Rzesza Niemiecka-Polska. Umowa o wzajemnej komunikacji kolejowej. Berlin.1926.03.27.

UMOWA

między Rzecząpospolitą Polską a Rzeszą Niemiecką o wzajemnej komunikacji kolejowej, podpisana w Berlinie dnia 27 marca 1926 roku.

(Ratyfikowana zgodnie z ustawą z dn. 16 lutego 1927 r. - Dz. U. R. P. № 23, poz. 174).

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

MY, IGNACY MOŚCICKI,

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:

Dnia dwudziestego siódmego marca tysiąc dziewięćset dwudziestego szóstego roku podpisana została w Berlinie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Rzeszy Niemieckiej Umowa o wzajemnej komunikacji kolejowej wraz z odnośnym Protokółem Końcowym o następującem brzmieniu dosłownem:

Umowa

o wzajemnej komunikacji kolejowej z dnia 27 marca 1926 roku.

Celem uregulowania komunikacji kolejowej między Polską i Wolnem Miastem Gdańskiem z jednej strony a Niemcami z drugiej strony, zamianowały swymi Pełnomocnikami:

Polska:

Pana D-ra Witolda Prądzyńskiego, członka Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej, działającego według artykułu 104, ustęp 6 Wersalskiego Traktatu Pokoju także za Wolne Miasto Gdańsk, o ile ono wchodzi w rachubę jako strona umowna.

Niemcy:

Pana Dr. jur. Theodor Lewald, Rzeczywistego Tajnego Radcę, Sekretarza Stanu w st. spocz.

Pełnomocnicy po zbadaniu i wymianie pełnomocnictw, uznanych za dobre i należyte, ugodzili się co do następujących postanowień;

Artykuł  1.

Ustawy i przepisy.

(1) 1 W kolejowej komunikacji osobowej, bagażowej ekspresowej oraz towarowej między Polską i Wolnem Miastem Gdańskiem z jednej strony a Niemcami z drugiej strony obowiązują na szlaku między granicą państwową a stacją zdawczo-odbiorczą postanowienia niniejszej Umowy. Nadto, o ile niniejsza Umowa nie zawiera odmiennych postanowień, należy stosować każdocześnie obowiązujące postanowienia umów i taryf, zawartych między umawiającemi się Stronami lub między polskiemi i niemieckiemi Zarządami kolejowemi, oraz postanowienia tych międzynarodowych Konwencyj, do których przystąpiły umawiające się Strony, wreszcie ustawy i przepisy każdego Państwa na jego obszarze.

(2) 2 Postanowienia Konwencji z dnia 21 kwietnia 1921 r., zawartej między Polską i W. M. Gdańskiem a Niemcami w sprawie wolności tranzytu pomiędzy Prusami Wschodnimi a resztą Niemiec, pozostają w zakresie swej mocy obowiązującej nadal nienaruszone.

(3) Osoby trzecie nie mogą wysnuwać żadnych praw z niniejszej Umowy.

Artykuł  2.

Sprawność komunikacji.

Strony umawiające się dołożą starań, aby komunikacja kolejowa między ich obszarami odbywała się odpowiednio do potrzeb sąsiedniego i tranzytowego ruchu kolejowego. W szczególności służba kolejowa, pocztowa, celna, paszportowa i inna będzie tak wykonywana, by przewóz osób, bagażów i towaru odbywał się możliwie najszybciej.

Postanowienia wykonawcze.

(1) Zarządy kolejowe będą na perjodycznych konferencjach w sprawie rozkładów jazdy uwzględniały potrzeby sąsiedzkiego i tranzytowego ruchu kolejowego. W szczególności należy wzajemnie uzależnić czas przyjazdu i odjazdu pociągów na stacjach zdawczo-odbiorczych i uzgodnić czas oczekiwania pociągów.

(2) Władzom pocztowym, celnym i paszportowym należy zawczasu podawać do wiadomości rozkłady jazdy pociągów i ich ewentualne zmiany.

(3) Co do przebiegu wagonów sypialnych, restauracyjnych i pocztowych należy się osobno porozumieć.

Artykuł  3. ³

Przejścia kolejowe i stacje zdawczo-odbiorcze.

(1) Do komunikacji kolejowej między Polską i Wolnem Miastem Gdańskiem z jednej strony a Niemcami z drugiej strony będą służyły poniżej wymienione przejścia kolejowe, dla których wyznaczone zostały następujące stacje zdawczo-odbiorcze:

przejście kolejowe	stacja zdawczo-odbiorcza	Uwagi
Strzebielino-Gr. Boschpol	Gr. Boschpol
Chojnice-Firchau	Chojnice
Kaczory-Schneidemühl	Schneidemühl
Drawski Młyn-Kreuz	Kreuz
Zbąszyń-Neu Bentschen	Zbąszyń
Leszno-Fraustadt	Fraustadt
Rawicz-Wehrse	Rawicz
Rewicz-Trachenberg	Rawicz
Zduny-Militsch	Zduny
Sośnie-Neumittelwalde	Neumittelwalde
Łęka-Kostau	Łęka
Tczew-Simonsdorf-Marienburg	Marienburg
Gardeja-Garnsee (Westpr.)	Gardeja
Jamielnik-Deutsch Eylau	Deutsch Eylau
Rakowice-Deutsch Eylau	Deutsch Eylau
Grajewo-Prostken	Grajewo
Raczki-Reuss	Raczki
A. Normalnotorowe koleje.
Lubliniec - Teichwalde	Lubliniec
Pawonków - Wildfurt	Pawonków
Strzybnica - Brunneck	Strzybnica
Rojca - Beuthen (Oberschles.) Stadtwald	Beuthen (Oberschles.) Stadtwald	tylko dla ruchu osobowego
Chorzów - Beuthen (Oberschles.)	Beuthen (Oberschles.)
Chebzie - Borsigwerk	Chebzie	tylko dla ruchu towarowego
Ruda Śl. - Hindenburg {Oberschles.)	Hindenburg (Oberschles.)
Makoszowy - Gleiwitz Ost.	Makoszowy
Sumina - Buchenau (Oberschles.)	Sumina
Olza - Annaberg (Oberschles.)	Annaberg (Oberschles.)
B. Wąskotorowe koleje.
Pole Północne - Rossberg	Pole Północne	tylko dla ruchu towarowego
Sucha Góra - Beuthen Nord	Beuthen Nord
Ubergang	Betriebswechselbahnhof	Bemerkungen
A. Normalspur
Teichwalde - Lubliniec	Lubliniec
Wildfurt - Pawonków	Pawonków
Brunneck - Strzybnica	Strzybnica
Beuthen (Oberschles.) Stadtwald - Rojca	Beuthen (Oberschles,) Stadtwald	nur Reiseverkehr
Beuthen (Oberschles.) - Chorzów	Beuthen (Oberschles.
Borsigwerk - Chebzie	Chebzie	nur Gütervehrkehr
Hindenburg (Oberschles.) - Ruda Śl.	Hindenburg (Oberschles.)
Gleiwitz Ost - Makoszowy	Makoszowy
Buchenau (Oberschles.) - Sumina	Sumina
Annaberg (Oberschles.) - Olza	Annaberg (Oberschles.)
B. Schmalspur.
Rossberg - Pole Północne	Pole Północne
Beuthen Nord - Sucha Góra	Beuthen Nord.	nur Güterverkehr

(2) Wymienione przejścia kolejowe służą także do tranzytowego ruchu kolejowego, o ile nie zostały przez Zarządy kolejowe za obopólnem porozumieniem z tego ruchu wyłączone.

(3) Zamiast wyżej wymienionych stacyj zdawczo-odbiorczych mogą być za wzajemnem porozumieniem się Rządów wyznaczone inne bliżej granicy państwowej leżące stacje, jako stacje zdawczo-odbiorcze.

(4) Co się tyczy kolejki kopalnianej hr. Ballestrema zawrze się osobne porozumienie w Protokole podpisania.

Artykuł  4.

Państwowa władza zwierzchnicza.

O ile niniejsza Umowa lub inne międzypaństwowe umowy nie zawierają odmiennych postanowień, państwowe prawa zwierzchnicze na stacjach zdawczo-odbiorczych i na szlakach kolejowych między niemi a granicą państwową przysługują nadal temu Państwu, na którego obszarze owe stacje i szlaki są położone.

Artykuł  5.

Używanie i utrzymanie budowli i urządzeń.

(1) Polskie i niemieckie Zarządy kolejowe przyznają sobie wzajemnie używanie budowli i urządzeń, potrzebnych dla komunikacji kolejowej w myśl postanowień niniejszej Umowy.

(2) Będą one, każdy w swoim okręgu, utrzymywały w stanie odpowiadającym przepisom wszystkie budowle i urządzenia, znajdujące się na stacjach zdawczo-odbiorczych oraz na szlakach między stacją zdawczo-odbiorczą a granicą państwową.

(3) Bliższe warunki, w szczególności ewentualne zmiany odnośnie do budowli i urządzeń przeciętych granicą państwową, najeży zgodnie ustalić w miejscowych umowach dodatkowych (art. 7).

Postanowienia wykonawcze.

(1) Przecięte granicą państwową mosty kolejowe i wiadukty, łącznie z przyczółkami i filarami, będą w całości nadzorowane i utrzymywane przez jeden z obu interesowanych Zarządów kolejowych według jego przepisów, bez uszczerbku dla praw własności sąsiedniego Zarządu (patrz załącznik A).

(2) Interesowane Dyrekcje kolejowe winny się porozumieć co do robót, wychodzących poza ramy bieżącego utrzymania, lub co do ewentualnej przebudowy mostów. Prac tych nie wolno rozpoczynać bez zgody Centralnych Zarządów kolejowych. Gdyby zwłoką groziła niebezpieczeństwem winien Zarząd, do którego należy utrzymanie, zarządzić potrzebne roboty i powiadomić o tem bezzwłocznie sąsiedni Zarząd.

(3) Zarząd, do którego należy utrzymanie, liczyć będzie sąsiedniemu Zarządowi koszty utrzymania wraz z 10-cio procentowym dodatkiem na administrację, a to w stosunku do długości mostu po obu stronach granicy.

(4) Wykaz mostów przeciętych granicą państwową jest dołączony (załącznik A).

Artykuł  6.

Prawa własności.

(1) Wszystkie budowle i urządzenia, wymienione w artykule 5, pozostają o ile się znajdują na obszarze Polski lub Wolnego Miasta Gdańska, własnością polską a o ile się znajdują na niemieckim obszarze - własnością niemiecką.

