W poniedziałek przed siedzibą Ministerstwa Edukacji Narodowej odbywa się manifestacja związkowców, którzy domagali się m.in. 10-procentowej podwyżki płac zasadniczych dla nauczycieli, pracowników oświaty i nauki, przyjęcia obywatelskiego projektu ZNP zakładającego powiązanie wynagrodzeń pedagogów ze średnią krajową oraz działań na rzecz wzmocnienia prestiżu zawodu nauczyciela.

 

Nauczyciele domagają się:

  • 10 proc. podwyżki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli oraz pracowników oświaty i nauki,
  • uchwalenia obywatelskiej inicjatywy ZNP o powiązaniu wynagrodzeń nauczycieli z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce,
  • zapewnienia nauczycielom korzystniejszych rozwiązań w pragmatyce zawodowej,
  • podniesienia prestiżu zawodu nauczyciela,
  • realnej ochrony prawnej nauczycieli.     

Czytaj też w LEX: Przewodnik po zmianach w prawie oświatowym i prawie pracy w oświacie 2025 > 

 

Rząd większych problemów nie widzi

– Pamiętamy o tej podwyżce, ale była próbą zasypania kolosalnej dziury będącej konsekwencją ośmiu lat działań rządu deprecjonujących zawód nauczyciela – przekazał prezes ZNP. – Koniec z biedą nauczycieli i pracą na dwa, trzy etaty. Koniec ze słuchaniem o podwyżce sprzed roku – zaapelował Broniarz.

Na zmiany polityki rządu w tej materii próżno raczej liczyć - rząd nie widzi ku temu powodu. Wiceminister edukacji Henryk Kiepura wskazuje, że nauczyciele nie mają co liczyć na większe podwyżki. Podkreśla, że w wyniku podwyżek obowiązujących od 1 stycznia 2024 r. i od 1 stycznia 2025 r. średnie wynagrodzenie nauczycieli, w porównaniu z 2023 r., wzrosło o 1 894 zł w przypadku nauczyciela początkującego, o 2093 zł u nauczyciela mianowanego oraz o 2674 zł u nauczyciela dyplomowanego. Oznacza to wzrost odpowiednio o około 40 proc. i 37 proc.. Zaznacza przy tym, że zarówno tegoroczna, jak i przyszłoroczna podwyżka uwzględnia ograniczenia budżetowe wynikające z konieczności realizacji mechanizmów nadmiernego deficytu.

 

- W latach 2016-2023 nauczyciele nie tylko mierzyli się z pogorszeniem relacji nominalnego wynagrodzenia do płacy minimalnej, ale i z kampanią hejtu prowadzoną przez media publiczne oraz polityków Prawa i Sprawiedliwości, którzy np. w trakcie Strajku Nauczycieli zarzucali, że działania nauczycieli demoralizują dzieci i są polityczną awanturą - przypomina.

Zobacz też w LEX: Edukacja zdrowotna i edukacja obywatelska w szkołach od 1 września 2025 r. – zasady organizacji nowych przedmiotów >

 

Zawód już uatrakcyjniony

- Pragnę jednocześnie podkreślić, że sprawy godnych warunków pracy nauczycieli oraz wzmocnienie prestiżu tego zawodu zaufania publicznego stanowią jeden z priorytetów polityki oświatowej państwa, czego dowodem są dokonane już i podjęte kolejne działania obecnego rządu - podkreśla Kiepura. Chodzi o zmiany w Karcie Nauczyciela wypracowane wraz ze związkowcami. Obejmują one m.in.:

