli pismo nadeszło w kopercie, której nie wolno urzędnikowi otworzyć, prezentata będzie uczyniona na adresowej stronie koperty bez naruszenia daty stempla pocztowego.
§  89. 
Podania w sprawach ksiąg wieczystych (gruntowych, hipotecznych, tabularnych) mogą być składane bezpośrednio w urzędach ksiąg wieczystych i wydziałach hipotecznych.

Prezentatę wówczas kładzie właściwy sekretarz.

Na tych podaniach tudzież na podaniach, które obok innej czynności dotyczą także czynności hipotecznej, prezentata winna zawierać również godzinę i minutę otrzymania pisma.

Wszystkie pisma, które w ciągu godzin urzędowych z poczty razem nadeszły, oraz te, które nadeszły poza godzinami urzędowemi i przyjęte zostały jednocześnie, będą poczytane za wchodzące równocześnie.

§  90. 
Na żądanie osoby, wnoszącej pismo, urzędnik biura podawczego wydaje jej pokwitowanie z odbioru.

Pokwitowanie pisze się według załączonego wzoru.

§  91. 
Kierownik sądu w porozumieniu z urzędem pocztowym może zarządzić, że adresowane do Sądu przesyłki pocztowe, nadeszłe do sądu zwrotne pocztowe poświadczenia odbioru i zwrócone przesyłki sądowe będą odbierane z urzędu pocztowego zapomocą pocztowej księgi oddawczej przez woźnego lub gońca za jego pokwitowaniem. Nazwisko odbierającego będzie podane do wiadomości urzędu pocztowego.

Odebrane przesyłki doręcza się niezwłocznie urzędnikowi biura podawczego.

§  92. 
Wszystkie pisma i przesyłki, otrzymane przez biuro podawcze, powinny być oddane właściwym, według przeznaczenia, sekretariatom lub sędziom w dniu otrzymania.

Pisma pilne należy oddawać niezwłocznie po otrzymaniu.

§  93. 
Koperty, w których pisma nadeszły z poczty, należy dołączać do tychże pism.
§  94. 
W razie wątpliwości co do skierowania pisma urzędnik biura podawczego postąpi w każdym przypadku według polecenia kierownika sądu.
§  95. 
Pisma i przesyłki, wychodzące z sekretariatów, kieruje się celem wysłania do biura podawczego. Pisma te i przesyłki, z wyjątkiem wezwań i zawiadomień, wciąga się do wykazu; wzór wykazu załącza się.
§  96. 
Po potwierdzeniu odbioru, urzędnik biura podawczego zwraca wykaz właściwemu sekretariatowi.

Wykazy przechowuje się w sekretarjacie, ułożone w porządku chronologicznym.

§  97. 
Dokonaną ekspedycję sekretarz zapisuje we właściwych aktach i repertorjach (rejestrach, dziennikach) ze wskazaniem daty.
§  98. 
Otrzymane pisma i przesyłki urzędnik biura podawczego rozsyła według przeznaczenia, po uprzedniem w miarę potrzeby wciągnięciu ich do rewersału lub księgi pocztowej.
§  99. 
Przekazywanie pism i akt między wydziałami (oddziałami) jednego sądu oraz prokuraturą i sędziami śledczymi, mającymi siedzibę w gmachu tegoż sądu, odbywa się bez udziału biura podawczego.
§  100. 
W biurze podawczem, z zarządzenia kierownika sądu, może być skoncentrowana ekspedycja wezwań, zawiadomień i innych pism, doręczanych stronom przez woźnych sądowych.

Instrukcje szczegółowe w tym względzie wydaje kierownik sądu, który może wprowadzić odpowiednie księgi kontroli doręczeń przez poszczególnych woźnych.

Prezes sądu okręgowego może zarządzić skoncentrowanie w biurze podawczem tego sądu ekspedycji wezwań, zawiadomień, i innych pism ze wszystkich sądów grodzkich, znajdujących się w siedzibie sądu okręgowego, oraz sędziów śledczych tam urzędujących.

W tym przypadku instrukcje wydaje prezes sądu okręgowego.

Rozdział  IX.

Sekretarjaty.

§  101. 
Każdy wydział (oddział) sądu ma osobny sekretarjat.

Osobny również sekretarjat, pod nazwą sekretarjatu prezydialnego, ma prezes sądu apelacyjnego i prezes sądu okręgowego.

Sąd grodzki, o liczbie sędziów większej niż 10, może mieć w razie potrzeby osobny sekretarjat prezydjalny, jeżeli to zarządzi prezes sądu okręgowego.

W przypadku, gdy niema osobnego sekretarjatu prezydialnego, prowadzenie biurowości w tym zakresie poleca się sekretariatowi sądowemu.

§  102. 
Podział czynności pomiędzy urzędników sekretarjatu oznacza kierownik sądu.
§  103. 
W miarę potrzeby kierownik sądu wyznacza jednego z sekretarzy lub innych urzędników sekretarjatu do czuwania nad potrzebami gospodarczemi sądu i związanych z nim budżetowe urzędów.

W szczególności dotyczy to zaopatrzenia w materjały piśmienne, opał i oświetlenie, oraz napraw i uzupełnienia inwentarza ruchomego.

§  104. 
Pod kierunkiem jednego z urzędników może być utworzone biuro przepisywania wspólne dla kilku sekretarjatów.
§  105. 
Kierownik sądu może powierzyć jednemu z sekretarzy sprawowanie stałej kontroli pracy sekretarjatów z obowiązkiem składania perjodycznych sprawozdań co miesiąc lub w innych okresach.
§  106. 
Kierownik sekretarjatu jest odpowiedzialny za należyte prowadzenie biurowości, za ścisłe i szybkie wykonanie rozporządzeń sądu, kierownika sądu, przewodniczącego wydziału lub sędziego, oraz za całość akt, ksiąg i pism.
§  107. 
Zwierzchni kierunek prac sekretariatów należy do kierownika sądu, a bezpośredni do przewodniczących wydziałów (kierowników oddziałów, sędziów grodzkich).
§  108. 
Kierownik sekretariatu obowiązany
a)
prowadzić lub przestrzegać należytego prowadzenia ksiąg biurowych, wskazanych w regulaminach lub ustanowionych przez władzę przełożoną,
b)
przyjmować wszystkie nadchodzące pisma, przedstawiać je w razie potrzeby kierownikowi sądu, przewodniczącemu wydziału lub sędziemu wraz z odpowiedniemi aktami,
c)
redagować i podpisywać w przypadkach, gdy ustawa lub regulamin tego wymagają, pisma, wychodzące z sądu,
d)
prowadzić protokóły posiedzeń sądu, jeżeli czynność ta nie jest zlecona komu innemu,
e)
sporządzać nakazane ustawą, regulaminami lub szczególnemi zarządzeniami sprawozdania,
f)
przechowywać urzędową pieczęć sądu, przekazane sekretariatowi książki i inne wydawnictwa, tudzież przybory biurowe,
g)
wydawać wypisy, zaświadczenia i inne dokumenty za swoim podpisem w granicach swojej kompetencji,
h)
udzielać ustnych informacyj zgłaszającym się oraz udzielać zezwolenia na przeglądanie akt, gdy na to zezwalają przepisy,
i)
przekazywać akta do archiwum, stosownie do przepisów zawartych w rozdziale XVII,
j)
w sądach grodzkich, w których niema oddzielnego sekretarjatu prezydialnego, prowadzić rachunkowość według przepisów kasowych,
k)
w sprawach cywilnych i karnych wykonywać czynności, nakazane ustawami postępowania sądowego i wypływającemi z nich przepisami regulaminowemi.
§  109. 
W czynnościach swoich kierownik sekretariatu może być zastąpiony przez innych urzędników sekretarjatu, w niektórych zaś przypadkach, przewidzianych ustawą lub regulaminami, przez aplikantów sądowych, stosownie do podziału czynności, oznaczonego przez kierownika sądu, tudzież do wskazówek, udzielonych przez przewodniczącego wydziału.
§  110. 
Interesantów, zgłaszających się w sprawach, załatwianych w sekretariacie, przyjmuje wyłącznie kierownik sekretarjatu i tylko w miejscu swego urzędowania.

Inni urzędnicy mogą mieć bezpośrednią styczność z interesantami tylko na wyraźne zlecanie kierownika sądu lub przewodniczącego wydziału.

§  111. 
Z wyjątkiem przypadków, przewidzianych w ustawach lub regulaminie, sekretarzom i innym urzędnikom sekretarjatu nie wolno przyjmować żadnych wpłat od interesantów.
§  112. 
Kierownik sekretarjatu może udzielić zezwolenia na przeglądanie akt i ksiąg sądowych tylko osobom do tego uprawnionym i to pod swoją kontrolą. Przed zezwoleniem na przejrzenie należy sprawdzić, czy dana osoba jest do tego uprawniona, a w razie wątpliwości, zwrócić się o wskazówki do przewodniczącego wydziału lub kierownika sądu.
§  113. 
Nikt, oprócz sędziego i osoby protokołującej na posiedzeniu sądowem, oraz osób, szczególnie ustawą lub regulaminem do tego upoważnionych, nie może zabierać akt z sekretarjatu.
§  114. 
Sprawozdania, przepisane regulaminami lub innemi zarządzeniami, kierownik sekretariatu przygotowuje w ciągu dziesięciu dni od daty upływu okresu sprawozdawczego, jeżeli w poszczególnym przypadku nie obowiązuje inny termin.
§  115. 
W razie przekazywania na stałe swych czynności, ustępujący urzędnik sekretarjatu winien oddać według spisu wszystkie powierzone mu z tytułu urzędowania księgi, akta, pieczęć i inne przedmioty.

Protokół zdawczo-odbiorczy, podpisany przez oddającego i przyjmującego, składa się do akt prezydjalnych.

§  116. 
Do pełnienia czynności sekretarza mogą być powoływani przez kierownika sądu aplikanci sądowi w przypadkach wyjątkowych, oraz bez ujmy dla normalnego toku ich praktyki sądowej.
§  117. 
Kierowanie pracą osób, prowadzących księgi hipoteczne i zatrudnionych w kancelariach wydziałów hipotecznych, oraz prowadzących sprawy budżetowe - rachunkowe i kasowe, odbywa się nadto według przepisów specjalnych.

Rozdział  X.

Biurowość.

A.

Zasady ogólne.

§  118. 
Otrzymane w sekretariacie pisma dołącza się do właściwych akt lub zeszytów, bądź zakłada się na skutek tych pism nowe akta, oraz wciąga do właściwego repertorium (rejestru, dziennika) i skorowidza.

Nowych akt nie zakłada się, jeżeli pismo po załatwieniu ma być zwrócone.

§  119. 
Na każdem nadchodzącem piśmie kierownik sądu, przewodniczący wydziału lub właściwy sędzia wydaje krótką dekretacje co do sposobu załatwienia, jeżeli załatwienie nie leży wyłącznie w kompetencji sekretarza.
§  120. 
Wszelkie pisma, które odnoszą się do tej samej sprawy, łączy się razem w porządku chronologicznym. Tworzą one akta.
§  121. 
Każde akta powinny być umieszczone w oddzielnej okładce, oznaczonej sygnaturą stosownie do odpowiedniego repertorjum (rejestru, dziennika).