(2) To samo odnosi się do nowych budowli i urządzeń

Artykuł  7.

Miejscowe umowy dodatkowe.

Zarządy kolejowe winny zawrzeć dla każdego przejścia granicznego umowę, dodatkową, regulującą specjalne stosunki tego przejścia (miejscowa umowa dodatkowa).

Postanowienie wykonawcze.

Do każdej umowy dodatkowej należy dołączyć plan szlaku od granicy państwowej aż do stacji zdawczo-odbiorczej oraz plan tej stacji zdawczo-odbiorczej, na którym należy oznaczyć różnokolorowo budowle i urządzenia, służące do wspólnego używania i te, które przekazano sąsiedniemu Zarządowi do wyłącznego używania. Do planu należy dołączyć wykaz budowli i urządzeń, mających służyć do wspólnego używania i tych, które przekazano sąsiedniemu Zarządowi do wyłącznego używania.

Artykuł  8.

Kwestje językowe.

(1) Ustne i piśmienne porozumiewanie się służbowe na stacjach zdawczo-odbiorczych i na szlaku między niemi a granicą państwową będzie się odbywało w tym języku, który tam jest urzędowym. Wyjątek patrz artykuł 26.

(2) Pracownikom tego samego Państwa wolno jednak na obszarze sąsiedniego Państwa porozumiewać się między sobą w ich języku także w stosunkach służbowych.

(3) Korespondencja służbowa, telegraficzna i piśmienna między Urzędami Stron będzie się odbywać w języku urzędowym Urzędu wysyłającego.

Postanowienia wykonawcze.

(1) Tłumaczenie telegramów i pism jest rzeczą Zarządu, który je otrzymuje.

(2) Interesowane Zarządy kolejowe wprowadzą dla zawiadomień stale powtarzających się w komunikacji kolejowej wzory dwujęzyczne, obopólnie omówione.

(3) Pomieszczenia urzędowe, udzielone na stacji zdawczo-odbiorczej sąsiednim Zarządom do wyłącznego używania, powinny być zaopatrzone dwujęzycznemi napisami, przyczem napis w języku urzędowym miejscowego Zarządu należy umieścić na czele.

(4) Stacje zdawczo-odbiorcze i graniczne winny wywieszać na odpowiedniem miejscu przesłane im przez sąsiednią kolej, w jej języku urzędowym, obwieszczenia urzędowe i rozkłady jazdy, mające istotne znaczenie dla ruchu przez odnośne przejście kolejowe.

Artykuł  9.

Pracownicy sąsiedniego Państwa na stacji zdawczo-odbiorczej i na szlaku między nią a granicą Państwa.

(1) Przy wykonywaniu na stacji zdawczo-odbiorczej i na szlaku między nią a granicą państwową specjalnych czynności służbowych, które ze względu na swą istotę wymagają wykonania przez własne organy każdego Zarządu, może sąsiedni Zarząd posługiwać się własnymi pracownikami. Pracownicy ci winni wykonywać czynności służbowe według ustaw i przepisów, obowiązujących Zarząd wysyłający.

(2) Na obszar sąsiedniego Państwa mogą być wysyłani pracownicy tylko w ilości niezbędnie potrzebnej.

(3) Personel, używany na stacjach granicznych i zdawczo-odbiorczych oraz na szlakach między granicą państwową a stacją zdawczo-odbiorczą, winien być obznajmiony z poszczególnemi postanowieniami i przepisami odnoszącemi się do służby na przejściach kolejowych i powinien, o ile jest czynny służbowo na stacji zdawczo-odbiorczej sąsiedniego Zarządu, umieć w zakresie potrzeb służbowych porozumieć się w języku urzędowym sąsiedniego Państwa.

Postanowienia wykonawcze.

(1) Przy ocenie kwalifikacyj personelu, używanego na obszarze sąsiedniego Państwa, będą uznawane przepisy i egzaminy tego Zarządu, do którego należy ten personel.

(2) Personel w czasie pobytu służbowego na obszarze sąsiedniego Państwa podlega przy wykonywaniu swojej służby zarządzeniom właściwych organów sąsiedniego Zarządu, o ile one w myśl postanowień miejscowej umowy dodatkowej są uprawnione do wydawania takich zarządzeń.

(3) Personel w czasie służbowego pobytu na obszarze sąsiedniego Państwa może być w wyjątkowych wypadkach wezwany także do wykonywania służbowych czynności sąsiedniego Zarządu, o ile na to pozwala służba dla własnego Zarządu.

(4) Czy i którzy pracownicy mają mieszkać w sąsiedniem Państwie będzie umówione dla każdego przejścia kolejowego zosobna w miejscowej umowie dodatkowej.

Artykuł  10.

Ochrona pracowników sąsiedniego Państwa.

(1) Pracownicy zajęci na obszarze sąsiedniego Państwa i posiadający przynależność państwową Państwa wysyłającego, zatrzymują swoją przynależność państwową. To samo stosuje się do członków rodziny i służby domowej, żyjących z nimi we wspólnem gospodarstwie domowem na obszarze sąsiedniego Państwa. W takim wypadku przez zamieszkanie, pobyt lub przez urodzenie nie nabywa się przynależności państwowej sąsiedniego Państwa.

(2) Osobom, wymienionym w ustępie 1-ym, w czasie ich pobytu na obszarze sąsiedniego Państwa (patrz art. 16 i 17) poręcza się potrzebną ochronę. Pracowników należy uważać także w Państwie sąsiedniem za urzędników w myśl ustawy karnej. O ile w wypadkach zniewag i urazów cielesnych jest obok skargi prywatnej pokrzywdzonego dopuszczalne także wniesienie skargi publicznej, Strony umawiające się będą w danym razie korzystały z tej możliwości na rzecz czynnych na ich obszarze urzędników sąsiednich Zarządów w takiej samej mierze, jak na rzecz własnych urzędników.

(3) Osoby, wymienione w ustępie (1), korzystają podczas pobytu na obszarze sąsiedniego Państwa:

a) z uwolnienia od wszelkiego rodzaju publicznoprawnych świadczeń osobistych i rzeczowych,

b) z uwolnienia od pobieranych tam opłat publicznych w takiej mierze, jakaby im przysługiwała, gdyby w sąsiedniem Państwie nie mieli ani miejsca zamieszkania ani miejsca pobytu.

(4) Dzieci osób wymienionych w ustępie (1), nie podlegają w sąsiedniem Państwie przymusowi szkolnemu.

(5) Pracownicy zajęci na obszarze sąsiedniego Państwa, podlegają pod względem dyscyplinarnego karania ich uchybień służbowych jedynie władzy dyscyplinarnej swych przełożonych władz w Państwie wysyłającem. Osądzenie z przyczyny popełnienia przez nich w wykonywaniu służby w Państwie przyjmującem czynów karalnych pozostawia się wyłącznie, o ile nie chodzi o obywateli Państwa przyjmującego, ojczystym władzom, gdy one tego zażądają. Gdy takie żądanie zostanie przedstawione, Państwo przyjmujące powinno bezzwłocznie dostawić ściganego wyżej wymienionej władzy ojczystej. Żądanie o przekazanie osądzenia i o dostawienie ściganego powinna ojczysta władza ściganego, właściwa do ścigania karnego, przedstawić władzy Państwa przyjmującego, właściwej do ścigania karnego.

Artykuł  11.

Pomoc przy wykonywania służby.

(1) Urzędy i pracownicy Stron umawiających się, czynni na stacjach zdawczo-odbiorczych i na szlakach kolejowych między niemi a granicą państwową, będą się wzajemnie popierać przy wypełnianiu swych obowiązków służbowych, w szczególności w celu przeszkadzania przekroczeniom i ich wykrycia.

(2) Władze i Urzędy jednej Strony umawiającej się będą udzielały potrzebnej ochrony Urzędom i pracownikom drugiej Strony, czynnym służbowo na obszarze oznaczonym w ustępie (1), i będą spełniały ich wezwania w tym względzie w takiej samej mierze, jak podobne wezwania swoich własnych Urzędów i pracowników.

(3) Właściwe Urzędy Zarządów, biorących udział w komunikacji kolejowej, będą na bezpośrednie wezwanie Urzędów drugiej Strony dochodziły w odpowiedni sposób, jakim jest stan faktyczny przekroczeń przepisów tej Strony, dotyczących dziedziny kolejowej, pocztowej, celnej, paszportowej lub służbowej, a popełnionych na obszarze oznaczonym w ustąpię (1) tego artykułu, tudzież będą doręczały wezwania, potrzebne do wdrożenia i przeprowadzenia postępowania dyscyplinarnego.

(4) Wydatki w gotówce, powstałe wskutek załatwiania takich wezwań, winny być przez Urząd wzywający, bezpośrednio zwrócone Urzędowi wezwanemu.

Artykuł  12.

Urzędnicy sprawujący nadzór.

(1) Każdy z interesowanych Zarządów ma prawo wykonywać przez własnych urzędników nadzór nad czynnościami służbowemi swoich własnych pracowników, dokonywanemi na obszarze sąsiedniego Państwa.

(2) Urzędnicy ci winni się wstrzymywać od wszelkiego bezpośredniego mieszania się do służby eksploatacji.

(3) Przy przekraczaniu granicy i przy czasowym pobycie tych urzędników na obszarze sąsiedniego Państwa należy odpowiednio stosować postanowienia artykułu 16.

Postanowienie wykonawcze.

Sąsiednie Zarządy będą sobie wzajemnie podawać do wiadomości nazwiska tych urzędników.

Artykuł  13.

Występki służbowe.

(1) Przy uchybieniach służbowych, dotyczących komunikacji kolejowej, Zarząd kolejowy, w którego okręgu leży miejsce czynu, w razie potrzeby w porozumieniu i z pomocą interesowanego Zarządu sąsiedniego Państwa dochodzi stanu faktycznego. Zarząd kolejowy poda go do wiadomości sąsiedniemu Zarządowi, który wyda bezzwłocznie dalsze zarządzenia i powiadomi o ich wyniku drugi Zarząd. Pracownicy nie władający, wedle ich oświadczenia, dostatecznie językiem urzędowym sąsiedniego Państwa, będą przesłuchiwani na ich żądanie w języku urzędowym Państwa wysyłającego.

(2) W razie znaczniejszego występku służbowego pracownika, Zarząd przełożony wycofa go na żądanie właściwego Zarządu sąsiedniego Państwa ze służby na obszarze tego Państwa.

Artykuł  14.

Ubezpieczenia socjalne i ubezpieczenia od wypadków.

