Projekt został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Przygotowało go Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa. W ocenie skutków regulacji przypomniano, że „dotychczasowe próby reformy PAN – takie jak „Projekt PIN PAN”, „Projekt PAN Beta”, „Biała księga reform PAN” czy „Środowiskowy projekt ustawy” – choć wartościowe, były rozproszone i często wzajemnie niespójne.
- Brak jednolitej wizji reformy utrudniał prowadzenie prac legislacyjnych i pogłębiał poczucie impasu w środowisku naukowym.
Projektodawcy wymienili pięć głównych celów proponowanych zmian:
- usprawnienie struktury organizacyjnej i zarządczej PAN;
- reforma korporacji uczonych i struktury członkostwa;
- ujednolicenie i modernizacja zasad zatrudnienia;
- wzmocnienie systemu odpowiedzialności dyscyplinarnej i unifikacja kwestii pracowniczych w jednostkach PAN;
- wzmocnienie pozycji PAN w systemie nauki.
Zgromadzenie Dyrektorów, większa rola prezesa
Projekt zakłada powołanie Zgromadzenia Dyrektorów Instytutów Naukowych, wraz z jego prezydium. Ma to umożliwić szybsze podejmowanie decyzji i lepszą koordynację między jednostkami. Zgromadzenie Dyrektorów ma m.in. reprezentować wspólne interesy instytutów wobec organów PAN i podmiotów zewnętrznych i będzie mieć m.in. prawo do opiniowania podziału środków publicznych oraz udziału w konsultacjach dotyczących spraw nauki.
Projekt zakłada wzmocnienie pozycji prezesa PAN w zakresie nadzoru nad majątkiem i finansami. Zgodnie z propozycją, prezes zyska prawo do samodzielnego powoływania i odwoływania kanclerza. Kompetencja ta zostanie przeniesiona z prezesa Rady Ministrów na prezesa PAN, co, jak napisano w uzasadnieniu projektu, „jest wyrazem dążenia do zwiększenia autonomii PAN i ograniczenia wpływu administracji rządowej na wewnętrzne decyzje personalne akademii”.
Cena promocyjna: 35.81 zł
|Cena regularna: 179 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 53.7 zł
Bez limitów wynagrodzeń, jednolity status członka
Zmiany dotyczyć będą też dyrektorów instytutów. Ich wynagrodzenia mają zostać wyłączone z ograniczeń tzw. ustawy kominowej. Autorzy regulacji wskazują, że obecne limity płacowe są nieadekwatne do odpowiedzialności i utrudniają pozyskiwanie wykwalifikowanej kadry zarządzającej. Jednocześnie wprowadzone zostaną zaostrzone wymogi dla kandydatów na te stanowiska, w tym obowiązek przedstawienia zaświadczenia o niekaralności oraz oświadczenia o nieskazitelności charakteru.
W projekcie zaproponowano rezygnację z podziału na członków rzeczywistych i korespondentów PAN na rzecz jednolitego statusu członka krajowego. Uposażenie członków korespondentów zostanie podniesione do wysokości aktualnego uposażenia członka rzeczywistego.
Projektowane przepisy przewidują też podniesienie progu wiekowego dla uzyskania statusu członka-seniora z 70 do 75 lat, co ma być „odpowiedzią na rosnącą aktywność zawodową i naukową osób w wieku emerytalnym oraz wydłużający się okres sprawności intelektualnej”. Jednocześnie zachowano mechanizmy umożliwiające uzyskanie statusu członka-seniora wcześniej.
Spółki PAN i instytutów
Nowe przepisy zakładają również możliwość tworzenia spółek celowych przez PAN i instytuty naukowe. Powoływanie spółek nie będzie finansowane z dotacji budżetowych, lecz z innych źródeł (np. środków własnych jednostek naukowych PAN).
Reorganizacja struktur i dyscyplinarek
Proponuje się też reorganizację struktury wewnętrznej wydziałów akademii. Zlikwidowane mają być rady kuratorów, a ich kompetencje przekazane będą wydziałom kierowanym przez wybieranych dziekanów.
Projekt przewiduje pełne odejście od mianowania jako formy zatrudnienia - na rzecz jednolitego systemu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Proponuje się również rozszerzenie katalogu stanowisk badawczo-technicznych, zwiększenie możliwości zatrudniania na stanowisku profesora instytutu osób z wybitnym dorobkiem naukowym i stopniem doktora, a także ujednolicenie regulacji w zakresie ocen okresowych i nagród jubileuszowych.
Projektodawcy zaproponowali również rozbudowanie przepisów w zakresie odpowiedzialności dyscyplinarnej o nowe procedury, poszerzenie katalogu kar czy wprowadzenie fakultatywnej mediacji oraz uzupełnienie w zakresie instytucji zatarcia kar. W projekcie przewidziano możliwość nakładania kar finansowych, pozbawienia funkcji kierowniczych, a także wydalenia z pracy w przypadku najpoważniejszych naruszeń. Informacje o orzeczonych karach dyscyplinarnych mają być rejestrowane w systemie POL-on. Nowością jest proponowana instytucja mediatora pracowników i doktorantów PAN.
Czytaj także: Prezes PAN chce utworzyć trzy nowe instytuty
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
