Zapraszamy do lektury artykułu Elżbiety Rogali pt. Zamówienia publiczne w świetle ustawowej zmiany stawek VAT. w Serwisie Samorządowym Wolters Kluwer Polska.

 


 

FINANSE KOMUNALNE Nr 7-8/2011

ARTYKUŁY:
Tomasz Machelski
Racjonalność ekonomiczna jako podstawa legalności aktów normatywnych organów samorządu terytorialnego

Konstytucja RP stanowi, że nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego jest ograniczony do aspektu jego legalności. Akty prawne przyjmowane przez organy jednostek samorządu terytorialnego nie podlegają tym samym ocenie zewnętrznych instytucji nadzoru, np. pod względem celowości czy rzetelności podejmowanych decyzji. Ewentualny brak gospodarczej skuteczności czy efektywności uchwalanych przez samorządowe organy regulacji stanowi cenę za ochronę wyższej wartości, jaką jest sama autonomia samorządu terytorialnego. Autor przyjmuje, że za racjonalny postulat należałoby jednak uznać, aby zgodność faktycznego procesu przygotowania lokalnego prawodawstwa z naukowymi postulatami, dotyczącymi sposobu wypracowania ekonomicznie racjonalnych rozwiązań normatywnych, miała stanowić warunek legalności przyjmowanych unormowań.


BUDŻET:
Małgorzata Natoniewska-Stasiak
Wykonanie budżetów przez jednostki samorządu terytorialnego w 2010 r. (na podstawie sprawozdania dla Sejmu i Senatu)

W 2010 r. weszła w życie ustawa z 27.08.2009 r. o finansach publicznych, która wprowadziła istotne – z punktu widzenia samorządów – zmiany. Jedną z nich, mającą zasadniczy wpływ zarówno na dynamikę, jak i strukturę dochodów i wydatków JST, jest wyodrębnienie budżetu środków europejskich w ramach budżetu państwa. Zmiana ta dotyczy głównie województw samorządowych, które od 2010 r. przestały w związku z tym pełnić funkcję instytucji pośredniczących w przekazywaniu środków unijnych beneficjentom ostatecznym, co w widoczny sposób zostało odzwierciedlone w konstrukcji ich budżetów. Artykuł przedstawia dogłębną analizę sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w 2010 r., jak również nawiązuje do stanu finansów publicznych w 1999 r., który dał początek trójstopniowemu podziałowi administracyjnemu samorządu terytorialnego.


PODATKI O OPŁATY LOKALNE:
Michał Kowalski
Niepodatkowe należności budżetowe powiatu z tytułu wykonywania przez starostę zadań z zakresu administracji rządowej

Tekst analizuje środki budżetowe otrzymywane przez powiat z tytułu wykonywania przez starostę zadań z zakresu administracji rządowej w gospodarce nieruchomościami, stanowiące niepodatkowe należności budżetu powiatu w rozumieniu ordynacji podatkowej i ustawy o finansach publicznych, których materialnoprawna podstawa została zawarta w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami.


Dariusz Reśko, Tomasz Wołowiec
Opodatkowanie nieruchomości a wyłączenie z podstawy opodatkowania z uwagi na „względy techniczne”

Autorzy, powołując się na stanowisko Ministerstwa Finansów oraz wyroki sądów administracyjnych, analizują wyłączenie z podstawy opodatkowania nieruchomości związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej ze względu na jej nieodpowiedni stan techniczny. Wskazują na konsekwencje legislacyjnego niedookreślenia „względów technicznych” oraz braku możliwości powołania się przedsiębiorcy na opinię biegłych przy uzasadnianiu wniosku o zmianę podatkowej kwalifikacji nieruchomości.