(1) Dla ubezpieczeń socjalnych i ubezpieczenia od wypadków pracowników kolejowych, których używa się stale lub czasowo na obszarze sąsiedniego Państwa, są miarodajne wyłącznie przepisy prawne tego Państwa, na którego obszarze ma swą siedzibą Zarząd, przez który ci pracownicy zostali ustanowieni. To samo stosuje się także wówczas, gdy personel jednego Zarządu będzie używany przez drugi Zarząd do wykonywania służbowych czynności.

(2) Do przeprowadzenia ubezpieczeń socjalnych i ubezpieczenia od wypadków tudzież do rozstrzygania sporów są właściwymi ubezpieczający, władze administracyjne lub sądy tego Państwa, którego przepisy prawne w myśl poprzedniego ustępu stosować należy.

(3) Zaopatrzenie, przeprowadzone w myśl powyższych postanowień według przepisów prawnych drugiego Państwa, ma pod względem prawno-cywilnej odpowiedzialności przedsiębiorcy taki sam skutek prawny, jak zaopatrzenie przeprowadzone według własnych przepisów prawnych. Z ewentualnem prawem regresu może wystąpić wyłącznie jeden Zarząd kolejowy wobec drugiego.

Artykuł  15.

Opieka w razie choroby.

(1) W wypadkach choroby i w innej nagłej potrzebie należy dbać o personel sąsiedniego Zarządu i członków rodziny, żyjących z tym personelem we wspólnem gospodarstwie i przez niego utrzymywanych, tak jak o swój własny personel i jego członków rodziny.

(2) Koszty z tego wynikłe wróci Zarząd, do którego należy personel, Zarządowi udzielającemu pomocy.

Postanowienie wykonawcze.

Dla zwrotu kosztów, w myśl ustępu (21) jest potrzebne zaświadczenie lekarza konsultującego, że pomoc lekarska była potrzebna i odpowiadała chorobie lub urazowi, tudzież stosunkom chorego.

Artykuł  16.

Przekraczanie granicy i czasowy pobyt w sąsiedniem Państwie.

(1) Pracownikom Stron, czynnym w służbie na przejściach kolejowych między Polską i Wolnem Miastem Gdańskiem z jednej strony a Niemcami z drugiej strony, dozwala się na podstawie zaświadczenia, wystawionego przez właściwy Urząd, na przekraczanie granicy w wykonywaniu i celem wykonywania służby oraz na pobyt na terenie kolejowym, położonym w obrębie sąsiedniego Państwa w czasie służby i w czasie przerw służbowych, i to bez paszportu i wizy. Zaświadczenie należy wystawić według umówionego wzoru na okres czasu dostosowany do okoliczności poszczególnego wypadku nie na dłużej jednak niż na jeden rok. Aby móc wyjść poza teren kolejowy, potrzeba zaświadczenia stacyjnego Urzędu paszportowego, które będzie wystawiane tylko za złożeniem zaświadczenia, wymienionego w zdaniu pierwszem, i będzie ono ważne jedynie na obszarze gminy, do której należy stacja zdawczo-odbiorcza, lub która leży najbliżej tej stacji.

(2) Personel winien, nosić na obcym obszarze ubranie służbowe lub widoczne służbowe odznaki, o ile jest obowiązany je nosić w myśl przepisów w Państwie wysyłającem, lub o ile wchodzi w styczność z publicznością w wykonywaniu służby w sąsiedniem Państwie. Broń należy złożyć przed opuszczeniem terenu kolejowego.

(3) Z zastrzeżeniem rewizji celnej personel ma prawo zabierać ze sobą przez granicą bez opłaty cła takie przedmioty, które oczywiście są przeznaczone do osobistego użytku jednodniowego podczas służby i podczas jazdy do i ze służby.

(4) Personel czynny w służbie na przejściach kolejowych będzie przewożony bezpłatnie między stacją zdawczo-odbiorczą a granicą.

Postanowienia wykonawcze.

(1) Wzór zaświadczenia, wymienionego w zdaniu 2 ustępu (1) niniejszego artykułu, podaje załącznik B. Zarządy obu Stron będą sobie podawały do wiadomości Urzędy właściwe do wystawiania takich zaświadczeń.

(2) Pracownicy gdańskiego Zarządu paszportowego, pocztowego i celnego, czynni w służbie na przejściach kolejowych, mogą używać służbowych legitymacyj, ważnych dla tych pracowników, zamiast zaświadczeń objętych załącznikiem B.

(3) Zaświadczenia te upoważniają także do wolnej jazdy w myśl ustępu (4) tego artykułu.

Artykuł  17.

Przekraczanie granicy i stały pobyt w sąsiedniem Państwie.

(1) Pracownikom, czynnym służbowo na obszarze w sąsiedniem Państwie i tam mieszkającym oraz członkom ich rodzin tudzież ich służbie domowej, żyjącym z nimi we wspólnem gospodarstwie, dozwala się na podstawie dowodu tożsamości, wystawionego według umówionego wzoru przez przełożoną władzę pracownika, na przekraczanie granicy do i z własnego kraju oraz na pobyt w miejscu pełnienia służby, i to bez paszportu i wizy. Za miejsce pełnienia służby będzie uważany obszar gminy, do której należy stacja zdawczo-odbiorczą lub która leży najbliżej tej stacji, o ile w razie wyjątkowej potrzeby nie zostaną inaczej oznaczone w miejscowej umowie dodatkowej granice miejsca pełnienia służby.

(2) Do tych pracowników należy odpowiednio stosować postanowienia ustępów (2) i (4) artykułu 16 z tą zmianą, że wolno im będzie nosić broń służbową także na drodze do i ze służby.

Postanowienie wykonawcze.

Wzory dowodów tożsamości, wymienionych w ustępie (1) tego artykułu, podają załączniki C i D.

Artykuł  18.

Dowody tożsamości dla pracowników zatrudnionych w wagonach restauracyjnych i sypialnych.

(1) Prywatni pracownicy, zatrudnieni w wagonach restauracyjnych i sypialnych, winni być zaopatrzeni w dowody tożsamości miejscowej władzy policyjnej, właściwej dla ich miejsca zamieszkania. Te dowody tożsamości winny zawierać imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, przynależność państwową, podpis i fortografję właściciela zaopatrzoną w pieczęć urzędową, pieczęć i podpis władzy wystawiającej a zarazem winny być zaopatrzone w zaświadczenie właściwej Dyrekcji kolejowej co do rodzaju zajęcia pracownika w służbie wagonów restauracyjnych i sypialnych.

(2) Wizy obcego Państwa nie wymaga się.

Artykuł  19.

Szczególne postanowienia celne.

(1) Zarząd celny każdej Strony umawiającej się będzie, z wyjątkiem wypadków podejrzenia o nadużycia i bez uszczerbku dla praw, które opiera na ustawodawstwie własnego Państwa, uznawał i pozostawi w stanie nienaruszonym plomby i pieczecie, założone przez Zarząd celny drugiej Strony na takich towarach, które wysyłane bywają pod dozorem celnym; zastrzega się mu jednak prawo uzupełnienia plomb lub pieczęci przez nałożenie nowych znaków celnych.

(2) Przedmioty służące do służbowego użytku Urzędów, położonych na obcym obszarze, i tam zajętych pracowników będą mogły być wwiezione bez cła, opłat i należności za urzędowem zaświadczeniem właściwego Urzędu i będą mogły być wywiezione zpowrotem do kraju wyjścia bez pobrania cła, opłat i należności.

(3) To samo dotyczy przedmiotów przesiedlenia, o ile chodzi o przedmioty używane, przeznaczone do własnego użytku pracowników oraz ich członków rodziny i służby, żyjących z nimi we wspólnem gospodarstwie.

(4) 4 Części zapasowe, zażądane od obcego Zarządu kolejowego w myśl międzynarodowych konwencyj o wzajemnem używaniu wagonów celem ich wymiany na uszkodzonym taborze, jako tez zwracane uszkodzone części wolne są od cła, opłat i należności oraz zakazów i ograniczeń przywozowych i wywozowych, o ile istnieje co do ich przeznaczenia urzędowe zaświadczenie wysyłającego Urzędu.

Artykuł  20.

Odpowiedzialność w wypadkach szkody.

(1) 5 Odpowiedzialność za szkody i wypadki w komunikacji kolejowej między granicą państwową a stacją zdawczo-odbiorczą, z wyłączeniem uszkodzenia tudzież całkowitego lub częściowego ubytku przewożonych towarów i bagażów podróżnych [patrz ustęp (7)] określa się według ustaw i przepisów, obowiązujących w miejscu powstania szkody lub wypadku.

(2) Za szkody, spowodowane działaniem sprzecznem z prawem lub zaniedbaniem personelu kolejowego, czynnego w służbie na przejściach kolejowych, odpowiada ten Zarząd kolejowy, który dostarczył personelu. Za personel jednego Zarządu, którego użył drugi Zarząd do wykonywania czynności służbowych, odpowiada jednak ten drugi Zarząd. Jeżeli szkoda została spowodowana przez pracowników obu Stron, lub jeżeli nie da się ustalić kto spowodował szkodę, oba Zarządy odpowiadają wówczas w równych częściach.

(3) Za wypadki powstałe wskutek złego sianu stacyj, szlaków, znajdujących się w stanie czynnym parowozów i wagonów silnikowych, odpowiada ten Zarząd, do którego należy utrzymanie stacji, szlaku, parowozu, lub wagonu silnikowego.

(4) Za wypadki powstałe wskutek złego stanu wagonów, lub innego wyżej niewymienionego taboru kolejowego, odpowiada Zarząd, który jako ostatni przejął technicznie ten tabor.

(5) Zarządy kolejowe nie odpowiadają względem siebie za szkodę, powstałą wskutek siły wyższej. Jeżeli szkoda powstała wskutek przypadku, który nie może być uważany za siłę wyższą, odpowiada za nią ten Zarząd kolejowy, na którego szlaku szkoda powstała. Każdy Zarząd ponosi jednak sam szkodą, dotyczącą personelu lub materiału kolejowego, która powstała wskutek przypadku przy prowadzeniu pociągu między granicą państwową a stacją zdawczo-odbiorczą.