Okładki poszczególnych kategoryj spraw odróżniają się kolorem.

§  122. 
Pisma, obejmujące zarządzenia ogólne imię dotyczące poszczególnych spraw, łączy się razem w porządku chronologicznym w specjalne zeszyty.
§  123. 
Sygnatura akt składa się z cyfrowego oznaczenia wydziału (oddziału, lub także sekcji), oznaczenia zapomocą odpowiedniej litery kategorji, do której sprawa należy, oznaczenia kolejnego numeru sprawy według repertorjum (rejestru, dziennika) i roku założenia akt.
§  124. 
Jedna okładka w sprawach cywilnych i karnych oraz dyscyplinarnych służy w ciąga całego toku postępowania we wszystkich instancjach, z wyjątkiem Sądu Najwyższego; wzór okładki załącza się.
§  125. 
Zakończenie postępowania w każdej instancji zaznacza się wszyciem do akt grubej karty kolorowej według załączonego wzoru, na której sekretarz wypisuje u góry ilość kart, zawierających się w aktach danej instancji.

Na tejże karcie kolorowej mieści się pismo sądu niższego do wyższego i odwrotnie, oznajmiające o celu lub przyczynie przesłania akt. W nawiasie oznacza się tę kartę akt, na których są wymienieni pełnomocnicy i obrońcy.

Karty kolorowej nie należy używać, gdy akta przesyła się z żądaniem udzielenia pomocy sądowej.

Na tejże karcie kolorowej biuro podawcze sądu przyjmującego kładzie prezentatę wejścia.

Usprawiedliwienia, przewidziane w §§ 50 i 53, należy załączać do karty kolorowej jako oddzielne pisma.

§  126. 
Po ukończeniu postępowania w wyższej instancji (sąd apelacyjny, okręgowy), akta zwraca się pierwszej instancji.

W wyższej instancji pozostawia się tylko odpis wyroku bądź innego orzeczenia, którem postępowanie zakończono.

§  127. 
W sprawach administracyjnych, rozstrzyganych instancyjnie przepisy §§ 124 i 125 stosuje się w miarę możności.
§  128. 
Każde akta powinny być zeszyte, a karty w aktach, oraz dołączone do akt poszczególne pisma i dokumenty - ponumerowane.
§  129. 
Wypisy, zaświadczenia, odpisy i t. p., wydawane na podstawie akt, należy oznaczać odpowiednia sygnaturą oraz data wydania.

W nagłówkach pism, wysyłanych do urzędów, należy podawać przedmiot sprawy, to jest streszczenie pisma, zwłaszcza w pismach, dotyczących spraw objętych poprzedniem pismem.

W odpowiedzi na pisma należy podawać datę i sygnaturę tych pism.

§  130. 
Akta układa się w szafach rocznikami według kategoryj spraw w kolejności numerów sygnatury.

W ten sam sposób układa się w zeszytach odpisy wyroków i innych orzeczeń, pozostawiane w instancjach wyższych.

W sprawach, zwróconych przez Sąd Najwyższy z orzeczeniem, odpis tego orzeczenia, nadesłany przez Sąd Najwyższy, dołącza się do odpisu odnośnego orzeczenia sądu odwoławczego.

§  131. 
Do akt wszywa się na pierwszern miejscu kartę przeglądową, na której zapisuje się kolejno wszystkie pisma, dołączone do akt oraz niezbędne zapiski, stosownie do wymagań postępowania sądowego i przepisów regulaminowych.
§  132. 
Jeżeli zawartość akt dojdzie do dwustu kart, należy założyć tom następny, zaznaczając to na okładkach.

Numerację akt w następnych toniach prowadzi się w dalszym ciągu.

Na okładce każdego tomu wypisuje się wszystkie sygnatury.

Na aktach, doręczanych sędziom lub urzędnikom do przygotowania lub sporządzenia orzeczeń, protokółów lub innych pism, wyciska się stempel według załączonego wzoru, w którym zaznacza się datę doręczenia i zwrotu akt.

§  133. 
O wysłaniu akt do innego sądu (wydziału, oddziału) lub urzędu, oraz o ich zwrocie, sekretarz czyni odpowiednią notatkę w odnośnem repertorjum (rejestrze, dzienniku).

Przy przesyłaniu akt sądowych i ważniejszych dokumentów pocztą należy je nadawać jako przesyłki polecone.

§  134. 
O wydaniu z akt dokumentów, wypisów, odpisów, zaświadczeń i tym podobnych pism należy w odpowiedniem miejscu akt uczynić wzmiankę, pod którą odbiór kwituje osoba zainteresowana.
§  135. 
Repertorja, rejestry, skorowidze i t. p. księgi biurowe, ustanowione przepisami ustawowemi lub regulaminowemi, prowadzi się według wzorów, ustalonych lub zatwierdzonych przez Ministra Sprawiedliwości.

Repertorja prowadzi się w księgach oprawnych z ponumarowaniemi kartami, których liczbę zaświadcza przy założeniu kierownik sekretarjatu prezydjalnego.

To samo stosuje się do innych ksiąg, lecz tylko wówczas, gdy przepis szczególny tak stanowi; pozatem używać można w ciągu roku luźnych arkuszy, przechowywanych w tymczasowej okładce, które bada oprawione w jedną całość po upływie roku.

