Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawo i Zdrowie

Czy podmiot tworzący samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej (rada miejska) może zobligować kierownika tego SP ZOZ-u do modernizacji, ewentualnie budowy budynku przeznaczonego na udzielanie świadczeń zdrowotnych?

Jeżeli tak, to na jakiej podstawie prawnej SP ZOZ może wydatkować środki finansowe na ten cel?Czy podmiot tworzący powinien podjąć stosowne uchwały dotyczące modernizacji?Podmiot tworzący nie będzie współfinansował tego przedsięwzięcia, cała inwestycja ma być pokryta ze środków finansowych SP ZOZ-u.

Odpowiedź:

Jednostka samorządu terytorialnego może nakładać na SP ZOZ obowiązki tylko na podstawie i w granicach prawa. SP ZOZ jako podmiot mienia komunalnego, zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.), samodzielnie decyduje o przeznaczeniu i sposobie wykorzystania składników majątkowych, przy zachowaniu wymogów zawartych w odrębnych przepisach.

Uzasadnienie:

Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 217 z późn. zm.) - dalej u.dz.l., gospodaruje samodzielnie przekazanymi w nieodpłatne użytkowanie nieruchomościami i majątkiem Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego oraz majątkiem własnym (otrzymanym lub zakupionym).

Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej stanowi odrębną od podmiotu tworzącego – jednostki samorządu terytorialnego osobę prawną. Samodzielność zakładu przejawia się m.in. w samodzielności finansowej, jak i majątkowej. Ingerencja podmiotu tworzącego w funkcjonowanie zakładu musi być oparta na podstawach prawnych. Jedną z nich może być przepis art. 38 ust. 2 pkt 2 u.dz.l., zgodnie z którym jednostka samorządu terytorialnego może nałożyć na podmiot leczniczy będący samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej obowiązek wykonania określonego zadania. W przypadku nałożenia obowiązku wykonania zadań zapewnia się środki na pokrycie wydatków związanych z wykonaniem tych zadań, chyba że wykonanie zadania następuje odpłatnie na podstawie umowy.

Zgodnie z art. 121 ust. 2 u.dz.l., podmiot tworzący sprawuje nadzór nad zgodnością działań podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą (m.in. SP ZOZ) z przepisami prawa, statutem i regulaminem organizacyjnym. Jednym z wymagań prawnych jest prowadzenie działalności leczniczej w pomieszczeniach odpowiadających warunkom fachowym, sanitarnym wynikającym z przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. poz. 739).

Przepisy obowiązujące nie dają jednakże delegacji dla organów samorządu terytorialnego – podmiotu tworzącego do podjęcia uchwały/zarządzenia o zobowiązaniu podległego SP ZOZ-u do wybudowania budynku. Z opisu stanu faktycznego zawartego w pytaniu wynika, że jednostka samorządu terytorialnego chce nałożyć obowiązek, ale nie chce wykonania tego obowiązku finansować – jest to więc niespełnienie przesłanek z art. 38 u.dz.l.

Na marginesie należy zaznaczyć, że podmiotem tworzącym samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej nie jest rada miasta ale gmina. Rada jest organem stanowiącym samorządu terytorialnego - podmiotu tworzącego.

Izabela Klisowska, autorka współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie

Odpowiedzi udzielono 27 października 2014 r.