(6) Każdy Zarząd ma prawo regresu do drugiego Zarządu, jeżeli został zobowiązany prawomocnym wyrokiem sądowym do zwrócenia szkody, za którą drugi Zarząd w myśl poprzednich postanowień ma odpowiadać w całości lub w części. Prawo regresu służy również wtedy, gdy oba Zarządy umówiły się, że jeden z nich ma załatwiać roszczenia odszkodowawcze, chociaż drugi Zarząd odpowiada za szkody w całości lub w części. Ugody, uznania, lub wyroki zaoczne mają jednak moc obowiązującą względem drugiego Zarządu tylko wtedy, gdy on się na nie zgodził lub gdy na zapytanie mimo upomnienia nie złożył w terminie odpowiednio oznaczonym oświadczenia.

(7) Odmienne postanowienia kolejowego prawa przewozowego o odszkodowaniach z umowy o przewóz pozostają nienaruszone.

Postanowienie wykonawcze.

Dochodzenia w sprawie szkód i wypadków, wymienionych w ustępach (1) do (6) będzie wdrażał zawsze ten Zarząd, na którego szlaku lub stacji zdarzył się wypadek lub szkoda. Jeżeli według tymczasowego ustalenia tego Zarządu może być mowa o odpowiedzialności lub współodpowiedzialności drugiego Zarządu, należy ten drugi Zarząd o tem bezzwłocznie zawiadomić. Dalsze dochodzenia celem ostatecznego ustalenia przyczyny wypadku tub szkody, będą wówczas przedsięwzięte przez delegatów obu Zarządów za obopólnem porozumieniem się. Jeżeli chodzi o stwierdzenie szkody przy przesyłkach pocztowych, przewożonych w wagonach pocztowych, lub w wagonach towarowych, należy zaprosić do wzięcia udziału w dochodzeniach Zarząd pocztowy, co jednak nie przesądza ostatecznego ustalenia wysokości szkody.

Artykuł  21 ⁶

Stacje odprawy celnej i rewizji paszportów.

(1) Dla odprawy celnej i rewizji paszportów bada przeznaczone następujące stacje:

Na przejściu kolejowem	Odprawa celna i rewizja paszportowa		Uwagi
	polska	niemiecka
Strzebielino-Gr. Boschpol	Strzebielino	Gr. Boschpol
Chojnice-Firchau	Chojnice	Firchau
Kaczory-Schneidemiül	Kaczory	Schneidemiül
Drawski Młyn-Kreuz	Drawski Młyn	Kreuz
Zbąszyń-Neu Bentschen	Zbąszyń	Neu Bentschen
Leszno-Fraustadt	Leszno	Fraustadt
Rawicz-Wehrse	Rawicz	Wehrse
Rawicz-Trachenberg	Rawicz	Trachenberg
Zduny-Militsch	Zduny	Militsch
Sośnie-Neumittelwalde	Sośnie	Neumlttelwalde
Łęka-Kostau	Łęka - dla ruchu towarowego, Kępno - dla ruchu osobowego i bagażowego	Kostau - dla miejscowego ruchu osobowego i bagażowego,z resztą- Pitschen
Tczew-Simonsdorf-Marieriburg	Tczew przez Polskę	Marienburg
	Simonsdorf
	(gdańska)
Gardeja-Garnsee (Westpr.)	Gardeja	Garnsee" (Westpr.)
Jamielnik-Dt. Eylau	Jamielnik	Dt. Eylau
Rakowice-Dt. Eylau	Rakowice	Dt. Eylau
Grajewo-Prostken	Grajewo	Prostken
Raczki-Reuss	Raczki	Reuss
A. Normalnotorowe koleje.
Lubliniec - Teichwalde	Lubliniec	Teichwalde
Pawonków - Wildfurt	Pawonków	Wildfurt
Strzybnica - Brunneck	Strzybnica	Brunneck
Rojca - Beuthen (Oberschles.) Stadtwald	Rojca	Beuthen (Oberschles.) Stadtwald	tylko dla ruchu osobowego
Chorzów - Beuthen (Oberschles.)	Beuthen (Oberschles.)	Beuthen (Oberschles.)	w ruchu osobowym do 15 maja 1940 r.
	Chorzów	Beuthen (Oberschles.)	w ruchu towarowym
Chebzie - Borsigwerk	Chebzie	Borsigwerk	tylko w ruchu towarowym
Ruda Śl. - Hindenburg (Oberschles.)	Ruda Śl.	Hindenburg (Oberschles.)
Makoszowy - Gleiwitz Ost.	Makoszowy	Gleiwitz Ost.
Sumina - Buchenau (Oberschles.)	Sumina	Waldeck (Oberschles.)	w ruchu osobowym
	Sumina	Buchenau (Oberschles.)	w ruchu towarowym
Olza - Annaberg (Oberschles.)	Olza	Annaberg (Oberschles.)
B. Wąskotorowe koleje.
Pole Północne - Rossberg	Pole Północne	Rossberg	tylko w ruchu towarowym
Sucha Góra - Beuthen Nord	Sucha Góra	Beuthen Nord

Auf dem Übergang	Deutsche	Polnische	Bemerkungen
	Zollabfertigung und
	Passprüfung
A. Normalspur.
Teichwalde - Lubliniec	Teichwalde	Lubliniec
Wildfurt - Pawonkow	Wildfurt	Pawonków
Brunneck - Strzybnica	Brunneck	Strzybnica
Beuthen - (Oberschles.) Stadtwald-Rojca	Beuthen (Oberschles.)	Rojca	nur Reiseverkehr
	Stadtwald
Beuthen (Oberschles.) - Chorzów	Beuthen (Oberschles.)	Beuthen (Oberschles.)	im Reiseverkehr bis 15.5 1940
	Beuthen (Oberschles.)	Chorzów	im Güterverkehr
Borsigwerk - Chebzie	Borsigwerk	Chebzie	nur Güterverkehr
Hindenburg (Oberschles.) - Ruda Ś1.	Hindenburg (Oberschles.)	Ruda Śl.
Gleiwitz Ost - Makoszowy	Gleiwitz Ost	Makoszowy
Buchenau (Oberschles.) - Sumina	Waldeck (Oberschles,)	Suinma	im Reiseverkehr
	Buchenau (Oberschles.)	Sumina	im Güterverkehr
Annaberg (Oberschles.) - Olza	Annaberg (Oberschles.)	Olza
B. Schmalspur.
Rossberg-Pole Północne	Rossberg	Pole Północne	nur Güterverkehr
Beuthen Nord-Sucha Góra	Beuthen Nord	Sucha Góra

(2) Szczególne postanowienia co do odprawy celnej i rewizji paszportów zawarte są w załączniku E.

(3) Zamiast wyżej wymienionych stacyj odprawy celnej i rewizji paszportów mogą być, za wzajemnem porozumieniem się Rządów, wyznaczone inne [patrz ustąp (3) artykułu 3].

(4) Każda Strona umawiająca się ma prawo posyłać swych pracowników w pociągach przechodzących granicą do najbliższej stacji postoju na obszarze drugiej Strony i zpowrotem, w celu wykonywania na własnym obszarze aż do granicy nadzoru celnego i policji paszportowej. Do pracowników tych należy odpowiednio stosować postanowienia artykułu 16.

Artykuł  22.

Wykonywanie służby ruchu między granicą państwową a stacją zdawczo-odbiorczą oraz na stacji zdawczo-odbiorczej.

(1) Między granicą państwową a stacją zdawczo-odbiorczą prowadzić będzie ruch pociągów, służących do wzajemnej komunikacji kolejowej, Zarząd sąsiedni za zwrotem kosztów prowadzenia pociągu (patrz artykuł 31).

(2) Pozatem służbę na szlaku między granicą państwową a stacją zdawczo-odbiorczą, jak również całą służbę na stacji zdawczo-odbiorczej, wykonywać będzie zasadniczo Zarząd miejscowy. Wyjątek stanowi służba związana ze zdawaniem wagonów i towarów oraz o ile nie nastąpi osobne w tym względzie porozumienie, służba ekspedycyjna (patrz artykuł 9).

Postanowienia wykonawcze.

(1) Zestawianie, oczyszczanie, oświetlanie i ogrzewanie pociągów będzie ustalane dla każdego przejścia kolejowego na naradach interesowanych Zarządów kolejowych nad rozkładami jazdy pociągów.

(2) Dla ustawienia pociągu miarodajne są przepisy ruchu Zarządu, prowadzącego ruch pociągu.

(3) Szczegóły używania stacji zdawczo-odbiorczej pod względem ruchu oraz szczegóły zdawania i przejmowania wagonów, bagażu i towarów, wykonywania służby przetokowej i zatrudniania obcego personelu, jak również szczegóły prowadzenia ruchu pociągów na szlaku między granicą państwową a stacją zdawczo-odbiorczą i na samej stacji zdawczo-odbiorczej zostaną uregulowane w miejscowej umowie dodatkowej. Sporządzanie i używanie dokumentów zdawczych (wykazy pociągowe, wykazy ładunkowe, wykazy zdawcze, bagażowe i towarowe itd.) zostanie oddzielnie omówione.

(4) W jakiej mierze wolno będzie w drodze wyjątku używać parowozów pociągowych Zarządu sąsiedniego do przetaczania wagonów na stacji zdawczo-odbiorczej, zostanie uregulowane w miejscowej umowie dodatkowej.

(5) Parowozy, które będą używane na obcej kolei, winny odpowiadać urządzeniom technicznym tej kolei.

(6) Zarządy kolejowe dostarczą sobie wzajemnie zawczasu i bezpłatnie przepisów, okólników i podręczników, potrzebnych dla wykonywania służby na przejściach kolejowych. W nagłych wypadkach może zawiadowca stacji zdawczo-odbiorczej zwrócić się w tym względzie bezpośrednio do zawiadowcy sąsiedniej stacji drugiego Zarządu.

(7) Zarząd sąsiedni należy zawiadamiać zawczasu o wszystkich zmianach, dotyczących wykonywania służby na przejściach kolejowych i to tak, aby Zarząd ten miał możność pouczyć swój personel. W szczególności należy podawać do wiadomości zmiany przepisów ruchu, jako też zmiany w urządzeniach na stacji zdawczo-odbiorczej i na szlaku między tą stacją a granicą państwową, o ile zmiany te mają znaczenie dla wykonywania służby.

Artykuł  23.

Ogrzewanie, oczyszczanie i oświetlanie budowli i urządzeń.

Ogrzewanie, oczyszczanie, oświetlanie itp. budynków i innych urządzeń, służących do komunikacji przez przejścia kolejowe, należy do Zarządu miejscowego.

Postanowienie wykonawcze.

Ewentualne odchylenia bada uzgadniane w miejscowych umowach dodatkowych.

Artykuł  24.

Przeszkody w ruchu i przewozach.

Interesowane Zarządy kolejowe winny się wzajemnie zawiadamiać o wszystkich przeszkodach w ruchu i w przewozach, które utrudniałyby komunikację przez przejścia kolejowe, lub ją uniemożliwiały. W razie potrzeby mają się one porozumieć jak należy przeszkody te usunąć.

Postanowienia wykonawcze.

(1) Urzędy sąsiedniego Zarządu, do których należy w razie przeszkód w ruchu wysyłać przepisane zawiadomienia, wyznaczone zostaną w miejscowej umowie dodatkowej.

(2) Interesowane Zarządy kolejowe uzgodnią dla każdego okresu rozkładu jazdy środki zaradcze, mające zapobiec zatorom na ich sieci kolejowej w razie przeszkód lub trudności w ruchu.

Artykuł  25.

Udzielanie pomocy w razie wypadków i przeszkód ruchu.

(1) Zarządy kolejowe będą sobie udzielały nawzajem na żądanie pomocy w razie wypadków kolejowych i przeszkód w ruchu na ich szlakach i stacjach.

(2) Pociągi ratownicze i ich załoga przechodzą granicę bez formalności celnych i paszportowych, i winny wrócić niezwłocznie po udzieleniu pomocy.

Postanowienia wykonawcze.

(1) Interesowane Zarządy kolejowe uzgodnią w miejscowych umowach dodatkowych miejsce, do którego mają sobie udzielać pomocy oraz dalsze szczegóły, udzielania pomocy.

(2) Pociąg ratowniczy będzie zasadniczo konwojowany aż do miejsca wypadku przez urzędnika Zarządu, w którego okręgu wypadek się zdarzył. O ile zwłoka groziłaby niebezpieczeństwem, może objąć konwojowanie również urzędnik Zarządu udzielającego pomocy. Urzędnik taki odpowiada za zachowanie przepisów bezpieczeństwa ruchu; w tym względzie personel pociągu ratowniczego ma stosować się do jego zarządzeń służbowych.

(3) Kierownik załogi pociągu ratowniczego winien przy pracach ratunkowych i uprzątaniu toru działać wedle wskazówek kierownika prac ratunkowych na miejscu wypadku.

(4) Parowóz Zarządu sąsiedniego może być użyty przez Zarząd miejscowy do udzielania pomocy jedynie wtedy, gdy to jest możliwe bez ujmy dla ruchu pociągów Zarządu sąsiedniego.

Artykuł  26.

Zgłaszanie pociągów.

Zgłaszanie pociągów między posterunkami, które są położone po obu stronach granicy i które będą wskazane w miejscowych umowach dodatkowych, winno odbywać się według przepisów Zarządu prowadzącego ruch pociągu i w jego języku urzędowym. To samo stosuje się przy wydawaniu personelowi pociągu piśmiennych wskazówek i rozkazów.

Postanowienie wykonawcze.

Odchylenia od powyższego należy ustalić w miejscowych umowach dodatkowych.

Artykuł  27.

Przewody telegraficzne, telefoniczne i blokowe.

(1) Wszystkie kolejowe przewody telegraficzne, telefoniczne i inne tym podobne, o ile nie podpadają pod artykuł 37 Konwencji z dnia 21 kwietnia 1921 r. zawartej między Polską i Wolnem Miastem Gdańskiem a Niemcami w sprawie wolności tranzytu pomiędzy Prusami Wschodniemi a resztą Niemiec, kończą się na stacji granicznej lub na stacji zdawczo-odbiorczej.

(2) Personel Zarządu sąsiedniego, pełniący służbę, na stacji zdawczo-odbiorczej, ma prawo między stacjami zdawczo-odbiorczemi a stacjami granicznemi sąsiedniego Państwa korzystać bezpłatnie w celach służbowych z kolejowych urządzeń telegraficznych i telefonicznych dla komunikacji przez przejścia kolejowe.

Postanowienia wykonawcze.

(1) Pomiędzy obustronnemi stacjami granicznemi powinny w zasadzie znajdować się:

a) przewód telegraficzny dla ogólnej wymiany telegramów służbowych,

b) przewód dla zgłaszania pociągów,

c) w razie potrzeby przewód telefoniczny międzystacyjny, przewód dzwonkowy, oraz, gdzie urządzona jest blokada linjowa, przewody blokowe.

Odchylenia mogą być uzgodnione w miejscowych umowach dodatkowych.

(2) W miejscowej umowie dodatkowej należy uregulować okresy czasu, w których są obsadzone aparaty telegraficzna i telefonicznej postępowanie przy podawaniu telegramów służbowych oraz postępowanie przy zgłaszaniu i usuwaniu przeszkód w działaniu przewodów.

Artykuł  28.

Pomieszczenia służbowe i dyżurne. Parowozownie.

Zarząd miejscowy udziela Urzędom Państwa sąsiedniego pomieszczeń służbowych, dyżurnych i noclegowych, potrzebnych dla personelu oraz parowozowni potrzebnych do umieszczenia parowozów. Co do dostarczenia mieszkań winny mieć odpowiednie zastosowanie postanowienia artykułu 35.

Postanowienie wykonawcze.

Pomieszczenia służbowe, dyżurne i noclegowe winny być dostatecznie oświetlone, ogrzane i urządzone oraz zapewniać odpowiednie warunki zdrowotne. W pomieszczeniach lub w ich bezpośredniej bliskości należy umożliwić personelowi gotowanie i mycie się i urządzić ustępy. Szczegóły co do pomieszczeń i ich urządzenia należy uzgodnić w miejscowych umowach dodatkowych.

Artykuł  29. ⁷

Godziny urzędowe załatwiania czynności zdawczo-odbiorczych.

Dla każdej stacji zdawczo-odbiorczej należy uzgodnić godziny urzędowe dla zdawania i przejmowania pociągów towarowych z uwzględnieniem potrzeb komunikacji, sprawności urządzeń kolejowych i rozkładu jazdy pociągów.

Postanowienia wykonawcze.

(1) Zdawanie i przyjmowanie pociągów towarowych nie będzie się. odbywało w następujące dnie świąteczne: Nowy Rok i pierwsze dnie Wielkiej Nocy, Zesłania Ducha Świętego i Bożego Narodzenia.

(2) Wyjątki od powyższego, jak również ruch pociągów towarowych w niedziele i inne dnie świąteczne uregulują zgodnie z potrzebą Zarządy sąsiednie dla każdego przejścia kolejowego. Uregulowanie to nie narusza postanowień ustępu 4 § 3 Umowy o wzajemnem używaniu wagonów towarowych w komunikacji międzynarodowej (R. J. V.).

Artykuł  30.

Przesyłanie kolejowych telegramów służbowych itd.

Przesyłanie wzajemnej kolejowej korespondencji służbowej, telegraficznej, telefonicznej i listowej, jak również przewóz druków kolejowych (bilety, taryfy i t. p.) jest dozwolony i wolny od opłaty, o ile użyte bada do tego urządzenia kolejowe. To samo stosuje się do pieniędzy służbowych celem wywozu dochodów, uzyskanych na stacji zdawczo-odbiorczej dla sąsiednich Zarządów.

Postanowienie wykonawcze.

Służbową korespondencję Zarządów kolejowych będzie Zarząd sąsiedni na stacji zdawczo-odbiorczej za wykazem zdawczym przyjmował i dalej ją przesyłał.

Artykuł  31. ⁸

Odszkodowanie za świadczenia przy prowadzeniu pociągów.

Zarząd miejscowy winien uiszczać Zarządowi sąsiedniemu za świadczenia przy prowadzeniu pociągów odszkodowanie, obliczane na podstawie wykonanych pociągo-kilometrów.

Postanowienia wykonawcze.

(1) Zapłata, za pociągo-kilometr odbywać się będzie według stawk, umówionej między Zarządami kolejowymi na podstawie ich kosztów własnych i poddawanej rewizji w razie potrzeby co pół roku.

(2) Przy obliczaniu pociągo - kilometrów miarodajną jest długość szlaku od granicy państwowej do środka stacji zdawczo-odbiorczej.

(3) Pociągo-kilometry wszystkich polskich stacyj zdawczo-odbiorczych należy rachunkowo przeciwstawić pociągo-kilometrom wszystkich niemieckich stacyj zdawczo-odbiorczych; pociągo - kilometry nieskompensowane przy przeciwstawianiu będą opłacane według umówionej stawki. Wyłączone od takiego przeciwstawiania są pociągo-kilometry:

a) kolei wąskotorowych, kolei prywatnych i kolejek,

b) pociągów i wagonów ratowniczych, parowozów pomocniczych i pługów odśnieżnych (patrz artykuł 25).

Co się tyczy zapłaty za pociągo-kilometry, wykonywane przez koleje wąskotorowe, jak również przez koleje prywatne i kolejki, zainteresowane Zarządy kolejowe zawrą porozumienia, niezbędne w tym względzie.

(4) Koszty pociągu ratowniczego ponosi Zarząd, którego urzędnicy zażądali tego pociągu. Liczyć się będzie koszty własne wraz z kosztami za materiał ratunkowy oraz za personel ratowniczy za okres czasu od wysłania pociągu ze stacji macierzystej aż do powrotu na tę stację, z doliczeniem 10%-owego dodatku na administrację. To samo stosuje się przy wysyłaniu parowozów pomocniczych i pługów odśnieżnych.

(5) Nie będą opłacane próżne przebiegi parowozów, zarówno bez wagonu bagażowego jak i z takim wagonem, a także pociągi służbowe, pociągi dla przewozu pracowników oraz pociągi robocze

Artykuł  32. ⁹

Wynagrodzenie za pomieszczenia służbowe i za szczególne świadczenia zarządu sąsiedniego.

(1) Zarząd sąsiedni winien płacić wynagrodzenie tylko za używanie tych urządzeń, budowli, mieszkań, pomieszczeń służbowych i dyżurnych, stanowisk dla parowozów itd. na stacji zdawczo-odbiorczej, które służą wyłącznie do jego celów (patrz artykuły 7 i 35).

(2) To samo stosuje się do wynagrodzenia za świadczenia personalne.

(3) Na przejściach ze wspólną odprawą celną i rewizją paszportową, Zarząd sąsiedni powinien płacić wynagrodzenie również za te pomieszczenia i urządzenia, tudzież za świadczenia personalne, które przeznaczone są do wspólnej odprawy celnej i rewizji paszportowej. O ile w myśl tego ma się płacić wynagrodzenie, należy ustalić dla każdej stacji udział każdego Zarządu według stosunku pociągów wjeżdżających i wyjeżdżających. Przy tym pociągi z polskim parowozem i polską obsługą uważa się za pociągi polskie, a pociągi z niemieckim parowozem i niemiecką obsługą za pociągi niemieckie.

