W Polsce żyje prawie 6 milionów osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Wśród nich 46 procent stanowią osoby z niepełnosprawnością psychiczną, 7,9 procent z mentalną i 2,5 procent z intelektualną. Mimo, że coraz częściej podejmowany jest temat konieczności dostosowywania domów, przestrzeni publicznej oraz opieki nad osobami z niepełnosprawnością do ich potrzeb, wciąż zdecydowana większość z nich napotyka  przeszkody utrudniające samodzielne funkcjonowanie.
 
Osoby z niepełnosprawnością w coraz większym stopniu są widoczne w życiu społecznym. Odnoszą sukcesy w biznesie, kulturze, przynoszą dumę reprezentując kraj w międzynarodowych konkursach i na Olimpiadzie. Nie jest to jednak tylko zasługa rządowych programów i kampanii społecznych. Przede wszystkim wynika to z ich własnej motywacji oraz pomocy bliskich. Aktywizacja i możliwość samodzielnego funkcjonowania to szansa nie tylko na udział osób z niepełnosprawnością w życiu społecznym i towarzyskim, ale i przyśpieszenie procesu rehabilitacji, kontynuację nauki oraz podjęcie pracy – mówi Małgorzata Salamon, dyrektor Habitat for Humanity Poland, organizacji, która od lat prowadzi programy i działania na rzecz adaptacji mieszkań do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Czytaj: Projekt zmian w zatrudnianiu niepełnosprawnych >>>

Pierwszym i najważniejszym krokiem do umożliwienia osobom z niepełnosprawnością czynnego udziału w życiu społecznym jest przejście od opieki instytucjonalnej do opieki świadczonej na poziomie lokalnych społeczności.  Polski system opieki społecznej nie zapewnia jednak w wystarczającym stopniu dostępu do dedykowanych tej grupie osób  pomocy w ich własnym, dostosowanym do potrzeb mieszkaniu lub w innych formach mieszkalnictwa wspomaganego, będących alternatywą dla dużych domów opieki.  Powszechnie stosowaną praktyką  jest umieszczanie osób z niepełnosprawnością  w placówkach opiekuńczych. Często są one usytuowane daleko od rodzinnego miasta, a instytucjonalizacja odbiera szansę na  samodzielne życie.  Tymczasem przeprowadzenie adaptacji i remontów mieszkań w celu poprawy dostępności, komfortu i bezpieczeństwa oraz dostosowanie opieki, może odegrać ważną rolę pozwalając ludziom pozostać w swoich domach i uniknąć pobytu w zakładzie.

Istnieje jednak alternatywa dla domów opieki, dająca szansę na samodzielność. Są to mieszkania chronione prowadzone przez ośrodki pomocy społecznej i organizacje pożytku publicznego. Ideą tego budownictwa  jest stworzenie przestrzeni mieszkalnej z indywidualnie wydzielonymi mieszkaniami, których lokatorzy mają zapewnione wsparcie specjalistów, profesjonalnych terapeutów, psychologów, pedagogów i pracowników socjalnych. Mieszkania chronione stwarzają nie tylko warunki do samodzielnego funkcjonowania w środowisku, ale także do integracji ze społecznością lokalną. Jednak według statystyk Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w Polsce na koniec 2013 roku było ich około 637.
- Taka liczba w żadnym stopniu nie pokrywa stale rosnącego zapotrzebowania na ten rodzaj budownictwa – zauważa Małgorzata Salamon.



 

Rodziny osób wymagających szczególnej opieki są w większym stopniu narażone na ryzyko ubóstwa ekonomicznego. Jednak chcąc zapewnić swoim bliskim godne warunki do życia, odpowiednią opiekę i gwarancję bezpiecznego miejsca zamieszkania w dobrze znanym środowisku, w wielu przypadkach to właśnie one współfinansują koszty budowy mieszkań chronionych. Realizując tego typu projekt warto zwrócić się o wsparcie do fundacji takich jak Habitat for Humanity Poland, która od ponad 20 lat pomaga osobom zagrożonym wykluczeniem mieszkaniowym w Polsce.

Fundacja wspiera działania nie tylko finansowo, ale oferuje również pomoc w pozyskiwaniu darowizn w postaci materiałów budowlanych i wsparcia wolontariuszy. W latach 2011-2014 włączyła się między innymi w budowę „Domu Malwa”, Ośrodka Rehabilitacyjno-Opiekuńczego dla osób z niepełnosprawnością umysłową , składającego się z indywidualnych mieszkań chronionych. Habitat for Humanity Poland prowadzi również program mikropożyczek, które przeznaczyć można na remont lub adaptację mieszkania do potrzeb osoby niepełnosprawnej.

- W ciągu ostatnich 20 lat w ramach wszystkich naszych projektów stworzyliśmy 113 lokali mieszkalnych i pomogliśmy ponad 1200 rodzinom w całej Polsce. Pieniądze na realizowanie inwestycji pochodzą z darowizn przekazywanych od darczyńców – mówi Małgorzata Salamon.

Habitat for Humanity to działająca w ponad 100 krajach na całym świecie pozarządowa, chrześcijańska organizacja dobroczynna, której misją jest zapewnienie godnego i bezpiecznego miejsca do życia niezamożnym osobom zagrożonym wykluczeniem mieszkaniowym. Cel ten osiągany jest zarówno poprzez pomoc rodzinom w budowie domów, jak również poprzez działania rzecznicze, uwrażliwiające społeczeństwo oraz przedstawicieli władzy na problem biedy mieszkaniowej. Do działań prowadzonych przez Fundację Habitat for Humanity Poland wchodzą też remonty świetlic środowiskowych, wielorodzinnych domów dla niezamożnych oraz program adaptacji mieszkań dla potrzeb osób niepełnosprawnych.