Odpowiedź:
Pielęgniarka może podać doraźnie w nagłych wypadkach bez zlecenia lekarza leki wskazane w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 listopada 2007 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego (Dz. U. Nr 210, poz. 1540) - dalej r.z.ś.z., natomiast pielęgniarka systemu w rozumieniu art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 757 z późn. zm.) - dalej u.p.r.m., wykonując czynności ratunkowe może podać leki z wykazu stanowiącego załącznik nr 2 do r.z.ś.z.
Uzasadnienie:
Artykuł 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (tekst jedn.: Dz. U. poz. 1435 z późn. zm.) - dalej u.z.p.p., zawiera generalną zasadę, że pielęgniarka i położna wykonują zlecenia lekarskie zapisane w dokumentacji medycznej.
Jednakże pewnym odstępstwem od tej zasady jest rozporządzenie w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego. Przedmiotowe rozporządzenie, w oparciu o art. 102 u.z.p.p., zachowuje swą moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 6 u.z.p.p. Załącznik nr 3 do r.z.ś.z. zawiera wykaz leków podawanych pacjentowi przez pielęgniarkę doraźnie w nagłych wypadkach bez zlecenia lekarskiego.
Odrębny wykaz leków podawanych pacjentowi doraźnie w nagłych wypadkach bez zlecenia lekarskiego przez pielęgniarkę systemu w rozumieniu art. 3 pkt 6 u.p.r.m. zawarty jest w załączniku nr 2 do r.z.ś.z. W myśl § 3 r.z.ś.z., pielęgniarka systemu wykonująca określone w rozporządzeniu medyczne czynności ratunkowe, jest uprawniona do podania pacjentowi doraźnie w nagłych wypadkach bez zlecenia lekarza, leków zamieszczonych w wykazie stanowiącym załącznik nr 2 do r.z.ś.z.
Podkreślić należy, że podejmując decyzję o samodzielnym podaniu leku, pielęgniarka zobowiązana jest ustalić, czy w danej konkretnej sytuacji zachodzą przesłanki podania leku pacjentowi doraźnie bez zlecenia lekarskiego oraz, czy podawany lek zawarty jest w odpowiednim załączniku do rozporządzenia w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego.
W pozostałych przypadkach, nie wskazanych w wyżej wymienionym rozporządzeniu, brak jest podstawy prawnej do upoważnienia pielęgniarki do podawania pacjentowi leku bez zlecenia lekarskiego.

Iwona Choromańska, autorka współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie
Odpowiedzi udzielono 20.04.2015 r.