Skargę do Trybunału wniósł obywatel Niderlandów w związku z powszechnym obowiązkiem posiadania przynajmniej podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego, które obejmuje, między innymi, świadczenia medyczne związane z konwencjonalną medycyną, leczeniem pierwszego kontaktu i leczeniem specjalistycznym oraz hospitalizacją. Istnieje również możliwość dokupienia ubezpieczenie dodatkowego, które obejmuje na przykład leczenie homeopatyczne.
Obowiązek wykupienia ubezpieczenia zdrowotnego
Skarżący zakwestionował istnienie obowiązku i odmówił opłacania ubezpieczenia podstawowego: krajowa kasa chorych wykupiła ubezpieczenie za niego i obciążyła go kosztami. Przed Trybunałem skarżący zarzucał, iż taki stan rzeczy stanowił, między innymi, naruszenie jego prawa do poszanowania życia prywatnego z art. 8 Konwencji o prawach człowieka oraz jego prawa do poszanowania mienia z art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji.
Trybunał nie podzielił stanowiska skarżącego i uznał jego skargę za niedopuszczalną.
Zasada solidarności a powszechna opieka medyczna
Trybunał zgodził się ze skarżącym, iż obowiązek ponoszenia kosztów obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego stanowi ingerencję w jego prawo do poszanowania prywatności z art. 8 Konwencji oraz w prawo do poszanowania mienia z art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji. Ingerencja ta jest jednak proporcjonalna i uzasadniona. Trybunał wskazał w tej mierze na zasadę solidarności społecznej oraz na fakt, iż pozwane państwo zapewnia osobom o niskich dochodach możliwość uzyskania wsparcia finansowego w tej mierze. Nadto, zaskarżona ingerencja realizuje uprawniony cel powszechny, to jest zapewnienie podstawowej opieki medycznej wszystkim mieszkańcom Holandii. Wreszcie, obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne realizuje uprawnione cele w postaci ochrony praw innych osób i zapewnienia powszechnego dostępu do odpowiedniego leczenia. W tym stanie rzeczy skarga została uznana za skargę w sposób oczywisty nieuzasadnioną, a co za tym idzie - odrzucona. Naruszenia Konwencji nie było.
Organom władzy przysługuje szeroki margines uznania
W prawie polskim powszechne ubezpieczenie zdrowotne zostało uregulowane w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Polski system opieki zdrowotnej często budzi kontrowersje, a zasady obowiązkowego oskładkowania sprzeciw. Trybunał Praw Człowieka podkreślił jednak w omawianym rozstrzygnięciu, iż państwom-stronom Konwencji o prawach człowieka przysługuje szeroki margines uznania, jeżeli chodzi o organizację swych systemów ochrony zdrowia. Jedno jest pewne: obowiązek płacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz samo obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne nie stanowią systemowego naruszenia praw podstawowych chronionych w Konwencji o prawach człowieka.
De Kok przeciwko Niderlandom - decyzja ETPC z 26 kwietnia 2022 r., skarga nr 1443/19.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.