  • podwyższenie nagrody jubileuszowej za 40 lat pracy do 300 proc. wynagrodzenia miesięcznego i wprowadzenie nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy - 400 proc. wynagrodzenia miesięcznego; podwyższenie wysokości odpraw w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne;
  • ujednolicenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli praktycznej nauki zawodu z tygodniowym obowiązkowym wymiarem godzin zajęć nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych – 18 godzin tygodniowo;
  • poszerzenie grupy nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego; uregulowanie przypadków, w których nauczyciel zachowuje albo traci prawo do wynagrodzenia za przydzielone, ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe oraz określenie sposobu ustalania liczby godzin ponadwymiarowych w tygodniach, w których przypadają dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy lub dni ustawowo wolne od pracy, oraz w tygodniach, w których zajęcia rozpoczynają się lub kończą w trakcie tygodnia, a także uregulowanie szczegółowych warunków obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw; skrócenie okresu zatrudnienia nauczyciela rozpoczynającego pracę w szkole, na podstawie umowy o pracę na czas określony, do jednego roku szkolnego; umożliwienie nauczycielom, którym do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową; uregulowanie kwestii ochrony przedemerytalnej nauczycieli; wyeliminowanie przypadków przydzielania nauczycielom zastępstw za nieobecnych nauczycieli do realizacji w czasie, w którym powinni oni realizować zajęcia w ramach obowiązującego ich tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć; wyłączenie możliwości powierzania przez wojewodów kuratorom oświaty, w oparciu o art. 20 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, prowadzenia należących do właściwości wojewody spraw dotyczących komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli ; umożliwienie przedłużenia powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na kolejny okres.

 

Po sfinalizowaniu aktualnie procedowanego projektu zmian ustawowych podjęte zostaną kolejne działania mające na celu m.in. systemowe zagwarantowanie poziomu płac poprzez odniesienie do obiektywnych wskaźników makroekonomicznych. Kierunek tych zmian zostanie zaprojektowany odpowiednio do wniosków z prac komisji sejmowej zajmującej się aktualnie rozpatrzeniem obywatelskiego projektu „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli”.

Zobacz też w LEX: Zmiany w prawie oświatowym 2025/2026 - jakie nowe wyzwania i obowiązki czekają dyrektorów szkół? >

 

Sytuacja na rynku stabilna, w styczniu się wyrówna

Minister dodaje, że dynamika ruchu kadrowego nauczycieli monitorowana jest na podstawie ogłoszeń o wolnych miejscach pracy dla nauczycieli, które zgodnie z przepisami dyrektorzy szkół mają obowiązek zamieszczać na stronach internetowych kuratoriów oświaty. - W obecnym okresie na liczbę ofert pracy dla nauczycieli ma obecnie wpływ tzw. ruch służbowy nauczycieli związany z nadchodzącym rokiem szkolnym, który rozpocznie się 1 września 2025 r. W tym czasie (koniec roku szkolnego i okres wakacji) nauczyciele podejmują decyzję m.in. o zmianie miejsca zatrudnienia czy też decyzję o przejściu na emeryturę. Analizując dane dotyczące wolnych stanowisk pracy, należy stwierdzić że dynamika ruchu kadrowego jest stabilna w okresie październik – marzec, dlatego dane z tego okresu mogą być przyjęte do wyliczeń - wskazuje. I dodaje, że na liczbę ofert pracy dla nauczycieli ma obecnie wpływ tzw. ruch służbowy nauczycieli związany z nadchodzącym rokiem szkolnym. 

 

W środę MEN podał aktualne dane:  w szkołach i placówkach publicznych i niepublicznych, na rok szkolny 2025/2026 odnotowano 12721 ofert pracy dla nauczycieli, co przekłada się na 8506 wolnych etatów.

Zobacz w LEX propozycję planów nadzoru pedagogicznego w roku szkolnym 2025/2026 >

Najwięcej ofert pracy dla nauczycieli odnotowano w następujących miastach:

  • Warszawa – 1 395 ofert (1 064 etaty),
  • Kraków – 561 ofert (412 etatów),
  • Wrocław – 489 ofert (385 etatów),
  • Gdańsk – 276 ofert (213 etatów),
  • Łódź – 196 ofert (144 etaty).

 

Największy odsetek ogłoszeń dotyczy stanowisk dla:

  • nauczycieli wychowania przedszkolnego – ok. 12 proc.,
  • nauczycieli współorganizujących kształcenie uczniów z niepełnosprawnościami – ok. 11 proc.,
  • psychologów szkolnych – ok. 10 proc.,
  • nauczycieli języka angielskiego – ok. 6 proc.,
  • nauczycieli matematyki – ok. 5 proc.

Zobacz też w LEX: Przegląd projektów rozporządzeń i ustaw z zakresu prawa oświatowego 2025 >

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.