Postanowienia wykonawcze.

(1) Wynagrodzenie wedle ustępu (1) i, o ile nie wchodzą w rachubę świadczenia personalne, też wedle ustępu (3) artykułu niniejszego należy wypłacać w formie czynszów najmu na podstawie kosztów własnych. Czynsze te zostaną uzgodnione między Centralnymi Zarządami kolejowymi obu Stron i będą badane w miarę potrzeby co roku. Z tytułu świadczeń personalnych należy liczyć koszty własne, powiększone o dodatek na cele humanitarne, który powinien być uzgodniony między Centralnymi Zarządami kolejowymi obu Stron.

(2) Koszty własne za oświetlanie, ogrzewanie i oczyszczanie, dokonane dla wyłącznych celów służbowych Zarządu sąsiedniego, będą obliczane z doliczeniem 10%-owego dodatku na administrację.

(3) W razie potrzeby dokonania na stacji zdawczo-odbiorczej małych napraw parowozów i narzędzi Zarządu sąsiedniego, wykona je Zarząd stacji zdawczo-odbiorczej. Za naprawy należy obliczać Zarządowi sąsiedniemu koszty własne z doliczeniem 100%-owego dodatku na administrację.

(4) W miejscowych umowach dodatkowych należy ustalić, czy i na jakich warunkach wydawane będą Zarządowi sąsiedniemu na stacji zdawczo-odbiorczej materiały eksploatacyjne (paliwo, świetliwo, smary itp.). Należy za nie liczyć koszty własne z 10%-owym dodatkiem na administrację.

(5) Wynagrodzenie należne według ustępu (2) i (3) artykułu niniejszego zostanie ustalone w miejscowych umowach dodatkowych".

Artykuł  33.

Koszty przy przerwach ruchu.

W razie czasowej przerwy komunikacji przez przejście kolejowe, nie ustaje obowiązek ponoszenia tych kosztów, które powstały także podczas trwania przerwy.

Artykuł  34.

Wynagrodzenie za inne świadczenia.

(1) Za świadczenia Zarządu miejscowego dla Zarządu sąsiedniego niewyszczególnione w Umowie niniejszej, Zarząd sąsiedni zwróci Zarządowi miejscowemu jego koszty własne.

(2) O ile w Umowie niniejszej nie uzgodniono wyraźnie zapłaty dodatku na administrację, zrzekają się go obie strony.

Artykuł  35. ¹⁰

Nowe budowle i urządzenia.

(1) Zarządy kolejowe Stron umawiających się winny od wypadku do wypadku porozumiewać się w sprawie wznoszenia potrzebnych nowych budowli i urządzeń, jak również co do zmian, uzupełnień i rozwoju istniejących budowli wraz z urządzeniami, o ile one są przeznaczone do wzajemnej komunikacji kolejowej.

(2) Jednocześnie należy ułożyć się co do czynszu najmu. Koszty wykonania ponosi w każdym wypadku Zarząd miejscowy.

(3) Dla oceny stosunku własności miarodajnym jest artykuł 6.

Artykuł  36.

Wyrównanie rachunków.

(1) Rachunki na sumy, przypadające do zapłaty na podstawie Umowy niniejszej, należy wzajemnie sobie przedkładać kwartalnie i to najpóźniej do połowy następnego kwartału. Wypłatę należy uskuteczniać w przeciągu 30 dni po otrzymaniu rachunku. W razie zwłoki w zapłacie należy płacić 6 od sta rocznie tytułem odsetek zwłoki.

(2) Obrachunki, dotyczące należności wagonowych, przewozowych oraz innych należności, które są lub będą osobno umówione, nie podpadają pod niniejsze postanowienie.

(3) Kwestionowanie rachunków nie może opóźniać wypłaty. Wynikające z zakwestionowania rachunku obciążenia i zapisanie na dobro, należy przeprowadzić w następnym rachunku. Zapłata rachunku nie stanowi uznania jego słuszności. Prawo do badania na miejscu załączników do rachunków i do podnoszenia dalszych roszczeń pozostaje nienaruszone. W przedmiocie tego badania należy sporządzić protokół, który podpiszą zastępcy obu Zarządów kolejowych.

(4) Prawo do badania gaśnie w ciągu 6 miesięcy po otrzymaniu rachunku przez Zarząd obowiązany do zapłaty. Prawo naczelnych Władz obu Zarządów do podnoszenia zarzutów i po tym terminie pozostaje nienaruszone.

(5) Zarząd, obowiązany do zapłaty, winien wypłacać nie później niż dnia 15 pierwszego miesiąca każdego kwartału zaliczkę na poczet swych zobowiązań za ubiegły kwartał. Zaliczka ta ma być wypłacaną w zaokrąglonej sumie w wysokości siedemdziesięciu procentów sumy, należnej z ostatniego zamknięcia obrachunku.

Centralne Zarządy kolejowe obu Stron mogą jednak umówić się co do czasowego zawieszenia wypłaty zaliczek.

(6) Zarządy kolejowe ręczą za wypłatę wynagrodzeń, należnych od innych Urzędów, wykonujących służbę na przejściach kolejowych, i pośredniczą w wypełnianiu takich zobowiązań.

Artykuł  37.

Wyrównanie kosztów na przejściach kolejowych górnośląskich.

(1) 11 Wyrównanie kosztów na przejściach kolejowych między polskim a niemieckim Górnym Śląskiem jest uregulowane polsko-niemiecką Konwencją górnośląską z dnia 15 maja 1922 r.

(2) Ma wypadek wygaśnięcia mocy obowiązującej tej Konwencji patrz ustęp (2) artykułu 1.

Artykuł  38.

Rozrachunek z wpływów przewozowych.

Wpływy z przewozów będą obliczane na podstawie osobnych umów, zawrzeć się mających przez interesowane Zarządy kolejowe.

Artykuł  39.

Wyrównanie wypłat

Wszystkie wypłaty dokonywać się mające na podstawie niniejszej Umowy, winny być wyrównywane wzajemnie w ten sposób, żeby do wypłacenia pozostała tylko nadwyżka.

Postanowienia wykonawcze.

(1) Wypłaty należy dokonywać w walucie, w której powstało roszczenie, mające być wyrównane.

(2) Centralne Zarządy kolejowe obu Stron w razie potrzeby porozumieją się w celu możliwego uniezależnienia wypłat od ewentualnych wahań walutowych.

Artykuł  40.

Podatki i daniny.

Podatki i daniny, obciążające przedmioty, których wyłączne używanie przysługuje Zarządowi obcemu, należy zwrócić Zarządowi miejscowemu w całości z doliczeniem 10-cio procentowego dodatku na administrację.

Artykuł  41.

Rewizja oraz zmiany Umowy i postanowień wykonawczych.

(1) Każda ze Stron umawiających ślą może raz w roku kalendarzowym przedstawić drugiej Stronie wniosek o rewizję Umowy.

(2) Rząd polski w imieniu własnem oraz Wolnego Miasta Gdańska i Rząd niemiecki mają prawo każdego czasu zażądać rewizji postanowień wykonawczych.

(3) Pozatem postanowienia wykonawcze z dziedziny kolejowej mogą być zmienione za obopólnem porozumieniem się polskiego i niemieckiego Centralnego Zarządu kolejowego.

(4) Strona, która przedstawiła wniosek o zmianę winna drugiej Stronie przedłożyć odpowiedni projekt. Strona przeciwna winna najpóźniej w przeciągu dwóch miesięcy zająć co do tego stanowisko i może przedłożyć w danym wypadku projekt przeciwny. Następnie winny być rozpoczęte rokowania.

Artykuł  42

Sąd rozjemczy.

(1) Spory, wynikające z Umowy niniejszej lub miejscowych umów dodatkowych rozstrzyga Sąd rozjemczy W skład Sądu wchodzą: Przewodniczący, mianowany przez Rządy obu Stron i po jednym Sędziu rozjemczym, mianowanym przez każdą ze Stron umawiających się. Sędziowie rozjemczy i Przewodniczący zostają wyznaczeni zgóry na jeden rok. W następnych latach będą Sędziowie rozjemczy i Przewodniczący mianowani zawsze przed upływem okresu urzędowania poprzednich Sędziów rozjemczych. W razie ustąpienia Sędziego rozjemczego lub Przewodniczącego należy bezzwłocznie wyznaczyć nowego Sędziego rozjemczego względnie ustanowić nowego Przewodniczącego. Sąd rozjemczy zbiera się tylko od wypadku do wypadku. Gdyby Rządy nie mogły się zgodzić na osobę Przewodniczącego, uproszą Prezydenta Szwajcarskich Kolei Związkowych, by wyznaczył zawodowca swojej narodowości. Kwestje sporne, które dotyczą tak wschodnio-pruskiej komunikacji tranzytowej jak i wzajemnej komunikacji kolejowej, rozstrzyga Sąd rozjemczy, przewidziany w artykule 11 Konwencji Paryskiej z dnia 21 kwietnia 1921 r. w sprawie wolności tranzytu pomiędzy Prusami Wschodniemi a resztą Niemiec.

(2) O ileby jedna ze Stron umawiających się wyraziła powątpiewanie czy Sąd rozjemczy, przewidziany w artykule 11 Konwencji Paryskiej z dnia 21 kwietnia 1921 r., jest właściwy, rozstrzyga o właściwości wyłącznie i ostatecznie Sąd rozjemczy, przewidziany w Konwencji Paryskiej.

(3) Każda Strona umawiająca się zapłaci ewentualne należytości zamianowanego przez nią Sędziego rozjemczego. Należytości Przewodniczącego i koszty ogólne Sądu rozjemczego pokryją obie Strony po połowie.

(4) W sporach, które z umowy niniejszej wynikną jedynie między Wolnem Miastem Gdańskiem a Niemcami, Wolne Miasto Gdańsk wyznaczy Sędziego rozjemczego, który będzie czynnym zamiast Sędziego rozjemczego, zamianowanego przez Polskę.

(5) O procedurze i miejscu rozprawy Sądu rozjemczego rozstrzyga Przewodniczący.

Artykuł  43.

Język Umowy.

Umowę niniejszą spisano w języku polskim i niemieckim w dwu egzemplarzach, z których każda Strona umawiająca się otrzymuje po jednym egzemplarzu w polskim i niemieckim języku. Tekst polski i niemiecki są ze sobą zgodne i jednoznaczne.

Artykuł  44.

Wejście w życie i czas trwania Umowy.

