Czy w czasie rekolekcji szkolnych mogą odbywać się zajęcia lekcyjne?
Uczniowie uczęszczający na naukę religii uzyskują trzy kolejne dni zwolnienia z zajęć szkolnych w celu odbycia rekolekcji wielkopostnych, jeżeli religia lub wyznanie, do którego należą, nakłada na swoich członków tego rodzaju obowiązek. Pieczę nad uczniami w tym czasie zapewniają katecheci. Szczegółowe zasady dotyczące organizacji są przedmiotem odrębnych ustaleń między organizującymi rekolekcje a szkołą - § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych (Dz. U. z 1992 r. Nr 36, poz. 155 z późn. zm.).

Nikt jednak nie zwolnił nauczyciela z obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa uczniom podczas uczestniczenia w zajęciach organizowanych przez szkołę zarówno w szkole, jak i poza nią, o czym mówią przepisy art. 39 ust. 1 pkt 5a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) oraz § 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.). W związku z tym w sytuacji, gdy grupa uczniów uczęszczających na rekolekcje jest za duża, aby sami katecheci mogli zapewnić im bezpieczeństwo, dyrektor szkoły może, a nawet powinien zobowiązać do tego także innych nauczycieli. Musi to jednak uczynić w taki sposób, by jego polecenia nie wywołały konfliktów sumienia poszczególnych osób.
Okres zwolnienia uczniów z zajęć umożliwiającym im udział w rekolekcjach nie jest czasem urlopu dla nauczyciela. Zgodnie z przepisami art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) nauczyciele szkoły, w organizacji której przewidziano ferie szkolne korzystają z urlopu wypoczynkowego w tym okresie, zatem dni rekolekcji nie są dla nich czasem wolnym od pracy.
Nie będzie sprzeczne z prawem zobowiązanie nauczycieli do sprawowania opieki nad uczniami biorącymi udział w rekolekcjach oraz do organizacji zajęć opiekuńczo-wychowawczych w szkole dla dzieci, które nie biorą udziału w rekolekcjach lub po ich zakończeniu.
Szczegółową organizację pracy szkoły w okresie rekolekcji powinna być określona w formie właściwych zapisów statutu szkoły.
Dość często zdarza się odbywanie w części lub skracanie zajęć określonych w planie zajęć w dniach, w których odbywają się rekolekcje, po to aby uczniowie mogli w nich uczestniczyć. Jednak praktyka ta nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach, które wyraźnie stanowią, że uczniowie uczęszczający na naukę religii mają prawo do 3 dni zwolnienia z zajęć szkolnych.

Inna sytuacja będzie miała miejsce, gdy do jednej szkoły uczęszczają uczniowie różnych wyznań, a ich rekolekcje będą przypadały w różnych terminach. Może się też zdarzyć, że większość uczniów wybierze etykę i w ogóle nie będzie korzystała z rekolekcji. W takiej sytuacji uzasadnione będzie zorganizowanie dla uczniów normalnych zajęć, które zostaną skrócone tak, aby chętni uczniowie mogli uczestniczyć w rekolekcjach.

Monika Wawrzeńczyk