30 proc. młodych Europejczyków ma ubytki szkliwa zębów

Aż 30 proc. młodych Europejczyków ma ubytki szkliwa zębów, które ma chronić zęby przed czynnikami zewnętrznymi i psuciem się wynika z badania zaprezentowanego podczas Światowego Kongresu Stomatologicznego, który w weekend zakończył się w Stambule.

Nadwrażliwość zębów stwierdzono u ponad 40 proc. osób w wieku 18-35 lat. „Stomatologia zachowawcza w przeszłości skupiała się na leczeniu próchnicy, natomiast to badanie sugeruje, że rośnie powszechność występowania innych problemów” - ocenił jego współautor prof. Denis Bourgeois, dziekan Wydziału Stomatologii na Uniwersytecie w Lyonie.

Jak wyjaśnił, badanie o akronimie ESCARCEL jest dotychczas największym europejskim studium epidemiologicznym dotyczącym tzw. ubytków przyszyjkowych zębów, niemających związku z próchnicą. Objęto nim 3187 osób w wieku 18-35 lat z siedmiu krajów Europy o różnym systemie organizacji ochrony zdrowia, profilaktyki i ubezpieczeń zdrowotnych (Wielkiej Brytanii, Włoch, Francji, Hiszpanii, Finlandii, Łotwy i Estonii).

U pacjentów sprawdzano występowanie ubytków tkanek zębów związanych z erozją szkliwa oraz nadwrażliwość zębiny. Przeprowadzono z nimi również wywiady, by zebrać informacje na temat czynników ryzyka tych problemów.

Niepróchnicowe ubytki szkliwa powstają na skutek działania czynników chemicznych, głównie kwasów obecnych w jedzeniu oraz mechanicznych, które powodują ścieranie (w tym wzajemne tarcie zębów o siebie). W rezultacie pojawia się przebarwienie zębów, dochodzi do zmian ich kształtu, brzegi zębów przednich stają się cieńsze i przezroczyste, krawędzie żujące zębów trzonowych ulegają spłaszczeniu i może nawet dojść do kruszenia się zębów na krawędziach siecznych.

Badanie ESCARCEL wykazało, że ubytki szkliwa (i związane z tym zmiany powierzchni i kształtu zębów) miało 29,4 proc. badanych osób. Najsilniej było to związane z częstym spożywaniem kwaśnych produktów - świeżych owoców, soków owocowych oraz napojów izotonicznych, ale też problemami zdrowotnymi, takimi jak refluks żołądkowo-przełykowy (cofanie się soku żołądkowego do przełyku, które objawia się tzw. zgagą) oraz powtarzające się wymioty (związane np. z występowaniem bulimii), wymieniał współautor badania prof. David Bartlett z Londyńskiego Instytutu Stomatologii.
Największy odsetek osób z najwyższym stopniem uszkodzenia szkliwa stwierdzono we Francji i we Włoszech.

Badanie ujawniło też, że blisko 42 proc. młodych osób miało nadwrażliwość zębów. „Oznacza to, że problem ten staje się coraz częstszy, gdyż do tej pory jego rozpowszechnienie wśród ludzi młodych szacowano na 30 proc.” - powiedziała prof. Nicola West z Dental Hospital and School w Bristolu (Wielka Brytania).
Jak wyjaśniła, nadwrażliwość zębów jest spowodowana odsłonięciem zębiny (czyli tkanki zęba osłoniętej szkliwem lub dziąsłem). Polega na odczuwaniu przejściowego bólu pod wpływem takich bodźców jak słodkie, kwaśne czy zimne jedzenie.
Okazało się, że nadwrażliwość zębów miała silny związek z cofaniem się dziąseł i uszkodzeniem szkliwa. Jej występowanie było w największym stopniu związane z częstym spożywaniem kwaśnych pokarmów i napojów, refluksem żołądkowo-przełykowym, częstymi wymiotami, stosowaniem niektórych leków (np. nasennych).
28 proc. pacjentów z nadwrażliwością oceniło, że wpływa ona negatywnie na ich życie.

Jak ocenił rektor Akademii Stomatologii na Uniwersytecie w Bernie w Szwajcarii prof. Adrian Lussi, z najnowszego badania wynika, że bardzo ważne jest, byśmy ograniczali częstość jedzenia kwaśnych pokarmów (jak owoce) i picia kwaśnych napojów (w tym soków owocowych) do 3-5 razy dziennie, a nie podjadali czy sączyli je bez przerwy. Można również ograniczyć wpływ kwaśnych napojów na szkliwo pijąc je przez słomkę.

„Jeśli cierpimy na refluks żołądkowo-przełykowy, czy zaburzenia odżywiania się, jak bulimia, to oczywiście trzeba zgłosić się do lekarza” - tłumaczył ekspert.

Dotychczas uważano, że po zjedzeniu kwaśnego pokarmu lepiej jest odczekać 30-60 minut zanim umyje się zęby, bo mechaniczne tarcie może dodatkowo uszkadzać szkliwo narażone na działanie kwasów. Co ciekawe, badanie ESCARCEL tego nie potwierdziło. Nie znaleziono zależności między ubytkami szkliwa i nadwrażliwością a tym, jak często pacjenci myli zęby, przed czy po posiłku oraz którą ręką.

Jak zaznaczył prof. Lussi, nie należy z tego wnioskować, że to czy i jak myjemy zęby nie ma znaczenia, ponieważ mycie zębów – co najmniej dwa razy dziennie – jest niezbędnym elementem profilaktyki próchnicy.
Sponsorem badania ESCARCEL była spółka GlaxoSmithKline Consumer Healthcare.