Na każdym tomie oraz okładce należy umieścić oznaczenie sądu oraz wydziału (oddziału), nazwę księgi tudzież rok kalendarzowy.

Jeżeli dany tom obejmuje okres kilkoletni, należy uwidocznić to na okładce.

Kierownik sądu może, w miarę potrzeby, wprowadzić dodatkowe księgi pomocnicze i skorowidze.

§  136. 
Księgi biurowe prowadzi się rocznie z numeracją od początku roku. Można jednak używać tej samej księgi i w latach następnych, rozpoczynając numerację na nowo z początkiem roku następnego.
§  137. 
Do czynności często powtarzających się używa się drukowanych formularzy, ustalonych przez Ministra Sprawiedliwości.

Kierownik sądu może również wprowadzić potrzebne w danym okręgu sądowym drukowane formularze po zatwierdzeniu ich przez Ministra Sprawiedliwości.

B.

Biurowość w sprawach administracji sądowej.

§  138. 
Sekretarjat prezydialny prowadzi całą biurowość w sprawach administracji sądowej oraz akta w tym zakresie pod nazwą akt prezydjalnych.
§  139. 
Do spraw prezydialnych należą również te sprawy, które nie wchodząc ściśle w zakres administracji sądowej, przekazane są kierownikom sądów.
§  140. 
Akta prezydialne powinny być, podzielone na grupy i działy według treści, którą obejmują, oraz oznaczone odpowiedniemi numerami.

Każdy dział mieści się w osobnym zeszycie z kartą przeglądową.

§  141. 
W sprawach indywidualnych, dotyczących poszczególnych osób lub wyłączonych z grup przedmiotów, zakłada się osobne akta.

Wyłączenie należy zaznaczyć na karcie przeglądowej odpowiedniej grupy lub działu.

Do spraw tych należą w szczególności akta osobowe, tudzież akta, obejmujące przebieg postępowania co do inwestycyj nadzwyczajnych.

§  142. 
Akta i zeszyty, zawierające pisma tajne, przechowuje kierownik sądu w zamknięciu.
§  143. 
Sekretariat prezydialny przechowuje akta osobowe sędziów, urzędników i niższych funkcjonarjuszów sądowych; nadto akta osobowe innych osób, jeżeli tego wymagają przepisy prawa.
§  144. 
Akta osobowe prowadzi się z uwzględnieniem przepisów, dotyczących wykazów służbowych.
§  145. 
Akta osobowe przechowuje sekretariat grupami według rodzajów służby w porządku alfabetycznym nazwisk.

W przypadku zabrania akt z miejsca zwykłego ich przechowania, należy złożyć kartką zastępczą.

§  146. 
Okólniki, pisma okólne i inne zarządzenia, jeżeli nie są ogłoszone w organie urzędowym Ministerstwa Sprawiedliwości, składa się do odpowiednich grup i działów.

Jeżeli pismo takie dotyczy kilku grup, należy odpowiednie wyciągi dołączyć do wszystkich grup ze wzmianką o miejscu przechowania oryginału.

O zarządzeniach, ogłoszonych w organie urzędowym Ministerstwa Sprawiedliwości, czyni się. wzmiankę na właściwych kartach przeglądowych (§ 140) z podaniem w krótkich słowach treści i numeru organu urzędowego.

§  147. 
W sekretarjacie prezydialnym prowadzi się według załączonego wzoru dziennik prezydialny, do którego wciąga się wszelkie pisma, nadchodzące do kierownika sądu lub sekretarjatu prezydjalnego.

Na każdem piśmie zaznacza się numer, pod którym wciągnięto pismo do dziennika.

Na pismach, które nie mają prezentaty biura podawczego, prezentatę kładzie sekretarz, na pismach zaś poufnych - kierownik sądu.

Kierownik sądu może zarządzić, aby niektórych pism nie rejestrowano.

§  148. 
Oprócz dziennika prezydialnego sekretarjat prowadzi w porządku alfabetycznym skorowidz w układzie przedmiotowym, odpowiadającym poszczególnym działom spraw; wzór załącza się.

W sprawach personalnych i podań imiennych skorowidz rzeczowy należy zastąpić skorowidzem alfabetycznym.

Skorowidz może służyć na kilka lat i może być prowadzony także systemem kartkowym.

W sądach o niewielkim ruchu tego rodzaju spraw prowadzenie skorowidzów nie jest obowiązkowe.

§  149. 
Wysłanie pisma, załatwiającego pismo otrzymane, notuje się w dzienniku prezydjalnym w odnośnej rubryce, zaznaczając datę pisma załatwiającego. Datą tą jest dzień podpisania pisma wysyłanego.

W razie wysłania pisma, które nie jest załatwieniem pisma otrzymanego, do rubryki 3 wpisuje się wzmiankę "z urzędu" w skrócie "z u.".

§  150. 
Ponadto w sekretarjacie prezydjalnym prowadzi się w miarę potrzeby niezbędne rejestry, wykazy, kontrole i t. p., jako to:

rejestr egzaminów (wzór),

rejestr legalizacji podpisów (wzór),

kontrolę wizytacyj,

wykaz osób, mających zajęcie ubocznie, według stanowisk służbowych (wzór),

kontrolę udzielonych kart pomocy lekarskiej,

listy adwokatów, notarjuszów i obrońców,

skorowidz alfabetyczny osób, należących do sądu, z podaniem ich adresów,

kontrolę wystawionych legitymacyj służbowych wraz ze skorowidzem alfabetycznym (wzory),

listą biegłych i tłumaczów sądowych,

wykaz etatów.

