W jaki sposób należy zawrzeć umowę o pracę z kandydatem na dyrektora, który wygrał konkurs na to stanowisko a nie jest zatrudniony w szkole, do której odbywał się konkurs?
Który organ jest właściwy do zawarcia takiej umowy (dotychczasowy dyrektor, burmistrz, wójt, starosta, zarząd powiatu)?
Czy powinna być to umowa od dnia 1 września? Jaka powinna to być umowa (umowa o pracę na czas nieokreślony, mianowanie)?

Na podstawie treści pytania trudno jest udzielić jednoznacznej odpowiedzi w kwestii nawiązania lub kontynuowania stosunku pracy, bowiem nie wiadomo, czy nauczyciel, zwycięzca konkursu, zgodnie z obowiązującymi przepisami posiada stopień nauczyciela mianowanego (lub dyplomowanego). Nie wiadomo również, czy dotychczas stosunek pracy był nawiązany przez mianowanie.
Rozważyć należy trzy warianty, gdy kandydat – zwycięzca konkursu:
1. Jest nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania;
2. Jest nauczycielem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony;
3. Nie jest nauczycielem.
Ad. 1. Jeśli jest nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania - art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.) - dalej KN - należy przenieść nauczyciela na jego prośbę (co jest uzasadnione, bowiem przystąpił do konkursu dobrowolnie i musi liczyć się z konsekwencjami korzystnego rozstrzygnięcia) na podstawie przepisu art. 18 ust. 1 KN, bez rozwiązywania dotychczasowego stosunku pracy.
Ad. 2. W przypadku nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, stosunek pracy w obecnej szkole powinien być rozwiązany na prośbę nauczyciela i nawiązany w nowej szkole (przepis art. 23 ust. 1 pkt 1 KN).
Ad. 3. Stosunek pracy z osobą nie będącą nauczycielem, która wygrała konkurs na stanowisko stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania w myśl przepisów art. 68 § 1 i § 11 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p., na okres powołania na stanowisko dyrektora. Dyrektor szkoły niebędący nauczycielem ma status pracownika samorządowego - art. 5d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.).
W odniesieniu do podmiotu, który ma dokonać czynności zatrudnienia przyszłego dyrektora w szkole, którą ma kierować, można stwierdzić, że pracodawcą - zgodnie z treścią art. 3 k.p. - jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, jeżeli zatrudniają one pracowników.
Na podstawie art. 10 ust. 1 KN zdanie pierwsze: "stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się w szkole", tak więc to szkoła jest pracodawcą w rozumieniu art. 3 k.p., ponieważ zatrudnia pracowników. Ta zasada odnosi się oczywiście również do nauczycieli pełniących funkcje kierownicze w szkole, w tym dyrektorów szkół.
W przypadku przyszłego dyrektora niebędącego nauczycielem również szkoła jest pracodawcą.
W związku z powyższym, zadania pracodawcy, którym jest szkoła, w zakresie nawiązania stosunku pracy (w sytuacjach i odpowiednim trybie, o których mowa wyżej) może wykonać:
1. Obecny dyrektora szkoły;
2. Wójt (burmistrz, prezydent miasta), który "jest uprawniony do zatrudniania dyrektora szkoły, w znaczeniu nawiązania stosunku pracy z osobą, wyłonioną na to stanowisko w uprzednim postępowaniu konkursowym" (zob. aktualny fragment uzasadnienia uchwały Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 marca 1994 r., W 9/93, OTK 1992, nr 1, poz. 20).

Krzysztof Gawroński