Bardzo słabo opanowali zasady działań na ułamkach dziesiętnych – wynika z Diagnozy Umiejętności Szóstoklasistów przeprowadzonej przez Instytut Badań Edukacyjnych podczas próbnego sprawdzianu Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, który odbył się 17 grudnia 2014 r.

W badaniu wzięło udział blisko 2,5 tysiąca uczniów z 60 szkół podstawowych z całego kraju. Szóstoklasiści mieli do rozwiązania: 15 zadań z matematyki i mogli za nie uzyskać maksymalnie 20 punktów oraz 13 zadań z języka polskiego za maksymalnie 21 punktów. Wszystkie zadania zostały przygotowane wspólnie przez ekspertów IBE i CKE. Średni wynik uzyskany przez uczniów z części matematycznej wyniósł 9,35 pkt, a z języka polskiego – 13,3 pkt.

Czytaj: Szóstoklasiści nie radzą sobie z matematyką>>>

Podczas prowadzonego badania eksperci Instytutu sprawdzali umiejętności uczniów, weryfikując poziom zdobytych przez nich kompetencji w poszczególnych obszarach. Głównym celem badania było zweryfikowanie z czym uczniowie radzą sobie dobrze, a co sprawia im największe problemy.
Egzamin to ważne wydarzenie w życiu dziecka i rodziców. Nauczycielom również bardzo mocno zależy na jak najlepszych rezultatach swoich podopiecznych. Dzięki wynikom próbnego egzaminu i wnioskom z badań IBE, zarówno uczniowie, jak i nauczyciele otrzymali listę zagadnień i umiejętności nad którymi warto jeszcze mocniej popracować.

Wyniki części matematycznej pokazały wyraźnie, że poziom sprawności rachunkowej, która jest podstawową umiejętnością używaną w życiu codziennym oraz bazą do dalszego uczenia się matematyki, jest niewystarczająco opanowana przez uczniów. Ponad połowa uczniów nie zna i nie rozumie zasad działań na ułamkach dziesiętnych. Aż u 2/3 badanych brakuje wyobraźni przestrzennej. Uczniowie nie radzą sobie również z obliczaniem procentów z danej liczby i intuicyjnym kojarzeniem pola z wielkości figury. Prawie połowa szóstoklasistów ma też ogromny kłopot z modelowaniem matematycznym, czyli dobieraniem odpowiednich działań i operacji do postawionego problemu. Może to wynikać z braku pewności ucznia o posiadaniu potrzebnej wiedzy, która pozwoliłaby zastosować właściwy sposób rozwiązania postawionych przed nim zadań.

Czytaj: Badanie IBE: ułamki dziesiętne przekleństwem szóstoklasistów>>>

Najsłabiej uczniowie poradzili sobie z zadaniami opartymi na rozumowaniu, w których należało stworzyć strategię rozwiązania. Niestety nie potrafili zaplanować (ani wykonać) kolejnych kroków w przygotowaniu wieloetapowego zadania, ani też zapamiętać i wykorzystać informacji, które pomogłyby im zaplanować rozwiązanie i wyciągnąć właściwe wnioski.
Brak umiejętności zaplanowania kolejnych kroków przy rozwiązaniu zadania wskazuje,  że uczniowie  często nie rozumieją tego, co robią – mówi Jolanta Gałecka, ekspert edukacyjny Young Digital Planet – Powinniśmy więcej pracować z dziećmi nad planowaniem działań, umiejętnością ich hierarchizowania oraz nad rozwijaniem myślenia przyczynowo-skutkowego. Te umiejętności najmłodsi powinni rozwijać nieustannie. Szkoła powinna zaś być miejscem, w którym kładzie się duży nacisk na wykształcenie tychże umiejętności, oczywiście przy wsparciu i zaangażowaniu rodziców i pedagogów. Planowanie działań każdego dnia, zwłaszcza pod kątem założonych przez dziecko celów, a następnie wykonywanie po kolei danych czynności  jest naturalnym działaniem rozwijającym umiejętności strategiczne każdego z nas.

Bardzo dobrze opanowaną umiejętnością przez uczniów jest odczytywanie informacji z tabeli słupkowych, diagramów i form graficznych. Wyraźnie widać, że większość badanych uczniów jest wzrokowcami i doskonałymi obserwatorami, którzy świetnie odczytują dane przedstawiane im w postaci graficznej. Może właśnie taki sposób prezentowania informacji, nieopanowanych przez uczniów we właściwym zakresie, pozwoliłby im szybciej nadrobić braki.


