Niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, stanowiący przedsiębiorstwo spółki kapitałowej nie może zostać uznany za samodzielną jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, a tym samym nie może skorzystać ze zwolnienia podatkowego, gdyż podatnikiem podatku dochodowego jest w takim przypadku spółka. Tak wskazał NSA w wyroku z 1 grudnia 2015 r.

W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwróciła się spółka, która jest podmiotem leczniczym. Działalność lecznicza wykonywana jest w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego - NZOZ wyodrębniony organizacyjnie, posiadający odrębny numer REGON, regulamin organizacyjny. Spółka chce uregulować status NZOZ, jako podmiotu, dla którego sporządzany będzie odrębny bilans.

Spółka zapytała więc fiskusa, czy NZOZ, wyodrębniony ze spółki organizacyjny zespół składników majątkowych, za pomocą którego spółka ta wykonuje określony rodzaj działalności leczniczej, może być odrębnym niż spółka podatnikiem CIT, jako jednostka nieposiadająca osobowości prawnej, która korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy CIT.

Zdaniem spółki, tak, ponieważ dla uznania podmiotowości prawnopodatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych nie jest istotne, by była to jednostka mająca odpowiedni stopień zorganizowania (wyodrębnienia), umożliwiający występowanie w obrocie prawnym.

Spółka podkreśliła, że konkretne rodzaje świadczeń zdrowotnych określone w art. 8 ustawy o działalności leczniczej mogą być wykonywane tylko przez odrębne przedsiębiorstwa wchodzące w skład podmiotu leczniczego. W takiej sytuacji NZOZ, jako wyodrębnione przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego i odrębny od spółki podatnik w podatku dochodowym od osób prawnych, może korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT.

Fiskus się nie zgodził. Uznał, że z dniem wejścia w życie ustawy o działalności leczniczej dotychczasowe NZOZ-y utraciły przypisywaną im odrębność organizacyjną od podmiotów je tworzących. Zdaniem organu, NZOZ, funkcjonujący w strukturze spółki, tj. podmiotu, który posiada status przedsiębiorcy, nie może być jednostką odrębną od tego podmiotu, czyli jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą. Wobec tego NZOZ nie może zostać uznany za samodzielnego (odrębnego od podmiotu posiadającego status przedsiębiorcy, tj. spółki z o.o.) podatnika, co skutkuje tym, że nie przysługuje mu zwolnienie przedmiotowe określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT.

Istota sporu dotyczyła tego, czy NZOZ będący przedsiębiorstwem spółki kapitałowej ma samodzielną podmiotowość prawnopodatkową, jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Zdaniem sądu, sama okoliczność sporządzania samodzielnie bilansu przez NZOZ nie może stanowić o uznaniu go za jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, gdyż z woli ustawodawcy jest ona jedynie jednostką podmiotu leczniczego, który to jest podatnikiem podatku dochodowego, jako spółka kapitałowa wyposażona w osobowość prawną. Zdaniem sądu, NZOZ, stanowiący przedsiębiorstwo spółki kapitałowej nie może zostać uznany za samodzielną jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, o której stanowi art. 1 ust. 2 ustawy o CIT. Tym samym określone w art. 2 pkt 8 ustawy o działalności leczniczej przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego nie może skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego przewidzianego w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT, gdyż podatnikiem podatku dochodowego w takim przypadku jest spółka, o której stanowi art. 17 ust. 1c pkt 1 ustawy o CIT.

Wyrok NSA z 1 grudnia 2015 r., sygn. akt II FSK 2344/13

Opracowanie: Michał Malinowski, RPE WK

Źródło: www.nsa.gov.pl, stan z dnia 7 stycznia 2016 r.