MIENIE I ZAMÓWIENIE PUBLICZNE:
Maciej Szobak
Wekslowe zabezpieczenie należytego wykonania zamówienia publicznego

Nienależyte wykonania zamówienia publicznego, zdarzające się w praktyce dosyć często, zrodziły konieczność ograniczenia ryzyka związanego z ewentualnym dochodzeniem roszczeń przeciwko wykonawcy poprzez stosowanie zabezpieczeń finansowych. Zdaniem Autora ustawodawca, wychodząc naprzeciw potrzebom instytucji zamówień publicznych, zaproponował jako jedno z rozwiązań zabezpieczenie wekslowe. Weksel ma usprawnić zaspokajanie roszczeń przysługujących zamawiającemu bez konieczności ingerencji sądowej.


Jarosław Balcewicz
Normy i systemy zarządzania jakością w zamówieniach publicznych

Artykuł analizuje szeroko pojętą problematykę normalizacyjną, odnosząc ją do systemu zamówień publicznych. Autor zwraca uwagę, że normy zarządzania jakością dotyczą w tym zakresie przede wszystkim zagadnień związanych z opisem przedmiotu zamówienia oraz stawianiem warunków wobec wykonawców (oferentów).


NADZÓR I KONTROLA:
Arkadiusz Babczuk, Ewa Pudło
Wieloletnie prognozy finansowe jednostek samorządu terytorialnego w ocenie regionalnych izb obrachunkowych

Opracowanie prezentuje wyniki działalności opiniodawczej oraz nadzorczej regionalnych izb obrachunkowych w zakresie wieloletnich prognoz finansowych jednostek samorządu terytorialnego i ich związków. Autorzy ukazują również najważniejsze nieprawidłowości ujawnione w projektach oraz podjętych uchwałach w sprawie wieloletnich prognoz finansowych jednostek samorządu terytorialnego i ich związków.


Monika Dębowska-Sołtyk
Kontrola zarządcza w jednostkach samorządu terytorialnego – cel i zadania systemu

Artykuł prezentuje problematykę kontroli zarządczej jako nowego instrumentu kontrolno-zarządczego w systemie finansów publicznych ze szczególnym ukierunkowaniem na funkcjonowanie w jednostkach samorządu terytorialnego. Pojęcie kontroli zarządczej wprowadzono do jednostek sektora finansów publicznych nową ustawą o finansach publicznych. Stanowi ona immanentną część całego procesu zarządzania jednostką, a poprawnie zaprojektowana i wdrożona w całą strukturę organizacyjną, tworzy mechanizmy kontrolne, które pozwalają zapobiegać i ograniczać wystąpienie ryzyka dysfunkcji. Autorka wskazuje cele i zadania kontroli zarządczej w jednostkach samorządu terytorialnego. Omawia także aspekty organizacyjne, istotę samooceny pracowniczej oraz wytyczne Ministra Finansów, które należy uwzględnić przy wdrażaniu tego systemu w jednostkach samorządu terytorialnego.


DYLEMATY:
Urszula Wiktorowska, Małgorzata Michałek
Zakres wyłączeń z ograniczeń uchwalania budżetu jednostki samorządu terytorialnego w świetle art. 243 ust. 3 ustawy o finansach publicznych – głos w dyskusji

Opracowanie przedstawia argumenty prawne uzasadniające tezę, że zakres wyłączeń, o których mowa w art. 243 ust. 3 ustawy z 27.08.2009 r. o finansach publicznych, dotyczy spłaty zobowiązań zaciągniętych na finansowanie programu, projektu, zadania w części finansowanej środkami z budżetu Unii Europejskiej oraz środkami z pomocy EFTA.


Elżbieta Rogala
Zamówienia publiczne w świetle ustawowej zmiany stawek VAT

W umowie o zamówienie publiczne jej strony nie mogą przyjmować sztywnej i bezwarunkowej stawki VAT, obowiązującej w chwili jej zawierania, np. 7 lub 22%. Wykonawca robót oraz zamawiający muszą bowiem stosować bezwzględnie obowiązujące przepisy ustalające stawkę VAT. W tym celu umowa o zamówienie publiczne – jak zaznacza Autorka – powinna przewidywać klauzulę waloryzacyjną, umożliwiającą zmianę ceny przejętej w tej umowie. W innym przypadku sprawę musi rozstrzygać sąd.


