Zwolnienie nauczyciela-działacza związkowego z obowiązdku świadczenia pracy - sposób rozliczania kosztów

Kto powinien ustalić sposb rozliczania kosztw proporcjonalnych z innymi placwkami oświatowymi w przypadku zwolnienia nauczyciela-działacza związkowego z obowiązku świadczenia pracy?

Nauczyciel zatrudniony w naszej szkole poprzez mianowanie został wybrany prezesem ZNP. Związek wystąpił do dyrektora szkoły z prośbą o zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy (od 1 września 2010 r. do 31 sierpnia 2014 r.) z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Wiem, że to wynagrodzenie należy obliczyć jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy, jednakże nie wiem jak rozwikłać problem partycypowania w kosztach innych placówek oświatowych, gdyż oddział ZNP liczy 415 członków, z czego z naszej placówki jest 9 członków.

Od 1 września ulegają zmianie stawki zaszeregowania nauczycieli.

Czy w związku z tym powinnam zmienić stawkę zaszeregowania nauczyciela?

Co z dodatkiem motywacyjnym, który był nauczycielowi przyznany do 31 sierpnia 2010 r.?

Kto powinien ustalić sposób rozliczania kosztów proporcjonalnych z innymi placówkami oświatowymi - dyrektor szkoły, z której jest wybrany prezes czy starostwo powiatowe, któremu podległa jest placówka?

Odpowiedź

Koszty poniesione w związku ze zwolnieniem od pracy działacza związkowego ponoszą proporcjonalnie wszyscy pracodawcy, zatrudniający pracowników będących członkami związku.

Obowiązek wspólnego ponoszenia kosztów zapisany jest w art. 341 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.) - dalej u.z.z. Ustawodawca wprowadza zasadę proporcjonalności stanowiąc, że pracodawcy ponoszą koszty odpowiednio do udziału liczby członków tej organizacji zatrudnionych u danego pracodawcy w łącznej liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Celem ustalenia właściwych proporcji, zarząd międzyzakładowej organizacji związkowej przedstawia pracodawcy, który zwolnił pracownika z obowiązku świadczenia pracy lub zwolnionego od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia o liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji oraz u każdego z tych pracodawców - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, według stanu na ostatni dzień miesiąca. Sposób i tryb ponoszenia kosztów określa każdy pracodawca.

W świetle wyroku Sądu Najwyższego (wyrok SN z dnia 26 kwietnia 2006 r., V CNP 30/06, LEX nr 198513) przepis art. 341 u.z.z. ustanawia materialnoprawną zasadę rozłożenia kosztów pomiędzy pracodawców objętych działaniem międzyzakładowej organizacji związkowej. W związku z powyższym powinno nastąpić dobrowolne rozliczenie kosztów pomiędzy poszczególnymi szkołami i innymi placówkami oświatowymi, korzystającymi z działalności międzyzakładowej organizacji związkowej. W opinii SN z ewentualnym roszczeniem regresowym przeciwko szkole, która nie wywiązuje się z powyższego obowiązku, powinien występować jednak organ prowadzący szkołę, gdyż w tym zakresie szkoła nie posiada zdolności sądowej.

Ustawa o związkach zawodowych nie precyzuje zasad wzajemnych rozliczeń pomiędzy pracodawcami. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w literaturze (K. Baran, Zbiorowe prawo pracy. Komentarz, Oficyna 2007) celowym wydawałoby się zawarcie przez wszystkie zainteresowane podmioty porozumienia, zgodnie z którym następowałaby refundacja ponoszonych kosztów. Uważam również, że z uwagi na fakt, iż szkoły nie mają charakteru samodzielnego, należałoby jednak w tej kwestii zawrzeć porozumienie pomiędzy zainteresowanymi jednostkami samorządu terytorialnego, będącymi organami prowadzącymi właściwe szkoły lub placówki. Wskazane byłoby rozważenie również kwestii podjęcia uchwały organu stanowiącego właściwych j.s.t., gdyż zawarcie porozumienia oznaczać będzie podjecie zobowiązań finansowych na kolejny rok kalendarzowy.

Odnosząc się do kwestii wynagrodzenia pracownika pełniącego funkcję z wyboru w związkach zawodowych, należy zaznaczyć, że sprawę tę rozstrzyga zapis § 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 1996 r. w sprawie trybu udzielania urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy pracownikom pełniącym z wyboru funkcje w związkach zawodowych oraz zakresu uprawnień przysługujących pracownikom w czasie urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy (Dz. U. Nr 71, poz. 336). Zgodnie z powołanym zapisem wynagrodzenie pracownika ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Wynagrodzenie ustala się ponownie w razie zmiany zasad wynagradzania ogółu pracowników lub grupy zawodowej, którymi pracownik byłby objęty, gdyby nie korzystał ze zwolnienia od pracy.