Z analizy rozwiązań zadań dotyczących języka polskiego wynika, że uczniowie bardzo dobrze opanowali odbiór wypowiedzi i umiejętnie wykorzystują zawarte w nich informacje. Świetnie radzą sobie z wyszukiwaniem treści, zwłaszcza tych sformułowanych wprost. Nie mają problemów z analizą i interpretacją tekstów kultury, dobrze znają podstawowe pojęcia z zakresu nauki o literaturze, ale nie zawsze potrafią dobrze wyjaśnić ich funkcje. A to pokazuje, że uczniowie opanowali pojęcia bez zrozumienia.

Szóstoklasiści swoje prace najchętniej pisali w formie opowiadania, sprawnie konstruując fabułę i umiejętnie dobierając styl do formy. Mieli niestety dość duży problem z wnioskowaniem na podstawie obecnych w tekście przesłanek i z hierarchizowaniem informacji. Najsłabiej poradzili sobie z językiem – poprawnością, gramatyką, ortografią i interpunkcją.

Głównym przesłaniem ekspertów IBE skierowanym do kadry pedagogicznej jest wskazanie potrzeby wspólnego przeanalizowania przez nauczycieli i uczniów materiału i skonfrontowanie go z wynikami badań. Istotne jest gruntowne omówienie i przedyskutowanie każdego z zadań tak, aby jak najlepiej przygotować uczniów do sprawdzaniu.
    
Wyniki Diagnozy Umiejętności Szóstoklasistów pokazują wyraźnie, że ustandaryzowane podejście nie przekłada się na wiedzę i umiejętności u młodych ludzi. Takie wyniki wskazują na ogromną potrzebę zmiany i dostosowania sposobu nauczania do indywidualnych potrzeb uczniów, czyli spersonalizowania edukacji – mówi  Jolanta Gałecka, ekspert ds. edukacji  YDP - W każdym dziecku drzemie ogromny potencjał, wystarczy zapewnić mu odpowiednie warunki, aby mogło się rozwijać. Gdyby nauczyciele mieli możliwość lepszego poznania swoich uczniów, opracowania ich indywidualnych profilów, pozwoliłoby to zwrócić większą uwagę zarówno na mocne strony, jak i na brakujące umiejętności. Można by wówczas pokusić się na przykład na pracę nad ich nadrobieniem z każdym uczniem osobno. A takie możliwości są już w zasięgu ręki i należałoby zacząć z nich korzystać.

Spersonalizowana edukacja, jako wysoko zindywidualizowany system kształcenia dopasowany do indywidualnych potrzeb każdego ucznia, przeżywa swój renesans. Elastyczne dostosowanie metod, technik i sposobów nauczania do konkretnego ucznia, jego natury i właściwości okazuje się metodą nauczania, która przynosi najwięcej pozytywnych rezultatów. Główne założenia nauczania edukacji spersonalizowanej to przede wszystkim: stawianie ucznia w centrum, stworzenie mu osobistego  planu nauczania, rozwój ucznia zgodny z jego specyficznymi potrzebami i zdolnościami oraz wzrost świadomości własnych technik i przyswajania wiedzy. Wyniki badania Instytutu Badań Edukacyjnych Diagnozy Umiejętności Szóstoklasistów wyraźnie pokazują potrzebę stosowania modelu spersonalizowanej edukacji w naszym systemie szkolnym.
 
Sprawdzian szóstoklasistów w nowej formule będzie przeprowadzony we wszystkich szkołach podstawowych już 1 kwietnia. Będzie on obejmował wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego, w odniesieniu do trzech przedmiotów nauczania tj. języka polskiego, matematyki i języka nowożytnego. Podstawę dla wielu zadań z języka polskiego i matematyki będą stanowiły teksty lub informacje z zakresu historii lub przyrody. Sprawdzian będzie się składał się z dwóch części: pierwsza obejmująca zadania z języka polskiego i matematyki, a druga - zadania z języka nowożytnego. Uczniowie będą mogli wybrać tylko ten język, którego uczyli się w szkole jako przedmiotu obowiązkowego. Wyniki sprawdzianu zostaną zaprezentowane nie jak dotychczas w punktach a procentowo. Przystąpienie do sprawdzianu jest warunkiem ukończenia szkoły podstawowej, ale ponieważ nie jest określony minimalny wynik, jaki uczeń powinien uzyskać, toteż sprawdzianu nie można nie zdać.