Barbara Wołczak
Czy w sprawozdaniu Rb-NDS krótkoterminowe lokaty należy wykazywać po stronie wykonania w rozchodach?

Sprawozdanie Rb-NDS w sposób syntetyczny przedstawia najważniejsze dane dotyczące dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów jednostek samorządu terytorialnego zarówno po stronie planu, jak i wykonania. Autorka zauważa, że wykazanie lokat krótkoterminowych po stronie wykonania w rozchodach w sposób zaproponowany przez Ministerstwo Finansów zaciemnia obraz sytuacji finansowej danej jednostki samorządu terytorialnego. Wskazane byłoby doprecyzowanie instrukcji do tego sprawozdania, tak aby nie było wątpliwości, jakie dane powinny być zamieszczone w poszczególnych jego wierszach i żeby w sposób syntetyczny obrazowały sytuację finansową jednostki samorządu terytorialnego.


ORZECZNICTWO:
Bogumił Pahl
Dane z ewidencji gruntów i budynków a wymiar podatku od nieruchomości (glosa do wyroku NSA z 25 listopada 2010 r., II FSK 1291/09)

Ewidencja gruntów i budynków, o której mowa w art. 21 ust. 1 ustawy z 17.05.1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne, nie może stanowić przedmiotu merytorycznej oceny sądów administracyjnych w sprawie podatkowej, w której do sądu I instancji nie zostały, bo nie mogły zostać, zaskarżone odrębne od podatkowych akty lub czynności z zakresu prowadzenia wymienionej ewidencji.

Rafał Dowgier
Obowiązek uiszczenia opłaty uzdrowiskowej i miejscowej (glosa do wyroku WSA w Bydgoszczy z 27 kwietnia 2011 r., I SA/Bd 76/11)

Opłata uzdrowiskowa, o której mowa w art. 17 ust. 1a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jako oplata o charakterze ekwiwalentnym, powinna być pobierana za każdy pełny dzień pobytu osoby fizycznej w celach zdrowotnych, turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowościach, którym nadano status uzdrowiska. Przy czym pod pojęciem dnia pobytu należy rozumieć dzień kalendarzowy.


VARIA:
Tadeusz Dobek
Działalność regionalnych izb obrachunkowych w 2010 r.

Opracowanie analizuje część pierwszą przedłożonego Sejmowi i Senatowi RP sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego za 2010 r. w zakresie: zadań i zasad działania regionalnych izb obrachunkowych, działalności nadzorczej, opiniodawczej, w tym w zakresie wieloletnich prognoz finansowych, oraz działalności kontrolnej izb. W dalszej części Autor omawia również raporty izb o stanie gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego, a także prowadzoną przez izby działalność informacyjną i szkoleniową, działalność Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych oraz doświadczenia izb z zakresu stosowania obowiązujących przepisów prawa w działalności nadzorczej, opiniodawczej i kontrolnej.


Janusz Mularz
Brytyjskie doświadczenia w zakresie partnerstwa publiczno-prywatnego. Sprawozdanie z wizyty studyjnej

 W celu promowania partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) polskie Ministerstwo Gospodarki wspólnie z podmiotami zewnętrznymi: Primum Public Relations oraz Investment Support zorganizowało w październiku 2010 r. wizytę studyjną w Londynie, w której uczestniczyli – po uprzednim przeszkoleniu w 2009 r. – przedstawiciele regionalnych izb obrachunkowych oraz Najwyższej Izby Kontroli.
Celem wyjazdu było przybliżenie im problematyki związanej z partnerstwem publiczno-prywatnym, ze szczególnym uwzględnieniem sfery realizacji zadań kontrolnych dotyczących realizacji przedsięwzięć PPP, form przeprowadzania kontroli oraz definiowania obszarów powstawania ryzyka.