§  151. 
W sekretariacie prezydialnym prowadzi się rachunek druków, formularzy, materjałów piśmiennych posiadanych na składzie, zamawianych i wydawanych.

C.

Biurowość w sprawach dyscyplinarnych.

§  152. 
Prowadzenie i przechowywanie akt w sprawach dyscyplinarnych należy do sekretarjatu prezydialnego.
§  153. 
W każdej sprawie dyscyplinarnej zakłada się oddzielne akta; akta te są poufne.
§  154. 
Sprawy dyscyplinarne wciąga się kolejno do repertorjum, prowadzonego według załączonego wzoru przez sekretarza, wyznaczonego przez prezesa sądu.

Wzmianki o wznowieniu zapadłych w tym trybie orzeczeń i ich wykonaniu należy zamieszczać w rubryce "uwagi".

§  155. 
Do repertorjum prowadzi się skorowidz alfabetyczny.

Repertorja i skorowidze mogą służyć na kilka lat, wszakże numeracja rozpoczyna się na nowo z początkiem każdego roku.

§  156. 
Przeglądanie akt w sprawach dyscyplinarnych dostępne jest tylko dla obwinionego i jego obrońcy w granicach służących im uprawnień, oraz władzy nadzorczej. Nie wyłącza to udzielenia akt, uzasadnionego szczególnemi przepisami.
§  157. 
Repertorja prowadzi się według kategoryj służbowych: dla sędziów (repertorjum lit. Sd.); dla prokuratorów (repertorjum lit. Pd.); dla asesorów i aplikantów (repertorjum lit. Ad.); dla urzędników (repertorjum lit. Ud.); dla notarjuszów (repertorium lit. Nd.) i dla innych (repertorjum lit. Id.).
§  158. 
Wszelkie pisma w toku postępowania dyscyplinarnego, dotyczące tego postępowania, doręcza się w zamkniętych kopertach z napisem "poufne".
§  159. 
Prezes sądu apelacyjnego po otrzymaniu odpisu wyroku, wydanego przeciwko sędziemu okręgowemu lub grodzkiemu (art. 168 § 1), zamieszcza o tem wzmiankę w odpisie wykazu służbowego, poczerń dosłowną treść wzmianki przesyła Ministrowi Sprawiedliwości i właściwemu prezesowi sądu okręgowego, któremu przesyła nadto odpis wyroku celem dołączenia do akt osobowych.
§  160. 
W razie wznowienia postępowania nowych akt się nie zakłada, lecz prowadzi się dalej założone poprzednio.
§  161. 
Sprawozdania ze stanu spraw dyscyplinarnych prezes sądu składa corocznie w styczniu Ministrowi Sprawiedliwości z wykazaniem stanu na 31 grudnia roku ubiegłego według załączonego wzoru.

D.

Biurowość w innych sprawach.

§  162. 
W biurowości w sprawach innych, poza sprawami administracyjnemi i dyscyplinarnemi stosować należy, oprócz ogólnych zasad, wyłaszczonych w §§ 118 - 137, również wydane w tych sprawach przepisy szczególne.
§  163. 
W sprawach rachunkowo - budżetowych obowiązują przepisy szczególne.

Rozdział  XI.

Zamieszkanie i doręczenia w sprawach służbowych.

§  164. 
Sędzia przy objęciu stanowiska obowiązany jest podać kierownikowi sądu dokładny swój adres.

O każdej zmianie adresu winien zawiadomić tymże trybem najpóźniej w ciągu trzech dni.

§  165. 
Sędzia, korzystający z wypoczynku lub zwolnienia od zajęć powinien zawiadomić kierownika sądu o miejscu swego pobytu.
§  166. 
Do doręczeń w sprawach służbowych będą stosowane przepisy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu administracyjnem (Dz. U. R. P. Nr. 36, poz. 341).
§  167. 
Pisma w sprawach służbowych 6 charakterze osobistym przesyła się w listach zamkniętych.
§  168. 
Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do asesorów i aplikantów sądowych.

Rozdział  XII.

Woźni sądowi.

§  169. 
Do obowiązków woźnego sądowego należy:
a)
wykonywanie czynności, przewidzianych w ustawach, w szczególności - doręczanie wezwań i innych pism,
b)
przestrzeganie spokoju i porządku w gmachu sądowym, zwłaszcza w sali rozpraw podczas posiedzenia sądowego,
c)
wykonywanie poleceń sądu, kierownika sądu, przewodniczącego wydziału, przewodniczącego na posiedzeniu sądowem lub właściwego sędziego, oraz w przypadkach, wynikających z przepisów regulaminowych, - sekretarza w granicach jego czynności urzędowych.
§  170. 
Podział czynności między ważnych sądowych ustala kierownik sądu.

Rozdział  XIII.

Nazwy sądów.

§  171. 
Sądy apelacyjne. okręgowe i grodzkie noszą nazwy według swojej siedziby.

Wydziały zamiejscowe sądów okręgowych używają nazwy swego sądu z dodatkiem "wydział zamiejscowy w....".

Sądy dla nieletnich powinny mieć w nazwie uwzględniony zakres swojej działalności; nazwa więc takiego sądu będzie brzmiała: "Sąd Okręgowy w ...... - Sąd dla nieletnich", a jeżeli sąd ten ma siedzibę poza siedzibą sądu okręgowego, - w nazwie należy wskazać siedzibę sądu dla nieletnich.

