Jak poinformowano, z początkiem roku pracę rozpoczął powołany przez prezesa PAN prof. Marka Konarzewskiego zespół ds. nowelizacji ustawy o PAN. W skład zespołu weszli przedstawiciele kierownictwa PAN, członkowie korporacji, pracownicy instytutów naukowych Akademii oraz reprezentant Akademii Młodych Uczonych.
Czytaj: PAN - Nowe kierownictwo przejmuje kierowanie Akademią>>
USTAWA z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk >
- Zespół będzie poszukiwał rozwiązań systemowych, które pozwolą odpowiednio umocować PAN w strukturze nauki w Polsce. Zaproponowane rozwiązania silniej upodmiotowią instytuty naukowe. Zmiany pozwolą też efektywnie realizować zasadę „kontroli i równowagi” (ang. checks and balances) w relacjach korporacji z instytutami - napisano w komunikacie o jego powołaniu.
Podczas swoich prac zespół ma skorzystać z dotychczasowych doświadczeń oraz trwającej w ostatnich latach debaty o kształcie Akademii. Powstający projekt wykorzystuje dorobek zespołu działającego w poprzedniej kadencji władz PAN. Jednocześnie, jak poinformowano, wprowadzi istotne zmiany, które wychodzą naprzeciw oczekiwaniom artykułowanym w środowisku Akademii.
Finalnie opracowany projekt zostanie poddany dodatkowym konsultacjom w ramach obu filarów PAN – w korporacji członków PAN oraz wewnątrz instytutów.
Czytaj w LEX: Spór wokół zasad wynagradzania zarządców instytutów naukowych Polskiej Akademii Nauk >>>
Założenia zmian w ustawie o PAN
Dotychczas wstępnie uzgodniono kilka najważniejszych propozycji rozwiązań:
- włączenie wszystkich dyrektorów instytutów PAN do Zgromadzenia Ogólnego Akademii z prawem głosu (także przy wyborze prezesa PAN),
- powołanie niezależnego Zgromadzenia Dyrektorów instytutów PAN, jako oficjalnej, obdarzonej istotnymi kompetencjami (m.in. wyrażanie zgody na likwidację instytutu) reprezentacji jednostek naukowych Akademii, którego demokratycznie wyłonieni przedstawiciele wejdą na równych prawach do składu Prezydium PAN,
- uporządkowanie kwestii nadzoru i oceny instytutów (m.in. zarządzenie audytu zewnętrznego będzie musiało wynikać z rezultatów uprzedniej kontroli wewnętrznej, zostaną też zawężone i dopracowane warunki odwołania dyrektora),
- uelastycznienie statusu członka-seniora PAN,
- uregulowanie statusu i zwiększenie kompetencji Akademii Młodych Uczonych,
- zapobieganie i rozwiązywanie potencjalnych konfliktów za sprawą komisji arbitrażowej, w której składzie znajdą się przedstawiciele obu filarów Akademii.
Zespół został powołany 5 stycznia 2023 r. na podstawie decyzji prezesa PAN.
W skład zespołu wchodzą:
- prof. Marek Konarzewski, prezes PAN
- prof. Aleksander Welfe
- prof. Natalia Sobczak
- prof. Szczepan Biliński
- prof. Andrzej Jajszczyk
- prof. Jan Kozłowski
- prof. Barbara Trzebicka
- dr hab. Celina Nowak
- dr hab. Ireneusz Sadowski
- dr hab. Adrian Jusupović
Minister nauki też chce reformować PAN
Nad nową ustawą o Polskiej Akademii Nauk pracuje też od kilku miesięcy zespół powołany przez ministra edukacji i nauki. W sierpniu ubiegłego roku minister powołał zespół doradczy do spraw opracowania projektu ustawy o Polskiej Akademii Nauk. - Grono to będzie analizowało istniejące już projekty reformy PAN – zapewniła rzeczniczka prasowa resortu edukacji i nauki Adrianna Całus. Zaniepokojenie składem zespołu, w którym nie ma nikogo z PAN, wyraziła m.in. Akademia Młodych Uczonych Polskiej Akademii Nauk.
Czytaj: Zespół ministra przygotuje nową ustawę o Polskiej Akademii Nauk>>
