Czy z lekarzem odbywającym specjalizację w ramach rezydentury można zawrzeć umowę zlecenia na świadczenie usług medycznych poza godzinami pracy tj. pełnienie dyżurów medycznych w oddziale?
Przepisy prawne dotyczące odbywania szkolenia specjalizacyjnego, w tym także odbywania dyżurów medycznych wynikających z programu specjalizacji, zmieniały się kilkakrotnie na przestrzeni ostatnich lat.
Biorąc pod uwagę kilka ostatnich lat, należy wskazać, że zgodnie z § 15 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów lekarz pełnił dyżur medyczny w ramach realizacji programu specjalizacji na podstawie umowy o pracę - rezydentury.
Od dnia 26 października 2010 r., w związku ze zmianą tego przepisu, lekarz rezydent mógł pełnić dyżury medyczne wynikające z programu specjalizacji także na podstawie umowy cywilnoprawnej o pełnienie dyżurów medycznych, przy czym decyzja w sprawie wyboru formy umowy należała do kierownika jednostki organizacyjnej prowadzącej specjalizację lub staż kierunkowy. Jednakże lekarze, którzy zostali zakwalifikowani do odbywania specjalizacji przed tym dniem lub byli w trakcie odbywania specjalizacji w tym dniu, odbywają dyżury medyczne na dotychczasowych zasadach (czyli w ramach umowy o pracę).
Natomiast z art. 16i ust. 3 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, który wszedł w życie z dniem 1 lipca 2011 r., wynika, że lekarz pełni dyżur medyczny w ramach realizacji programu specjalizacji wyłącznie na podstawie umowy o pełnienie dyżurów medycznych, zawartej z podmiotem prowadzącym szkolenie specjalizacyjne lub staż kierunkowy. Lekarze zakwalifikowani do odbywania szkolenia specjalizacyjnego przed dniem wejścia w życie tego przepisuj ustawowego odbywają szkolenie specjalizacyjne na podstawie dotychczasowych przepisów. Potwierdzenie odbycia określonej liczby dyżurów medycznych następuje w karcie szkolenia specjalizacyjnego, której wzór został określony w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 2 stycznia 2013 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów.
W związku z powyższym, jeżeli lekarz odbywający specjalizację w ramach rezydentury pełni dyżury medyczne wynikające z programu specjalizacji na podstawie umowy o pracę zawartej w celu realizacji programu specjalizacji (czyli rezydentury), to zawarcie przez niego umowy cywilnoprawnej na pełnienie dodatkowych dyżurów medycznych z podmiotem leczniczym, z którym wiąże go umowa o rezydenturę, należałoby znać za naruszenie przepisów prawa pracy (pracodawca może bowiem zawrzeć z własnym pracownikiem umowę o świadczenie usług, tylko wówczas, gdy umowa ta nie ma cech umowy o pracę oraz dotyczy innych rodzajowo prac niż te, które wykonywane są przez tę osobę w ramach stosunku pracy). Ewentualnie można by rozważać zawarcie umowy cywilnoprawnej na dyżury pełnione na innym oddziale niż lekarz odbywa szkolenie specjalizacyjne, biorąc pod uwagę, że umowa o rezydenturę jest umową o pracę szczególnego rodzaju i w jej ramach lekarz musi odbyć określona liczbą dyżurów medycznych. Natomiast nie ma żadnych przeszkód, aby lekarz zawarł umowę cywilnoprawną o pełnie dyżurów medycznych z innym podmiotem leczniczym niż ten, z którym jest związany umową rezydentury.
Natomiast jeżeli lekarz rezydent pełni dyżury medyczne w ramach realizacji programu specjalizacji na podstawie cywilnoprawnej umowy o pełnienie dyżurów medycznych, wówczas możliwe jest zawarcie dodatkowej umowy cywilnoprawnej na pełnienie dyżurów poza programem specjalizacji.