§  172. 
Nazwy powyższe powinny być umieszczane na aktach, na wszelkich pismach, wychodzących z sądu, z podaniem nadto w miarę potrzeby numeru wydziału sądu i zakresu jego czynności, np. "Sąd Okręgowy w Warszawie wydział I cywilny".
§  173. 
W napisach nazewnątrz gmachu, mieszczącego sąd, nie wymienia się miejscowości; wyjątek dotyczy tylko wydziałów zamiejscowych i sądów dla nieletnich poza siedzibą sądu okręgowego.

Jeżeli sąd dla nieletnich mieści się w gmachu sądu okręgowego oznaczenie sądu dla nieletnich umieszcza się w sposób przewidziany dla oznaczenia wydziałów.

Jeżeli poszczególne wydziały (oddziały) mieszczą się w osobnych gmachach, to dodać należy do nazwy sądu bliższe oznaczenie tej części sądu, która w danym gmachu się mieści np.: "Wydziały karne", "Wydziały II i III cywilne", "Wydział handlowy", "Wydział karny odwoławczy", "Oddziały karne", "Oddziały cywilne miejskie", "Oddziały cywilne zamiejskie", "Oddziały II i III" i t. p.

§  174. 
Jeżeli w jednej miejscowości jest kilka sądów grodzkich, do nazwy każdego należy dodać odróżnienie, wynikające z aktu prawnego, z którego mocy dany sąd został utworzony.
§  175. 
W orzeczeniach i innych pismach sądowych należy również używać powyższych nazw, bez jakichkolwiek dodatków uzupełniających, jak: "sąd, jako procesowy", "sąd, jako egzekucyjny" i t. p.

Rozdział  XIV.

Urządzenia zewnętrzne.

§  176. 
Na budynkach, będących siedzibą sądów i urzędów wymiaru sprawiedliwości, powinny być umieszczone oznaki, przewidziane w osobnych przepisach.
§  177. 
Przy wejściu należy wywiesić napisy orjentacyjne, a w szczególności tablice, podające rozkład czynności, załatwianych w poszczególnych pomieszczeniach, ze wskazaniem numerów pokojów, a także, jeżeli tok czynności tego wymaga, z oznaczeniem godzin przyjęć lub załatwiania spraw.

Jeżeli sąd lub urząd rozmieszczony jest w kilku budynkach, albo w budynku, mającym kilka wejść, przeznaczonych dla wszystkich, należy tablice orjentacyjne umieścić przy każdem wejściu.

§  178. 
W odpowiednich miejscach powinny być umieszczone tablice do wywieszania obwieszczeń, których wymagają przepisy postępowania.
§  179. 
Wszystkie pomieszczenia powinny być oznaczone numerami i napisami, wskazującemi ich przeznaczenie.
§  180. 
W sekretariatach sądów okręgowych i grodzkich powinny być wywieszone listy komorników, urzędujących w okręgach sądowych, ze wskazaniem ich miejsca zamieszkania oraz zakresu działania.
§  181. 
Sale rozpraw powinny być utrzymywane schludnie i we wzorowym porządku.

Część sali rozpraw przeznaczona jest na umieszczenie stołu sędziowskiego na podwyższeniu oraz na miejsca dla osób, uczestniczących w rozprawie, i jest oddzielona od pozostałej części, przeznaczonej dla publiczności.

§  182. 
W salach rozpraw na ścianie poza stołem sędziowskim znajduje się wizerunek herbu państwowego, a na stole sędziowskim krucyfiks.

W miejscowościach, gdzie spodziewane jest składanie przysięgi przez osoby, wyznające religję mojżeszową, powinna znajdować się w sądzie tora.

§  183. 
Obok albo w pobliżu sali rozpraw powinno być oddzielne pomieszczenie dla świadków oraz oddzielne, odpowiednio zabezpieczone pomieszczenie dla oskarżonych, nie pozostających na wolności.
§  184. 
Do użytku adwokatów kierownik sądu może przeznaczyć oddzielny pokój, jeżeli warunki lokalne na to pozwalają.

Rozdział  XV.

Pieczęcie urzędowe.

§  185. 
Wszystkie sądy, kierownicy ich oraz sędziowie śledczy mają swoje pieczęcie urzędowe z wyobrażeniem orła państwowego i właściwym napisem, odpowiadające obowiązującym przepisom i zarządzeniom (rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach - Dz. U. R. P. Nr. 115. poz. 980, w brzmieniu rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1930 r. - Dz. U. R. P. Nr. 80, poz. 629; rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 20 czerwca 1928 r. o pieczęciach urzędowych - Dz. U. R. P. Nr. 65. poz. 593, w brzmieniu ustalonem w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 2 grudnia 1931 r. - Dz. U. R. P. Nr. 107, poz. 831).

Nadto stosuje się postanowienia rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 1929 r. o pieczęciach urzędowych w centralnym zarządzie Ministerstwa Sprawiedliwości, jako też w sądach i urzędach wymiaru sprawiedliwości (Dz. U. R. P. Nr. 48, poz. 396).

§  186. 
Do użytku poszczególnych wydziałów (oddziałów) sądu, jak również urzędów (wydziałów) hipotecznych mogą być przeznaczone osobne egzemplarze pieczęci.
§  187. 
Kontrolę wydanych do użytku pieczęci prowadzi kierownik sądu. Pieczęcie o jednakowej treści są odróżniane numerami rozpoznawczemu.
§  188. 
Pieczęcie sądów przechowują właściwi kierownicy sekretariatów.

Pieczęcie powinny być przechowywane pod zamknięciem, w sposób, wyłączający możliwość jakichkolwiek nadużyć.

