1) z materiału uzyskanego w następstwie zastosowanych procedur diagnostyczno-leczniczych (wyłyżeczkowanie jamy macicy) w szpitalu nie można fizycznie wyodrębnić tkanek płodu metodami makroskopowymi (oględziny lekarskie);
2) przed uzyskaniem materiału, o którym mowa w pkt 1) nie stwierdzono objawów pewnych ciąży (w badaniu USG brak struktur zarodka, brak czynności serca embrionu);
3) ale w badaniu patomorfologicznym stwierdzono ciążę (dgn. "resztki doczesnej i jaja płodowego), jednak wynik uzyskano np. po 5 dniach, czyli po terminie wyznaczonym przez:
a) § 4 pkt 2 rozporządzenia w sprawie pisemnego zgłoszenia urodzenia dziecka - tj. 3 dni od dnia urodzenia - dla martwego urodzenia (od daty przeprowadzenia zabiegu),
b) art. 64 ust. 1 ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego (zgon osoby należy zgłosić najpóźniej w ciągu 3 dni od dnia zgonu).
Kartę zgonu oraz zgłoszenia należy dokonać mimo przekroczenia terminu. Należy pamiętać, że w przypadku martwego urodzenia nie sporządza się aktu zgonu.
Autorka stwierdza, że pytanie dotyka niezwykle ważkiej kwestii jaką jest potrzeba nadążania prawa za możliwościami tzw. "dzisiejszego świata".
W przypadku opisanym w pytaniu dotyczy to osiągnięć medycyny. We wstępie należy wskazać, że stan opisany w pytaniu należy zakwalifikować jako martwe urodzenie. Stosownie do art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1688 z późn. zm.) – dalej u.p.a.s.c.: "Jeżeli dziecko urodziło się martwe, zgłoszenie takiego zdarzenia powinno nastąpić w ciągu 3 dni. W takim wypadku sporządza się akt urodzenia z adnotacją w rubryce "Uwagi", że dziecko urodziło się martwe; aktu zgonu nie sporządza się." Jednocześnie Autorka wyjaśnia, że w przypadku urodzenia martwego nie sporządza się aktu zgonu - tym samym art. 64 ust. 1 u.p.a.s.c. nie ma zastosowania w omawianym wypadku. Wątpliwość jednak – jak należy wnosić – dotyczy terminu. Gwoli rzetelności należy sprostować, że trzydniowy termin dla sporządzenia zgłoszenia dziecka martwo urodzonego określony jest w § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2005 r. w sprawie pisemnego zgłoszenia urodzenia dziecka (Dz. U. Nr 27, poz. 232). Artykuł 38 ust. 2 u.p.a.s.c. w istocie stanowi, że zgłoszenie martwego urodzenia dziecka winno nastąpić w terminie 3 dni. W całej ustawie – Prawo o aktach stanu cywilnego próżno jednak szukać sankcji za naruszenie tego terminu. Sankcję taką zresztą trudno byłoby zastosować w sytuacji gdy niedotrzymanie terminu jest następstwem okoliczności opisanej w pytaniu. Stwierdzenie, że zaistniało martwe urodzenie było przed upływem 5 dni niemożliwe. Warto zresztą przytoczyć fragment komentarza Alicji Czajkowskiej do art. 38 ust. 1 u.p.a.s.c., w którym autorka komentarza stwierdza: "Zgłoszenie urodzenia po upływie terminu określonego w ust. 1 tego przepisu nie ma wpływu na sporządzenie aktu." [Czajkowska Alicja, Pachniewska Elżbieta Prawo o aktach stanu cywilnego. Komentarz, orzecznictwo, wzory dokumentów i pism Warszawa 2009 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie IV) ss. 592]. Na tej podstawie per analogiam Autorka stoi na stanowisku, że kartę zgonu oraz zgłoszenia należy dokonać mimo przekroczenia terminu. Należy pamiętać, że w przypadku martwego urodzenia nie sporządza się aktu zgonu.
Agnieszka Sieńko