W postępowaniu prowadzonym w sprawie takich skarg niezwykle rzadko udaje się ustalić stan faktyczny (czy skazany zgłaszał uwagi do wyniku badania), ponieważ nie ma obowiązku zamieszczania tej informacji w protokole z przebiegu badania.
Rzecznik zwracał się już z tym problemem do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej. W udzielonej w marcu 2015 roku odpowiedzi dyrektor poinformował, że w celu wyeliminowania nieprawidłowości zostanie wprowadzona praktyka dokumentowania uwag wnoszonych przez osadzonych co do przebiegu przeprowadzanych badań. W przypadku, gdy osadzony zgłasza uwagi co do sposobu przeprowadzania badań lub kwestionuje wynik badania, informacje te będą odnotowane w dokumentacji z przeprowadzenia badania. W przypadku natomiast niekwestionowania wyników badań przez zainteresowanych, odbierane będą od nich jednoznaczne oświadczenia, potwierdzone własnoręcznym podpisem osadzonego i opatrzone datą.
Jednak, jak informuje Rzecznik Praw Obywatelskich, wpływające w dalszym ciągu skargi osadzonych wskazują, że zalecenia te nie są realizowane, a z wyjaśnień organów więziennych wynika, że nie jest im znane stanowisko Dyrektora Generalnego. Dlatego Rzecznik 27 listopada 2015 roku zwrócił się ponownie do Dyrektora Generalnego o upowszechnienie wśród dyrektorów okręgowych Służby Więziennej oraz w jednostkach podstawowych więziennictwa wskazanych informacji.
W odpowiedzi z 5 stycznia 2016 roku Dyrektor Generalny Służby Więziennej poinformował, że Centralny Zarząd Służby Więziennej wystąpi do ministra sprawiedliwości z wnioskiem o podjęcie niezbędnych działań legislacyjnych. Powiadomił również, że 4 stycznia 2016 roku do dyrektorów okręgowych Służby Więziennej zostało skierowane pismo, w którym zostali oni zobowiązani do zaznajomienia podległych jednostek organizacyjnych więziennictwa z dyspozycją Dyrektora Generalnego Służby Więziennej dotyczącą obligatoryjnego dokumentowania wnoszonych przez badane osoby uwag w zakresie przebiegu lub wyniku badania.
Czytaj: RPO: zatrzymanych z zaburzeniami psychicznymi powinien badać specjalista>>>
- Należy zwrócić uwagę, że o podjęciu działań legislacyjnych w sprawie zmiany treści protokołu z przebiegu badania poprzez wprowadzenie obowiązku odnotowania w protokole uwag lub zastrzeżeń osoby badanej, opatrzonych datą i potwierdzonych podpisem, informował Rzecznika minister sprawiedliwości pismem z 29 października 2014 roku. Niestety, do chwili obecnej protokół, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 25 stycznia 2012 roku w sprawie sposobu przeprowadzania badań na obecność alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie skazanego pozbawionego wolności, ich dokumentowania oraz weryfikacji, nie został zmieniony – mówi Dr Ewa Dawidziuk – dyrektor Zespołu do spraw Wykonywania Kar w Biurze RPO.