§  189. 
Pieczęć wyciska się na pismach, mających stanowić dowód, lub mogących być dla strony podstawą do podjęcia jakiejkolwiek czynności prawnej, oraz w korespondencji, z władzami zagranicznemi i w innych przypadkach, przewidzianych szczególnemi przepisami.
§  190. 
Jeżeli pismo mieści się na kilku arkuszach, arkusze powinny być zeszyte, a końce nici lub sznura przytwierdzone do papieru pieczęcią łąkową, lub też krążkiem papieru, na którym wyciska się pieczęć tuszem w ten sposób, aby tylko część jej znajdowała się na rzeczonym krążku, reszta zaś na arkuszu.

Pozatem należy przy użyciu pieczęci stosować się do szczególnych postanowień w tym względzie.

Na pokwitowaniach, które wydaje biuro podawcze (§ 90), pieczęci się nie wyciska.

§  191. 
Pieczecie należy zamawiać wyłącznie w Mennicy Państwowej w drodze służbowej za pośrednictwem prezesa sądu apelacyjnego, jeżeli w poszczególnych przypadkach niema zwolnienia od tego obowiązku.

Rozdział  XVI.

Inwentarz ruchomości.

§  192. 
W każdem pomieszczeniu powinien być wywieszony wykaz znajdujących się w niem ruchomości.

Pozatem należy prowadzić księgę inwentarza ruchomości dla całego sądu lub urzędu według przepisów w tym względzie wydanych.

§  193. 
W każdym sądzie prowadzi się pod nadzorem kierownika sądu księgę inwentarza ruchomości.

Dla więzień, których przełożonym jest sędzia, sprawujący kierownictwo sądu grodzkiego, księgę inwentarza prowadzi urzędnik, wyznaczony w tym celu przez sędziego.

Rozdział  XVII

Archiwum.

§  194. 
Do przechowywania akt w sprawach ukończonych urządzone jest w każdym sądzie archiwum sądowe.
§  195. 
Archiwum sądu grodzkiego w mieście, będącem siedzibą sądu okręgowego, może być połączone z archiwum sądu okręgowego na podstawie, zarządzenia prezesa sądu okręgowego.

Tym samym trybem archiwa mogą być rozłączone.

§  196. 
Czynności, związane z prowadzeniem archiwum, pełni z polecenia kierownika sądu jeden z urzędników (archiwista), który jest odpowiedzialny za całość akt, oddanych do archiwum.
§  197. 
Wykaz akt, przekazywanych do archiwum, sporządza się w dwóch egzemplarzach, według załączonego wzoru, z podpisem kierownika właściwego sekretarjatu.

Jeden egzemplarz doręcza się archiwiście, drugi zaś z pokwitowaniem archiwisty wraca do sekrertarjatu. Egzemplarz, przeznaczony dla sekretarjatu zawiera tylko rubryki od 1 do 3 włącznie.

Wykaz z pokwitowaniem archiwisty; przechowuje właściwy sekretariat.

§  198. 
Wykazy powinny być doręczane archiwiście na papierze jednego formatu.

Wykazy te, złączone w zeszyty, stanowią repertorja archiwalne, w których zaznacza się dalsze czynności, dotyczące danych akt.

§  199. 
Dla spraw poszczególnych grup, jak cywilnych, karnych, dyscyplinarnych, administracyjnych (gospodarczych, budżetowo-rachunkowych), powinny być sporządzane oddzielne wykazy, z których tworzy się oddzielne zeszyty (repertoria).

W razie potrzeby podział może być więcej szczegółowy, według zarządzeń kierownika sądu.

§  200. 
Do każdego zeszytu archiwista prowadzi skorowidz alfabetyczny według nazwisk, a w sprawach, w których jest to niemożliwe, według przedmiotu.

W archiwach o bardzo znacznej ilości spraw kierownik sądu może, za zgodą prezesa sądu apelacyjnego, wprowadzić skorowidz kartkowy.

W sądach grodzkich można poprzestać na prowadzeniu skorowidza imiennego i przedmiotowego, wspólnych dla wszystkich zeszytów.

§  201. 
W skorowidzach przy nazwisku lub nazwie przedmiotu zapisuje się numer wykazu oraz liczbę porządkową, pod którą dana sprawa do tego wykazu jest wciągnięta.
§  202. 
Po otrzymaniu wykazu z pokwitowaniem archiwisty kierownik właściwego sekretarjatu zaznacza we właściwem repertorjum datę przekazania danych akt do archiwum i numer kolejny wykazu, przy którym akta zostały oddane, wpisany w wykazie przez archiwistę.
§  203. 
Akta mogą być wydawane z archiwum do sekretariatu sądu na pisemne żądanie kierownika właściwego sekretarjatu za jego pokwitowaniem.

Pokwitowania te składa się w porządku chronologicznym i zwraca się po odesłaniu akt do archiwum.

§  204. 
Jeżeli ustawy postępowania sądowego nie stanowią inaczej, o wydawaniu z akt sądowych odpisów i wyciągów postanawiają kierownicy sądów lub z ich zarządzenia przewodniczący wydziałów i sędziowie, orzekający jednoosobowo.

Kierownik sądu może upoważnić archiwistę lub kierownika właściwego sekretarjatu do wydawania odpisów i wyciągów uczestnikom sprawy.

§  205. 
Odpisy i wyciągi sporządza archiwista lub kierownik właściwego sekretarjatu, stosownie do zarządzeń kierownika sądu w tym względzie, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

Na odpisach i wyciągach z akt, gdy te mają być opatrzone pieczęcią, wyciska się pieczęć sądową (§ 185).

