Według Trybunału państwo członkowskie nie może wymagać, w celu wydania zezwolenia na pobyt, by zstępny udowodnił, że bezskutecznie podejmował starania o znalezienie pracy lub o uzyskanie pomocy na pokrycie kosztów utrzymania w państwie pochodzeniaj.

Prawo Unii rozciąga prawo wszystkich obywateli Unii do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich na członków ich rodziny bez względu na ich obywatelstwo. Za członków rodziny uważa się w szczególności bezpośrednich zstępnych, którzy nie ukończyli dwudziestego pierwszego roku życia lub którzy pozostają na utrzymaniu obywatela Unii.

W sprawie C-423/12 Trybunał wypowiedział się na temat wykładni art. 2 ust. 2 pkt 2 lit. c) dyrektywy 2004/38/WE. Wniosek został przedstawiony w ramach sporu pomiędzy F.M. Reyes, obywatelką filipińską, a Migrationsverket (urzędem ds. migracji) w przedmiocie oddalenia wniosku zainteresowanej mającego na celu uzyskanie dokumentu pobytowego w Szwecji.

W wyroku Trybunał przypomniał, że aby można było uznać, iż mający co najmniej 21 lat bezpośredni zstępny obywatela Unii pozostaje „na utrzymaniu” tego obywatela, należy stwierdzić istnienie rzeczywistej sytuacji zależności. W celu ustalenia takiej zależności przyjmujące państwo członkowskie powinno dokonać oceny, czy ze względu na swoją sytuację ekonomiczną i socjalną taki zstępny nie zaspokaja swoich podstawowych potrzeb życiowych. Konieczność wsparcia materialnego powinna istnieć w państwie, z którego taki zstępny pochodzi lub przybywa, w chwili, gdy wnioskuje on o dołączenie do wspomnianego obywatela. Nie jest natomiast konieczne ustalenie przyczyn wspomnianej zależności, a tym samym korzystania z tego wsparcia.

To zaś, że obywatel Unii dokonuje regularnie przez dłuższy okres przelewów kwot pieniężnych na rzecz tego zstępnego, potrzebnych mu dla celów zaspokojenia jego podstawowych potrzeb życiowych w państwie pochodzenia, może dowodzić istnienia rzeczywistej sytuacji zależności tego zstępnego względem wspomnianego obywatela. Nie można wymagać, by zstępny ponadto wykazał, że bezskutecznie podejmował starania w celu znalezienia pracy lub uzyskania ze strony organów państwa pochodzenia pomocy na pokrycie kosztów utrzymania lub też próbował we wszelki inny sposób sam zapewnić sobie utrzymanie.

Wymóg takiego dodatkowego wykazania, które nie może być w praktyce łatwo przeprowadzone, może sprawić, że możliwość korzystania przez tego zstępnego z prawa pobytu w przyjmującym państwie członkowskim będzie nadmiernie utrudniona. Poza tym nie jest wykluczone, że taki wymóg pociągałby za sobą konieczność podjęcia bardziej złożonych czynności niż czynność polegająca na uzyskaniu od właściwych władz państwa pochodzenia lub przybycia dokumentu potwierdzającego istnienie sytuacji zależności, w odniesieniu do której to czynności Trybunał orzekł już, że nie może ona stanowić warunku wydania dokumentu pobytowego.

Trybunał stwierdził zatem, że prawo Unii nie zezwala państwu członkowskiemu na wymaganie, by zstępny w linii prostej, który ma co najmniej 21 lat, aby można było uznać go za pozostającego na utrzymaniu i tym samym objąć zakresem pojęcia członka rodziny obywatela Unii, wykazał, że bezskutecznie podejmował starania w celu znalezienia pracy lub uzyskania ze strony organów państwa pochodzenia pomocy na pokrycie kosztów utrzymania lub też próbował we wszelki inny sposób sam zapewnić sobie utrzymanie.

Trybunał dodał, że sytuacja zależności musi istnieć w kraju, z którego przybył dany członek rodziny w chwili zwrócenia się o umożliwienie mu dołączenia do obywatela Unii, na utrzymaniu którego pozostaje. Okoliczność, że uznaje się, iż członek rodziny ma ze względu na uwarunkowania osobiste, takie jak wiek, wykształcenie czy stan zdrowia, realne szanse na znalezienie zatrudnienia, i że ponadto zamierza on podjąć pracę w przyjmującym państwie członkowskim, nie ma wpływu na wykładnię warunku dotyczącego pozostawania „na utrzymaniu”.

Tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie C-423/12 Flora May Reyes przeciwko Migrationsverket.

Źródło: http://eur-lex.europa.eu, stan z dnia 16 stycznia 2014 r.