Umowa niniejsza podlega ratyfikacji. Dokumenty ratyfikacyjne powinny być wymienione jaknajrychlej w Warszawie. Umowa wejdzie w życie w pierwszym dniu miesiąca następującego po wymianie dokumentów ratyfikacyjnych i będzie obowiązywać tak długo, dopóki jej jedna ze Stron nie wypowie na sześć miesięcy naprzód. Z chwilą wejścia w życie tej Umowy gaśnie moc obowiązująca tymczasowej Umowy z dnia 31 sierpnia 1922 r. o polsko-niemieckiej komunikacji sąsiedzkiej.

Berlin, dnia 27 marca 1926 r.

(L. S.) Dr. Witold Prądzyński

(L. S.) Dr. Theodor Lewald

PROTOKÓŁ KOŃCOWY. ¹²

Przy podpisaniu niniejszej Umowy Pełnomocnicy obu Stron ugodzili się co do następujących postanowień:

A. Do artykułu 1 ustęp (1).

W komunikacji kolejowej polsko-niemieckiej stosuje się odpowiednio artykuły 2, 3, 8 ustęp. (3), 21, 24, 25, 30 i 34 także i poza szlakami wymienionemi w ustępie (1) artykułu 1.

B. Do artykułu 1 ustęp (2) i do artykułu 21 ustęp (2).

(skreślony).

C. Do artykułu 1 ustąp (3).

Rzeczą władzy państwowej każdej ze Stron umawiających się jest postarać się, aby niniejsza Umowa była wykonywaną przez Zarządy kolejowe, biorące udział w polsko-niemieckiej komunikacji kolejowej. Wymienione Zarządy kolejowe mogą bezpośrednio dochodzić jeden u drugiego praw, przyznanych kolejom w niniejszej Umowie.

D. Do artykułu 3 i do artykułu 41.

a) (skreślony).

b) (skreślony).

c) (skreślony).

d) Uznaje się, że po wybudowaniu linii kolejowej Perzów - Lublin należy otworzyć dla polsko-niemieckiej komunikacji kolejowej także przejście kolejowe Perzów - Gross Wartenberg, oraz że potrzebom komunikacji co do stworzenia bezpośredniego połączenia Poznania z Schneidemühl należy uczynić zadość przez wybudowanie łącznicy z Dziembówka do Kaczor.

Strony umawiające się są zgodne co do tego, że oprócz wymienionych w artykule 3 ustęp (1) także inne przejścia kolejowe mają być z biegiem czasu otwierane w miarę potrzeb ruchowych. Strony umawiające się będą swe wnioski traktowały w sposób najbardziej przychylny na drodze, przepisanej w artykule 41.

e) (skreślona).

f) (skreślona).

g) Mając na uwadze, że "Regulamin dostępu do Wisły i jej używania przez ludność Prus Wschodnich", ułożony w wykonaniu artykułu 97 ustęp 5 Traktatu Wersalskiego, w nocie Konferencji Ambasadorów z dnia 21 listopada 1924 r. zapewnia wolny dostęp do Wisły także drogą kolejową dla komunikacji z przystanią w Korzeniowie (Kurzebrack) i przez Polskę - Strony umawiające się zgodne są co do tego, że dla uregulowania ruchu kolejowego na wąskotorowym szlaku między przystanią w Korzeniowie (Kurzebrack) a Kurzebrack powinna być zawarta osobna umowa.

E. Do artykułu 7.

Istniejące umowy dodatkowe dla przejść kolejowych już otwartych należy na podstawie niniejszej Umowy wspólnie zbadać za pośrednictwem właściwych miejscowych Zarządów kolejowych i przystosować je do postanowień niniejszej Umowy.

F. Do artykułu 10.

Istnieje zgoda co do następujących punktów:

a) Zwolnienie od danin publicznych nie odnosi się do opłat celnych (patrz jednak artykuł 19), obrotowych, monopolowych i innych opłat spożywczych.

b) Naruszeń ustaw celnych i podatkowych, tudzież postanowień zakazujących lub ograniczających wwóz lub wywóz, nie należy nigdy uważać za czyny popełnione w wykonywaniu służby.

c) Zastrzega się udzielanie prawa azylu według ogólnych zasad prawnych.

d) O wdrożeniu ścigania karnego przeciw pracownikowi zajętemu na obszarze sąsiedniego Państwa należy bezzwłocznie zawiadamiać przełożoną władzę służbową ściganego.

e) Uregulowanie kwestji która władza ma rozstrzygać o wniosku na przekazanie zasądzenia i na dostawienie ściganego, pozostawia się każdej umawiającej się Stronie.

G. Do artykułu 21.

a) Do czasu ukończenia przebudowy stacji Kaczory odbywa się polska odprawa celna i rewizja paszportów na stacji Miasteczko.

b) (skreślona).

c) (skreślona).

d) (skreślona).

e) (skreślona).

f) (skreślona).

g) (skreślony).

Berlin, dnia 27 marca 1926 r.

(L. S.) Dr. Witold Prądzyński

(L. S.) Dr. Teodor Lewald

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  A ¹³

Do artykułu 5.

Wykaz mostów przeciętych granicą państwową.

Nr p.	Szlak	Rzeki itd.	Konstrukcja:	Ma utrzymywać
1	Rakowice Dt. Eylau	Drwęca (Drewenz)	murowany	Niemcy
2	Drawski Młyn - Kreuz	Noteć (Netze)	murowany	Niemcy
3	Leszno - Fraustadt	Wiadukt	żelazny	Polska
4	Zduny - Militsch	Rów graniczny	murowany	Polska
5	Sośnie - Neumittelwalde	Rów graniczny	murowany	Polska
6	Chebzie - Borsigwerk	Woda Bytomska (Beuthener Wasser)	murowany	Polska
7	Makoszowy - Gleiwitz Ost.	Czarnawka (Scharnafka)	murowany	Niemcy
8	Olza - Annaberg	Odra (Oder)	żelazny	Polska

ZAŁĄCZNIK  B

Do artykułu 16.

Zaświadczenie № ......

grafika

ZAŁĄCZNIK  C

Do artykułu 17.

Dowód tożsamości № ......

grafika

ZAŁĄCZNIK  D

Do artykułu 17.

Dowód tożsamości № ......

grafika

ZAŁĄCZNIK  E ¹⁴

do ustępu (2) artykułu 21.

Szczególne postanowienia dla odprawy celnej i rewizji paszportowej na stacji kolejowej Beuthen (Oberschles.).

(1) Na stacji kolejowej Beuthen (Oberschles.) i na szlaku między tą stacją a granicą Państwa mogą wykonywać czynności urzędowe polskie władze celne i organa polskiej granicznej kontroli paszportowej w ramach postanowień niniejszego załącznika.

(2) Przy wywozie i przywozie przedmiotów oraz w ruchu osobowym przez stację Beuthen (Oberschles.) jak również na szlaku kolejowym między tą stacją a granicą państwową obowiązują obok przepisów celnych niemieckich, przepisy celne polskie, a to przy wywozie z Polski do Rzeszy Niemieckiej aż do chwili ukończenia polskiej odprawy wywozowej, zaś przy przywozie z Rzeszy Niemieckiej do Polski dopiero od rozpoczęcia polskiej odprawy przywozowej.

(3) Do przepisów celnych w rozumieniu postanowień niniejszego załącznika zalicza się również zakazy i ograniczenia wywozu, przywozu i przewozu, przepisy dotyczące podatków pośrednich i innych podobnych opłat, przepisy o statystyce ruchu towarowego oraz wszystkie inne przepisy, jeżeli obowiązek czuwania nad przestrzeganiem tych przepisów należy do granicznych władz celnych, tudzież wszystkie postanowienia wydane w celu wykonywania wspomnianych wyżej przepisów.

(4) Pierwszeństwo dokonania odprawy celnej przysługuje władzy celnej tego Państwa, z którego terytorium następuje wywóz.

(5) Przedmioty nadsyłane z Polski do Rzeszy Niemieckiej, a następnie wywożone z powrotem do Polski, zanim przestaną w stosunku do nich obowiązywać polskie przepisy celne, nie podlegają niemieckim opłatom przywozowym lub wywozowym, ani też niemieckim zakazom przywozu lub wywozu, lub niemieckim ograniczeniom przywozowym lub wywozowym.

(6) Jeżeli władza celna jednej Strony Umownej uzna przy wywozie za konieczne z powodu podejrzenia o obejście przepisów celnych, poddać rewizji jakikolwiek przedmiot oddany już do odprawy władzy celnej drugiej Strony Umownej, lecz znajdujący się jeszcze na stacji pod jej dozorem, władza ta powinna zwrócić przedmiot do dyspozycji władzy celnej, która zgłosiła takie żądanie.

(7) W przypadkach wykonywania wspólnego dozoru nad przedmiotami przez polskie i niemieckie władze, odpowiedzialność za przechowanie ciąży wyłącznie na tej władzy celnej, z której obszaru celnego został dokonany wywóz.

(8) W razie naruszenia polskich przepisów celnych przysługuje polskim władzom celnym prawo, w granicach postanowień niniejszego załącznika, wkroczyć w myśl swych przepisów celnych i odesłać z powrotem do własnego obszaru państwowego przedmioty zajęte lub zatrzymane jako zabezpieczenie oraz przytrzymane osoby, te ostatnie, w razie potrzeby w asystencji urzędnika niemieckiego. Odesłanie z powrotem obywateli niemieckich jest jednak niedopuszczalne. Natomiast popełniający wykroczenie może być przymusowo przyprowadzony w celu spisania protokołu o zaszłym fakcie. Przesłuchanie odbywać się będzie w obecności niemieckiego urzędnika. Przy rewizji przymus może być stosowany do obywateli niemieckich tylko w obecności niemieckiego urzędnika lub innego pracownika.

(9) Przy wykonywaniu kontroli paszportowej na stacji Beuthen (Oberschles.) i na szlaku między tą stacją a granicą Państwa obowiązują obok niemieckich przepisów paszportowych również polskie przepisy paszportowe z tym zastrzeżeniem, że przepisy paszportowe Państwa, z którego podróżni wyjeżdżają, mają pierwszeństwo.

(10) Osoby wyjeżdżające z Polski mogą być cofnięte przez polskie organa kontroli paszportowej, jeżeli nie posiadają dokumentów ważnych na wyjazd. Polskie organa kontroli paszportowej mają prawo odesłać te osoby do Polski, w razie potrzeby w asystencji niemieckiego urzędnika. Odesłanie obywateli niemieckich jest jednak niedopuszczalne. Natomiast popełniający wykroczenie może być przymusowo przyprowadzony w celu spisania protokołu o zaszłym fakcie. Przesłuchanie będzie się odbywało w obecności niemieckiego urzędnika. Po ukończeniu przesłuchania polski organ kontroli paszportowej zezwoli na dalszą podróż.

