Strasburg: za bezpieczeństwo w szkole publicznej odpowiada państwo

Nastolatek dźgnął nożem innego nastolatka przed szkołą publiczną. Państwo nie wywiązało się ze swego obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa na terenie szkoły, to na nim spoczywa zatem odpowiedzialność za naruszenie prawa do życia uznał Europejski Trybunał Praw Człowieka w swym wyroku z 10 lipca br.

Skarga została wniesiona przez obywateli Turcji, najbliższą rodzinę chłopca, został pchnięty nożem na terenie szkoły przez jej innego, osiemnastoletniego ucznia. Zdarzenie miało miejsce 150 metrów od budynku szkoły, a nóż został wykradziony ze szkolnej stołówki. Dyrektor szkoły zgłaszał wcześniej właściwym władzom swe problemy związane z bezpieczeństwem na terenie szkoły i przyległego do niej internatu, prosił o założenie krat i o obecność policji, ponieważ sam był zastraszany i szantażowany przez młodzież.

Trybunał uznał ten stan rzeczy za naruszenie prawa do życia chronionego w art. 2 Konwencji o prawach człowieka. Władze szkolne odgrywają zasadniczą rolę w ochronie zdrowia i dobra uczniów, którzy znajdują się pod ich opieką w czasie zajęć szkolnych. Oznacza to przede wszystkim obowiązek ochrony uczniów przed wszelkimi formami przemocy. Jakkolwiek nie można oczekiwać, iż uczniowie będą przez cały czas obserwowani przez swych nauczycieli, to kwestia bezpieczeństwa w szkole i na terenie szkolnym wymaga szczególnej uwagi. W tym przypadku dyrekcja szkoły wielokrotnie zgłaszała problemy z utrzymaniem bezpieczeństwa, a nawet prosiła o obecność policji na terenie szkoły. Prośby te zostały zignorowane przez właściwe organy. Dyrekcja szkoły wyznaczała nauczycieli do dyżurów na stołówce, w internacie i na boisku, a z powodu braków wśród personelu dyżury takie pełnili też starsi uczniowie. Środki te okazały się niewystarczające, a skutek okazał się tragiczny. Szkoła potrzebowała wsparcia z zewnątrz, którego – mimo próśb – nie otrzymała. Tym samym miało miejsce naruszenie prawa do życia z art. 2 Konwencji, za które odpowiada państwo.

Trybunał przyznał skarżącym w związku z naruszeniem art. 2 Konwencji 15 tys. euro tytułem doznanej krzywdy oraz zasądził zwrot poniesionych kosztów i wydatków.

Wyrok ten to kolejny wyrok Trybunału, który pokazuje, że granice odpowiedzialności państwa-strony Konwencji za życie i zdrowie obywatela biegną znacznie dalej niż samo "niekrzywdzenie". Państwa muszą aktywnie kreować obszar przestrzeni publicznej, w którym ludzie czują się bezpiecznie i są bezpieczni. Obowiązek ten dotyczy zwłaszcza osób takich jak dzieci, chorzy czy aresztowani, którym trudno jest zadbać samym o siebie.

Źródło: Wyrok Trybunału z 10 lipca 2012 r. w sprawie nr 60444/08, Kayak przeciwko Turcji.