„Jednocześnie wydatki na leki w Polsce stanowią 23 procent ogółu wydatków na ochronę zdrowia i choć stopniowo maleją, są jednymi z najwyższych w krajach europejskich. Wydatki na tę grupę produktów ponoszone przez polskie szpitale sięgają około 10 procent ogółu wydatków na leki w Polsce” – zaznacza we wstępie autorka publikacji Teresa Religioni.

Autorka podkreśla, że w przypadku podmiotów leczniczych leki są drugim najbardziej kosztochłonnym segmentem wydatków, tuż po wynagrodzeniach. W 2013 roku  wartość sprzedaży leków do szpitali wyniosła 3,7 mld zł i była o 12,3 procent wyższa niż w roku 2012.

Pod względem wartości największy udział wśród nabywanych przez szpitale produktów leczniczych posiadają leki przeciwnowotworowe i immunomodulujące (kategoria L według klasyfikacji ATC). Znaczny udział dotyczy również leków stosowanych w zakażeniach (kategoria J), leków z kategorii  krew i układ krwiotwórczy (kategoria B) oraz leków hormonalnych do stosowania wewnętrznego (bez hormonów płciowych) (kategoria H). Te kategorie stanowią corocznie około 70 procent wartości wszystkich nabywanych przez szpitale produktów leczniczych.

Autorka podkreśla, że nieracjonalne używanie leków powoduje marnotrawienie pieniędzy, ale również niesie ze sobą wysokie ryzyko zagrożenia zdrowia, a nawet życia pacjentów, w tym możliwość powstania wielu niepożądanych działań. Jest to problem występujący na każdym poziomie systemu opieki zdrowotnej, zarówno w szpitalach, jak i placówkach podstawowej opieki zdrowotnej czy poradniach specjalistycznych. Natomiast w proces gospodarki lekiem w szpitalach zaangażowane są różne grupy pracowników, a każdy z nich odpowiada za inny aspekt tego procesu. 

 [-OFERTA_HTML-]

Celem książki jest zaprezentowanie zagadnień związanych z zarządzaniem produktami leczniczymi oraz zaproponowanie rozwiązań, które przyczynią się do optymalizacji procesów zarządzania lekami w polskich podmiotach leczniczych. Publikację wyróżnia kompleksowe ujęcie problematyki oraz połączenie treści teoretycznych z praktyką, dzięki czemu stanowić może ona swego rodzaju podręcznik zarządzania szpitalną gospodarką lekową – podkreśla autorka we wstępie.

Książka podzielona została na sześć rozdziałów. W pierwszym  omówiono rolę  farmakoterapii w procesie leczenia pacjentów, zwracając uwagę na wpływ, jaki wywiera ona na koszty związane ze świadczeniem usług medycznych przez podmiot leczniczy. Zaprezentowano metody oceny zużycia produktów leczniczych, pozwalające na wyodrębnienie leków, które przyczyniają się do powstania największych kosztów. Przedstawiono także wskazówki dotyczące zarządzania poszczególnymi kategoriami leków. Zawarto w niej między innymi praktyczne wskazówki dotyczące poprawy efektywności zarządzania lekiem, przykładowe formularze niezbędne w procesie szpitalnej gospodarki lekiem, przykłady rozwiązań w zakresie zarządzania lekiem stosowanych na poziomie międzynarodowym, które mogą być zaadaptowane do polskich warunków a także obszerne rekomendacje optymalizacji gospodarki lekiem dostosowane do sytuacji podmiotów leczniczych w Polsce.

Rozdział drugi poświęcony został roli apteki szpitalnej w racjonalnym gospodarowaniu lekami. Zaprezentowano w nim aktualne regulacje prawne dotyczące funkcjonowania aptek szpitalnych, a także zwrócono szczególną uwagę na rolę farmaceutów w racjonalizacji szpitalnej farmakoterapii. 

Rozdział trzeci prezentuje podstawowe rodzaje analiz farmakoekonomicznych, których wyniki powinny być wykorzystywane na poziomie szpitali w celu zapewnienia pacjentom terapii najbardziej efektywnych klinicznie i kosztowo.

Czwarty rozdział dotyczy problematyki zarządzania zmianą w podmiotach leczniczych. 

W piątym rozdziale przedstawiono przykładowe rozwiązania przyczyniające się do optymalizacji gospodarki lekiem, które w Polsce nie są jeszcze powszechne. Opisano systemy szkoleń z zakresu racjonalizacji gospodarki lekiem prowadzone w Finlandii, rolę firm zewnętrznych zarządzających szpitalną gospodarką lekową w Stanach Zjednoczonych, szpitalne Centra Oceny Technologii Medycznych popularne w Szwecji. Omówiono również rolę rozbudowanych szpitalnych systemów informatycznych, pracowni leków czy systemów automatycznej dystrybucji leków (unit-dose) w racjonalizacji szpitalnej farmakoterapii.

Szósty rozdział obejmuje autorskie rekomendacje optymalizacji gospodarki produktami leczniczymi w polskich podmiotach leczniczych, które mają na celu zarówno zmniejszenie kosztów leczenia pacjentów, jak i poprawę jakości udzielanych świadczeń.

Opracowanie przeznaczone jest dla kadry menedżerskiej szpitali, kierowników aptek szpitalnych, farmaceutów, lekarzy i pielęgniarek. Zainteresuje także wykładowców i studentów kierunków medycznych, farmacji, zdrowia publicznego, ekonomii, zarządzania. 

O autorce

Urszula Religioni - doktor nauk o zdrowiu, wielokrotna stypendystka naukowa, kierownik projektów naukowych, laureatka nagród i wyróżnień za prace naukowe z dziedzin zdrowia i zarządzania, autorka ponad 120 publikacji naukowych z zakresu zdrowia publicznego, zarządzania w ochronie zdrowia, ekonomiki zdrowia, które ukazywały się w prestiżowych krajowych i zagranicznych czasopismach naukowych.
 
Książka dostępna jest na stronie www.profinfo.pl