(11) W obrębie pomieszczeń i miejsc, oddanych do wyłącznego użytku polskiej władzy celnej lub organów kontroli paszportowej, władze te mają prawo utrzymywać porządek i wydalać osoby prywatne, naruszające ten porządek.

(12) Polskie władze celne i organa kontroli paszportowej są uprawnione do zaopatrzenia przydzielonych im pomieszczeń urzędowych w tablice urzędowe z godłami Państwa Polskiego.

(13) W czasie wykonywania swej służby zarówno niemieccy jak i polscy funkcjonariusze mają wzajemnie wolny dostęp do pomieszczeń i miejsc urzędowych.

(14) Właściwe polskie władze celne i paszportowe będą przesyłały właściwym władzom niemieckim w miesiącu styczniu każdego roku wykaz imienny swych urzędników i pracowników, przeznaczonych do wykonywania czynności celnych i kontroli paszportowej na stacji Beuthen (Oberschles.) z podaniem ich stanowisk służbowych. Zmiany, zachodzące w ciągu roku, będą podawane władzom niemieckim bezzwłocznie do wiadomości.

(15) Urzędowe listy, pakiety, przesyłki pieniężne i wartościowe mogą być przewożone w obrocie między polskimi władzami celnymi i organami kontroli paszportowej na stacji Beuthen (Oberschles.) a władzami celnymi i paszportowymi w Polsce, przez polskich funkcjonariuszów, upoważnionych do przekraczania granicy, bez pośrednictwa niemieckiego zarządu pocztowego i bez uiszczania na jego rzecz jakichkolwiek opłat. Przesyłki takie powinny być zaopatrzone w pieczęć urzędową władzy wysyłającej i wymienione w osobnym jednocześnie wiezionym spisie; w tym przypadku nie podlegają żadnej rewizji.

(16) Właściwe niemieckie władze będą na bezpośredni wniosek właściwych władz polskich przy ściganiu wykroczeń przeciw polskim przepisom celnym i paszportowym, obowiązującym według ustępów (2) i (9), przesłuchiwały obwinionych, świadków i rzeczoznawców, przeprowadzały urzędowe stwierdzenia, dochodzenia i rewizje, jako też zarządzały doręczenie wezwań i orzeczeń. Powstałe z tego powodu rzeczywiste wydatki winny być zwrócone bezpośrednio tym władzom, które wykonały wymienioną czynność urzędową. O ile wobec tego odbywać się będzie obrót prawny między niemieckimi i polskimi sądami, będą odpowiednio zastosowane postanowienia polsko-niemieckiej umowy z dnia 16 grudnia 1925 r. o obrocie prawnym w sprawach karnych.

(17) Postanowienia artykułu 16 Umowy z wyjątkiem zdania 3 ustępu (1) oraz przepisy wykonawcze do artykułu 16 należy odpowiednio stosować również i do tych urzędników i pracowników czynnych na stacji Beuthen (Oberschles.), którzy mieszkają w Polsce, z tą zmianą, że wolno im nosić broń służbową także na drodze do i ze służby. We wzorze zaświadczenia według załącznika B należy słowa "w ruchu sąsiedzkim" zastąpić odręcznie słowami "w ruchu sąsiedzkim i przejściowym".

(18) Do polskich urzędów celnych i policyjnych, utworzonych na stacji Beuthen (Oberschles.) tudzież do urzędników i pracowników tych urzędów, stosuje się poza tym ogólne postanowienia Umowy.

PROTOKÓŁ PODPISANIA.

Podpisując niniejszą drugą Umowę Uzupełniającą Umowę o wzajemnej komunikacji kolejowej z 27 marca 1926 r., Pełnomocnicy obu Umawiających się Stron oświadczają co następuje:

(1) Do § 3 niniejszej Umowy Uzupełniającej:

a) Interesowane Zarządy kolejowe porozumieją się co do terminu i sposobu rozbiórki następujących mostów:

Nr p.	Na szlaku:	Rzeki itd.	Konstrukcja:
1	Więcborg - Flatow	Nica (Nitze)	żelazny
2	Czarnków - Schneidemühl	Noteć (Netze)	żelazny
3	Perzów - Gross Wartenberg	rów graniczny	murowany
4	Działdowo - Neidenburg	Skotawa (Skottau)	żelazny

b) Przywóz lub wywóz materiałów, uzyskanych z rozbiórki mostów, jak również przywóz i wywóz narzędzi do rozbiórki, ostatnie pod warunkiem powrotnego wywozu po skończeniu robót, nie podlegają ani cłu, ani innym opłatom lub jakimkolwiek ograniczeniom przywozowym lub wywozowym. O takim przywozie i wywozie powinny być zawczasu powiadomione właściwe władze celne.

(2) Do Załącznika E niniejszej Umowy Uzupełniającej.

Przewidziany rozkładem jazdy postój pociągów osobowych na stacji Beuthen (Oberschlesien), powinien być tak ustalony, aby obustronne władze celne i paszportowe miały czas, wystarczający do odprawy wywozowej i przywozowej; oba Państwa dołożą starań, aby odprawa wywozowa odbyła się w ten sposób, aby pozostało dość czasu dla dokonania odprawy przywozowej w czasie wyznaczonego postoju pociągu.

(3) Do ustępu 12 Załącznika E.

Istnieje zgoda co do tego, że napisy, wskazujące drogę do pomieszczeń urzędowych, mają być dwujęzyczne, zgodnie z postanowieniem wykonawczym (3) do artykułu 8 Umowy.

Hamburg, dnia 8 lipca 1937 roku.

J. Zajas Dr Ludwig Holtz

Zaznajomiwszy się z powyższą konwencją uzupełniającą, zasięgnąwszy opinii Wolnego Miasta, stwierdziwszy, że właściwe władze polskie i gdańskie powzięły wszystkie niezbędne konstytucyjne zarządzenia dla zapewnienia wykonywania tej konwencji w Polsce i na terytorium Wolnego Miasta, uznaliśmy ją i uznajemy za słuszną w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej i za Wolne Miasto Gdańsk zarówno w całości, jak i w każdym z postanowień w niej zawartych i oświadczamy, że powyższa konwencja jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona i przyrzekamy, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego, wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dnia 31 grudnia 1937 r.

1 Art. 1 ust. 1 zmieniony przez § 1 umowy międzynarodowej z dnia 8 lipca 1937 r. (Dz.U.38.28.251) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 23 kwietnia 1938 r.

2 Art. 1 ust. 2 zmieniony przez § 1 umowy międzynarodowej z dnia 2 czerwca 1937 r. (Dz.U.37.76.548) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 30 października 1937 r.

3 Art. 3:

- zmieniony przez § 2 umowy międzynarodowej z dnia 2 czerwca 1937 r. (Dz.U.37.76.548) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 30 października 1937 r.

- zmieniony przez § 2 umowy międzynarodowej z dnia 8 lipca 1937 r. (Dz.U.38.28.251) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 23 kwietnia 1938 r.

4 Art. 19 ust. 4 zmieniony przez § 4 umowy międzynarodowej z dnia 8 lipca 1937 r. (Dz.U.38.28.251) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 23 kwietnia 1938 r.

5 Art. 20 ust. 1 zmieniony przez § 4 umowy międzynarodowej z dnia 2 czerwca 1937 r. (Dz.U.37.76.548) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 30 października 1937 r.

6 Art. 21:

- zmieniony przez § 5 umowy międzynarodowej z dnia 2 czerwca 1937 r. (Dz.U.37.76.548) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 30 października 1937 r.

- zmieniony przez § 5 umowy międzynarodowej z dnia 8 lipca 1937 r. (Dz.U.38.28.251) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 23 kwietnia 1938 r.

7 Art. 29 zmieniony przez § 7 umowy międzynarodowej z dnia 8 lipca 1937 r. (Dz.U.38.28.251) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 23 kwietnia 1938 r.

8 Art. 31:

- zmieniony przez § 6 umowy międzynarodowej z dnia 2 czerwca 1937 r. (Dz.U.37.76.548) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 30 października 1937 r.

- zmieniony przez § 8 umowy międzynarodowej z dnia 8 lipca 1937 r. (Dz.U.38.28.251) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 23 kwietnia 1938 r.

9 Art. 32 zmieniony przez § 9 umowy międzynarodowej z dnia 8 lipca 1937 r. (Dz.U.38.28.251) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 23 kwietnia 1938 r.

10 Art. 35 zmieniony przez § 10 umowy międzynarodowej z dnia 8 lipca 1937 r. (Dz.U.38.28.251) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 23 kwietnia 1938 r.

11 Z dniem 30 października 1937 r. "Wyrównanie kosztów na przejściach kolejowych górnośląskich" traci moc obowiązującą, zgodnie z § 8 umowy międzynarodowej z dnia 2 czerwca 1937 r. (Dz.U.37.76.548).

12 Protokół :

-zmieniony przez § 9 umowy międzynarodowej z dnia 2 czerwca 1937 r. (Dz.U.37.76.548) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 30 października 1937 r.

- zmieniony przez § 11 umowy międzynarodowej z dnia 8 lipca 1937 r. (Dz.U.38.28.251) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 23 kwietnia 1938 r.

13 Załącznik A:

-zmieniony przez § 3 umowy międzynarodowej z dnia 2 czerwca 1937 r. (Dz.U.37.76.548) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 30 października 1937 r. Zmiany nie zostały naniesione na tekst.

- zmieniony przez § 3 umowy międzynarodowej z dnia 8 lipca 1937 r. (Dz.U.38.28.251) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 23 kwietnia 1938 r.

14 Załącznik E:

-zmieniony przez § 5 umowy międzynarodowej z dnia 2 czerwca 1937 r. (Dz.U.37.76.548) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 30 października 1937 r.

- zmieniony przez § 6 umowy międzynarodowej z dnia 8 lipca 1937 r. (Dz.U.38.28.251) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 23 kwietnia 1938 r.

• Identyfikator: Dz.U.1927.48.433
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Rzesza Niemiecka-Polska. Umowa o wzajemnej komunikacji kolejowej. Berlin.1926.03.27.
• Data aktu: 27/03/1926
• Data ogłoszenia: 01/06/1927
• Data wejścia w życie: 01/06/1927