§  206. 
Wydanie odpisu, wyciągu lub dokumentu uwidocznia się we właściwych aktach, gdzie strona stwierdza również odbiór.
§  207. 
Czas, po którego upływie akta w sprawach sądowych mają być przekazywane do archiwum, określają osobne przepisy.
§  208. 
Akta w sprawach administracji sądowej przekazywane są do archiwum na zlecenie kierownika sądu.

Akta te należy w archiwum przechowywać oddzielnie według przedmiotów i roczników.

§  209. 
Przed oddaniem do archiwum akt w sprawach ukończonych należy w miarę możności zwrócić stronom, jeżeli się zgłoszą, oryginalne dokumenty, złożone w toku postępowania, z zaznaczeniem' na tych dokumentach wzmianki o zapadłem orzeczeniu sądu.
§  210. 
Na zewnętrznej stronie akt należy wypisać czerwonym atramentem datę złożenia do archiwum, numer wykazu, przy którym były złożone, numer porządkowy z tego wykazu, oraz rok, w którym można je zniszczyć, leżeli zniszczenie jest dozwolone.
§  211. 
Do archiwum oddaje się także ukończone i niepotrzebne do stałego użytku księgi kancelaryjne (repertorja, rejestry, skorowidze, spisy i t. p.) z dołączeniem osobnych wykazów.
§  212. 
W sądach grodzkich o niewielkim ruchu spraw z zezwolenia prezesa sądu okręgowego można zaniechać prowadzenia archiwum według powyższych przepisów.

W tych przypadkach nie prowadzi się osobnego repertorjum dla archiwum, akta zaś archiwalne układa się według roczników za koleją numerów sygnatury, w grupach odpowiadających księgom (repertoriom, rejestrom i t. p.), prowadzonym w sekretarjatach sądu.

Czuwanie nad temi aktami należy do obowiązków kierownika sekretarjatu.

§  213. 
Archiwa hipoteczne, ksiąg gruntowych, kolejowych, naftowych, górniczych, notarjalne, aktów i rejestrów stanu cywilnego, urządzone są według odrębnych przepisów.

Rozdział  XVIII.

Bibljoteka.

§  214. 
Każdy sąd posiada bibljotekę, pozostającą pod nadzorem i kierunkiem kierownika sądu lub jednego z sędziów, albo też jednego z sekretarzy z polecenia kierownika sądu.

Do czynności, związanych z prowadzeniem bibljoteki w miarę możności i potrzeby może być wyznaczony przez kierownika sądu jeden z urzędników.

§  215. 
W bibljotece należy prowadzić: katalog ogólny książek i wydawnictw, kontrolę wypożyczanych książek, zeszyt zarządzeń ogólnych, oraz spis książek i wydawnictw, których nabycie, według wskazówek osób korzystających z bibljoteki, jest pożądane.

W bibliotekach większych należy prowadzić skorowidze kartkowe, alfabetyczne, według nazwisk autorów i według przedmiotów.

Książki i wydawnictwa, dostarczane sądom przez Ministerstwo Sprawiedliwości, powinny być wcielane do bibljoteki sądowej, aby uprzystępnić korzystanie z nich osobom, należącym do sądu.

§  216. 
Z bibljoteki mają prawo korzystać bezpłatnie wszyscy sędziowie, prokuratorzy, asesorowie, aplikanci i urzędnicy danego sądu i należących do niego urzędów.

Innym osobom mogą być udzielane i wypożyczane książki oraz wydawnictwa z zezwolenia kierownika sądu bądź sędziego, pod którego kierunkiem bibljoteka pozostaje.

Rozdział  XIX.

Przepisy przejściowe i końcowe.

§  217. 
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1933 r. Jednocześnie traci moc obowiązującą rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 grudnia 1928 r. (Dz. U. R. P. Nr. 104, poz. 934).

Księgi i wzory, będące w zapasie, będą po dostosowaniu do wzorów i przepisów niniejszego regulaminu zużytkowane aż do całkowitego ich wyczerpania.

§  218. 
W przedmiotach, nieunormowanych niniejszym regulaminem, mają zastosowanie przepisy dotychczasowe (art. 297 § 2).
§  219. 
Kancelarje wydziałów hipotecznych w okręgach apelacyjnych: warszawskim, lubelskim i wileńskim urządzone są według odrębnych przepisów.
§  220. 
Księgę inwentarza ruchomego prowadzi się według przepisów szczególnych.
..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

ZAŁĄCZNIKI

Wzór do § 32 reg. og.

KSIĘGA ZARZĄDZEŃ

Wzór do § 90 reg. og.

Wzór do § 95 reg. og.

WYKAZ EKSPEDYCJI

Wzór do § 124 reg. og.

AKTA

Wzór do § 125 reg. og.

Akta Sądu Grodzkiego zawierają kart ......

Wzór do § 132 reg. og.

Wzór do § 147 reg. og.

DZIENNIK PREZYDJALNY

Wzór do § 148 reg. og.

SKOROWIDZ RZECZOWY

Wzór do § 150 reg. og.

REJESTR

Wzór do § 150 reg. og.

REJESTR LEGALIZACYJ.

Wzór do § 150 reg. og.

WYKAZ OSÓB, MAJĄCYCH ZAJĘCIA UBOCZNE.

Wzór do § 150 reg. og.

KONTROLA

wystawionych legitymacyj służbowych.

Wzór do § 150 reg. og.

SKOROWIDZ ALFABETYCZNY

do kontroli legitymacyj służbowych.

Wzór do § 154 reg. og.

REPERTORJUM

spraw dyscyplinarnych

Wzór do § 161 reg. og.

WYKAZ SPRAW DYSCYPLINARNYCH

Wzór do § 197 reg. og.

WYKAZ SPRAW

grafika

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024