Czy osoba legitymująca się dyplomami:

  • mgr filologii polskiej z przygotowaniem pedagogicznym,

  • mgr prawa,

posiada przygotowanie pedagogiczne do prowadzenia zajęć z prawa, czy też zobowiązana jest do ukończenia kursu pedagogicznego dla nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych?

Według mojej opinii, omawiany nauczyciel, który legitymuje się dyplomem magistra filologii polskiej z przygotowaniem pedagogicznym i jednocześnie posiada dyplom magistra prawa, spełnia formalne wymagania stawiane nauczycielom, aby prowadzić zajęcia z prawa. Nie widzę konieczności i uzasadnienia, aby nauczyciel, który już posiada przygotowanie pedagogiczne musiał dodatkowo kończyć kurs pedagogiczny dla nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych.

Wymagania kwalifikacyjne nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach zostały określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2002 r. Nr 155, poz. 1288 z późn. zm.). Kwalifikacje nauczycieli uzależnione są od typu szkoły oraz rodzaju nauczanego przedmiotu. Niestety autor pytania nie określił typu szkoły, zakładam więc, że chodzi o szkołę ponadgimnazjalną.

Zgodnie z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia kwalifikacje do nauczania w liceach ogólnokształcących, liceach profilowanych i technikach posiada osoba legitymująca się dyplomem ukończenia:

  1. studiów magisterskich na kierunku zgodnym lub zbliżonym z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć i posiada przygotowanie pedagogiczne lub

  2. studiów magisterskich w specjalności zgodnej lub zbliżonej z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć i posiada przygotowanie pedagogiczne albo

  3. studiów magisterskich na kierunku innym niż nauczany przedmiot lub rodzaj prowadzonych zajęć, która ponadto posiada przygotowanie pedagogiczne i ukończyła studia podyplomowe z zakresu nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć.

Jak wynika z wyżej przedstawionych przepisów, w każdym przypadku wymagane jest posiadanie przez nauczyciela przygotowania pedagogicznego.

Zgodnie z § 1 pkt 3 ww. rozporządzenia przez przygotowanie pedagogiczne należy rozumieć nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia i praktyką pedagogiczną - w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin, oraz odbycie pozytywnie ocenionych praktyk pedagogicznych w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin. O posiadaniu przygotowania pedagogicznego przez nauczyciela świadczy dyplom lub inny dokument wydany przez szkołę wyższą, dyplom ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli i świadectwo ukończenia pedagogicznego kursu kwalifikacyjnego.

Należy jednak pamiętać, że określony powyżej wymiar przygotowania pedagogicznego nie dotyczy osób, które przed dniem wejścia w życie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 października 1991 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia (Dz. U. Nr 98, poz. 433, z 1994 r. Nr 5, poz. 19 i Nr 109, poz. 521 oraz z 1999 r. Nr 14, poz. 127), uzyskały przygotowanie pedagogiczne w formach i w wymiarze zgodnym z obowiązującymi wówczas przepisami (§ 19).

Definicja przygotowania pedagogicznego została wprowadzona rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 października 1991 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia (Dz. U. z 1991 r. Nr 98, poz. 433. z późn. zm.). Do czasu ukazania się powyższego rozporządzenia, przepisy uprzednio obwiązujące nie precyzowały co należy rozumieć przez przygotowanie pedagogiczne. Tak więc osoby zatrudnione na stanowiskach nauczycieli do czasu wprowadzenia definicji przygotowania pedagogicznego uzyskiwały to przygotowanie poprzez ukończenie jednej z niżej wymienionych form kształcenia:

  • studiów pedagogicznych,

  • zakładu kształcenia nauczycieli (były to: dawne licea pedagogiczne, licea pedagogiczne dla wychowawczyń przedszkoli, studium nauczycielskie, studium wychowania przedszkolnego, studium nauczania początkowego, pedagogiczne studium techniczne, kolegium nauczycielskie, kolegium kształcenia nauczycieli języków obcych),

  • studiów wyższych w specjalnościach, w których plany nauczania przewidywały przygotowanie pedagogiczne,

  • studium pedagogicznego przy szkołach wyższych,

  • kursu pedagogicznego organizowanego przez organ administracji szkolnej lub IKN,

  • studium pedagogicznego,

  • studiów wyższych na kierunku i specjalności kształcącej nauczycieli,

  • międzywydziałowego studium pedagogicznego,

  • studium Doskonalenia Pedagogicznego dla Nauczycieli Akademickich,

  • studium podyplomowego dla nauczycieli,

  • innej formy przygotowania do pracy w zawodzie nauczyciela, organizowanej w systemie dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli i nauczycieli akademickich.

Jeśli zatem nauczyciel legitymuje się ukończeniem jednej z wymienionych form przygotowania pedagogicznego, to nie ma jakichkolwiek podstaw do kwestionowania posiadania przez danego nauczyciela przygotowania pedagogicznego w przypadku nauczania innego przedmiotu, do którego posiada odpowiednie wykształcenie. Według mojej opinii, omawiany nauczyciel, który legitymuje się dyplomem magistra filologii polskiej z przygotowaniem pedagogicznym i jednocześnie posiada dyplom magistra prawa, spełnia formalne wymagania stawiane nauczycielom, aby prowadzić zajęcia z prawa. Nie widzę konieczności i uzasadnienia, aby nauczyciel, który już posiada przygotowanie pedagogiczne musiał dodatkowo kończyć kurs pedagogiczny dla nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych.