Przepis art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907) ustanawia bezwzględny obowiązek zamawiającego wezwania danego wykonawcy do złożenia wyjaśnień w sytuacji, gdy zaoferowana cena jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.

By zbadać rażąco niską cenę konieczne jest „ubruttowienie” szacunku zamawiającego >>>

KIO w wyroku z dnia 15 kwietnia 2015 r. jednoznacznie podkreśla, iż z brzmienia art. 90 ust. 1 p.z.p. wynika, że zamawiający zwraca się nie tylko o udzielenie wyjaśnień, ale też o złożenie dowodów. Z kolei na wykonawcy ciąży ustawowy obowiązek wykazania, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Izba wskazuje przy tym, że wykazać, oznacza coś więcej, aniżeli jedynie wyjaśnić. Dla "wykazania" często nie wystarczą same deklaracje i twierdzenia. Wykonawca musi więc nie tylko wyjaśnić, ale też udowodnić, czy choćby uprawdopodobnić wysokość kosztów skalkulowanych w cenie oferty.

Natomiast, co jest wystarczające dla owego "wykazania", zależy w szczególności od rodzajów kosztów, dokumentów załączonych do oferty, uwarunkowań rynkowych i innych zindywidualizowanych okoliczności. Mówiąc wprost, wykonawca musi złożyć wyjaśnienia poparte dowodami, a zatem nie będą spełniać tego wymogu przesłanki "wykazania" gołosłowne tj. niczym nie poparte twierdzenia.

KIO: rażąco niska cena ma granice określone w ustawie >>>

Skład orzekający podkreślił także, że zamawiający ma przy tym obowiązek dokonania rzetelnej oceny wyjaśnień złożonych przez wykonawcę. Składanie wyjaśnień nie może być bowiem traktowane, jako tylko czynność pro forma, mająca zadośćuczynić obowiązkowi wynikającemu ze znowelizowanego art. 90 ust. 1 p.z.p. Skoro, zamawiający wezwał wykonawcę do złożenia wyjaśnień, a wykonawca wyjaśnienia złożył, to musi on dokonać ich wszechstronnej i dokładnej analizy.

Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 14 kwietnia 2015 r. (KIO 637/15)